lieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
VAN HOUTEN’S
1913.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 4.
De beste voor den prijs.
52ste Jaargang.
ZÜIVER OPLOSBAAR
Zondag 12 Januari.
RECLAME.
UIT DE PERS.
thee. Opwekkend en zenuwsterkend.
Vooral voor kinderen zeer aan te bevelen.
200 koppen.
Ingezonden.
Uit een Kilogram van 1.50 maakt men
Uitstekende, gezonde, dagelijksche drank.
Verre te verkiezen boven koffie en
VOOR
Afzonderlijke
van
Vereeniging Zuid-Afrikaansche
Voorschotkas Damrak 95, Amsterdam.
10 Januari 1913.
hoop, dat de regeering
poging steunen zou.
het platteland als boer,
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).
11
Jij:
u
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
zeer waarschijnlijk, dat de heer
Swinderen hem opvolgt. Ongetwijfeld
verlies voor ’t Kabinet, wanneer het
’t bewind mocht blijven en voor een
Ik spreek nu
een verlenging
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
noodlijdend is dat onze arbeiders binnen
onze grenzen geen werk meer kunnen
vinden, kortom dat Nederland op den rand
van den afgrond is gebracht altemaal
door den Vrijhandel, die volgens de heeren
/steenen voor brood” geeft
De bedoeling van deze voorlichters” van
het Kiezersvolk is nogal doorzichtigzij is
alleen maar het zoeken van een gelegenheid
om als het onfeilbaar geneesmiddel tegen
onze maatschappelijke nooden aan te prijzen
de Tariefwet-Kolkman. Deze zal ons alge-
meene welvaart brengen, de koopkracht ver
meerderen, de werkeloosheid doen verdwijnen
en nog veel meer, enfin het oude liedje,
dat ons uit zekeren hoek altijd maar weer
wordt voorgezongen.
O, die partij-politiek I
Nu is de Bredasche Courant laat ons
het maar gerust zeggen zoo naief ge
weest een van de bovengenoemde epistels te
gaan bestrijden. Zij heeft voornamelijk met
behulp van de gegevens, verstrekt door het
ministerie van Landbouw, Nijverheid en
Handel, dus door de Regeering zelf, de
dwaze beweringen, in het bovengenoemde
artikel te lezen, weerlegd wat nu juist
niet zoo heel moeilijk was.
De Bredasche Crt. eindigde haar critiek
met de verklaring, dat zij nieuwsgierig was,
hoe de redactie van het Dbld. van Noord-
Brabant, het blad waarin het artikel voor
kwam, zich er uit zou redden.
Of zal zij zoo vroeg de Bredasche Crt.
weer zooals gewoonlijk, als haar lastige
vragen worden gesteld, stilletjes zw(jgenf
wijzen van bekwaamheid, uitgereikt door
landbouwers of veetelers van ondervinding,
en bewijzen van goed zedelijk gedrag, afge
geven door den predikant der kerk, waartoe
zij behooren, of het hoofd hunner gemeente.
Bij voorkeur worden geholpen zoons van
boeren, die kunnen beschikken over een
klein kapitaal, zoons van pachters en fatsoen
lijke, werkzame jonge arbeiders.
Wie meer van deze zaak weten wil, richte
zich schriftelijk tot den Secretaris van de
Vereeniging //Zuid-Afrikaansche Voorschot
kas”, Damrak 95, Amsterdam. Zij, die be
paalde vragen stellen en bovendien bij hun
brief een korte beschrijving van hun levens
loop en bekwaamheden voegen, kunnen op
onmiddellijke beantwoording van hun brieven
rekenen.
Onze Ministers.
De Haagsche kouter der Prov. Gron. Cl.
schrijft onder meer:
Mr. Regout is op reis, tot herstel van zijn
gezondheidhij is overwerkt, om niet te
zeggen overspannen en zal vermoedelijk
langer rust behoeven dan zijn aangekondigde
afwezigheid voor enkele weken doet ver
moeden. In wel ingelichte kringen beweert
men zelfs, dat de Minister van Justitie, hoe
ook de loop van zaken in Juni moge zijn,
niet voornemens is zijn taak in de nieuwe
parlementaire periode voort te zetten. En
hij is niet de eenige, die, ho.e het ook met
de verkiezingen gaan zal, in dit jaar zijn
zetel achter de groene tafel gaat verlaten.
Een gerucht wil, dat jhr. van Swinderen,
de Minister van Buitenlandsche Zaken, ook
zal aftreden om zijn diplomatieke loopbaan
vermoedelijk als gezant te vervolgen indien,
zooals beweerd wordt, jhr. de Stuers, onze
gezant te Parijs, zijn ambt weldra gaat op
geven, is het
van
een
aan
opvolgend Ministerie, zoo daarin gelijk
is te verwachten voor een min of meer
kleurloos politicus als de Minister van Bui
tenlandsche Zaken, een eereplaats kon
Daarboven zegt men
mr. Kolkman weinig lust
i zijn taak nog lang voort te
het plan koestert om
van I
fil'
Hoe het Kiezersvolk wordt voorgelicht.
In de Limburgsche en Noordbrabantsche
bladen kan men in den laatsten tijd lezen
artikelen, naar aanleiding van de Tariefwet
Kolkman.
De aard en de inhoud dier artikelen kan
reeds worden opgemaakt uit de opschriften,
die zij dragen //Geen brood meer in eigen
huis 1” De nood aan den man”. /Onge
wapend tegenover onze naburen.” //Overge
leverd aan den buitenlander”. Weerloos
tegenover den vreemdeling”. //Waar gaan wij
heen Tot waar zijn wij gekomen
^Waarheen bracht men ons?”
Wat de schrijvers willen, is niets meer of
minder dan de goegemeente wijs maken,
- dat onze nijverheid kwijnt dat onze handel
worden ingeruimd,
algemeen, dat ook
gevoelt, om
zetten en het plan koestert om tegen het
najaar van 1913 zich ver van Den Haag,
op een lief buitengoed neer te zetten en uit
te rusten van de groote beslommeringen, die
hem op den duur overmeesteren. Eindelijk
zegt men, dat de Minister van Waterstaat,
de heer Regout, evenzeer heeft besloten het
ministerieel leven vaarwel te zeggen en zijn
krachten opnieuw te gaan wijden aan de
groote industrieele inrichtingen der familie
te Maastricht.
De heeren Heemskerk, Colijn, Talma en
de Waal Malefijt zullen dus de eenigen zijn,
die, als de verkiezingen van Juni niet aller
aftreden noodzakelijk maken, van een gere
construeerd Kabinet-Heemskerk deel zullen
uitmaken. Ik spreek nu van het geval, dat
het tot een verlenging van het rechtsche
regime mocht komen. Maar wanneer de
zaken een andere wending nemen zonder
dat zelfs de vrijzinnige concentratie geroepen
en verplicht wordt het bestuur op te nemen,
als er, bij een Tweede Kamer op het
doodepunt of met een zeer zwakke meerder
heid voor rechts of voor links, een Cabinet
d’affaires zou moeten komen, dan is ’t nog
zeer de vraag of de genoemde bewindslieden,
en vooral de heeren Talma en de Waal
Malefijt bij een volgende Nieuwjaarsreceptie
als raadslieden der Kroon ten paleize zullen
verschijnen. Wel de heeren Colijn en Heems
kerk, die men, om bijzondere redenen, óók
dan nog geroepen acht om hun werkzaam
heid te vervolgen. De heer Colijn, die weldra
onze eerste Minister voor de landsverdediging
zal zijn, bijgestaan door twee directeuren-
generaal, één voor marine (vice-adm. Tyde-
man) en één voor oorlog (gen. de Meester)
zal, ook met ’t oog op den straks voltooiden
arbeid van de Staatscommissie voor Indische
defensie zich moeilijk kunnen onttrekken
aan de toepassing van de denkbeelden, die
bij hem, ook in de genoemde commissie,
hebben voorgezeten en die, naar ik hoop,
tot een geheel nieuw plan voor de koloniale
verdediging hebben geleid.
En wat den premier aangaat, hij is, wan
neer een toestand intreedt als door velen
wordt voorzien, waarin het meest geraden
zal zijn om voorloopig de grondwetsherziening
in hoofdzaak aan de orde te stellen, de aan
gewezen man voor die taak en plooibaar
genoeg om haar met een gemengd Kabinet
te vervullen. Natuurlijk zullen de voor
stellen dan een beetje anders luiden dan die,
welke mr. Heemskerk thans heeft voorbereid.
Geachte Redactie
Ondergeteekende verzoekt beleefd opname
in uwe kolommen van het hieronder staande
artikel, dat verschijnen zal in Hollandsch
Zuid-Afrika, Maandschrift voor de Neder-
landsche Zuid Afrikaansche Vereeniging.
Hoogachtend,
N. MANSVELT,
Secretaris der Vereeniging
z/Z. A. Voorschotkas”.
Landbouw in Zuid-Afrika.
In het Friesch Dagblad lezen wij het
volgende artikeltje
//Zou daar kans op zijn
z/In zijn rede over //De uitkomsten der
pacht-enquête”, gehouden door den secretaris
van de Friesche Maatschappij van Landbouw,
31 Mei j.l., wees de bekwame Spreker voor
den zooveelsten keer op den misstand, daarin
bestaande, dat er zoo veel meer gegadigden
zijn dan er boerderijen worden verpacht,
waardoor vaak de pacht zoo onzinnig wordt
opgedreven.
,/Naar verbetering moet gezocht.
z/Een der middelen daartoe is natuurlijk
het aantal gegadigden te verminderen.
z/Nu lazen we dezer dagen in een belang
rijke beschouwing over de toekomst van
Zuid-Afrika, in het Hnbl. opgenomen, hoe
daar in toonaangevende landbouwkringen een
plan bestaat, om den invoer van Hollandsch
vee te combineeren met een proefboerderij,
waar ook emigranten uit Holland zouden
kunnen opgenomen worden, om zich voor
het vrije landbouwbedrijf op Afrikaansche
manier geschikt te maken.
z/Zelfs was er
daarginds zulk een
//Emigratie naar
is naar de schrijver meent zeker
levensvatbaar, mits min of meer kolonie-
gewijs en na verblijf op zulk een proefboer
derij, die als doorgangshuis werken zou.
Wegwijsboerderij (training farm) heet het op
Engelsche manier.
//Zou het voor de Friesche Mij. geen zaak
zijn te trachten zich in elk geval op de
hoogte van deze zaak te stellen
Wij kunnen de Redactie van het Friesch
Dagblad wel iets nauwkeuriger inlichten.
Plannen, als in haar artikeltje bedoeld, bestaan
zeker. Doch die plannen verkeeren nog in
het eerste stadium van voorbereiding. Er
kan dus nog weinig of niets van gezegd
worden. Wèl kan nu reeds worden mede
gedeeld, dat het grootste bezwaar gelegen is
in het vinden van de geschikte personen,
die de eerste kern van de bevolking van
zulk een nederzetting zouden moeten vormen.
Die personen moeten volledig op de hoogte
zijn van veeteelt en landbouw, zooals deze
bedrijven in Nederland worden uitgeoefend.
En daarnaast moeten zij zooveel ondervinding
hebben opgedaan van de omstandigheden en
methoden, geldende voor het bedrijf in Zuid-
Afrika, dat zij, zelfstandig in Zuid-Afrika
werkend, al de bijzondere, in Zuid-Afrika
bestaande moeilijkheden, kunnen overwinnen
en de lieden, die na hen komen, kunnen
onderrichten.
Zijn er nu jongelui (ongehuwden) in Fries
land of in andere provincies van ons land,
die bewijzen kunnen, dat zij zijngoede
kenners en verzorgers van Friesch, of Zwart
bont Hollandsch vee, goede melkers, goede
botermakers, zoo mogelijk ook goede kaas
makers (d.w.z. de zuivelbereiding zooals uit
geoefend op de boerderij zelf, niet in fabrie
ken) en bovendien bedreven in werkzaam
heden als ploegen, eggen, enz., dan kunnen
zij nu reeds, hetzij als uvolontair”, hetzij
als ,/arbeideropzichter” een plaats vinden op
een Transvaalsche of Vrijstaatsche boerderij,
om later voor eigen risico op gekochten of
gehuurden grond een bedrijf te beginnen.
Zulke personen kunnen steeds nadere inlich
tingen bekomen bij, en kunnen verzekerd
zijn van den noodigen steun van de Vereeni
ging „Zuid-Afrikaansche Voorschotkas”, Dam
rak 95, Amsterdam. Om dien steun te
kunnen bekomen, is het noodig, dat de solli
citanten kunnen overleggen voldoende be-
Bolswardsche Courant
Is
Rona
C&ckci
vnLnu
