Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Dit de spelerswereld.
ROM
No. 16.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
1913.
52ste Jaargang.
r> VAN HOUTEN S
RoNA Cacao
CACAO
LORRE VERKONDIGT DE OPINIE VAN HEELHET GEZIN
Helpt ons de Tuberculose bestrijden!
Zondag 23 Februari.
RECLAME.
BINNENLAND.
5?0/?g fekker (ekker
(njjoedkoo/i enjoêdkoo/z.
Ingezonden.
VOOR
Afzonderlijke
Februari 1913.
de verbazende hooge
baccarat, ware beuze-
D. Terhenne,
Voorzitter.
F. v. Ringh,
Secretaresse.
van
een
VAN HOUTENS
men dan
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).
Dus klinkt de krijgskreet, welke geschreven
staat op het vaandel van de Kruisvaarders
van alle natiën, die, krachtig, aaneengesloten,
ten strijde zijn getrokken tegen de vreese-
lijke ziekte, die eeuwenlang het menschdom
heeft geteisterd.
z/ln een café dicht bij de Schottenring
een paar passen slechts van het hoofdbureau
van politie, is een pokerclub overvallen,
aldus vertelt de Berl. Lok. Anz. Dit is in
den laatsten tijd niet bepaald iets zeldzaams
te Weenen, daar de politie, nadat zij ge
durende eenige jaren het hazardspel in open
bare lokalen stilzwijgend heeft geduld, thans
tamelijk onverbiddelijk optreedt en ook op
anonieme aangiften alles in het
om de spelers in volle actie te
In verscheidene café’s in het
en aan het Prater gelegen,
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 60 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Sneek. 21 Febr. De Bond van Staats-
pensionneering alhier hield hedenavond een
huishoudelijke vergadering.
Als afgevaardigde naar de 8 April a.s. te
houden algemeene vergadering te Amsterdam
koos men den heer P. Ronner, als plaats
vervanger van dezen den heer P. Ypes. De
behandeling van den Beschrijvingsbrief be
paalde zich grootendeels tot een voorgestelde
wijziging, door Utrecht, wat betreft art. 1
der Statuten, en wel als volgtDe Bond
voor St.-P. beoogt ’t tot standkomen eener
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch, aangesloten onder No. 4.
Grootsch is deze beweging, waarvan het
beginpunt nog enkele jaren slechts achter
ons ligt en die tot einddoel heeft de uit
roeiing van de Witte pest onzer maatschappij
één van de gewichtigste en van de moelijkste
opgaven tevens, die de 20ste eeuw zal hebben
te volvoeren.
„De tuberculose is niet ongeneeslijk 1”
„De tuberculose is vermijdbaar
En naarmate de belangstelling- in het
vraagstuk, dat niemand koud kan laten, is
gewassen, naar die mate is de behoefte aan
kennis omtrent de voornaamste feiten, die
ieder in deze behoort te bezitten, levendig
geworden, is de noodzakelijkheid van voor
lichting van het publiek, van anti-tubercu-
leuze opvoeding van het volk, in het oog
gesprongen.
Waar kennis ontbreekt, daar ontbreekt in
den regel de ware inspiratie tot het werk.
Kennis moet daarom het wachtwoord in
den Kruistocht tegen de tuberculose zijn.
De besturen van de vereeniging „Het
Groene Kruis” in Hennaarderadeel en Bols
ward, hebben daarom een der voormannen
in de beweging uitgenoodigd, het publiek in
dezen voor te lichten.
De heer Dr. B. H. VOS, directeur
het Sanatorium te Hellendoorn, zal
voordracht met lichtbeelden houden
WOENSDAG 26 FEBRUARI a.s.,
’s avonds 8 uur in „de Doele” te Bolsward.
DONDERDAG 27 FEBRUARI a.s.,
’s avonds 7^2 uur in het locaal te Oosterend.
VRIJDAG 28 FEBRUARI a.s.,
’s avonds 7 uur in de Chr. School te Spannum.
Vrijen toegang voor personen boven de 18 jaar.
De Besturen voornoemd
Dr. W. K. Hoekstra,
Voorzitter.
P. de Vries Jzn.,
Secretaris.
Wommels,
Oosterend,
Bolsward,
grond van
werk stelt,
verrassen,
centrum der stad
deed de politie gedurende dit jaar invallen.
Zij heeft dan ook bijna steeds een goede
vangst gedaan, en, behalve de spelers, ook
flinke bedragen aan geld meegenomen, die
de armenkas ten goede komen.
De straffen, die den hazardspeler treffen,
zijn intusschen niet zeer zwaar, en bestaan
in den regel in een geldboete.
Men is te Weenen reeds een weinig af
gestompt tegen de plaatselijke sensatie der
opgejaagde hazardspelers. Iemand, die duchtig
is geplukt, een vrouw, die de verdienste van
haar man en kostwinner aan de speeltafel
verkwist, of een naburige caféhouder die den
concurrent de inkomsten uit het hooge kaart
geld niet gunt, zijn degenen, op wier aan
gifte een inval volgt.
Een der laatste invallen in het café achter
het hoofdbureau van politie echter had een
bijzonder bijsmaakje.. Bijna het geheele
clubje gokkers bestond namelijk uit vrouwen.
Het waren eerzame dames, uit den midden
stand; voor het meerendeel van rijperen leef
tijd, die daar bijna dag aan dag bijeen
kwamen om haar geliefkoosd poker te spelen.
Van een hazardstandpunt beschouwd, was
het intusschen een tamelijk onschuldig par
tijtje. Want het inleggeld bedroeg in den
regel waarschijnlijk niet meer dan 20 heller.
In de inbeslag genomen „po”, bevonden
zich weliswaaar 40 kronen. De politie zou
dan ook wel nooit op den inval zijn ge
komen, dit „speelhol” te bezoeken, als niet
de mannen van enkele deelneemsters de hulp
der overheid hadden ingeroepen, wijl zij geen
ander middel meer wisten om bun lieve
wederhelften vóór 12 uur ’s nachts weder
thuis te krijgen, en het aangewezen gebruik
van het huishoudgeld ook maar voor de
helft te verzekeren.
Dat er te Weenen dames zijn, die in
publieke lokaliteiten dag aan dag aan de
speeltafel gaan zitten om elkaar daar weder-
keerig het huishoudgeld af te troggelen,
wordt waarschijnlijk eerst door dit geval
meer algemeen bekend, van de speelhartstocht
der dames van den Weener middenstand tot
aan de pluto- en aristocratie, wist men
echter reeds eerder menig geschiedenisje te
vertellen.
Poker en baccarat zijn reeds lang als een
ernstig gevaar, niet alleen voor het karakter
en het fatsoen van vele der „nette” kringen,
maar voor de geheele Weener Maatschappij
geworden.
Het literaire en artistieke salon is door
het spel vernietigd. Het eenvoudige smul-
huis, waarbij slechts koffie met room en
taartjes benevens de goede naam der af
wezigen genuttigd werden, is reeds lang uit
de mode. De speeltafel is het begin en het
einde van alle maatschappelijke samenkomsten.
Daar de vrouwen echter de controle van man
en kinderen over haar winst of verlies lastig
vinden, zochten zij naar speelgelegenheden
op neutraal terrein en zoo heeft zich te
Weenen reeds een geheele speel industrie
ontwikkeld.
Dames met fraai ingerichte woningen ver
huren haar vertrekken aan permanente ver-
eenigingen van speelsters. De „huur” wordt
in tweeërlei vorm voldaan. Of iedere deel
neemster betaalt een vast bedrag per speel
dag, in den regel tusschen 15 en 30 kronen,
of er wordt een z.g. „speelpot” of gagnotte
aangelegd. Zekere bankhoudster, die zich
bij het baccarat met een bank terugtrekt,
of iedere poker speelster, die een dikken
„pot” overneemt, moet een bepaald percentage
in den speelpot storten. In dit geval is
de verdienste der verhuurster bijna onbeperkt.
Maar ook in het eerste geval kunnen zij,
daar er in den regel zeven of acht speelsters
aan het poker en nog meer aan het baccarat
Wet, waarbij aan Nederlanders van een door
de Wet te bepalen leeftijd, en wier inkomsten
beneden een door die Wet te bepalen bedrag
blijven, recht wordt toegekend op een Staats
pensioen zonder premiebetaling, de kosten te
vinden uit de opbrengst van bestaande en
nog te heffen belastingen.
De vergadering besloot in verband met
deze voorgestelde wijziging de volgende motie
in te dienen
De Algem. Verg, van den Bond voor
St.-P., gelezen ’t voorstel Utrecht met de
toelichting; overwegende dat het H.B. gelijk
heeft in zijn bewering, dat ’t indienen van
dit voorstel op dit oogenblik ontactisch moet
worden genoemdvan meening dat
genoemd voorstel evenwel zóó gewichtig is,
dat ’t indienen er van op dit oogenblik niet
wenschelijk wordt geacht. Van meening dat een
bespreking er van in kalmer tijd gebiedend
noodzakelijk is, noodigt ’t H.B. uit, ’t voorstel
Utrecht tot de volgende jaarvergadering aan
te houden en ’t dan als no. 1 op den
Beschrijvingsbrief te plaatsen, en gaat over
tot de orde van den dag. Met algemeene
stemmen keurde de vergadering af, om aan
den „Rooden Dinsdag” deel te nemen (vraag
Steenwijk).
Als leden van de Commissie voor ’t nazien
der rekening van den penningmeester over
’t jaar 1912/13 werden aangewezen, de hh.
P. Draaisma en H. de Jong.
Besloten werd een telegram van adhaesie
te zenden aan de meeting, a.s Zondag te
Rotterdam te houden, waarin van de zijde
van de S. D. A. P. zal worden geageerd
tegen ’t ontwerp Tarief wet en de Ouderdoms-
verzekering.
Joure. De veeprijzen zijn hoog, ook van
slachtvee. Onze slagers zorgen niettemin,
dat ze steeds wat op het blok hebben en
zoo stond er begin dezer week bij de
slagers Kuiken en Hooisma ieder weer een
beestje gereed, om naar het slachthuis ge
bracht te worden.
Daar verschijnt onverwachts de inspecteur
der rijksbelastingen en een kommies, beiden
van Heerenveenbezien de beestjes en..,
„naderen” ze, zoo dat heet I
En nu denkt ge„O, zoo, die beestjes
waren zeker veel te laag aangegeven en is
dus deze grap een mooi schadepostje voor
de slagers 1”
Maar dan hebt ge het mis. De heeren
Kuiken en Hooisma beide, ontvingen voor
hun koetjes nog eenige guldens méér dan
ze er voor betaald hadden en zoo komt men
van zelf tot de conclusie, dat als de inspec
teur toch een paar beestjes voor de rijks-
slagerij te Hoek van Holland noodig had,
hij voordeeliger had gedaan maar direct op
de markt te koopen, Jouster Ct%
deelnemen, het seizoen op 9 maanden ge
rekend (want gedurende den zomer wordt
buiten onder den vrijen hemel gegokt, op
ongeveer 40.000 kronen zuivere winst per
jaar rekenen.
Dat wil zeggen, dat zij bijna zonder uit
zondering de eenige winster is van de partij.
Zij moet het speellokaal, de kaarten, een
koud buffet en de bediening, benevens vuur
en licht leveren, en biedt bovendien aan de
speelsters een bijna volmaakte veiligheid,
want voor de mannen heet het, dat de dames
door een vriendin zijn uitgenoodigd. En de
politie treedt nimmer op- in particuliere
woningen, ook niet als er aangifte gedaan
wordt.
Het recht daartoe heeft zij wel, ook in
een werkelijk particuliere woning, want het
hazardspel is in Oostenrijk óók binnens
kamers verboden. Het is echter reeds 15
jaren geleden sedert de politie voor het laatst
in een particuliere woning binnendrong om
een pokerpartijtje te beletten. Het geval
verwekte echter destijds een zoo groot en
ongewenscht opzien, dat zij de poging daarna
nooit meer heeft herhaald.
Tot een geheel andere categorie behooren
de hazardspelen van de z.g. „Turfwijk” in
het Prater. Daar zijn café’s, die als het
ware de zakenbureau’s vormen van diegenen,
die het van wedrenprogramma-verkooper tot
„Tipster”, van „Tipster” tot loensch book-
makertje, en van daar tot millionair brachten.
Soms gaat daarna de weg weer in tegenover
gestelde richting. Eerst konden zij zichzelf
goed hard laten loopen achter de equipages
aan, wier inzittenden zij hun programma's
aanboden. Daarop moesten de paarden hard
loopen, waarop zij gestegen waren. Velen
oefenden zich heel handig in deze wedrennen,
om het spelersgeluk, leerden Engelsch en
trouwden met zusters van jockeys of trainers.
Ook op het groene veld, den turf, be
hooren de spelende vrouwen tot de vaste
comperanten. Ook daar zetten zij alles op
het spel, om achter de goede „tippe” te
komen, die de ingewijden gelukkig maakt.
Zijn zij eenmaal thuis in dit spel, hebben
zij haar aanvankelijke schaamte, haar vrouwe
lijke terughouding eenmaal afgelegd, dan kan
niets haar op den hellenden weg weerhouden.
Zij loopen iederen stalknecht na en vechten
met elkaar bij den totalisator, om haar num
mers bijtijds op te geven. Dan blijven zij
bij hun nieuwe vrienden hangen, gaan met
hem naar de café’s waarvan het meest bekende
„Café Paard” heet, om daar aan het hazard
spel deel te nemen, waarbij ook valsch ge
speeld wordt.
Als de politie daar eens een inval doet,
vangt zij niet alleen spelers uit hartstocht.
Ongeveer dezelfde vrouwen vindt
op de trappen van de Beurs, waar vrouwen
geen toegang hebben, en in de café’s in de
buurt, waar zij met bevende handen naar de
koerslijsten grijpen en den invloed der poli
tieke gebeurtenissen op de koers der papieren
met fonkelende oogen en trillende lippen
bespreken.
Als de agenten aan de Weener Beurs spre
ken wilden en mochten, dan zou men dingen
vernemen om van te schrikken, en hooren,
hoe diep de hartstocht voor het beursspel
tot in de beste Weener dameskringen is
doorgedrongen. Hier worden verplichtingen
aangegaan, waarbij vergeleken, de meest ge
waagde pokerpartijen en
inzetten bij roulette en
lingen zijn.
Maar hier is de macht der politie ten
einde. Als de echtgenooten niet zelven de
verderfelijke hartstocht hunner vrouwen weten
te overmeesteren, dan gaat niet alleen het
laatste restje der Weener maatschappij ten
gronde, maar dan wordt ook de welstand
van ’t gezin door de teedere handjes der
Weener vrouwen zonder erbarmen aan den
speelduivel ten offer gebracht.
Bolswardsche Courant
llllll'l,
Illllllll
Iiniiiiiiillllliiiilililhiillllllllir
ZUIVER OPLOSBAAR
;i.iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliniilil
A
