I!
GEMENGD NIEUWS.
DIENST DER TRAMMEN. (Winterdienst.)
Aan gevangen 1 OCT. 1912.
moesten melden.
een
Stoomdruk Firma B. Cuperus Az., Bolsward.
- 58—
- 54.—
- 56—
v.
milden gever
de eerstvolgende
6-t
ons omtrent de boringen
die van Rijkswege te
heil
vordert,
mij, en
ook voor
halve gulden, wat o.i. een
Sneek, boerenboter
u fabrieksboter
Leeuwarden y
Overigens valt geen
andering mede te deelen.
De prijzen zijn
Delft
Leiden
Zwolle
Kampen
De Buitenlandsche handel was iets beter.
Hoewel de betere stemming niet zoozeer in
de noteeringen tot uitdrukking kwam, was
op de Nederlandsche exportmarkten toch een
betere tendenz waar te nemen, en vooral
voor fijnste soorten heerschte een betere vraag.
De berichten uit Engeland luiden wat
gunstiger, omdat toch volgens de laatste
berichten de aanvoeren uit Australië niet
zoo groot zullen zijn als eerst werd verwacht.
Men kan daar niet veel op aan en zal goed
doen eerst December af te wachten vóór een
definitief oordeel te vellen.
In Friesland steeg de noteering met
fout is.
f 54—
- 56—
- 56.—
WITMARSUM—MAKKUM.
HARLINGEN BOLSWARD SNEEK.
ARUM FRANEKER LEEUWARDEN.
LEEUWARDEN-FRANEKER ARUM.
(Plaatseljjke Tjjd).
SNEEK BOLSWARD HARLINGEN.
MARKTBERICHT VAN BOTER.
Zoo zachtjes aan is nu het melkvee alle
maal op stal gekomen en nemen de aanvoeren
van boter snel af, wat natuurlijk de prijzen
weer ten goede moet komen.
Over de qualiteit valt niet te roemen,
omdat in de meeste streken thans de over
gangsperiode zich kenmerkt door een alle
gaartje van voedersoorten, waarvan de meeste
geen gunstigen invloed op de qualiteit uitoefe
nen. Zoo noemen wij bijvoorbeeld aardap
pelen, knollen, bietenloof en bieten. Dien
tengevolge is er veel afwijkende boter, welke
als altijd moeilijk is te plaatsen.
Wat de afzonderlijke Binnenl. markten
aangaat, hebben Zwolle en Kampen zich ge
durende de afgeloopen week hersteld van den
vrij grooten val, dien wij de vorige maal
ver-
Woensdrecht nabij Bergen-op Zoom, onder
leiding van den heer A. de Haas, opzichter
bij de Rijksopsporing van Delfstoffen, gedaan
worden, het volgendeMet die boringen is
de Nederlandsche Maatschappij tot het ver
richten van mijnbouwkundige werken,
gevestigd te Heerlen in Limburg belast. Na
in Augustus met dit werk te zijn begonnen,
is ze thans reeds met haar boormachines en
pijpen gekomen op een diepte van 350 M.
Ze zal echter den geheelen winter moeten
doorwerken om op 900 M. diepte te geraken,
waarna eerst geconstateerd worden kan of er
steenkool dan wel zout in voldoende voorraad
aanwezig is. Dit laatste is echter volgens
deskundigen niet waarschijnlijk, wel het
eerste.
Als deze boringen, die ongeveer f 200.000
kosten, afgeloopen zijn, zullen proeven ge
nomen worden op het eiland Schouwen'.
Alg. Handelsblad.
De toekomst-mensch
Professor Fischer van de Yale Universiteit
voorspelt, dat de toekomstige mensch den
leeftijd van 250 jaar zal bereiken. De Ame-
rikaansche geleerde, die dus nog verder gaat
dan Edison, meent, dat de levensduur der
menschheid na 7 of 8 eeuwen gemiddeld
100 jaar zal bedragen. In het jaar 4000
zal de mensch 250 jaar oud worden. Ook
dan zal het schoone geslacht ouder worden
dan het sterke. Fischer wijst er op, dat, naar
de wetenschap geconstateerd heeft, de levens
duur der vrouwen steeds grooter wordt.
Tusschen 1881 en 1900 nam de gemiddelde
levensduur der Engelsche met 16 jaar, die
der Franyaise met 11 jaar en dieder Duitsche
met 20 jaar toe. In dezelfde periode nam de
levensduur der mannen in geringere mate
toe de Engelschman leeft 14 jaar langer dan
zijn voorvader, de Franschman 20 jaar en de
Duitscher 25 jaar.
De Kinematografen te Berlijn.
In tegenstelling met zooveel andere plaatsen,
is te Berlijn en voorsteden het aantal kine-
malograat-inrichtingen aan het afnemen. Men
telt er nog ruim 300, maar langzamerhand
ruimen de kleinen, die minderwaardige voor
stellingen geven, op.
Hoofdoorzaken daarvoor zijn de zooveel
strenger voorgeschreven maatregelen tegen
brandgevaar, het verbod gedurende de uit
voering te rooken en het scherpe toezicht
op den aard der vertooningen. Door dit
laatste tracht men de jeugdige bezoekers te
vrijwaren voor den nadeeligen invloed van
aanstoot gevende voorstellingen.
Soziale Praxis.
Gevaarlijke snuif.
Een merkwaardig geval van vergiftiging
door snuif wordt medegedeeld door het
„Korespondenzblatl Schweizer Aerzte”. In het
ziekenhuis eener Zwitsersche stad werd een
bewustelooze vrouw binnengebracht, die daar
reeds eens voor loodvergiftiging behandeld
was, waarvan de oorzaak onbekend was
gebleven.
Ook nu vertoonde zij symptomen van
loodvergiftiging en na eenige dagen stierf zij
In den zak der vrouw vond men een pakje
snuif, verpakt in een soort staniool, dat 90
pCt. lood bevatte. De vrouw had de gewoonte,
dadelijk uit den zak te snuiven en zoo kreeg
zij den snuif binnen vermengd met looddeel-
tjes en wel pCt. lood. Daar de vrouw
een groote liefhebster van snuiven was en
ongeveer 300 gr. p. maand gebruikte kreeg
zij dagelijks 175 m.g. lood binnen.
Mag men een ongeneeslijke zieke dooden
Het vraagstuk der euthanasie, dat in de
laatste jaren, vooral in Engeland en Amerika,
aan beschouwingen is onderworpen, waarvan
men, zegt het N. T. v. G., ook op deze
bladzijden van tijd tot tijd heeft kunnen
verneigen, is thans op zeer dringende wijze
aan de orde gesteld door een zieke, mrs. Sarah
Harris, die sedert drie jaren door een met
hevige pijnen gepaarde verlamming aan het
bed is gekluisterd. Haar kinderen ziet zij
slechts eens in het jaar, omdat zij hun den
treurigen aanblik hunner moeder wil besparen.
Haar leven, dat door de ziekte in geenen
deele wordt bedreigd, wenscht zij niet langer
te dragen, en nu heeft zij tot de wetgevende
macht van den Staat New-York een verzoek
schrift gericht om bij de wet te bepalen,
dat hopelooze lijders zich zullen mogen laten
in slaap maken voor eeuwig dat men
hun, zooals zij zegt, dezelfde genade bewijst
als aan een ziek dier.
Een aantal geneeskundigen is reeds over
deze zaak geïnterviewd, en de meeningen der
Amerikaansche artsen loopen nogal uiteen.
Hinderlijk is het, in een leekenblad de be
wering te vinden, dat sommige dokters, die
het eigenlijk eens zijn met mrs. Harris, open
lijk. het tegendeel getuigen omdat zij bang
zijn die patiënten te verliezen, die hun leven
zoo lang mogelijk zouden willen gerekt zien.
Als dit een grond zou zijn om zijn meening
te verbloemen, hoezeer zouden wij dan niet
de ongenade moeten vreezen van de tallooze
hoogbeschaafde lieden, die in onzen tijd bij
iedere gelegenheid aandringen op het afmaken
van menschen, wier lijden men niet kan aan
zien, dat wil zeggen van wier lijden men
geen last wil hebben. De deerniswaardige mrs.
Harris verwart hier, zooals reeds zoo velen,
het onbetwistbare //recht om te sterven” met
het #recht om te worden gedood” en den
z/plicht om te dooden”, die allerminst mag
worden opgelegd aan de geneeskunst, de
Vestaal van het levensvuur.
MAKKUM—WITMARSUM.
Makkum v. 5.40 8.50* 12.20 2.10* 4.20* 7.53
Witmarsum a. 6.25 9.35* 1.05 3.5.10* 8.38
geteekende trammen loopen Zondags niet en met een f geteekende alleen Vrijdags.
allerlei soortdoch in den werkenden stand
zijn er naar verhouding veel meer weduwen
dan bij de anderen. Hoe het zij, dit onderzoek
heeft voor ons, en naar wij hopen voor velen
iets treurigs aan het licht gebracht, want
men mag meenen, dat men weet, dat er oude
menschen zijn, die arm zijnmen mag
meenen, dat men weet, dat er behoefte aan
verbetering is in het levensonderhoud van
onze ouden van dagen, maar wij willen wel
erkennen, niet te hebben kunnen denken,
dat er zooveel armoede geleden werd.”
De verkiezing te Ommen.
De N. R. Ct. bevat een uitvoerig inge
zonden artikel van mr. JE. baron Mackay,
waarin deze de //dessins” der Ommersche
verkiezing uiteen zet.
„De beoordeeling van mijne houding na
de stemming en vóór de herstemming, in ’t
bijzonder van mijne verklaring van 25 October,
aldus schrijft de heer Mackay die ik
achteraf ook afkeur en betreur zal ik
niet weerleggen, omdat ik mij bepalen wil
tot het meedeeien van feiten, en omdat
mijne tegenstanders iedere bona fide verkla
ring mijnerzijds zullen verwerpen.
Ik wil evenwel van deze gelegenheid gebruik
maken om de honderden,, die mij van hun
belangstelling blijken hebben gegeven, daar
voor hartelijk dank te zeggen. Velen, die
mij hebben gegriefd door hun smalende
woorden, zullen naar ik vertrouw, tot andere
gedachten komen.
De mateloos felle aanval van De Standaard
noch het razen van De Maasbode hebben
die schrijnende pijnen aangedaan als de mis
kenning en smaad van hen, die mij jaren
en jaren kennen. Ik heb te lang aan den
weg getimmerd dan dat men mijn karakter
niet zou kunnen beoordeelen. En voor die
beoordeeling vrees ik geen oogenblik. Indien
ik heden van de aarde moest scheiden, dan
zou ik mijnen kinderen een onbezoedelden
naam achterlaten. Doch niet meer den naam
van coalitie-man. De innerlijke strijd, door
mij in de afgeloopen week gestreden, heeft
er toe geleid mijne staatkundige inzichten
nader te overwegen. Na dien strijd ben ik
wel overtuigd aanhanger van de Chr. Hist,
richting gebleven, maar het is mij duidelijk
geworden, dat met de coalitie moet worden
gebroken.
Dat wil zeggen een staatkundige breuk
met mannen als jhr. de Savornin Lobman,
dien ik vereer als weinigen, als dr. J. Th.
de Visser, jhr. mr. D. F. de Geer e.a. met
wie ik door banden van jarenlange vriend
schap ben verbonden. Dat aarzeling niet is
uitgebleven, zal niemand mogen verwonderen.
Maar die weifelingen zijn overwonnen, de
strijd is uitgestreden, en ik de door de
Standaard vogelvrij verklaarde, verklaar mij
als een vogel zoo vrij van de banden der
coalitie.
Het openbare leven zal zich nu wellicht
voor mij sluiten. Mijne mandaten voor Staten
en voor Raad zal ik ter beschikking stellen
van de Chr. Hist. ^Kiesvereeniging. Den be-
langwekkenden en aangenamen werkkring in
den Gemeenteraad zal ik noode missen, en
moeilijk zal het mij vallen wellicht de vriend
schap mijner A.-R. en R.-K. ambtgenooten
te moeten derven. Wat mij betreft, geen
persoonlijk antagonisme.
Slechts de overtuiging, dat het wezenlijk
van ons vaderland verbreking der coalitie
heeft mij gebracht tot dezen voor
ik ben er mij van bewust
ons volk zoo gewichtigen stap”.
’n Weldoener.
De raad te Wamel heeft heel wat opschud
ding verwekt in Maas en Waal vanwege de
afstraffing op min of meer onwelvoeglijke
wijze van eenige raadsleden, die hun
antieke ideeën wat boud lanceerden.
De verslaggevers hebben alles in geuren en
kleuren beschreven tot groot genoegen van de
tegenstanders, die hun dankbaarheid practisch
tot uiting brachten.
Wat wil de historie?
Uit Leeuwen wordt gemeld, dat daar op
het raadhuis door een milden gever een
kistje is gedeponeerd voor
Lemmer, 4 Nov. De veehouder R. Sterk
alhier, reed hedenmiddag met zijn zonen een
wagen met een voer hooi zijn schuur binnen,
hij liep daarbij achter den wagen deze met
zijn rug opduwende, toen plotseling door een
stoot van den wagen het voer hooi achter
van den wagen gleed waaronder S. bedolven
werd. Hoewel rappe handen spoedig het
hooi wegruimden, bleek S. echter, toen men
hem vond, reeds zijn bewustzijn te hebben
verloren en moest onmiddellijk geneeskun
dige hulp bij hem worden ingeroepen.
Hedenavond was zijn toestand vrij gunstig.
N. Sn. Ct.
Inkrimping kermis.
De gemeenteraad van Franeker heeft met
7 tegen 6 stemmen besloten den Zondag
van de kermis af te schaffen.
Te kijk gezet.
Sedert 9 October j.l. is te Mijnsheeren-
land de gemeenteverordening in werking
getreden, waarbij bepaald is, dat herbergen
en tapperijen, wanneer ze verlicht zijn, de
vensters geopend moeten houden en gordij
nen en jalouzieën verwijderd moeten zijn.
De bedoeling is duidelijk de menschen, die
er hun graantje pikken, voor het publiek
ten toon te stellen.
Enkele herbergiers en tappers hebben nu
als tegenmaatregel overwogen het bestrijken
hunner ramen aan de binnenzijde met witkalk.
Een pleidooi voor Staatspensionneering
De Bond voor Staatspensionneering verzocht
den heer D. A. van Krevelen te Deinum
een brochure samen te stellen, waarin de
gegevens waren verzameld, die de enquête
naar de beteekenis en de gevolgen van art. 357
van het Wetsontwerp-Talma had opgeleverd.
Bedoeld artikel 357 luidt:
Degene, die bij het in werking treden
van art. 1 der wet den leeftijd van 70
jaren heeft bereikt, indien hij aantoont,
dat hij in de 10 jaren, onmiddellijk vooraf
gaand, hetzij aan het in werking treden
van art. 1, hetzij aan de vervulling van
het 70ste jaar, te zamen gedurende ten
minste 260 weken verzekeringsplichtig
zoude zijn geweest, indien de verplichte
verzekering bij den aanvang dier 10 jaren
reeds ingevoerd ware, krijgt f 2 rente per
week.
De schrijver vertelt o.a. dat het onderzoek
leerde, dat van de jaren 1841, ’40,’39,’38,
’37, ’36 en ’35, dus, dat is van 70 tot
75 jaar oud, van de mannen, die steeds in
loondienst gewerkt hebben, bijna geen meer
in leven is.
In Lemsterland leven nog mannen en
vrouwen, die in 1841 geboren zijn 25, in
1840 geboren 38, in 1839 geboren 33, in
1838 geboren 23, in 1837 geboren 19, in
1836 geboren 21, in 1835 geboren 14.
Van de 297 menschen, waarover het onderzoek
liep, worden ongeveer 70 bedeeld en zijn 90,
die noodig het pensioen van f 3 of f 4 per
week moesten bijontvangen. Van die 90 kan
men zeggen, dat ze geregeld armoede lijden
of door de familie onderhouden worden.
Z/En rekenen we nu eens, dat de wet-
Talma in werking trad op het tijdstip van
ons onderzoek, dan zouden 24 personen ge
holpen worden. Dit zijn allen menschen, die
gewoonweg in beter doen waren, dan de rest.
x/Bij ons onderzoek is gebleken, dat van
de vlijtige, steeds //bij de hand” zijnde
werkers, om in het onderhoud van zich zelf
en hun gezin te voorzien, bijna niemand
meer leeft, die 70 jaar of ouder is. Want
wie vinden wij nog in leven op 70-jarigen
leeftijd Boeren, renteniers en weduwen van
f 56.— a f 64—
y - 65
- 59—
- 59—
raadsvergadering, om den verslaggevers en
raadsleden voor te zetten.
Het moet een kistje fijne Havana’s zijn 1
Wel gemoedelijk'! (Geld.)
Wij lezen in Oostergo
Staatsrenteboekjes.
De lezer weet, dat bij onze Rijkspost-
spaarbank slechts tot een max. inlage van
f 1200 rente wordt vergoed. De Staat is later
op de gedachte gekomen beleggers van gelden
op die Spaarbank op andere wijze de gele
genheid tot sparen te geven. Door de Staats-
schuldboekjes gaf de Staat gelegenheid tot
belegging in Nederlandsche staatspapieren, tot
een bedrag van f 6000. Over het bedrag, in
het Staatsschuld boekje ingeschreven, vergoedt
de Spaarbank een rente van 3 pCt. ’t Groote
nadeel der Staatsschuldboekjes is evenwel, dat
de inschrijvingen aan koerswisseling onder
hevig zijn. De Vaderlander wijst er op, dat
bij de behandeling van het wetje tot instel
ling dezer boekjes in de Kamer tegen de
invoering terecht door sommige Kamerleden
juist om die reden bezwaar is gemaakt. Wat
toch is het geval De beleggers, in vele
gevallen menschen uit den kleinen midden
stand, beschouwen deze boekjes als gewone
spaarbankboekjes en verkeeren veelal in de
meening, dat hun belegging te allen tijde
dezelfde waarde behoudt. Zij ziet over het
hoofd, dat in de reclamebiljetten, die de
spaaarbank bij de gewone spaarbankboekjes
voegt, wordt vermeld, dat de koerswisseling,
waaraan de belegging op de Staatsschuldboek
jes onderhevig is, voor hen verlies met zich
medebrengen kan. En dat dit verlies zeer
groot kan zijn, blijkt uit de grooie koers
daling van de Nederlandsche Staatspapieren.
De 3 pCt. Nationale schuld noteert momen
teel slechts 781/2- Beleggers, die zich voor
een paar jaar een Staatsschuldboekje aanschaf
ten, lijden, wanneer ze om een of andere
reden tot verkoop moeten overgaan, een
verlies van een belangrijk deel van hun
kapitaaltje. Wij geven toe, dat de Staat
daaraan niets kan doen. Doch waar een
reclame op groote schaal door de rijkspost-
spaarbank voor deze boekjes wordt gemaakt,
meenen wij, dat op de desbetreffende biljet
ten aan het hoofd met vette letter moet
worden gedrukt
WAARSCHUWING.
De Staat waarborgt den bezitter van een
Staatsschuldboekje niet het bedrag zijner
oorspronkelijke belegging.
Kofflevervalsching
Sedert langen tijd wordt door vele fabri
kanten bij de koffiebranderij het z.g. ,zLiebig-
procedé” toegepast, bestaande in de toevoeging
van een weinig zuivere suiker, waardoor de
koffieboon met een glanzend huidje voorzien
wordt en de geur der koffie beter behouden
blijft. Dit is een in alle landen geoorloofde
bewerking, die alleen een verbetering en
geenszins een onrechtmatige gewichts-
vermeerdering der koffieboonen ten doel heeft.
De warenvervalschers zijn nu door dit
procédé op de gedachte gekomen, niet een
onschuldige stof als suiker, doch een artikel,
dat in vernis, doch niet in onze magen thuis
behoort, niet ter verbetering der koffieboonen,
doch als verzwaringsmiddel aan te wenden.
Het bewijg hiervoor vond de redactie van
het Maandblad tegen de Vervalschingen in
een circulaire, die aan de koffiehandelaren
toegezonden is geworden. Daarin heet het
Onze voordeeligste koffieglans is wLusra”
vloeibare glanstot f 0.20 per K.G., in
busverpakking, exclusief bus; tot f 19 p.
100 K.G., in fustverpakking inclusief fust.
Vrij boord Rotterdam.
//Iedere toegevoegde kilogram ,/Lusra”
waarvan het gewicht behouden blijft, geelt
u p. 100 kg. koffie een extra-winst van ca.
80 ets, Daar men ruim 8 K.G. Lusra aan
100 K.G. ruwe koffie kan toevoegen, moet
een eenvoudige berekening u overtuigen, dat
een proefname in uw belang is”.
De redactie voegt er bij dat in Duitschland
het vernissen van koffie verboden is.
Steenkolen-boringen.
Men schrijft
naar steenkolen,
V.
3.27
a.
Arum
Franeker
3 33*
4.03.
4.54
Harlingen
Kimswerd
Arum
Witmarsum
Bolsward
Nijland
IJsbrechtum
Sneek
Sneek
IJsbrechtum
Nijland
Bolsward
Witmarsum
Arum
Kimswerd
Harlingen
a.
7.30
7.42
7.54
8.—
8.20* 9.50
8.26* 9.56
8.38* 10.08
8.50* 10.20
8.55
9.33 -
9.48
9.53
11.30
12.21
12.51
3.54
4.45
5.15
12.15
12.21
12.33
12.45
5.25
5.54
6.45
9.10
9.40
10.31'
9.13f
10.07f
7.39f
8.30f
7.45
7.51
8.03
8.15
8.52
9.07
9.17
9.30
1.45f
2.50f
3.20f
a.
v.
a.
v.
a.
v.
10.40
11.36
Alleen
Maand.
a. 7.11
v. 7.15
a. 7.45
4.01
4.06
4.18
4.30
5.05
5.20
5.30
5.42
5.05f
7.25f
10.25
10.31
10.43
10.55
4.10f
4 45f
5.05
Leeuwarden V.P. 6.20
Franeker
Arum
v. 6.38f
a. 7.08f
v. 7.14*
Leeuwarden V.P. 8.05*
5.—* 6.15
5.06* 6.21
5.18* 6.33
5.30* 6.45
6.10*
6.48*
7.03*
7.06*
7.16*
7.28*
9.28
9 40
9.50
9.53
10.08
10.43
11.1012,45
11.22 1,2.57 2.02
11.34 1.09 2.14
11.40 1.15 2.20
7.10*
7.40*
7.54
8.45
9.50
10.20
11.11
10.55* 12.-
11.01* 12 06
11.13* 12.18
11.25* 12.30
12.35
1.11
1.26
1.28
1.38
1.50
12.30
12.42
12.52
12.56
1.11
1.50
4.54
5.06 6.47* 8.07
5.16
5.20
5.35
6.10
7.25
7.37
7.47 -
7.52
8.07
8.45
8.50* 9.35* 10.25
9.02* 9.47* 10.37
9.14* 9.59* 10.49
9.20* 10.05* 10 55
8.21
9.12
9.15
9.45
1.15 3.15* 5.40* 8.55
2.— 4.—* 6 25* 9.40
v. 5.15
5.21
5.33
5.45
6 23
6.38
6.48
a. 7.—
5.30
5.42
5.52
5.54
6.09
6.45
6.57
7.09
7.15
8.40
9.10
9.12
10.03
1.26
1.56
2.04
•2.55
1.05
1.56*
2.26*
7.15
7.21
7.33
7.45
8.22
8.37
8.38
8.48 10.03
9.— 10.15
4.21 Op M„ 5.45
5.19D.,D.V.
Nietopschool-
vacantiedagen. 7.06*
Witmarsum v. 8.10.10*
Makkum a. 8.50 10.55*
De met een
2.05*
2.17*
2.27*
2.42*
3‘20* 4l0
3.32* 4.42
3.44* 4.54
3.50* 5.—
2.05* 2.35
2.11* 2.41
2.23* 2.53
2.35*
3.12*
3 27*
3.35*
3.15*
3.57*
7.03
7.54
8.24
6.35* 7.55
6.57* 8.17
7.08* 8.25
7.23* 8.40 3.45-
8.—* 9.16 4.20-
6 30 6.55 8.20* 9.20
6.42 7.07 8.32* 9 32
6.54 7.19 8.44* 9.44
7.— 7.25 8.50* 9.50
