Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Van Houten’s
Cacao
0
0
1912.
51ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 89.
LI
Zondag 3 November.
Vereeniging voor
Vrouwenkiesrecht.
VOOR
Afzonderlijke
moest innemen
Beleefd aanbevelend,
Munt uit: door groote voedzaamheid
door zuiveren cacaosmaak
door voordeeligheid (omdat zoo
weinig noodig is voor een heer
lijken pittigen kop chocolade)
Rijke collectie PELS-ARTIKELEN,
in kraag- en stola model, - - -
alsook aardige KINDERSTELLETJES.
Speciaal adres voor alle kwaliteiten:
TRICOT- en GEBREIDEN ONDERGOEDEREN.
gesprek dat zij,
een burgemeester.
die halve stuivers
er weer levertraan
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
te vertellen en
was haar
zelfs ook haar
om op die
zeer in den
van iederen gulden
eens de toestemming
de vrouw moesten vragen. Maar neen,
begeert Marijke niet te gaan. Zij
waren, wat een tarief was en zij begreep
heel goed, dat als er belasting op de levens
behoeften kwam, het eten duurder werd
als bouwstoffen belast werden, werd het huis
duurder de huisbaas zou de huur opslaan,
ja, ja, zij begreep wel wat die burgemeester
haar gezegd had over vrijhandel en protectie
en zij was voor protectie... van haar porte-
monnaie. Daarom wilde zij graag wat mee
te zeggen hebben, door te kunnen kiezen
en invloed uit te oefenen op den gang van
zaken. Zij begreep heel goed dat de minister
van finantiën voor zijn huishouding meer
geld noodig had, dat is met meer huishou
dingen wel ’t geval. Zij had daarom den
burgemeester gezegd, dat de minister ’t van
de rijkelui moest vragen doch zij kreeg
tot antwoord, dat die niet talrijk genoeg
daarom allen er toe moeten bij-
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
en daar' telkens een halve
stuiver mee verdiende, en
werden dan bewaard om
voor te koopen.
Door dit tarief vindt zij, wordt de ontevre
denheid gekweekt bij den werkenden stand.
Marijke had zich op die meeting dan ook
aangemeld als lid, en haar man vond het
goed. Zij moest, als hebbende geen vrije
beschikking over het geld natuurlijk eerst
toestemming vragen, want het kostte f 1.
per jaar. Wat zouden de mannen een onge
woonte krijgen, als ze
die ze uitgeven, vooraf
van
zoo ver
wil niet den baas spelen, wel wil ze gaarne
haar rechten verzekerd zien bij de wet.
De mannen maken de wetten naar hun
eigen zin het debietrecht op tabak werd
voorgesteld... Och hemel wat een beweging
onder de mannen maar als de suiker wat
duurder wordt de vrouw kan haar hoofd
schudden en zuchten, maar zij kan’tnietkeeren.
Dertien centen belasting op een pond
suiker dat is een echt suikerpotje voor
den minister maar de vrouw kan er niets
tegen doen.
Onbillijk is ook nog, roept Marijke, dat
de pensioenwetten alleen voor de mannen
zijn, en de weduwen geheel geen recht op
uitkeering hebben.
Zoo zijn ook bij onderwijs en heel veel
zaken meer, de vrouwen wel degelijk zoo
goed in staat om een oordeel te vellen, als
de mannen, maar neen, de vrouw heeft niets
te zeggen. Enkele staaltjes haalt zij aan,
hoe de mannen soms besluiten namen, waar
een vrouw zich wel voor zou hoeden.
Als argument wordt vaak gebruikt dat de
vrouwen geen verstand van die dingen heb
ben, maar als boerin vindt zij toch, dat als
dominé Talma Minister van landbouw kan
zijn, er ook heel veel zaken zijn, waarover
een vrouw zeer goed kan oordeelen, beter
zelfs dan de man. O.a. wijst zij op de wet
der kindervoeding in Berlijn.
Ten slotte verdedigde zij enkele beden
kingen, die men dikwerf tegen de vrouwen
beweging opwerpt ook al weer op dezelfde
comische en toch rake manier, als haar
geheele betoog kenmerkte bedenkingen
die een vorig jaar ook al werden besproken
en om niet te uitvoerig te worden, nu niet
herhaald zullen worden.
Na een krachtige opwekking om mee te
doen in den strijd, opdat de vrouw eenmaal
bekome de rechten die haar toekomen, en
er op wijzende dat men er nog soms om
durft te lachen dat de vrouw zich rechten
wil veroveren, gaat zij met een sarcastisch lachje
af, zeggende„die ’t laatst lacht, lacht et
beste”.
Langdurig en krachtig applaus bewees dat
men met deze origineele wijze van propaganda
instemde en dat men genoten had,
waren, en
dragen.
Over het belasten van artikelen van weelde
en van behoefte wist zij echt satyrieke opmer
kingen te maken, evenzoo over het verschil
tusschen directe- en indirecte belastingen en
zij voelde ’t bij voorbaat reeds, dat het niet
opging den kleinen man eerst door 't tarief
te laten betalen voor de invaliditeit en ouder
dom en dan ook nog een premie van
hem te vorderen voor dat pensioen neen
hoor, ’t had Marijke’s sympathie niet, dat
ontwerp tariefwet zij vond het zoo wat
als ’t geval met den jongen, die levertraan
fabriek” en op dergelijke wijze doorgaande Die maakte haar duidelijk wat invoerrechten
komt „Marijke” er op, dat de positie der
vrouwen geheel anders is geworden.
De vrouw heeft een anderen werkkring,
andere belangen als voorheen en zoodoende
wordt zij er ook hoe langer hoe meer bewust
van, dat zij belang heeft bij den gang van
zaken. Evenals de bezem gebruikt wordt om
’t stof uit stal en huis te vegen, moet er
ook eens een bezem door de staatshuishou
ding. De mannen moesten dat allang inge
zien hebben, maar zij doen ’t niet, zij willen
de vrouw de rechten niet geven, die haar
toekomen, en daarom moeten de vrouwen de
handen ineen slaan. Alles wordt door wetten
geregeld, die wetten grijpen in, in ’t dage-
lijksche leven, in de positie ook der vrouw,
en wat is nu het vreemde de wetten gelden
evengoed voor de vrouw als voor den man,
de vrouw mag en moet evengoed belasting
betalen als de man, maar invloed uitoefenen
op die wetgeving en hoe die belastingen
besteed worden, dat mag de vrouw niet.
Zoo is er nu aanhangig de tariefwet
een wet die in zoo nauw verband staat met
de huishouding en dat is toch het gebied
der vrouwdie moet maar zorgen, dat er
wat op tafel komt en alles in orde is en
als nu alles duurder wordt, hoe moet zij dan?
Meer huishoudgeld vragen Jawel, als de
man dan maar niet doof is.
„Marijke”'*gaf hier een
naar zij voorgaf, had met
Noem de vrouw niet minderwaardig,
Onbekwaam of min getrouw,
Want het hoogst gezag in Neerland,
Wordt bekleed door eene Vrouw.
Als voor de Doelezaal de Friesche vlag
uithangt weet men, wat dit beduidt. Die
scheve blauwe en witte banen waarop 7
pompebladen, zijn het teeken dat de Krite
een voorstelling geeft, dat de Friesche taal
beoefend wordt.
Woensdag j.l. wapperde voor „De Doele”
ook een vreemde vlag twee banen geel,
verbonden door een witte middenreep.
Beteekenis Zie de letters op de witte
baan: VROUWENKIESRECHT. Dit op
schrift brengt ons op den weg. Geel en
wit zijn ontleend aan de bloem der vrouwen, de
Margriet, de Vereeniging voor Vrouwen
kiesrecht had een feestavond georganiseerd,
en noodigde alle belangstellenden uit de
vergadering te komen bij wonen. En waarlijk,
de Vereeniging had recht, behalve de leden, ook
anderen te inviteeren. Wat hier aangeboden
werd, mocht er wezen.
De opkomst was zeer bevredigend. De
zaal toch was goed bezet. Mevrouw Beekhuis,
die de vergadering opende, verheugde er zich
dan ook over dat zoovelen aanwezig waren,
vooral ook was het een voldoening, dat er
verscheidene heeren aanwezig waren.
Voor de Vereeniging was het een voor
recht dat Mej. C. Groot van Rotterdam hier
weder als spreekster wilde optreden, en zij
ons eens wat wilde vertellen van de
Tariefwet, een onderwerp tegenwoordig zoo
veel besproken, en ook een onderwerp voor
de vrouw van groot belang. Zij wees o.a.
op Ommen, waar een tegenstander der
tariefwet is gekozen.
De bediening in de zaal was aan eenige
jongedames opgedragen, en deze hebben zich
ijverig van hun taak gekweten zij hebben
bepaald de kas der Vereeniging goed gedaan,
want hier was ook een tariefwet ingevoerd
n.l. men mocht wel iets boven ’t gewone
tarief offeren. We gelooven dat deze belasting
wel baten afwierp en beter in den smaak
viel dan ’t ontwerp van Minister Kolkman,
waarover de Spreekster het zou hebben.
Na de opening kreeg men eerst een lied
te hooren van eenige dames, leden der Ver.
De opmarsch der Vrouwen klonk flink en
ferm, en evenzoo aan ’t einde der vergadering
De vrouwenstrijdzang. Waarlijk, dames, dit
was een attractie mee voor dezen avond.
Voor de volgende openbare vergaderingen
wenschen wij zulke zuivere accoorden, en
zangerige stemmen weer te hooren. Zulke
zang begeestert en bevalt.
En nu de rede van Mej. Groot. Deze
kwam in Noord-Hollandsch kostuum te
voorschijn, en zij stelde zich voor als eene
boerin te Broek in Waterland. In ’t dialect
van die streek begon ze
geheel overeenkomstig die rol
betoog, haar houding, en
uiterlijk, ’t Is een origineel idee,
wijze op te treden, maar ’t viel
smaak, en de boerin was goed op de hoogte
en goed van den tongriem gesneden. Op een
lossen, satyrieken toon, verstond zij het,
haar meening duidelijk te maken, door haar
betoog met fijne scherts en aardige kwink
slagen te begeesteren, wist zij ’t auditorium
te boeien en herhaaldelijk klonk een gulle
lach door de zaal. Gewis, deze wijze van
bespreking slaat bij velen meer in, dan ’t
ernstig dorre betoog van den staatsman of
politicus. Moeilijk is het, deze bespreking
in haar geheel terug te geven, men zou ’t
dialect, waarin ’t gegeven werd eigenlijk
moeten volgen. Een klein proefje strekke als
staal van ’t geheel.
Nadat „Marijke” ons verteld had, hoe zij
gehoord had dat er een meeting voor
vrouwenkiesrecht was in hare buurt, wilde
zij daar ’t fijne wel eens van weten en ze zou
er gaarne heen gaan. Haar man echter was
er tegen, had met die nieuwigheden niets
op, doch met kloek beleid wist zij als goede
huisvrouw zonder „hommeles hoor” haar zin
door te drijven en ook haar man ging zelfs
mee. Op echt leuke wijze wist zij haar
gewaarwordingen van die bijeenkomst weer
te geven en beschreef ons hoe de burgemeesters
dochter, door met een hamer op tafel te tim
meren stilte kreeg, de vergadering opende,
en het doel van de vergadering verklaarde,
en toen de spreekster aan ’t woord. Die
spreekster was maar een gewoon mensch,
„niks bijzonders er an” en wat ze zei, kon
Marijke met haar boerenverstand best snap
pen, ja, ja, dat zij goed geluisterd had,
bleek uit hetgeen zij uit die rede ons weer
oververtelde.
„Die spreekster praatte eerst wat over ’t
vrouwenkiesrecht. De manne kunne alleen
kieze, de vrouwe kunne ’t niet of nee
ze bedoelde die meuge ’t niet. De manne
houde ’t voor zich alleen. Maar dat was
niet goed en ze zou uitleggen waarom
niet. In ’e ouwe tije begreep men dat zoo
net niet, maar de tije zijn veranderd en de
mensche benne ook anders geworde. Dat
komt omdat de arbeid z’n eige verplaatst
het deur de machines. Wat vroeger in huis
gedaan werd met de handen, dat doen nu
de machines in de fabrieken. De manne
kunne ’t werk niet alleen af en dan moge
de vrouwe ook meedoen, weet je, en daarom
komme der vrouwe en meisjes in de fabrieke,
dat is veur de arme vrouwe en meisjes,
maar de rijkelui’s dochters motte studeere en
dan kunne ze helpe bij de post en bij de
spoor en veul en niet genoeg. Bij ons
in de boerderij is ook al veul veranderd.
Zelf butter en kaas make, der komt niks
meer van in, de melk gaat ook al naar ’t
Bolswardsche Courant
RONA
B. J. ZANTMAN.
I
I
