lieuws- en Advertentieblad Bolsward en Wonseradeel. J tjw I DE SOLIST te 1912. Verschijnt Donderdags en Zondags. 51ste Jaargang. No. 100. EN IS OVERAl tRATlS ^ru&^^^dr-iederkooper van ^SOLPaARGARINE a 4 Sct-PerTond 1 Over de salaris-meeting der onderwijzers lezen wij in het Algemeen Randelsblad het volgend verslag 3 /SS STIC kindertijdschrift Wl\nl lu VERSCttUNTALLEH DAGEN 3a Donderdag 12 December. RECLAME. c Nieuwe Abonnés op dit Blad, ont vangen de nog vóór Nieuw jaar verschijnende num mers gratis. VOOR Afzonderlijke G'k van een wijziging komt”, °P een ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden. Franco per post 50 Cents. nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent. Hij moet op het dorp een ,zmeneer” maar hij is een echte //kale meneer”. Er zijn in Nederland 300 gemeenten waar 0 ykindertoeslagje”. Ook waarvan de het kost hem vaak zelf blijmoedig en opge- hij onder zware financieele en zoo veel noodzakelijke onderhoud, kleeding enz moet Dat de onderwijzer armoede lijdt men ook buiten een staaltje mede van een te Utrecht. Deze moest van kon dit niet krijgen, om aan zoo het minimum salaris van f 500 tot f 900 wordt toegepast hetwelk veel te laag noemen. Een jong onderwijzer moet het weinige dat hij kan uitleggen voor ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens 10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte. Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4. en aanbod, een deur- is te voor huisvesting, ook nog een vrij kamertje heb ben om te studeeren hij kan niet anders krijgen dan een zolderkamertje waar hij des zomers zit te //bakken” en des winters te bevriezen. Hij ontbeert het noodige voor ontwikkeling. En hoe zal hij vroeg spr. een opvoeder kunnen zijn waar hij zelf geen goede opvoeding genoten heeft De wet eischt dat het onderwijs ontwikkelend zal zijn, maar de plattelandsonderwijzer heeft geen gelegenheid voor zich zelf ontwik keling te verkrijgen. Hij kan geen boeken of tijdschriften zich aanschaffen. Een stads onderwijzer zal nog gebruik kunnen maken van openbare bibliotheken als anderzins, maar de plattelander kan ternauwernood een dag- bladabonnement bekostigen en voorts is hij van alles verstoken wat zijn collega in de stad nog kan bekomen op cursussen bij voorbeeld. Voor reisgeld om elders les te kunnen nemen is de plattelander al meer verschuldigd dan de stedeling aan de lessen zelve betaalt. Indien het onderwijs-verslag zou vermel den het onderwijs is onvoldoende door het slechte salaris ten plattelande, dan zou dat geen schande zijn voor den onderwijzer, ’t Zou aan hem niet te wijten zijn. Er wordt geeischt dat de onderwijzer blijmoedig, met opgewektheid zijn belangrijke opvoedende taak vervult, maar groote moeite om wekt te zijn, waar zorgen gebukt gaat dingen voor ontberen. ten plattelande, dat weet Onder zeer groote deelname werd gisteren te ’s Gravenhage de aangekondigde salaris meeting gehouden vanwege den Bond van Nederlandsche Onderwijzers. Reeds vóór den aanvang der vergadering welke op 2 uur des nam. was gesteld was het aantal belangstellenden zóó talrijk dat de groote zaal van het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen hen niet kon bevatten, en men besloot daarom een tweede vergadering gelijktijdig te houden in Diligentia. De bijeenkomst in het gebouw werd ge leid door den ondervoorzitter van den Bond, den beer Zadelhoff, uit Dordrecht. Deze deelde mede, dat was ingekomen een groot aantal brieven en telegrammen, adhaesiebetuigingen inhoudende met het doel der meeting, uit binnen- en buitenland, o.a. uit Bulgarije. Vertegenwoordigd was ter vergadering het Ned. Indisch Onderwijzers Genootschap. Een tiental Kamerleden was aanwezig en van eenige Kamerleden waren mededeelingen van verhindering ingekomen. Als sprekers traden op de heeren C. Wese- mael uit Sneek en F. L. Ossendorp, voor zitter van het Hoofdbestuur van den Bond. De eerste spreker schetste den toestand van den onderwijzer ten plattelande als allertreurigst. Wanneer wij kierde armoede van den Nederlandschen onderwijzer moeten uitstallen zeide spr. dan doen wij dat met weerzin. Maar zoo vervolgde hij zoolang de Regeering zich niet schaamt een hongerloon uit te betalen, zoo lang zullen wij ons niet schamen daar tegen op te komen. Vervolgens citeerde hij met dankbaarheid eenige woorden door het Kamer lid Lieftinck indertijd gesproken, die toen den toestand op verre na niet voldoende noemde, en daarna gaf hij een overzicht van den toestand van den plattelandsonder wijzer om te doen zien hoe deze op verre na niet behoorlijk kan rondkomen met zijn salaris. zijn, om een hem. zijne mededeeling dat hij onderwijzer was, kreeg hij een bewijs van onvermogen 1 Ver volgens deelde spreker mede een brief van ’n collega die omdat hij de reiskosten niet kon betalen niet op deze meeting was gekomen, maar nu van zijn sympathie wilde doen blijken, in welken brief in allerlei bijzonder heden werd medegedeeld de ellendige toe stand waarin het gezin van bedoelden onder wijzer, die welhaast 25 jaren dienst had, al die jaren had verkeerd, zóó dat hij in schul den geraakte, afgedragen kleeren van anderen droeg, vaak geen raad wist hoe er te komen en bijna aan wanhoop ten prooi was. De regeering moest vervolgde spr. erkennen, dat zij met haar maatregelen, met wat zij bedoeld heeft, volkomen fiasco heeft geleden. Had de vorige spreker er op ge wezen, dat er 300 gemeenten in ons land de onderwijzerswereld. De leveranciers van tfgoedkoope rommel” weten het omdat de onderwijzers bij hen terecht moeten komen. Men weet het bij het ondersteuningsfonds, waar een groot bedrag 30- of 50-duizend gulden, aan hen wordt uitgekeerd. In de Kamer weet het de minderheid. Men blijkt het alleen niet te weten zeide spr. bij de Hooge Regeering en de meerderheid in de Kamer. Een ongelukkige opvatting noemde spr. 't die men had dat het leven op een dorp zoo goedkoop is. Voor den onderwijzer is het er, in verband met zijn gering salaris en zijn ^meneer” moeten zijn, allerminst goed koop. Men ziet hem op het dorp voor een ,zmeneer” aan en wil dat hij overal aan mee doet wat geld kost of dat hij ten minste voor het een of ander doel gratis wat ad ministratief werk zal verrichten. Voor zijn eigen kinderen moet de gehuwde dorpsonder wijzer hoog schoolgeld betalenhij moet een zekeren //Stand” ophouden. Ten slotte critiseerde spreker sterk onder daverend applaus der vergadering, de door de Regeering voorgestelde maatregelen in den vorm van den z.g. kinder-toeslag. Deze wordt niet begeerd. Dat kan men geen hulp noemen. Nadat deze spreker geëindigd had deed de voorzitter mededeeling van eenige adhaesie betuigingen die inmiddels nog waren inge komen, o.a. een van patiënten uit het Her stellingsoord te Lunteren. De heer Ossendorp, daarna het woord verkregen hebbende, herinnerde dat heden hier in Den Haag 3500 onderwijzers en onderwijzeressen bijeen waren om te eischen dat de Regeering wat spoed zou maken met de verbetering van de salarissen van het onderwijzend personeeleerstens omdat de onderwijzers een tekort hebben, tweedens omdat hun arbeid waardeering toekomten ten derde in het belang van goed onderwijs. Herinnerende aan de uitspraak van een com missie van onderzoek naar den toestand van het onderwijs in 1902, waarbij toen geklaagd werd over de soberheid der onderwijzerssa- larissen en betoogd dat verbetering daarvan zou ten goede komen aan het onderwijs, deed spr. uitkomen dat dit ook op den hui- digen toestand van toepassing is. Na verder te hebben herinnerd, dat inder tijd de door Ministers De Savornin Lohman, Goeman Borgesius en Rink is erkend dat het onderwijzerssalaris onvoldoende was en na op de z. i. geringe verbeteringen te hebben gewezen die daarna tot stand kwa men, critiseerde ook deze spr. de houding van den tegenwoordigen Minister van Bin- nenlandsche Zaken, betoogende dat de toestand der onderwijzers nog steeds diep treurig is na de //belangrijk” genoemde verbeteringen. En wat nu de stadsonder wijzers betreft, men zou eigenlijk niet kunnen zeggen dat de toestand voor hen iets beter is dan voor hunne collega’s ten plattelande de juiste toestand is dat het in de stad z/een beetje minder slecht” is dan op het platteland. Spr. deelde onderwijzer iemand geld hebben en Hij informeerde wat hij doen moest zijn geld te komen, want hij had ’t noodig. Men zeide hem gaat naar waarder om het te laten innen, maar hij kon daarvoor ’t geld niet betalen. //Ga dan bewijs van onvermogen” zeide men De onderwijzer deed zulks en... op gehoord de inleiders, overwegende, dat een der eerste voor waarden voor goed volksonderwijs is een goed gesalarieerde onderwijzersstand; dat reeds sedert jaren Nederland in dit opzicht behoort tot de meest achter lijke staten van Europa dat vooral te plattelande de nood der mate is gestegen, dat de onderwijzer daar ternauwernood in staat is, in zijn allereerste ^levensbehoeften te voorzien, terwijl ook in de steden de salarieering verre blijft beneden datgene, waarop de onderwijzer krachtens zijn positie in de maatschappij en de waarde van zijn ambt recht heeft, dat dit zijn nadeeligen invloed moet doen gelden op de ontwikkeling van ons volksonderwijs en de welvaart van het Nederlandsche volk dat' een afdoende regeling van de salarieering der onderwijzers dus niet alleen is een eisch van recht en bil lijkheid tegenover de betrokken ambte naren, maar ook door het belang van den Nederlandsehen Staat gevorderd wordt van meening dat de voorgenomen maatregel van een kindertoeslag vernederend en beleedigend is voor den onderwijzersstand dat deze maatregel het recht van allen een betere salarieering verkort tot aalmoes aan sommigen terwijl bovendien een spoedige af doende verbetering daardoor wordt tegen gehouden, redenen waarom deze maat regel met de meeste beslistheid dient te worden afgewezen spreekt als haar oordeel uit dat een spoedige ingrijpende wijziging van art. 26 der wet op het lager onder wijs, op den grondslag gelijk loon voor gelijke diensten, zoowel in ’t belang van den onderwijzer als van het onderwijs gebiedend noodzakelijk moet worden geacht en dringt er bij de Regeering en Volksvertegenwoordiging op aan, het daarheen te leiden, dat bedoelde wets- zoo spoedig mogelijk tot stand zijn waar het wettelijk minimum wordt toe gepast, de heer Ossendorp verklaarde, dat er geen 3U0 gemeenten zijn waar het wet telijk minimum overschreden wordt. Ook de heer Ossendorp keurde ten slotte af den maatregel critiseerde hij jde beginselen Regeering uitgaat. De Regeering houdt rekening met vraag en aanbod, maar dit noemde spr. uit den booze, onbillijk en on gerechtvaardigd, waar de Regeering zelve invloed kan uitoefenen op de toeneming van het aantal onderwijzers door de opleiding op te drijven door middel van het premie stelsel daarop, terwijl zij ook op ’t aantal geslaagden bij examens invloed kan doen gelden. De Regeering kan dus maken dat de markt overvoerd wordt. Verder beroept de Regeering er zich o.a. op, dat de opleiding voor den onderwijzer goedkoop is, maar wat helpt dat den onder wijzer moet hij daarom onvoldoende salaris hebben Die goedkoopte komt dan trouwens ten goede aan het Rijk. Spreker wenschte een salaris-regeling voor allen, en wat het bedrag betreftde Regeering kon wel weten wat men noodig heeft. En dat het geld er niet voor is, mocht men ook niet zeggen. Voor oorlog en marine zijn wel hooge som men te vinden. Waarom dan niet voor de onderwijzers Als men wil, vindt men het geld er wel voor. Aan den heer Ter Laan, in de vergadering aanwezig, verklaarde spr., dat zeer op prijs gesteld wordt, wat deze in de Kamer voor de onderwijzers heeft gedaan. Ten slotte wekte spreker op, krachtig pro paganda te maken voor de zaak der onder wijzers vóór en bij de komende verkiezingen, opdat gekozen worden mannen, die verbe tering zullen bevorderen van den toestand der onderwijzers, en die dan ook zeker met liefde voor andere belangen zullen opkomen. Na deze betooging werd onder applaus door de vergadering aangenomen de volgende tnotie z/De vergadering, uitgeschreven door het hoofdbestuur van den Bond van Nederlandsche Onderwijzers, gehouden den 8sten December 1912 in het Ge bouw voor Kunsten en Wetenschappen te ’s-Gravenhage lil i/ i®i y 3 jr li ^1. - 'r Bolswardsche Courant

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1912 | | pagina 1