Uieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Donderdag 3 October.
1912.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
51ste Jaargang.
No. 80.
UIT DE PERS.
BINNENLAND.
VOOR
Afzonderlijke
Bilt,
dit
dan de tegenwoordige
rijkssubsidie
had gelezen
k
te Enter aanwezig om te
’s avonds verscheen hij te
Socialistisch schrikbewind.
Naar aanleiding van de motie van de
afdeeling Cnlemborg van de S. D. A. P., om
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
een gouden
j
een kist op ’t hoofd getroffen. Bewusteloos
werd hij opgenomen en per brancard naar
zijn woning vervoerd. Zijn toestand is vrij
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is tele fonisch aangesloten onder No. 4.
den heer van der Vegte den collegialen raat
te geven wat beter studie te maken van de
verschillende vragen van den dag. En mr.
Jannink legde toen den heer van der Vegte
uit, dat er geen tegenspraak was tusschen
het gesprokene te Enter en te Almelo.
De rechtsche claque zweeg. Mr. van der
Vegte keek sip en bracht het tot een #Ja,
van de politiek maak ik geen studie!”
be-
een
groote afmetingen vast zat op
't Vrouwenzand terwijl een sleepboot, zonder
verbinding daarmede, in de nabijheid zich
ophield.
De visschers gingen erop af en toen bleek
dat genoemd vaartuig een soort lichter was
voor een heimachine, op weg van Kampen
naar Hamburg. De gezagvoerder, ten name
’t Mannetje, aanvaardde de hulp der Laaxu-
mer visschers, die hierin bestond, dat zij
een tros brachten van de sleepboot genaamd
z/De Stad Zwolle,”, naar den lichter, zoodat
de verbroken verbinding daardoor hersteld
werd.
’t Gelukte nu den lichter los te krijgen
en gezamenlijk ging het nu naar de haven
alhier.
Een poging om tot een vergelijk te komen
met de betrokken assurantie te Zwolle, in
zake hulploon, mislukte.
In het anders zoo vreedzame Veen-
woudsterwal is het tegenwoordig verre van
rustig. Er heerscht zoo wat een binnen-
landsche oorlog. Wel worden er geen wapens
gebruikt, maar het is in één woord een
onhoudbare toestand aldaar. Wat toch is
het geval De jongelingen hebben eenparig
besloten, geen vreemde indringers op hunne
erve toe te laten, met andere woorden geen
jongeling van buiten mag dslkr in de buurt
op Zondagavond zijn meisje een bezoek
brengen. Dit beschouwen ze onverbiddelijk
als maagdenroof, en hij, die het wagen durft
op Zondagavond daar over de grenzen te
komen, wordt brutaal terug gejaagd.
De meisjes, dit spreekt van zelf, zijn hier
over slecht te spreken. Op den Wal is hunne
keus er niet bij, zeggen ze, en zij meenen
op hunne beurt recht te hebben eene keuze
te doen, ook al woont hij niet op den Wal.
Om tot eene minnelijke schikking te komen,
daar is geen sprake van, maar zoo blijven
als het nu is, kan het niet. Menig meisje
die elk
woning,
ijke waarde hebben, moest de een wat toe
geven. Die toegift bestond uitdrie
tippen 1 Een en ander werd behoorlijk in
een contract omschreven,
Een vraagteeken.
Een ingezonden stukje van den heer H.
Scholten Jzn. te Wildervanck in het a.-r.
hoofdorgaan de Standaard
//Gedurende deze en de vorige maand
worden vele miliciens, die hun eersten
oefeningstijd vroeger of later hebben vol
bracht, gedurende vier weken, voor her-
halings-oefeningen onder de wapenen ge
roepen. Voor bijna iedereen, doch spe
ciaal voor hen, die aan het hoofd van
een zaak staan of bij anderen in dienst
betrekking zijn, levert dit natuurlijk ver
bazend veel moeilijkheden op. Billijk
heidshalve zou men mogen .verwachten,
dat de betrokken autoriteiten hieraan zoo
veel mogelijk zouden tegemoet komen.
Niets daarvan echter. Verzoekschriften
aan den compagnie’s-commandant om eenige
uren verlof, anders dan bij ziekte of sterf
geval, worden niet toegestaan, terwijl van
hoogerhand een bepaling is uitgevaardigd,
dat geen verlof wordt verstrekt dan tot
des Zondagsavonds twaalf uur. Doch welke
jonge man van Chr, huize zal, uitgezon
derd bij dringende noodzakelijkheid hier
van gebruik maken Op den dag des
Heeren reizen we immers niet
Waarom geen verlof verstrekt, ééns per
week of desnoods om de 14 dagen, tot
des Maandagsmorgens, zooals dat vroeger
toegestaan werd, b.v. onder den liberalen
Minister van Oorlog Staal
Ik meen M. de R., dat deze bepaling,
die duizenden militairen noodzaakt den
Zondag te misbruiken, zoo spoedig moge
lijk behoort te worden ingetrokken. We
leven immers onder een Chr. Ministerie?”
Dit vraagteeken spreekt, zooals men
noemt #boekdeelen”.
Doch zeker niet veel minder merkwaardig
is de erkentenis in de Standaardzonder
dat de redactie van dit blad daartegen
protesteert dat de liberale minister Staal
christelijker was dan de tegenwoordige be
windsman...
Wij leven in
Kaatsen.
Een 40-tal der beste Friesche kaatsers
leeft in het afgeloopen seizoen samen f 2500
en 60 medailles verdiend. Bovenaan staat
Cath. Werkhoven te Witmarsum met ruim
'210, een zilveren lauwerkrans, i
lorloge en 3 medailles.
Ook een overeenkomst
Twee dorpsgenooten te Zwaagwesteinde,
een eigen huis hebben, ruilden van
Daar de huizen echter geen ge-
Wel was
been, maar het publiek hield zich rustig.
De politie had trouwens uitgebreide maat
regelen genomen. Mr. v. d. Laar werd door
twee agenten gevolgd, terwijl op den weg naar
zijn landgoed zich nog verschillende politie
mannen verdekt hadden opgesteld, om zoo-
noodig assistentie te verleenen.
In de Tielerwaard, aan de Waal, is
geschoten de Groote Jager of Skoea (Lestris
catarractes), een der grootste roofvogels onder
de zeevogels. Het dier is in het bezit van
den heer Bellaart, amanuensis aan de hoogere
burgerschool te Zalt-Bommel, die het heeft
geprepareerd en opgezet. Slechts zelden wordt
deze roofvogel in 't binnenland aangetroffen.
(N. R. Ct.)
Ook een krantenlezer.
Een arbeider te Broek o.d. Akkerwoude,
die wegens z’n ouderdom hiervoor wel in
aanmerking zou komen, vertelde aan eenige
personen in allen ernst, dat hij in de krant
had gelezen en wel onder de rubriek van
den... Burgerlijken Stand, dat het staats
pensioen er reeds door was.
Ongeluk.
Bij ’t aflaten van kisten, aan de fabriek
der firma ter Kuile en Zonen te Enschede,
is de gemeentewerkman Deen gisteren door
een vreemden tijd 1
De coalitie als karaktervormer.
De Vaderlander schrijftOp Donderdag
19 September 1.1. stelde de Centrale Sectie,
dat zijn de voorzitters van de 5 afdeelingen,
eenparig voor aan de voorloopige, door den
voorzitter opgemaakte lijst van wetsontwerpen,
die in de afdeelingen onderzocht zouden moeten
worden, toe te voegen De Wijziging van
de wet op de Rijkspostspaarbank, de nadere
Wijziging van de Woningwet en het voorstel
Aalberse c.s., houdende beperking van Zondags-
arbeid en nachtarbeid in broodbakkerijen en
van den arbeidsduur van bakkersgezellen.
De heer Nolens, blijkbaar vreezende, dat
deze toevoeging het „werkplan” van de Re-
geering in de war zou sturen, deed het
voorstel om genoemde ontwerpen van de lijst
af te voeren het komt tot stemming, en
vóór dit voorstel stemmen... de heeren van
Vlijmen en Brummelkamp, die geen half
uur geleden in de Centrale Secte van juist
tegenovergestelde meening hadden blijk ge
geven. Maar dat was nog het ergste niet.
Aan het voorstel-Nolens gaf ook zijne stem...
mr. Aalberse. Dat wil zeggen, dat de man,
die van zijn particulier initiatief gebruik
maakte, om een tweede editie Bakkerswet
in te dienen, medewerkte om alle kans, dat
die wet nog vóór 1913 in behandeling zou
komen, af te snijden. De bakkersgezellen
kunnen nu wel voor henzelveir narekenen,
wat zij te denken hebben van de zoogenaamde
hulp, hun door Almelo’s afgevaardigde ge
boden, zij en anderen kunnen tevens hun
gedachten laten gaan over de beteekenis van
de- Coalitie als karaktervormer. De Neder
lander heeft zich indertijd bijzonder vrooiijk
gemaakt ovér den heer Oosterbaan, die bij
de motie-ArtsTer Laan in de Kamer alles
terugnam van hetgeen hij weinige dagen
geleden op de salarismeeting had gezegd
waar blijft haar woord over mr. Aalberse,
die zijn eigen kind moedwillig den dood
steek gaf?
geen vergunning meer te vragen voor het
houden van een optocht op Rooden Dinsdag,
maar eenvoudig in massa op het Binnenhof
te gaan betoogen, schrijft de Gelderlander
z/Dus geen Burgemeester, zelfs geen
eerste Minister zal voortaan in Den Haag
meer iets te zeggen hebben. Zij kunnen
verbieden en afwijzen wat zij willen de
socialisten doen toch wat zij verkiezen.
De heeren moeten het maar zeggen
zij kunnen zich overtuigd houden, dat alle
Nederlandsche autoriteiten zich gewillig
naar hun bevelen zullen schikken en het
heele Nederlandsche volk daar gedwee
genoegen mee zal nemen.
Maar dan gelooven wij toch, dat ze
zich deerlijk zullen vergissen. Van een
socialistisch schrikbewind is het orde
lievende Nederlandsche volk nog niet
gediend, en wij twijfelen niet, of de over
heid zal hun dit te gelegener tijd wel
aan het verstand weten te brengen.
Als de socialisten het algemeen mannen
en vrouwenkiesrecht wenschen ingevoerd
te zien, hebben zij daartoe den weg te
volgen, die voor alle Nederlanders tot het
verkrijgen van hun staatkundige deside
rata is voorgeschreven. Zij hebben een
voudig te zorgen, zich bij de stembus te
doen gelden en de vertegenwoordigers van
hun denkbeelden in de Volksvertegen
woordiging te brengen. Maar zoolang die
vertegenwoordigers daar nog een kleine
minderheid van 7 op de 100 uitmaken,
moeten zij zich niet verbeelden, hun denk
beelden met geweld, door straatrumoer te
kunnen doordrijven.
Als ’t noodig is, kan niet alleen het
Binnenhof, maar heel Den Haag voor hun
hinderlijke straatbetoogingen afgesloten
worden. De ordelievende rustige burgerij
heeft er recht op, tegen zulk een troep
lastige opdringers beschermd te worden.
In een ordelijk land als Nederland is
ieder, ook de socialist, verplicht zich
te onderwerpen aan de wet”.
De candidatuur in Ommen.
Het F ad. zegt, dat nu dr. Kuyper zijn
zegen heeft gegeven aan de candidatuur van
mr. H. van de Vegte voor den kamerzetel
in Ommen, deze ook zeker wel de candidaat
der rechtsche partijen zal worden.
En het blad vervolgt dan
z/Wie mr. van der Vegte kent, zal zich
over diens candidatuur wel verbazen. Men
zou gedacht hebben, dat men in antirev.
kringen gezocht zou hebben naar een man,
die op het politieke tooneel inderdaad wat
presteerde, om den slag, door dr. Kuyper’s
aftreden veroorzaakt, althans eenigszins te
verzachten. Kwalijk kan men dan ook de
wel eens vaker gehoorde klacht onderdrukken,
dat men in de antirev. partij over werkelijk
bekwame mannen niet in voldoende mate
kan beschikken. Want mr. van der Vegte is
volgens eigen getuigenis op politiek
gebied een onbeduidende persoonlijkheid.
Zeker, hij behoort tot de antirev. partij,
maar men moet toch, om als candidaat voor
de Tweede Kamer te kunnen optreden, de
noodige studie hebben gemaakt van wat er
op het Binnenhof alzoo te koop was en is.
’t Was in 1907 bij de verkiezingen voor
de Prov. Staten in ’t district Almelo. Mr.
G. Jannink zou zijn candidatuur verdedigen,
zooals dienzelfden middag door een liberaal
propagandist geschied was te Enter. Mr. van
der Vegte was
debatteeren en
Almelo om met mr. Jannink in’t strijdperk
te treden.
Van heinde en
kiezers overgekomen
ernstig.
Internationale gastenloonstelling
In verband met het drukke bezoek, dat
de internationale gastentoonstelling te Amster
dam nog steeds ondervindt, is besloten den
duur der tentoonstelling met een week te
verlengen en deze geopend te houden tot 13
October.
Wolvega, 1 Oct. Zondag kwamen alhier
eenige brievengaarders samen om de door
den minister voorgestelde tractements-ver-
betering der brievengaarders te bespreken.
Al spoedig bleek uit de gehouden besprekingen
dat vele brievengaarders en vooral zij, die
met het beheer van een niet groot hulp-
postkantoor belast zijn, financieel achteruit
zouden gaan, als de voorgestelde regeling
wordt ingevoerd. Besloten werd met alle
gepaste middelen er voor te waken, dat de
nieuwe regeling ongewijzigd wordt ingevoerd.
Het zou voor vele brievengaarders eene
schade beteekenen van f 10 tot f 40 in het
jaar.
De Bilt, 1 Oct. Het Metereologisch
Instituut deelt medeDe maand September
is wat de temperatuur betreft de ongunstigste
geweest die sinds 1847 is voorgekomen.
Gemiddeld was de temperatuur 11.6 gr. C.,
dat is 3.1 gr. beneden het normale, en nog
0.8 graad lager dan de laagste vroeger
voorgekomen September-temperatuur.
Witmarsum, 30 Sept. Betaalde men voor
aardappelrooien voorheen alhier f 13 a f 14
per pondemaat, daarna f 17 a f 18, thans
moet een boer alhier reeds f 30 betalen.
Over ’t algemeen is bieten- en aardappel
rooien dezen herfst een zware arbeid, omdat
ten gevolge van de vele regens de grond zoo
moeilijk is te bewerken.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Baarderadeel. Als een der gemeenten,
die door de uitgaven tot een behoorlijke
inrichting van haar lager onderwijs vereischt,
in verhouding tot hare middelen en andere
uitgaven, onbillijk zouden worden bezwaard,
is aan deze gemeente een rijkssubsidie van
f 9600 verleend.
Stavoren, 30 Sept. Hedenmorgen
merkten Laaxumer visschers, dat er
vaartuig van
zit Zondagsavonds te schreien, omdat haar
vrijer weg blijft, en hoogstwaarschijnlijk
teruggejaagd is. Er zullen van hoogerhand
maatregelen genomen moeten worden, want
men spreekt al van verhuizing, aangezien de
huwbare dochters hunne ouders hiertoe aan
zetten, en dit zou eene ontvolking in die
plaats tengevolge hebben van een aanzienlijk
deel inwoners dezer buurt.
Het is te hopen, dat strenge politiemaat
regelen worden genomen, teneinde daar Zon
dagsavonds orde en rust terugkeeren, en de
meisjes weer in hunne rechten hersteld worden.
Adv.-Bl. v. Kalium.
Geen slachtoffer van het militarisme.
Bij de ambtelijke enquête naar het dood
rijden van een landweersoldaat door een
auto bij de fqrtmanoeuvres hebben alle vijf
landweercommandanten verklaard van eenig
ongeval van dien aard niets te weten. Het
bericht wordt te meer als verzonnen beschouwd,
daar gebleken is, dat te Leymuiden, waar
het doodelijk ongeval op Dinsdag j.l. zou
zijn gebeurd, in het geheel geen landweer
op dien dag geweest is.
1913 te Tiel.
De Oranjevereeniging te Tiel heeft besloten
in 1913 een driedaagsch feest te houden, ter
herdenking van onze 100-jarige onafhankelijk
heid. Den eersten dag vindt een historische
optocht, den tweeden een concours hippique,
den derden verlichting van de stad en vuur
werk plaats.
Uit Gendringen.
De gemoederen in Gendringen schijnen
weer tot rust te komen, althans Zondag
morgen kon mr. dr. A. R. v. d. Laar on
gehinderd uit de kerk huiswaarts keeren.
een groote menigte volk op de
het publiek hield zich rustig.
ver waren de rechtsche
aan de claque man
keerde niets. En toen mr. Jannink had
uitgesproken en de heer van der Vegte zijn
licht zou laten schijnen, kon hij dadelijk èn
den heer Jannink èn den propagandist van
Enter in ’t ootje nemen.
Mr. Jannink had iets verteld over de
Militiewet en ’s middags aldus mr. v. d.
Vegte is het in Enter anders gezegd.
En men moet mr. van der Vegte kennen
om te weten, dat hij dit geval op de meest
demagogische wijze uitbuitte. En de claque
Ooren en zien verging ons.
Met de hem eigen kalmte stond later
mr. Jannink op, om de claque den raad te
geven niet te spoedig te applaudisseeren en
Bolswardsche Courant
i
