lieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Oneerlijke concurrentie.
I
I
il
No. 53.
Verscliijnt Donderdags en Zondags.
52ste Jaargang
1913.
I
i;
|i
I
1 I
I
Donderdag 3 Juli.
BINNENLAND.
I
I
i
VOOR
Afzonderlijke
een
Overijsel
L
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 8 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
een
van „Nieuwe Stuiver’’
bordje plaatste met de
nieuwe stuivers voor een
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
r
voldoende toezicht van een gymnastiek-meester.
Dikwijls toch gebeurt het dat jongens, zoo
zij eenige kans zien hunne ledematen goed
uit te rekken, zij deze gelegenheid niet laten
voorbijgaan. Zoo was het gisteren ook met
de zoons van bakker B. de Boer alhier, die
op den zolder in de hanebalken hunne
kunsten vertoonden en zich oefenden hunne
ledematen lenig te krijgen, waarbij Jan het
ongeluk had naar beneden te vallen en zijn
schouder brak. Op advies van den plaatselijken
geneesheer is het jongmensch naar Sneek gegaan
om geneeskundig behandeld te worden.
De Banier.
Heeg, 30 Juni. Een huismoeder alhier
kwam dezer dagen terwijl zij even een bood
schap had gedaan, bij haar terugkomst tot
de onaangename ontdekking dat zij intusschen
een paar gasten had gekregen, n.l. twee
hunner varkens. Deze waren uit het hok
ontkomen, door de schuur gegaan, en alzoo
brachten ze een bezoek in de woonkamer.
Dat de vrouw hierdoor niet weinig ontsteld
was laat zich begrijpengeen wonder dan
ook want de vreemde gasten, die alles natuur
lijk op stelten hadden gezet, berokkenden der
vrouw veel last en schade.
De Banier.
Oostergoo. In de verkiezingsdagen doen
natuurlijk allerlei verkiezingsverhalen de ronde.
Zoo vernamen we er een, dat ons belangrijk
genoeg voorkomt, om het hier over te ver
tellen. Mijn zegsman stond voor de waar
heid er van in. Indertijd, toen ieder kiezer
nog thuis zijn stembiljet kon invullen, ge
beurde ’t eens, dat in een onzer Friesche
dorpen twee kiezers, een linksche en een rech tsche,
die we maar kortheidshalve A. en B. zullen
noemen, samen over de aanstaande verkiezing
voor de Staten Generaal spraken. B. stelde
A. voor diens stembiljet voor hem in te vullen
met den naam van zijn candidaat en zich te
mogen overtuigen, dat dit biljet werkelijk in
de stembus werd gestoken, A. mocht dan
tot belooning een paard van hem gebruiken.
Op den dag der verkiezing gingen beiden
hun stemplicht vervullen en B. overtuigde
zich, dat het ’door hem voor A. ingevulde
biljet ter bestemder plaatse kwam.
Den volgenden dag nam A het hem beloofde
paard over. Toen hij het echter een week 9,
10 gebruikt had, meende B, dat het nu al
welletjes was. Hij vorderde dus zijn paard
op. „Je paard”, gaf A leuk ten antwoord,
//hoe kom je er bij man, ik heb er nog niet
mee gedaan. Ik mocht het gebruiken, was de
afspraak, voor hoelang heb je niet bepaald.”
B. was hiermee niet tevreden. De kanton
rechter moest ten slotte beslissen. A zag
zich het paard toegewezen. De rechter grondde
de uitspraak hierop, dat er niets was bepaald
omtrent den duur van 't gebruik. A behield
dus het paard... totdat hij aan lager wal
gekomen, het tenslotte verkocht. B stelde
geen vervolging in, hoogst waarschijnlijk niet,
omdat van een geplukte kip toch geen veeren
zijn te halen. Zoo had dus A met zijn stem
een paard verdiend. Fran. Crt.
De uitslag der Statenverkiezingen.
Na de gisteren te Vlissingen gehouden
herstemmingen, waar de drie vrijzinnigen
zegevierden, staat het in de Staten van Zeêland
thans zoo, dat het links 21 is en rechts 20
met den heer van Dalsum van de Volkswil-
partij op de wip.
De kans bestaat dus hier, dat het aftredende
Eerste Kamerlid der rechterzijde mr. C.
L u c a s s e, niet wordt herkozen en door een
man van links wordt vervangen.
De Eerste Kamer bestaat thans uit 32
leden van rechts en 18 van links. Die ver
houding zou dan worden 31 rechts, 19 links.
Van de 10 rechtjshe leden der Eerste Kamer,
die door de rechtsche staten van Zuid-Holland
worden gekozen, treden er in 1916 4 af.
Gaan in dat jaar de staten van Zuid-Holland
„om” (de stand is thans 46 rechts, 36 links) dan
bestaat dus de mogelijkheid, dat die vier
Eerste Kamerleden van rechts worden ver
vangen door even zoovele Eerste Kamerleden
van links. De stand in de Eerste Kamer zou
dan worden 27 rechts, 23 links.
Gelderland vaardigt 6 leden van rechts
naar de Eerste Kamer af. Daar treden in
1916 twee Kamerleden af. Gaan ook de
Staten van Gelderland in dat jaar „om” (het
staat thans 36 rechts, 26 links), dan is dus
de mogelijkheid geopend, dat die twee rechtsche
leden der Eerste Kamer worden vervangen
door twee linksche leden,
Dit onderwerp heeft de heer O. R. Barends
te Arnhem onlangs in een vergadering van de
Alg. Gron. Winkeliersvereeniging behandeld.
Spr. herinnerde er aan, dat de actie tegen
de oneerlijke concurrentie reeds een twaalftal
jaren wordt gevoerd, maar evenwel in de
laatste jaren in de verdrukking is gekomen.
Alvorens over oneerlijke concurrentie te spre
ken, wil Spr. zeggen, wat eerlijke concurrentie
is, omdat velen nog niet weten, wat eigenlijk
oneerlijke concurrentie is. Eerlijke concurrentie
is het verkoopen onder den waren naam zonder
overdrijving der kwaliteiten. Wie laag ver
koopt pleegt daarmee geen oneerlijke concur
rentie. Winst is naar Spr.’s meening geen
oneerlijke concurrentie. Iemand die door goed-
koope inkoopen lager kan verkoopen, dan
ieder ander die duurder inkoopt, pleegt geen
oneerlijke concurrentie,
Onder oneerlijke concurrentie verstaat Spr.
verkoop van te min in gewicht, in tal of in
maat. Een geval van te min gewicht heeft
Spr. eens ontmoet bij een margarinefabrikant,
die vaten liet maken van 19 K.G., waarin
hij z.g.n. 20 K.G. afleverde. Soortgelijke
gevallen heeft Spr. meer waargenomen, o.a.
bij busjes verduurzaamde levensmiddelen, die
inplaats van 1 L. slechts 9 maatjes inhoud
hadden. Slechts een tweetal leveranciers bleken
bij onderzoek busjes van de juiste grootte te
hebben, maar ook deze zijn sedert tot kleinere
maten overgegaan. Ook met de verpakking
van kruidenierswaren wordt, nu vele artikelen
niet meer in den winkel afgewogen worden,
op het moment, dat ze worden gehaald, tegen
woordig veel geknoeid. Met lucifers wordt
eveneens veel bedrog gepleegd. Er worden
doosjes verkocht, die 40 lucifers, andere die
78 bevatten. Door vermindering van het
aantal kan de fabrikant dezelfde lucifers goed-
kooper leveren. Als hij uit een doosje van
40 lucifers slechts 2 neemt, dan kan hij al
5 pCt. lager verkoopen. Fondspakken kaarsen
hebben tegenwoordig zelfs maar 280 gram
gewicht. Om dit euvel te voorkomen, moet
thans op het pak het juiste gewicht worden
aangegeven, zoodat de kooper het zelf kan
lezen en er dus nu van oneerlijke concurrentie
niet gesproken kan worden. Spr. noemde
verder tal van verpakte artikelen, waarmee
door minder getal, lengte of inhoud wordt
geknoeid.
Een andere vorm van oneerlijke concurrentie
is de vervalsching, o.a. het verzwaren van
brood en margarine door middel van water.
Surrogaten beschouwde Spr. niet als verval
sching. Spr. noemde verder een reeks van
artikelen, die door toevoeging van andere
zaken worden vervalscht. Zoo vertelde Spr.
van soda, die slechts 3 pCt. soda bleek te
bevatten. Melk werd, o.a. te Arnhem, op
groote wijze met water vermengd. Bij de
10.000 L. melk, die daar dagelijks ver
kocht worden, werd 1400 L. water geconsta
teerd, wat een jaarlijksche vervalsching tot
een bedrag van f 50.000 oplevert. Verder
wordt chocolade veel met meel vermengd,
wordt aan leverworst eveneens een groot quan
tum meel toegevoegd, wordt in tongworst ham
gestopt.
Om deze praktijken terdege tegen te gaan,
achtte Spr. een rijkskeuring beter, dan ver
schillende gemeentelijke keuringen, omdat dan
de fabrikant niet speciaal de voorschriften
van een gemeente voor de samenstelling van
zijn product heeft in acht te nemen, maar
met voor het geheele land geldende voor
schriften heeft te rekenen.
Een derde vorm van oneerlijke concurrentie
zijn de stop- en smeergelden, die echter moeilijk
achterhaald kunnen worden.
Nog een andere vorm van oneerlijke con
currentie is het onderhands verkoopen van
failliete boedels, zijn de vliegende winkels en
veilingen onder valsche voorgevens. Verder
reclame onder valsche voorgevens.
Van de oneerlijke concurrentie door middel
van het laatste gaf Spr. een aantal voorbeel
den. Hij noemde o.a. advertentiën met
valsche opschriften, alsAangehouden aan
de grens, zonder dat daarvan een woord waar
is. Verder plakkaten, als//Uitverkoop
Faillissement”, waartusschen met heel kleine
lettertjes is geplaatst: „ter voorkoming van”.
Oneerlijke reclame noemde hij voorts het
plaatsen in de etalage van artikelen met lok-
prijzen om de menschen naar binnen te krij
gen; het étaleeren op Zondag van artikelen,
Sneek, 1 Juli, ’t Bericht in ’t Volk en
de Leeuwarder Courant, als zou Dr. Scheu-
rer voor minister Colijn zijn zetel willen
afstaan, blijkt volkomen uit den duim gezogen.
De uitvinder van ’t hier reeds Zondag ver
spreid gerucht laat nog naar zich zoeken.
Sneek, 1 Juli. Antir. Chr. Hist, en
Roomsch-Kath. gaan hier a.s. Donderdag
samen ter stembus op voor den gemeenteraad,
Of ze zullen slagen
’t Staat er naar dat een der rechtsche
candidaten, 't oud raadslid Blok, die zijn
sporen als behartiger der gemeentebelangen
meer dan verdiend heeft, een voldoend aan
tal stemmen zal behalen.
Workum, 1 Juli. Gymnastische oefeningen
te houden is een sport dat altijd wordt aan
bevolen, maar onder deze voorwaardeonder
De stand in de Eerste Kamer zou dan zijn
25 rechts, 25 links, de Eerste Kamer komt
dan op het doode punt.
Eindelijk is er dan Overijsel, dat 3 rechtsche
leden naar de Eerste Kamer zendt. Daarvan
moet er in 1916 één aftreden. Gaan de Sta
ten er in 1916 #om” (het staat nu 24 rechts,
23 links), dan bestaat de mogelijkheid om
het aftredende lid van rechts door een man
van links te vervangen.
Dan is de stand der Eerste Kamer 24
rechts, 26 links en is de Eerste Kamer „om”.
Daarvoor is dus noodig, dat Zeeland thans
een man van links kiest en dat de Staten
van Zuid-Holland, Gelderland en
jom” gaan.
Maar er is nog een andere mogelijkheid,
die van ontbinding der Eerste Kamer in 1916.
Voor dat geval zou reeds het „om” gaan van
Zuid-Holland alleen tien rechtsche leden der
Eerste Kamer doen verdringen door tien link
sche leden en zou reeds dan de Eerste Kamer
om zijn (28 links, 22 rechts).
Ging Zuid-Holland echter niet om, dan zou
toch een linkermeerderheid in de Eerste Kamer
worden bereikt, als Zeeland „links” bleek te
staan en Gelderland „om” ging. Dan toch
zou Zeeland de twee mannen van rechts, die
thans nog voor deze provincie in de Eerste
Kamer zitten, hebben vervangen door twee
mannen van links, en zou Gelderland de zes
rechtsche Eerste Kamerleden dier provincie
vervangen door even zoovele van links.
De stand in de Eerste Kamer ware dan
26 links, 24 rechts. Alg. H.
Bene herinnering
Nu we weer midden in een crisis zitten,
waarvan de oplossing volgens veler meening
groote moeilijkheden met zich zal brengen,
denkt men terug aan de voorgeschiedenis
voor het optreden van het kabinet de Meester
in 1905. Toen begon de crisis op 30 Juni
en verscheen eerst 15 Augustus in de Staats
courant het bericht van de benoeming van
het nieuwe ministerie.
Valsche bankbiljetten.
Door een winkelierster te Rotterdam is bij
de politie een valsch bankbiljet van f 100
gedeponeerd, haar door een Duitsch sprekende
dame in betaling gegeven.
Het bankbiljet is gedateerd 6 Sept. 1911
met de letters Q U. Het draagt het nummer
9220.
De Duitsch sprekende dame is nog steeds
niet gevonden.
Weerspannige militairen.
Zondagavond droeg te Breda een veld-artil-
lerist een burgerpeteen officier, die dit zag,
gelastte den artillerist zijn kepi op te zetten,
doch hieraan voldeed deze niet. De officier
wilde hem daarop arresteerenhiertegen ver
zette zich de delinquent op hevige wijze,
waarop de officier een korperaal bevel gaf hem
te arresteeren, doch ook de korporaal wenschte
hieraan niet te voldoen. Van deze gelegen
heid maakte de artillerist gebruik om te
ontkomen. De korporaal werd door den
officier aangehouden en naar de kazerne
overgebracht. Arnh. Ct.
Bloedvergiftiging.
Het zoontje van den heer J. van de P.
te Ellewoutsdijk, kreeg dezer dagen, door het
spelen met een blikje, een onbeduidend
wondje aan een van de vingers. Thans is
het knaapje aan bloedvergiftiging gestorven.
Motorwielrijden
De Nederlandsche Motorwielrijders-Vereeni-
ging organiseert Zaterdag 6 en Zondag 7
September a.s. een betrouwbaarheidsrit voor
motorrijwielen met zijspanwagen, en drie- en
vierwielige cyclecars.
Deze wedstrijd wordt verreden onder de
reglementen der Fédération Internationale des
Clubs Motocyclistes, welke Federatie in Neder
land door de N. M. V. vertegenwoordigd is
en aangewezen tot het leiden der cyclecar-
wedstrijden in Nederland.
Zaterdag 6 September wordt de rit, onder
zeer strenge bepalingen, verreden, terwijl den
daaropvolgenden Zondag een zware klimproef
gehouden wordt. Het zal werkelijk interes
sant zijn te zien of de clyclecar, een motor
voertuig voor twee personen, gebouwd volgens
motorrijwiellijnen, op gelijke hoogte te stellen
is met het motorrijwiel met zijspan, indien
streng gelet wordt op betrouwbaarheid, regel
matigheid, benzineverbruik enz.
die den volgenden dag weer zijn weggenomen
het verkoopen van artikelen onder een nage
maakt merk, o.a. tabak B. Z. K. onder drie
andere lettershet aanprijzen van waar op
een manier, die het publiek naar binnen lokt,
zooals een sigarenwinkelier deed, die
sigaar den naam gaf
en voor het raam een
woorden „Vier
dubbeltje”.
Ter illustratie deelde Spr. een mislukt
staaltje van oneerlijke concurrentie mee. Een
fabrikant zond zonder bestelling te hebben
aan een achttal van zijn afnemers een pak
met zes broeken en deed in alle een factuur
van slechts vier, met de bedoeling natuurlijk,
daardoor de afnemers te verlokken, het pak
te houden en later tevens de andere twee
broeken op te vorderen, ’t Resultaat was
evenwel, dat de bedrieger werd bedrogen
daar alle acht de pakken terugzonden, ze
bleken echter alle bij opening slechts vier
broeken te bevatten.
Op al deze oneerlijke praktijken wilde
Spr. zijn als een zekere rechter in het bui
tenland, die een bakker, die zijn meel met
krijt had vermengd, veroordeelde tot het op
eten van het vervalschte. meel, met het ge
volg, dat de man na drie maanden dood was.
Hierna kwam Spr. lot de ongewenschte
concurrentie, waaronder Spr. verstaat lo.
ambtenaren-concurrentie2o. rabatzegels3o.
het geven van cadeaux4o. het verkoopen
door den fabrikant direct aan het publiek.
Met dergelijke fabrikanten zouden naar Spr.’s
meening, de winkeliers geen betrekking meer
moeten aanknoopen.
Hoe moeilijk het is tegen de oneerlijke
concurrentie iets te doen, maakte Spr. met
eenige voorbeelden duidelijk. Het is trouwens
in het buitenland reeds gebleken, hoe moeilijk
het is bepalingen in dezen te maken, vooral
waar men te doen heeft met artikelen, die
hun goeden naam ontleenen aan steden of
landen, Beiersch bier, Zwitsersche kaas, Pa-
rijsche modellen, Egyptische sigaretten, Dort-
m under bier, Eau de Cologne, enz. Het is
haast ondoenlijk deze alle gelijkelijk te be-
oordeelen, omdat zeer vele nimmer de stad
hebben gezien, waarnaar ze zijn genoemd.
In Duitschland heeft men daartusschen weer
onderscheid gemaakt. Zoo behoeft Beiersch
bier niet uit Beieren te zijn. Verkoopt men
echter Dortmunder, dat niet in Dortmund
is gemaakt, dan is men strafbaar. Daaruit
blijkt, dat de kwestie niet zoo maar even is
op te lossen en het dus nog wel te veront
schuldigen is, dat men hier in Nederland
nog niet verder is gekomen met de regeling
dezer zaak.
Het komt Spr. gewenscht voor, één alge
meen artikel in de wet op te nemen, aan
gevuld met speciale artikelen.
Maar ook zonder wetgeving kan er, hoe
wel niet zoo heel veel, toch wel iets tegen
oneerlijke concurrentie worden gedaan. In
een reuzenpetitie tot de regeering gericht, om
een wet op de oneerlijke concurrentie te
maken, ligt, naar Spr. meent, een opvoedende
kracht, omdat het publiek daarmee tegen de
eerlijke concurrentie wordt opgewekt.
Verder acht Spr. persoonlijk optreden der
middenstanders gewenscht. Goede resultaten
zijn daarmee elders reeds bereikt. Een harde
maatregel, die succes kan hebben, is het
bekend maken van de namen der knoeiers.
Het verbeteren der vakopleiding zal de
oneerlijke concurrentie eveneens kunnen be
teugelen. Pr. G. Ct.
Bolswardsche Courant.
