Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
L
1913.
Verschijnt Donderdags en Zondags. 52ste Jaargang
No. 36.
I
I
VERDEELD NEDERLAND.
Zondag 4 Mei.
MEIMAAND.
1
BINNENLAND.
VOOR
Afzonderlijke
en
rechtsvervolging,
Tijdgeest premie-
accoord eindigt, blijkt
cijfers over eenige jaren,
INGEZONDEN.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.')
'1
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
deze
een pad
en weelde.
vuur der verdeeldheid en gods-
en zij doet dat niet ter
den godsdienst zelf, maar om bij
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
hij het voor den
van deze gewoonte
Alg. H.
Een hagelbui.
Woensdagmiddag brak boven Eist (Bet.)
een geweldige hagelbui los. De steenen, ter
grootte van duiven-eieren, zooals men hier
nog nooit zag vallen, berokkenden veel schade
aan kassen, vruchtboomen en jonge groenten.
De bui hield circa een kwartier aan. Tel,
daad, een grootsche konink
lijke daad? Is er zoo’n eendracht? Zoo’n
eendracht van het land
Wij vreezen van neen.
En wanneer daar dan toch schier aller
borst het lied stijgt
Blijf één, blijf één mijn vaderland,
Blijf één en ongeschonden,
dan mogen zij, die in de politiek tot de
rechterzijde behooren, zich in vollen ernst
afvragen, of zij in de laatste parlementaire
tijdvakken niet schier lilies hebben gedaan,
om, instede van het heilige en hooge een-
drachts-gevoel onder ’t volk aan te kweeken,
verdeeldheid en scheiding te brengen, ver
bittering en onrust te zaaien onder ons. O,
wij hebben hier gansch niet het oog op een
gezonde partijvorming. Die is, voor opgewekt
politiek leven, voor een eerlijken, vurigen,
enthousiasten, strijd onmisbaar. Maar wat heeft
de rechterzijde steeds gedaan, en weet wat
doet zij weer? Zij spitst de geloofs-verschillen
in ons volk zoo fel mogelijk toe, zij brengt
weer dag in dag uit takkebossen aan voor
Een 100-jarige.
Gister herdacht de heer P. Slingerland te
Berkenwoude zijn 1 OOsten geboortedag. De
oude man, die nog zeer kras is en een goede
gezondheid geniet, verheugt zich in het bezit
van 6 kinderen, 32 kleinkinderen, 72 achter
kleinkinderen en 3 achter-achter-kleinkinderen.
De honderjarige viert zijn feest echter Zater
dag, want hoewel hij volgens den burger
lijken stand op 2 Mei geboren is, heeft hij
dezen dag steeds op den 3den van bloeimaand
gevierd en wil- hij, nu
honderdsten keer doet,
niet afwijken.
Winkelsluiting.
De Raad der gemeente Stad-Doetinchem
besloot tot het invoeren der verplichte 9-uur-
winkelsluiting.
Twee kinderen verbrand.
Woensdagavond te 10 uur brak plotseling
een felle brand uit in de broodbakkerij van
den heer R. Boersma aan de markt te Scha-
gen. Toen de bewoners het gevaar bespeur
den, was het reeds te laat, wegens vlammen
en rook, om het bovenhuis te bereiken waar
twee kinderen sliepen, een meisje van vijf
jaar en een jongetje van zeven. In allerijl
werden bij den naburigen aannemer, den
heer J. R. Vlaming lange ladders gehaald,
zich, door de stukgeslagen
naar de slaapkamer der
De moedige daad was
Gestikt door den scherpen
Faillissementen.
In één jaar werden over het geheele land
ongeveer 1850 faillissementen uitgesproken.
Het aantal faillietverklaringen is, bij verge
lijking der cijfers over eenige jaren zoowel
absoluut als relatief stijgende. Alleen het
jaar 1908 was schijnbaar voor den handel
een zeer ongunstig jaar, althans toen was
het aantal abnormaal hoog. Ruim 2000
faillissementen werden in dat jaar door de
verschillende rechtscolleges uitgesproken. In
de latere jaren liep dit aantal weer wat terug.
De meeste faillissementen worden uitge
sproken op verzoek van schuldeischers echter
ook een groot aantal op eigen aangifte, en
slechts hoogst zelden heeft zulks plaats op
de vordering van het Openbaar Ministerie.
Dit laatste kwam over een tijdvak van 15
jaren gemiddeld slechts éénmaal per jaar
voor. Het aantal gevallen waarin een fail
lissement door een
bij vergelijking van
te verminderen.
Na aftrek van degenen, die weer werden
vernietigd of opgeheven, werden in het vorig
jaar ruim 1200 faillissementen afgewikkeld,
waarvan de gezamenlijke baten bedroegen 4
millioen gulden tegen een schuldbedrag van
ongeveer 16 millioen, zoodat gemiddeld 25
pCt. terecht kwam, Arnh. Ct,
waarna
ruiten,
kinderen baande,
evenwel te laat,
rook werden de kleinen door den heer V.
uit de reeds brandende kamer gehaald.
Aangewakkerd door eene opkomende on
weersbui, viel er trots een drietal brand
spuiten, waarbij de nieuwe, uitstekend wer
kende stoombrandspuit, aan blusschen niet
te denken. Weldra sloeg de brand over op
het aan de overzij der straat liggende café
Het Vosje, dat eveneens een prooi der vlam
men werd. De belendende perceelen van
beide gebouwen wist men te behouden. Alles
was verzekerd. Alg. H.
Treffende moederliefde van een hond.
Wij lezen in een Fransch blad bet vol
gende staaltje van moederliefde bij een hond:
Een inwoner van Beaumont was dezer dagen
naar het bosch gegaan met zijn kar om
hout te verzamelen. Zijn hond, die op het
punt stond moeder te worden, vergezelde
hem hierbij. Toen hij ’s middags terug
wilde keeren, bemerkte hij, dat de hond,
waaraan hij zeer gehecht was, drie jongen
geworpen had. Hij wilde het dier niet
alleen achterlaten en legde het op de kar,
doch vergat de jongen. Des nachts sprong
de hond over de heg en heeft zeer waar
schijnlijk den afstand van zijn hok naar de
plek, waar zijn jongen lagen, die ongeveer
15 kilometer bedroeg, driemaal heen en terug
afgelegd, en.de jongen beurt om beurt naar
zijn hok gedragen.
Haar moederliefde werd haar echter nood
lottig. ’s Morgens vond men de hond dood
naast haar jongen. Zij was van vermoeienis
bezweken. Tel.
Z/Hoe heerlijk blinkt de zonneschijn
Van rijkdom en van schat,
Hoe ruischt de koelte in ’t eikenhout
En versch gesproten lof!”
Vondel.
Zij is weer daar, de schoone vriendinne,
met hare gaven en hare beloften. De maand
van groei en "bloei, van wasdom
Een vriendelijke zonneglimlach gaat haar
voorop, helderblauw spant zich het hemel
ruim wij kunnen dwalen langs velden
wegen, alles ademt nieuw, jong leven.
Bloeimaand belooft ons gouden bergen,
en toch... Laten wij genieten, wanneer zij
ons een heerlijk, opwekkend dagje schenkt
en ons naar buiten lokt, laten wij ons ver
zadigen aan de liefelijke voorjaarsgeuren, die
ons uit bloeiende bloemen en planten tegen-
waaien, laten wij, kinderlijk verheugd, ons
met de eerstelingen van weide en veld tooien,
maar... Zij kan ook, als met tooverslag, onze
heerlijkste illusiën en zomersche droomen
wegvagen en dan snellen wij met haastigen
spoed weer naar onze woning, want zij jaagt
het zonnetje achter de duister wordende
wolkgordijnen terug, zij, de wispelturige,
grillige schoone, blaast een kille hageljacht
of vlokkigen sneeuwstorm ons in het gelaat.
Wij zijn weer blij een beschuttend dak boven
ons hoofd te hebben.
Laten wij hopen, dat het niet aldus zij,
maar dat Bloeimaand ons louter zonnelicht
geve, dat leven doet en leven wekt. Dat
zij licht en blijdschap toovere in het hart
van allen, die de natuur beminnen en zij
ons ruimschoots schadeloos stelle voor dat
gene, wat we zoolang moesten missenlicht
en warmte, kleur en geur.
Dan halen wij de schoone vriendinne
juichend in. ’t Is Mei
De Nieuwe Courant.
I.
Nog een luttel aantal maanden en wij
vieren ’t eeuwfeest onzer onafhankelijkheid.
Zal dat feestvieren geschieden door een volk,
dat door welke verschillen ook gescheiden,
dan toch hand in hand zal staan, kloek en
sterk door een heilig gevoel van saamhoorig-
heid, en vol eerlijke verdraagzaamheid jegens
elkander Zal het een volk zijn, dat, wijl
het gedragen wordt door één gedachte en één
doel, ontvankelijk is voor een oproep als
van die van prof. Van Vollenhovendat
Holland z’n plaats herneme in het inter
nationale leven der volkeren en de wereld
verblijde met een
lijke daad Is
Nieuwe aardappelen.
Leeuwarden, 2 Mei. De eerste nieuwe
aardappelen, een mandjevol, zijn heden door
den gardenier Jacobus Wassenaar van Ber-
likum, aan den Commissaris der Koningin
aangeboden.
Heerenveen, 2 Mei. Door den Ambt,
van het O. M. is hooger beroep aangeteekend
tegen het vonnis, waarbij de sigaren-winkelier
De L. te Heerenveen, door den kanton
rechter is ontslagen van
wegens het verkoopen van
loten.
Wonseradeel, 1 Mei. Ook van de land
arbeiders zijn de loonen, bij vroeger verge
leken, vrijwat omhoog gegaan. Vroeger was
het 9, 10 a 11 cent per uur, thans wordt
te Kimswerd en te Pingjum 15, 16 a 17
cts. betaald, te Arum en te Witmarsum 13
a 14 cts. per uur.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
De Statenverkiezing in Franeker.
We lezen in Het Folk:
De N. R. Ct. weet te berichten dat tus-
schen liberalen en sociaal-demokraten samen
gewerkt zal worden bij de Statenverkiezingen
in het district Franeker.
Zooals men zich herinnert, gingen in dat
district in 1910 drie linksche zetels aan de
.kerkelijken over, omdat de liberalen bij de
herstemmingen geen twee van de vijf zetels
aan de soc.-dem. wilden afstaan.
Het schijnt dat de liberalen thans daartoe
wel bereid zijn, want winnen de kerkelijken
in Franeker nog eens drie zetels, dan zijn
de Friesche Staten om.
Bij onze afdeelingen in het district zal
nu de vraag in behandeling worden gebracht
om twee kandidaten te stellen en er drie
van de liberalen te steunen, indien deze zich
verbinden tot hetzelfde.
Er zal echter niet op één lijst gegaan
worden, iedere partij zal afzonderlijk haar
kandidaten stellen en aanbevelen. Maar het
is nog slechts een voorstel, zoodat het be
richt in de N. R. Ct. voorbarig is.
Buitengewone warmte.
Het Met. Instituut te de Bildt meldt
Tot aanvulling van ons bericht in het avond
blad van Dinsdag, kan nog worden gemeld,
dat inderdaad Woensdag de temperatuur te
Maastricht en Winterswijk ongeveer 26 graden
bereikte, zoodat voor het eerst sedert de
oprichting van het instituut de temperatuur
op eenzelfde plaats hier te lande op drie
achtereenvolgende dagen in April boven 25
graden steeg.
Fisschen met den hengel.
Ter waarschuwing van alle liefhebbers der
hengelsport herinneren wij er aan, dat een
koninklijk besluit is verschenen tot wijziging
van het binnenvisscherij-reglement, waarbij de
gesloten tijd voor het visschen met den hengel
in alle wateren, wordt vastgesteld op
23 April tot 31 Mei. Dit besluit treedt
door bijzondere omstandigheden eerst 3 Mei
in werking.
bleek in de hand van Kuyper te zijn als
leem in de hand van den pottebakker. Het
begon de antithese-politiek voort te zetten.
Het werd een kabinet-Kuyper, zonder
den persoon, maar met den geest van den
gevreesden leider. En toen Kuyper dan ook
in Ommen tot Kamerlid werd gekozen, nam
hij het aan, omdat het kabinet in zijn
geest veranderd was. Hij schreef in z’n be
roemden brief//Het zou mij tegen de borst
hebben gestuit tegen een bevriend kabinet
oppositie te moeten voeren.” Maar dat hoefde
niet meer. Heemskerk had in Kuyper-stijl
gesproken.
Heemskerk werdKuyper.
En vanaf dat oogenblik begon het kabinet
met volle felheid z’n politiek van scheiding
en verdeeldheid
Het Centraal Comité der Frijzinnigen.
’t oplaaiende
dienstig gebied,
wille van
de stembus succes te behalen.
Zij schildert wie het niet met haar eens
is, af als een ongeloovige, als een anti-christ.
In alle toonaarden wordt het weer gezongen,
het Kuyperliedje van de antithese, en wordt
óns vrijzinnigen verweten, dat wij het geloof
willen aanranden. Op den 4en December 1900
hield dr. Kuyper in de Kamer een rede,
waarin hij eenigszins z’n bezorgdheid te kennen
gaf over onze internationale positie.
Denk er om zoo riep hij uit wan
neer de nood aan den man komt, wanneer
het óógenblik dóór zal zijn dat wij onze
onafhankelijkheid zullen moeten verdedigen,
dan zullen //defensie en diplomatie ons niet
baten, indien niet in den boezem van ons
volk zelf het nationaal besef en in het leven
van het volk de nationale veerkracht wordt
aangekweekt”. En hij vervolgde
//Daarvoor is allereerst noodig, dat
wij ons maatschappelijk leven en ook
ons parlementair leven niet maken tot
een verbitterd strijdperk, maar dat wij
het gevoel, burgers en zonen van één
zelfde vaderland te zijn, steeds invloed
laten oefenen ook op onze gezindheid
jegens anderen, die wel andersdenkenden,
maar toch ook onze medeburgers zijn...
En wanneer in de ure des gevaars dat
zelfde gevoel van eenheid, van bij
elkander te hooren, van één volk uit
te maken en één vaderland te hebben,
krachtig in ons mag werken, dan zal
daarin zeer stellig één der krachtigste
middelen gevonden zijn om onze vrij
heid en onafhankelijkheid te handhaven.
Doch dan moet ook het Regeerings-
beleid daarop gericht zijn.
Aldus de heer Kuyper.
En nu, aan den voor-avond van het groote
onafhankelijkheidsfeest, vragen wij, wie er
meer heeft gedaan om dat gevoel van een
heid en saamhoorigheid in ons volk te schen
den en te ondermijnen, dan juist de heer
Kuyper, z’n politiek en z’n coalitie. Wie
heeft, zoo fel, zoo demagogisch als deze man,
den godsdienst misbruikt, op ’t geloof ge
speculeerd, tegen de vrijzinnigen en daardoor
een geest van haat en verbittering in ’t leven
geroepen
Vooral bij de stembus past het ons
met het gebruik van den heiligen naam
onzes Gods uiterst voorzichtig te zijn.
De majesteit des Heeren staat zoo hoog,
de glorie van den Drieëenigen God is
zoo heilig 1 En zoodra ge, vooral op
openbaar terrein, bij het uitspreken van
dien naam zelf niet door stillen eerbied
wordt aangegrepen, stoof er stofgoud
van de vleugelen af.
Ook dit is een woord van Kuyper.
Welnu, wie heeft de heilige naam onzes
Gods bij de stembus zóó misbruikt als
dr. Kuyper? Wat is er overgebleven van
den stillen eerbied Niets. Voor of tegen
Christus, zoo luidde hij vroeger den stembus
strijd in. De geest van den Pinksterdag of
den geest des verderfs. En één zijner volge
lingen, prof. Noordtzij, had het over de
beginselen van Satan aan de eene zijde en
van Jezus Christus ter andere.
Ziedaar vrijheid en verdraagzaamheid.
Verdeeldheid en scheiding en tweedracht
brengen, dat is de politiek der rechterzijde.
Het ministerie-Heemskerk, dat in 1908 aan
’t bewind kwam, omdat het vrijzinnige ka
binet de Meester door een sluipmoord, die
in onze parlementaire historie z’n wedergade
niet kent, was ten val gebracht, begon in
andere en betere richting. De vrijzinnigen
hebben ’t royaal en vreugdevol toegestemd,
dat het tegenwoordig kabinet in ’t begin
gematigd en sympathiek optrad. De vrij
zinnige leden in de Tweede Kamer verklaar
den dan ook.
met ingenomenheid gezien te hebben,
dat het kabinet zich onthoudt van
vooropstelling der antithese tusschen
geloof en ongeloof.
Maar het werd anders.
Want dr. Kuyper begon zich weer te laten
gelden. Zoo’n half-zacht christelijk ministerie
dat stond hem niet aan. Felheid, verdeeld
heid, scheiding dat was immers z’n levens
werk Eu het kabinet-Heemskerk begon te
gevoelen des drijvers geweldige roede. Het
Bolsurardsche Courant
