No. 48.
Verschijnt Donderdags en Zondags. 52ste Jaargang 1918.
lieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
In de Verkiezingsdagen.
Politieke Dag.
Dinsdag 17 Juni 1913.
1
I
Ir
I
I
I
I
Uitslag der Kamerverkiezingen.
I
1
I
I
I
I
I
I
I
I
Zondag 15 Juni.
BINNENLAND.
1 I I
Ingezonden.
Te Bolsward
zullen de telegrammen direct na aankomst
bekend gemaakt worden in de Sociëteit
„de Doele”, „het Hof van Holland” en
„de Wijnberg”.
VOOR
Afzonderlijke
Bolsward.
de justitie
-
den
het
ver-
dezen cursus te
*1
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
thuis zullen voelen, kan maken dat de strijd
altijd en overal is een strijd van beginselen
tegen beginselen en nergens een van personen
tegen personen.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).
aan de deelnemers
Dinsdag 17 Juni ontvangen wij
uitslag der Kamerverkiezingen uit
geheele land op de vlugste wijze.
Wij zijn evenals vroeger weer bereid den
uitslag gecombineerd in enkele telegrammen
door te seinen aan ieder, die daarin belang
stelt tegen betaling van f5.plus de sein-
kosten.
Spoedige opgaaf gewenscht met het oog
op de te nemen maatregelen.
Firma B. CUPERUS Az.
Ij. S.
Zooals uit achterstaande advertentie blijkt,
bestaat het plan bij het Bestuur van //Het
Groene Kruis” alhier, weder een cursus te
organiseeren in z/Eerste hulp bij Ongelukken”.
De bedoeling daarmede is, het mogelijk te
maken, dat aan elke fabriek of werkplaats,
waar gevaar voor ongelukken kan ontstaan,
personen te vinden zullen zijn, in staat tot
het verleenen van eerste hulp bij bedrijfs
ongevallen.
Aan dezen cursus kunnen hoogstens 20
en moeten minstens 10 personen deelnemen.
De cursus bestaat uit minstens 12 lessen,
elk van l1^ uur waarvan de halve duur aan
practische oefeningen besteed wordt onder
leiding van een geneeskundige.
Het onderwijs wordt
kosteloos verstrekt.
Heeren Werkgevers worden beleefd
zocht, het deelnemen aan
helpen bevorderen.
Namens het Bestuur van
vHet Groene Kruis”,
D. TERHENNE, Voorzitter.
F. v. RINGH, Secretaresse.
Bolsward, Juni 1913.
burgemeester, de wethouder Peet (een oude
ex-slager) het woord voerde.
Hij zeide o. a.
z/Hoewel persoonlijk de groote behoefte
aan een dergelijke inrichting niet gevoelende
en waar ’t zeker geen levensquaestie is als
men geen baden neemt, getuige eigen onder
vinding, moet men toch zorgen voor de
reinheid van lichaam en in zoover kan er
eenig nut van uitgaan. Maar de nieuwere
ideeën zijn nu eenmaal in een andere richting
dan vroeger”.
Een duidelijke waarschuwing.
De firma Perry zendt aan haar cliëntèle
een prijscourant van zeepen. Aan het hoofd
daarvan staat gedrukt„Mocht het ontwerp-
Tariefwet aangenomen worden, dan is deze
prijslijst niet meer geldigde prijzen onzer
zeepsoorten zouden dan ongeveer verdubbeld
worden".
ker te staan, wien het spreken om zoo te
zeggen dagelijksch werk is, nu, dat kan
zeker niet ieder. Wie met belangstelling de
gebeurtenissen in deze verkiezingsdagen heeft
gevolgd, wie de verslagen in de couranten
heeft gelezen, wie zelf zooveel mogelijk de
vergaderingen heeft bijgewoond, heeft kunnen
opmerken dat, helaas, lang niet alle sprekers
het debat wisten te houden op een hoog
peil. Hoe zeldzaam komt het voor dat een
politiek debat op zulk een wijze plaats heeft,
dat het werkelijk een genot is er naar te
luisteren. En een genot zou het toch zeker
altijd zijn, wanneer de tegenstanders steeds
op bezielende wijze opkwamen voor hun
beginsel, wanneer de strijd steeds op het hooge
peil van een beginselstrijd werd gehouden en
alle persoonlijke dingen en kleine hatelijk-
heidjes werden vermeden. Maar wordt niet
juist vaak door de sprekers het persoonlijke
element op den voorgrond gebrdcht, ontaardt
niet veelal het debat in een woordenstrijd
vol handigheidjes en trucs met het uitsluitend
doel elkaar de loef af te steken
Wordt niet soms gewerkt op de politieke- en
kerkelijke hartstochten van de menschen, juist
in deze dagen zoo fel bewogen Konden wij
nog niet eenige dagen geleden op een vergade
ring hier ter stede, die door den voorzitter op
zoo sympathieke wijze was geopend met een
beroep op de waardeering die hij hoopte dat
men voor eikaars beginselen zou betoonen,
konden wij niet op diezelfde vergadering uit
den mond van den spreker opteekenen z/dat
bekend was der liberalen afkeer van de
fijnen!”? O, de manier waarop soms in
politieke vergaderingen de hartstochten worden
opgezweeptHet is geen wonder dat sommige
menschen hun hoofd er bij verliezen. En
dat is nu juist de schaduwzijde van de
overigens op zich zelf hoegenaamd niet ver
keerde belangstelling in de politiek. Vele
menschen schijnen er hun gewone, kalme
redeneervermogen bij kwijt te raken. Niet
meer de rede maar de politieke hartstochten
worden dan de baas. Trilende staaltjes
kan men daarvan zien op de politieke ver
gaderingen. Bij de onbeduidendste dingen
die een spreker zegt wordt er meestal ge-
aplaudisseerd dat het een aard heeft, als maar
den tegenstander een hak wordt gezet, ter
wijl men soms de belangrijkste dingen juist
niet opmerkt.
Al deze dingen zijn wel zeer te betreuren.
En het is naar aanleiding hiervan dat vele
hoogstaande menschen zich tegenwoordig van
de politiek afwenden. Nu ja, zij willen nog
wel hun stem uitbrengen, maar de ver
gaderingen bij wonen, lid worden van een
kiesvereeniging, zich warm maken voor de
zaak, het hunne ertoe bijdragen door het
verrichten van practisch werk om de partij
tot welke zij zich het meest voelen aange
trokken de overwinning te bezorgen, neen,
daar doen ze niet aan. Dit is wel zeer
jammer. Want juist zulke hoogstaande
karakters hebben we in de politiek zoo
broodnoodig. Het is niet te verwonderen
dat ze zich door het vaak kleine gedoe laten
afschrikken, maar juist indien ze dit niet
lieten doen, juist indien ze zich met vollen
ijver gaven voor de publieke zaak, juist dan
zou het algemeene politieke peil enorm stijgen.
Een vergadering samengesteld uit hoofd
zakelijk menschen van karakter laat zich
niet bezighouden met trucs en handigheidjes
en grapjes, zulk een vergadering vraagt naar
beginselen. En ook, wanneer het moreel
hooger staande element krachtig deelneemt
aan de actie, altijd voldoende vertegenwoor
digd is op de vergaderingen, zal men zich
niet zoo gemakkelijk door hartstocht laten
meesleepen, zich meer laten leiden door de
rede.
Hoe weinig nuchter men thans nog juist bij
uitstek practische zaken als b.v. de Tariefwet
bekijkt, blijkt wel uit de houding van het
publiek wanneer op de vergaderingen die
zaak ter sprake komt.
Dit alles is wel zeer jammer. En daarom
hopen wij dat degenen die thans nog
afkeerig zich van dat //politiek gedoe” af
wenden juist dezer dagen weer hebben lee-
ren inzien dat men hunne medewerking niet
kan ontberen, dat juist hunne medewerking
den politieken strijd, die toch in elk geval
noodzakelijk is en belangrijk en die zoo ver
strekkende gevolgen heeft, kan verheffen tot
hooger peil, kan maken dat de slechtere
elementen er zich hoe langer zoo minder in
Inbraak.
Gisteravond half elf kwam de familie
Miranda, Linnaeusparkweg 56 te Water
graafsmeer, thuis en deed de minder aan
gename ervaring op, dat er een ongewenschte
bezoeker was geweest. Een buffet, een groote
linnenkast en een kleiner kastje waren open
gebroken. Alle zilveren vorken, lepels,
servetringen waren verdwenen. Door het
ingestelde onderzoek kwam aan het licht
dat men zich door opensluiting toegang heeft
verschaft tot de woning. Alg. H.
Aangehouden.
Op ’t terrein van de //Entos” te Amster
dam, is, naar het Hbld, meldt, gistermiddag
een ongeveer 15-jarige jongen aangehouden,
die sedert Zaterdag uit Rotterdam was ver
dwenen met medeneming van een bedrag
van f 3500, ten nadeele van zijn patroon.
Een groot gedeelte van het bedrag werd nog
op hem gevonden, maar vele honderden
guldens waren verdwenen door aankoop van
kostbare sieraden. Het jongemensch had ook
een geladen Browning-revolver.
Hij is ter beschikking van
gesteld.
De lotgevallen van de eerste vrouwelijke kiezer.
Het Alg. Handelsblad schrijft
Juffrouw Morpurgo, geboren Felmans, had
zich vanmorgen keurig //aangedaan” om haar
kiezersplicht te gaan vervullen. Toen is ze
mét haar echtgenoot en met mr. A d o f
P e r e 1, die deze begenadigde inwoonster
van de hoofdstad is komen halen, naar het
stembureau Hortusplantsoen gereden. J uffrouw
Morpurgo was lang niet kalm, zooals zijzelve
ons meedeelde. Erg nerveus, vertelde ze,
stapte ik uit het rijtuig, nadat //ze” mij
eerst hadden gekiekt met de oproepingskaart
in m’n hand en ook daar zondertoen nog
eens op de tree van het rijtuig, terwijl ik
instapte, en later, toen ik weer uitstapte.
Ik had m’n handschoenen al uitgetrokken
voor het invullen moet u wetenden
eersten naam en den laatsten op de kaart
zou ik stemmen, moet u' weten, en de
juffrouw toonde ons de namen van mr.
Kappeijne en van Hendrik Wertheim. Maar
het mocht niet. Alleen me man mocht in
het hokkie gaan, ik niet./z Wat is dat nou?”
vroeg me man en dat vroeg ook mr. Perel.
z/Staat ze op de kiezerslijst of staat ze er
niet op r Staat er J a n Felmans of staat er
J u d i t h Felmans De meneer van het
bureau moest toegeven, dat er J u d i t h
Felmans stond. //Maar kiezen mag u toch
niet”, zei-die, //vanwege de Grondwet”.
z/Ik heb niks met de Grondwet te maken.
Ze staat op de kiezerslijst en daarmee uit”,
zei mr. Perel weer.
Maar ’t was er waarachtig niet mee uit
vertelde juffrouw Morpurgo ik mocht
niet en werd hl maar nerveuzer en trok
m’n handschoenen weer aan en toen zei mr.
Perel, dat hij verlangde, dat het allemaal
zou worden opgenomen in het proces-verbaal
van deze stemming of zoo iets. En toen
bennen we terug gereje”.
Zóó vonden we de juffrouw, die ons het
heele verhaal toch heel bedaard vertelde en
die ons tevens zei, dat ze Dinsdag aanstaande
weer haar best zal doen om links in de
Kamer te krijgen.
De 22-jarige brievenbesteller H. v. D.
te Amsterdam is door de Amsterdamsche
rechtbank tot 2 maanden gevangenisstraf
veroordeeld, wegens het wegmaken van vier
prentbriefkaarten, die hij had moeten be«
stellen,
Wijnaldum, 13 Juni 1913.
Geachte Redactie
Afgaande op het verslag in uw geacht
blad van Mr. Ankermans rede te Bolsward
heeft een enkele uitlating van den spreker
mij bijzonder onaangenaam getroffen.
Hij geeft daar te kennen, hopende, dat
de vergadering in Bolsward ordelijk zal ver-
loopen, dat z’n tegencandidaat Anema zich
in Harlingen verplicht zag z’n eigen partij-
genooten tot de orde te roepen. En dit,
geachte Redactie is niet waar.
De vergadering te Harlingen was rumoerig,
zelfs zoo, dat Mr. Ankerman zich bijna niet
verstaanbaar kon maken. Ik ben er zeker
van, dat mijn partijgenooten op die ver
gadering daarvan niet de oorzaak waren,
maar allerlei tot geen partij behoorende
menschen, die geen voldoende verantwoorde
lijkheidsgevoel bezitten ten opzichte der partij
waartoe ze zich het meest voelen aangetrokken
en niet bedenken, dat met herrie maken,
gemotiveerd of niet, bovengenoemde partij
schade wordt berokkend.
Als officiéél vertegenwoordiger dier partij
meende ik tegen dit onaangenaam optreden
te moeten protesteeren in de eerste plaats in
ons eigen belang.
Dat Mr. Ankerman echter direct misbruik
maakt van mijn optreden ten gunste zijner
vergadering vind ik beneden het peil, waarop
ik overigens Mr. Ankerman meende te kunnen
plaatsen.
Met vriendelijken dank voor de plaatsing.
Hoogachtend,
J. H. ANEMA.
Wij staan nu vlak vóór de verkiezingen.
Nog een paar dagen en de groote strijd zal
gestreden zijn, het volk zal uitspraak hebben
gedaan in welke richting het de eerstvolgende
regeerperiode geleid wenscht te worden, het
zal hebben beslist of op den weg door deze
regeering ingeslagen zal worden voortgegaan,
dan wel een gansch andere richting moet
worden ingeslagen. Het is zeker geen
wonder dat het gansche land van deze zaak
is vervuld. Och ja, er zijn uitzonderingen.
Men ontmoet hier en daar menschen die
zeggen er geheel koud voor te zijn of nu
links of rechts wint. Er zijn van die men
schen die beweren absoluut niets ervoor te
gevoelen wie de eerstvolgende periode de
leiding in handen zal krijgen. Maar ge
lukkig zijn deze ongunstige uitzonderingen
slechts weinige. Gelukkig, want getuigt
niet het standpunt van deze menschen, (in
dien men het tenminste een standpunt kan
noemen) bf van een totaal gemis van inzicht
in den invloed die er van de regeering des
lands uitgaat op heel ons volksleven, of,
wat haast nog erger is, van een cynische
opvatting der dingen die ieder weldenkend
mensch moet verafschuwen Er zullen zeker
weinigen zijn die dit zouden willen tegen
spreken. Over ’t algemeen is dan ook de
belangstelling zeer groot. Er wordt dezer
dagen en reeds geruimen tijd van te voren
haast over niets anders meer gesproken dan
over de komende verkiezingen. Groote en
kleine bladen staan er eiken dag vol van.
Hoofdartikels, lange verslagen van ver-
kiezings-rede voeringen, manifesten, nemen
een groot gedeelte van de beschikbare plaats
ruimte in, ja, tot zelfs in de rubriek-adver-
tentiën ontmoet men de strijdvragen van
den dag.
Vergaderingen worden avond aan avond
gehouden, candidaat-kamerleden en propagan
disten trekken het land door om hunne be
ginselen te ontvouwen. In de particuliere
gesprekken, op vriendschappelijke bijeen
komsten, op de wandeling, in trein en tram,
in de cafe’s, in de scheerwinkels, overal is de
politiek het onderwerp van den dag. Wie
zal het zeggen hoe er tegenwoordig buiten
de vergaderingen om nog gedebatteerd wordt
over het vóór of tegen van staatspensioen
of tariefwet, over het zegenrijke of verderfe
lijke van het voortbestaan van de coalitie,
enz. enz.
In deze dagen kan men eens zien hoeveel
menschen er nog zijn met ware sprekers-
gaven, alleen... ze durven er in de vergade
ringen niet mee voor den dag te komen.
Wie ontmoet ze niet dagelijks, de menschen
die U een compleet debat leveren op het
geen een spreker den vorigen avond heeft
beweerd en dat ze toen maar wijselijk langs
zich heen lieten gaan. Inderdaad zeer wijs
en verstandig. Want om tegenover een spre-
Wonseradeel, 11 Juni. Op het voorstel
der Raadsleden Westendorp en Vellinga, om
uit de gemeentekas f 550 toe te staan voor
de eerstdaags te houden schoolfeesten, is
door den Raad afwijzend beschikt met 8
tegen 7 stemmen. Het maximum aantal
vergunningen werd op 30 bepaald. Aan de
politieverordening werd eenige uitbreiding
gegeven. Het zal voortaan verboden zijn, dat
éénpersoons fietsen en motorfietsen meer dan
één persoon vervoeren. Ook mag men niet
zoodanig zich op of voor een brug of op
een hoek der straat posteeren, dat men
hinderlijk is voor het verkeer.
Hepk. F bid. v. Fr.
Een zindelijk man 1
In De Gooi- en Eemlander staat het ver
slag van de opening van een volksbadhuis
te Hilversum, waarbij de waarnemende
Bolswardsche Courant.
