Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Zondag 10 Augustus.
w
i II
No. 64.
verschijnt Donderdags en Zondags.
52ste Jaargang
1913.
PAPA GAF PERMISSIE.
UIT DE PERS.
BINNENLAND.
I
VOOR
Afzonderlijke
de
dertien jaar ge-
algemeen kiesrecht
die onze deelneming
niet twijfelachtig is.
Dat antwoord luidt bevestigend.
M. a. w. Papa gaf permissie
In hoever nu ten onzent op dit oogenblik
door
lutie
Wij lezen in de Arnhemsche Courant
na de loting voor het blijvend gedeelte
rang worden bevorderd, vrijgesteld
i den dienst bij het blijvend gedeelte.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
i zou hebben
Nederlandsche aangelegenheden,
nu al sedert weken ook deze
eene partij, die niet den minst
voerde bij de stembus, terug
worden.
Wat
Over de
SNEEKER TENTOONSTELLING
lezen wij nog in de N. Sn. Ct.
Eind goed, al goed. Zoo ooit, dan mag ’t
met recht gezegd worden van onze tentoon
stelling. Want het goede eind, heeft inderdaad
alles goed gemaakt.
’t Is Woensdag nog een schitterende dag
geweest, ’t Koninklijk Bezoek had duizenden
naar Sneek gelokt en de meesten kwamen een
kijkje nemen op de tentoonstelling. En met
elke betalende bezoeker steeg de koers van
de tentoonstellingsaandeelen 1
’t Ging goed, we zouden de 101) halen als
't zoo door ging. En 't ging zoo door. En
die dringende noodzakelijkheid bestaat, dat is,
zegt mr. Troelstra een vraag, die straks door
ons buitengewoon congres zal moeten worden
beantwoord.
Preciesde familieraad moet nog gehoord
nadeelen verbonden, dat de Internationale haar
steeds met vrees ziet komen en zich daarmede
hoogstens kan verzoenen, als haar in een
bepaald geval op de meest dringende wijze
wordt aangetoond, dat het anders niet gaat.
Kautsky erkent, dat op de eigenlijke vraag
mr. Troelstra gesteld, de Parijsche reso-
van 1900 geen antwoord geeft. Ook hij,
Kautsky, kan dat nietdit zou de diepste
kennis der Hollandsche omstandigheden ver
onderstellen. De vraag is alleenbestaat daar
nu een dwangtoestand als die resolutie voorop
stelt Kan alleen door zulk een intrede het
algemeen kiesrecht verkregen worden en is
er uitzicht, dat dit werkelijk verkregen zal
worden
Er zijn Hollandsche socialisten, zegt Kautsky,
die dit bestrijden. Dezen beweren, dat ook
clericalen bereid zouden zijn, het kiesrecht
uit te breiden. Doch aangezien bij grondwets
herziening eene meerderheid van twee derde
in beide Kamers noodig is, is alleen een zoo
danig kiesrecht mogelijk, waartoe ook de cleri
calen hun toestemming geven.
Kautsky vindt het verdacht, dat de Hol
landsche liberalen in tegenstelling tot de
Deensche radicalen meer eischen dan de
toezegging van socialistischen steun in de
Kamer. De sociaal-democraten moeten
verantwoordelijkheid met hen deelen. Waar
voor? Voor iets wat slaagt behoeft de ver
antwoordelijkheid niet gevreesd te worden. Of,
verwachten de liberalen, dat de kiesrechther-
vorming mislukken zal Dan is hun eisch sluw
verzonnen, want hetzij de sociaal-democraten
in het ministerie treden, hetzij ze dit niet doen,
wordt dan de verantwoordelijkheid voor het
mislukken der kiesrechthervorming door de
liberalen op de sociaaldemocraten geladen.
Zoo moeilijk als de situatie der Hollandsche
partij thans is, is sedert langen tijd er geene
in de partijen der Internationale geweest.
//Het is onmogelijk van uit het buitenland
eene oplossing aan de hand te doen.”
JuistDat is een waar woord. Hier, niet
in Berlijn of waar ook, moet beslist worden,
wat hier moet worden gedaan.
De heer Troelstra trekt uit den brief de
conclusie, dat uit (Kautsky’s) gansche rede-
neering blijkt, dat zijn antwoord op de door
ons (mr. Troelstra) gestelde vraagof drin
gende noodzakelijkheid ter verovering van het
een dwangtoestand schept,
aan de regeering toelaat,
Hepk. Nwbl. v. Fr.
Heeg. Het paard van Dr. Donker alhier,
de bekende harddraver, stond Dinsdagmiddag
gestald bij den hotelhouder Bokma aan den
Lemsterweg. Toen een knecht het beest van
stal haalde, geraakte het plotseling los en in
vliegende vaart ging het den straatweg uit.
Eerst te Follega werd het staande gehouden.
Het bleek toen, dat het dier zeer over
spannen was en door het ongeval veel van
zijn waarde als harddraver heeft verloren.
N. Sn. Ct.
Witmarsum, 6 Aug. De dienstbode Minke
de B. van den veehouder 0. v. Popta kreeg
onder het melken zulk een trap van twee
dartele koebeesten achter haar, dat ze kermende
in huis moest worden gedragen. De voet
zwol direkt geducht op.
Arum, 6 Aug. Onze afslag, nog slechts
weinige weken bestaande, is reeds weder op-
gedoekt. Op de heden gehouden veiling
werden benevens de aangevoerde aardappelen,
ook eenige duizenden korven en zakken pu
bliek geveild.
Buitenpost, 6 Aug. Na afloop der paar
denmarkt speelde zich hier bij het station
een vermakelijke scène af. Twee jodinnetjes
kregen n.l. tengevolge de konkurrentie in het
verkoopen van ulevellen, koekjes, enz. met
twee christinnen ruzie, en wel in die mate,
dat ze elkaar bij de haren kregen en de
manden en trommels over den grond rolden.
Het terrein van den strijd was als het ware
bezaaid met allerhande lekkernijen. Natuur
lijk groote hilariteit bij de vele omstanders.
Zevenwouden, 8 Aug. Verwachtte men,
dat er dit jaar niet veel aardappelen zouden
worden verbouwd, daar de prijzen in den afge-
loopen herfst zoo laag waren, ’t blijkt thans,
dat er een aanzienlijke hoeveelheid is uitge-
poot. Dit is echter geschied met het oog op
mogelijke vraag voor ’t buitenland en, vooral
ook, voor veevoeder. De consumptie-aardappel
toch geeft ook voor ’t vee betere resultaten
dan de fabrieksaardappel. Aan de fabrieken
zullen er dus waarschijnlijk niet veel worden
aangeboden, niet omdat men denkt, dat deze
reeds een voldoend kwantum in voorkoop
hebben, zooals ze beweerden, maar omdat
men meent, dat ze ’t er weer op toeleggen,
om de aardappelen voor een lagen prijs machtig
te worden. Op den duur zal ’t in voorkoop
verkoopen wel geheel ophouden, waartoe ook
de boerenleenbanken krachtig medewerken.
De opbrengst der aardappelen is over het
algemeen in de Wouden ruim en de kwaliteit
meest uitstekend.
Een buitenkansje.
Aan de bevordering tot milicien-korporaal,
welke op 1 Aug. j.l. bij de regimenten heeft
plaats gehad (per regiment 24) is voor de be
langhebbenden een niet onbelangrijk voordeel
verbonden.
In de nieuwe Militiewet, onder welke wet
de lichting 1913 dient, is n.l. bepaald, dat
zij die i
tot een
zijn van
Een dergelijke bepaling bestond voorheen
niet.
Deze milicien-korporaals worden dus onge
acht het door hen bij de loting voor het
blijvend gedeelte getrokken nummer, reeds op
30 September a.s. met groot verlof gezonden.
Slechts zeer weinigen is deze bepaling bekend,
zoodat dit voor velen een buitenkansje is.
De uitbreker Marius de Vos.
Naar de N. R. C. van een uit Parijs terug
gekomen familielid vernam, is Marius W. de
Vos niet vermoord of verminkt, ook niet ver
ongelukt (wel eens verongelijkt, zooals men
zeide), maar plotseling overleden aan hart
verlamming. Zijn familie wist, dat hij wel
eens verschijnselen had, die er op wezen, dat
hem zoo iets zou kunnen overkomen. Overigens
moet het hem aan het noodige niet ontbroken
hebben. In Havre, waar hij na zijn ont
snapping gezocht werd, was hij ook geweest.
Daarna in Amerika, maar tegen de nationale
feesten ter herdenking van de inneming van
de Bastille weer naar Parijs teruggekeerd.
Te Amsterdam kwam een heer, die per
tram een ritje door de stad maakte, tot de
ontdekking, dat men zijn gouden horloge met
ketting gerold had.
De houding der sociaal-democraten is van
dien aard, dat de titel van een klein tooneel-
prulletje, jaren geleden gaarne door dilettanten
opgevoerd, uitnemend past boven hetgeen ons
van het hart moet.
wPapa gaf permissie”. Dat is de laatste,
althans tot dusver de laatste aanduiding. Het
is mogelijk, dat Zaterdag en Zondag de fami
lieraad zal decreteeren maar wij geven geen
permissiedoch dat achten we niet waar
schijnlijk. Nu mr. Troelstra, die tot dusver
zich hardnekkig verzette tegen het aannemen
der ministerieele portefeuilles, in de laatste
dagen bezig is aan den grooten reuzenzwaai,
waarmede hij de eerst door hem ingenomen
positie wegslingert, zullen de anderen wel
volgen, vooral daar er in den grooten familie
raad, die buitengewoon kongres der 8. D. A. P.
heet, mannen met gezond verstand zijn als
de heer Vliegen en anderen, wier meening
bij die gelegenheid niet onder stoelen en banken
gestopt zal worden.
//Papa gaf permissie”. Papa is Karl Kautsky,
de ontwerper der resolutie van 1900 inzake
het deelnemen door de sociaal-democraten aan
de regeering. Hij is, zooals het hoofdartikel
van de hand van mr. Troelstra gisteravond
in Het Folk terecht hem noemt, de groote
theoretikus der internationale sociaal-demo-
cratie.
Mr. Troelstra had hem gevraagd „indien
het ons voorkomt, dat alleen door onze bereid
verklaring tot deelneming aan een vrijzinnig
ministerie het algemeen kiesrecht kan worden
gered, acht gij dan het geval aanwezig, dal
die deelneming principieel toelaatbaar maakt?"
Even vragen weHoe is het mogelijk, dat
zulk een vraag gedaan wordt Zijn de voor
mannen der Nederlandsche sociaal-democratie
niet knappe mannen genoeg om daarop zelf
een antwoord te geven? Moeten zij aan
anderen vragen, wat de resolutie van 1900
al of niet toelaat Is die resolutie zoo on
duidelijk
En dan nog dit: Moeten Nederlandsche
sociaal-democraten, op de hoogte van wat hier
gebeurt en door de toestanden geëischt wordt,
niet zelf beslissen, wat zij te doen hebben en
wat het beste is voor ons land Of moeten
zij zich schikken naar de voorschriften eener
internationale resolutie, zelfs al ware deze
voor de internationale machtspolitiek der partij
wellicht gunstig, doch voor ons land ongunstig?
Ontvangen zij hun mot d’ordre van over de
grenzen Is dus voor de Nederlandsche sociaal
democraten, voor de afgevaardigden dus ook
van het Nederlandsche volk, het belang van
ons Nederlandsch volk ondergeschikt aan dat
van de internationale partij Men zou zich
toch schamen om ook zelfs maar te vermoeden,
dat de antwoorden bevestigend zouden zijn.
,/Papa gaf permissie”. De vraag van mr.
Troelstra kwam eenigszins ongelegen. Kautsky
moest eenige uren later op reis. Toch schrijft
hij een brief van ruim een kolom druks in
Hel Volk. Daarin krijgt de heer Troelstra een
pluimpje voor zijn hardnekkigen tegenstand
tot heden tegen het ministerialisme. Daarmede
heeft mr. Troelstra volkomen gehandeld in
den geest der Internationale resolutie en zijn
aanzien in de Internationale kan daardoor
slechts hebben gewonnen.
Verder gaat Kautsky van de stelling uit,
dat de intrede van partij genooten in een
burgerlijk ministerie moet worden vermeden,
zoolang bet gaat.
Doch de resolutie van 1900 verklaart de
intrede van een socialist in een burgerlijk
ministerie niet als een absoluut ontoelaatbaar,
maar als een voorbijgaande en bij uitzondering
te nemen noodmaatregel in een dwangtoestand.
Of nu in Nederland die dwangtoestand
voorhanden is, is volgens Kautsky een vraag
van taktiek, niet van beginsel. Deze gevaar
lijke proefneming (het treden van een socialist
in een burgerlijk ministerie) kan echter slechts
van nut zijn, als zij door eene gesloten partij-
organisatie wordt goedgekeurd en de socialis
tische minister de lastgever zijner partij is en
blijft.
Maar hoe gevaarlijk is toch zulk een socia
listisch ministerschap. Kautsky herhaalt nog
eensde intrede van een socialist in een bur
gerlijk ministerie is met zoovele gevaren en
belang des volks. En op grond van dat be
lang hebt gij, sociaal-democraten, grondwets
herziening voor kiesrechthervorming gevraagd
hebt gij de rechterzijde meê-helpen verslaan,
hebt gij aan de in herstemming komende
vrijzinnige c&ndidaten onderschrijving van uw
program gevraagd, hebt gij achttien zetels in
de Kamer verkregen. Welnu, pakt nu aan,
voert uit, wat ge hebt beheerd en waartoe u
nu de gelegenheid wordt geboden. Geen
getheoreticeer, geen correspondentie met wie
ook zou kunnen beletten, dat men u terecht
van lafhartigheid beschuldigde en u mannen
noemde, die de critiek gemakkelijk, doch de
kunst moeilijk vinden en daarom maarliever
zich aan de kunst niet wagen. Gij zijt al
bezig uw steun van vrijzinnige zijde te ver
liezen de Statenverkiezing in Rotterdam en
de Kamerverkiezing in Hoogezand zullen u
dat reeds hebben doen begrijpen.
Doet nu wat ge te doen hebt. Papa gaf
permissie.
met de aandeelen steeg de feeststemming,
zoodat die 's avonds ook ’t kookpunt bereikte.
Al direct aan ’t diner was de stemming
er. Er werd gespeecht en getoast en gehuldigd,
zooals dat alleen na een zoo schitterend
geslaagden feesttijd mogelijk is.
En ’s avonds was ’t een en al drukte en
fleur op ’t terrein. Nooit was de animo voor
’t bal-champêtre zoo groot als dezen laatsten
avondhet Vroolijke Rad had niet zoo’n
drukke dag gehad ieder wilde er voor ’t
laatst een kijkje nemen, en in Van Dam’s
gebakkraam was soms geen plaatsje te krijgen.
Dat duurde tot laat in den nacht. Maar..,
evenals aan alle goede dingen kwam ook
hieraan een eind. Voor het laatst gierde de
stoomfluit van ’t vroolijke rad voor ’t laatst
deed de Westfalische kapel zich hooren ’t
klonk als een hartelijk, maar toch eenigszins
droef afscheid
z/Muss i’ denn, muss i’ denn
Zum Stadtel hinaus.”
En thans is ’t afgeloopen de mooie veer
tien dagen, met al hun vroolijkheid en ge
zelligheid, al hun variaties, ze liggen weer
achter ons. En we kunnen tevreden zijn.
Onze stad heeft eens getoond, wat ze kan
als er de noodige samenwerking is.
Want wie we hoorden allen waren zeer
voldaan over ’t geen Sneek had weten tot
stand te brengen.
Dat is een heele voldoening voor hen, die
zich in dezen zooveel moeite hebben getroost
en zal voor ’t vervolg zeker aanmoedigend
werken.
Wie in dezen een speciaal woord van hulde
toekomt, dat is-zeker de heer M. J. Houwink,
die de ziel van deze tentoonstelling is geweest.
Hij was het, die bij de voorbereidende werk
zaamheden de- leiding had en die alles flink
op pooten wist te zetten. Hij was het ook,
die in de tentoonstel lingsdagen met een on uit
puttelijke vroolijkheid de stemming er in wist
te brengen, Met dit alles heeft hij zeker
honderden aan zich verplicht.
En we sluiten dan ook met den wensch,
dat dit schitterend voorbeeld anderen moge
hebben geïmponeerd waarlijk onze stad kan
meer dergelijke krachten gebruiken er liggen
nog zaken genoeg te wachten op den persoon,
die ze flink weet aan te pakken en te vol
brengen.
Wat het finantieel gedeelte der tentoon
stelling betreft kunnen we mededeelen, dat
waarschijnlijk de uitgaven door de ontvang
sten zullen worden gedekt, wanneer tenminste
de nog loopende rekeningen niet al te zeer
tegenvallen.
Het garantiefonds zal dus waarschijnlijk
niet behoeven te worden aangesproken, of
anders slechts voor een zeer bescheiden be
drag.
een geredeneerzou men van de
boven medegedeelde correspondentie willen
zeggen. Een resolutie van
leden, die volgens den steller zelf geen
antwoord geeft op de vraag die beantwoord moet
worden moet thans beslissen, wat hier in
Nederland moet worden gedaan.
Met die resolutie in het geheugen telt mr.
Troelstra zijn knoopenhet kan, het kan
niethet kan, het kan niet. En als hij er niet
zeker van is, vraagt hij het den steller zelf.
Geeft dan diens antwoord wel geen beslisten
klank, toch kan mr. Troelstra er genoeg uit
halen om te zeggen ’t kan I, dan staat hij
weer voor de andere vraag is de dwangtoe
stand er, waardoor wat „kan” inderdaad mag
gebeuren En dat antwoord moet weer ge
geven worden door de partij.
Als het er toe komt, dan komt het er
langzaam toe, sapristi
Naast het ergerlijke, dat een internatio
naal partijbesluit te beschikken
over zuiver 'r 1 11
hebben we
ergernis, dat
hoogen toon
deinst voor de consequentie van haar stem
busstrijd. Als het er op aan komt om te
handelen, dan krabbelt zij terug. Het is
zoo gevaarlijk, zoo gevaarlijk, zoo gevaarlijk,
zoo gevaarlijk èn zoo nadeelig voor de partij,
dat is schering en inslag van Kautsky’s brief.
En ook een deel onzer Nederlandsche sociaal
democratische voormannen herhaalt dat in
allerlei toonaard. Maar er is een hooger be
lang, een belang, dat ook de sociaal-democra
ten telkens i'n woorden verdedigenhet
Bolswardsclie Courant
I
j
