Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
I
P
No. 71.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
52ste Jaargang
1913.
PV
Donderdag 4 September.
I
I’
4
p
BINNENLAND.
Uit de Raadszaal.
VOOR
A fzonderlijke
Burg.
uitgaven
een
L aal,
*1
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 8 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
I,
Alle 13 leden zijn
Ingekomen
a.
van het voorval
van B. en W. om
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad it telefonisch aangesloten onder No. 4.
I
voldoende voorraad is, doch is er meer, dan
wordt er plaats voor gezocht. Den werk
lieden wordt daarom ook reeds in den zomer
gevraagd op welke hoeveelheid de fabriek
voor hen moet rekenen, en dan behoeven ze
het daarom nog niet eens in den zomer te
halen, dat kan in het najaar evengoed.
De heer Terhenne heeft dit met genoegen
gehoord.
Met algemeene stemmen wordt besloten
gelijk B. en W. adviseerden, en daarop de
vergadering gesloten. Drong gedurende de
behandeling der vorige punten af en toe een
kermisdeuntje van een straatorgel in de zaal
door, aan ’t einde kwam de optocht der
kaatsvereeniging langs ons raadhuis en over
stemde de muziek bijna de gesproken woorden.
Een sluiting met muziek, alzoo wel een
vroolijk einde.
Allemaal haast onder de tram.
De menschen, die Woensdagavond in z/de
Poort van Cleve” aan den Nieuwen Binnenweg,
te Rotterdam, genoten van den heerlijken
zomeravond buiten, werden eensklaps opge
schrikt door vijf opgeschoten kwajongens, die
zich languit op de tramrails legden en bleven
liggen ook, toen op korten afstand een wagen
van lijn 7 in aantocht was.
De wagenbestuurder scheen de jongens niet
op te merken en met de gewone vaart gleed
dan ook de wagen voort.
Tot vlakbij. Toen, door het schijnsel van
de lantaarn, zag de bestuurder het gevaar en
remde uit alle macht, zoodat de tram met een
schok stilstond en de passagiers bijna tegen
elkaar botsten.
Het was hoog tijd.
Een paar van de jongens waren zelfs al
naast de rails gerold, op ’t laatste moment
eieren voor hun geld kiezend.
Maar een kon niet weg, en zou zeker een
lijk geweest zijn, als de bestuurder niet op
zijn qui vive was geweest.
Het publiek, dat getuige was
was hooglijk verontwaardigd.
Want, zoo oordeelde het; als er wat
gebeurt, krijgt de wagenbestuurder de schuld.
En wat we nooit gezien hebben in Rotter
dam, zagen we nu.
Heeren en werklieden en zelfs vrouwen
pakten de jongens bij den kraag en ranselden
er op los, dat het een lust was.
De jongens kregen van dik-hout-zaagt-men-
planken, en toen er een, huilend van woede,
uitriepKom ’es mee naar de van Spaik-
straaten op hetzelfde oogenblik deed alsof
hij een mes wilde trekken, toen werd hij
door wel twintig heeren tegelijk, vereend van
zin, bijna de sloot ingetrapt.
Het was een les, die den jongens heugen
van planten en bloemen is
op zichzelf reeds zoo heilzaam en goed, de
verzorging er van eischt aanhoudende zorg,
het zien ontwikkelen van de knoppen en
spruiten wekt belangstelling, de schoone kleur-
schakeeringen openen het oog voor de schoon
heden in de plantenwereld. Die schoone,
frissche kleuren, die helder groene bladeren
wekken tevens de zucht naar reinheid en orde;
in huis en omgeving ziet men menigwerf de
goede gevolgen er van. Het woonvertrek wordt
er gezelliger door, bij alle huisgenooten begint
de belangstelling voor de gekweekte planten
allengs te komen en ook op gemoed en karakter
kan het nuttig werken. De zonnestralen en
versche lucht voor de bloemen gezocht en
zorgvuldig opgevangen, zullen ook zonnestralen
brengen in ’t huiselijk verkeer en op ’t
levenspad. De vrouw, die de zonnigste plekjes
uitkiest voor de kinderen der natuur, die de
teere stekjes onder de meest gunstige om
standigheden brengt en verzorgt, zij zal ook
daarin haar huiselijk genot vinden en dat
komt dan ook haar kroost ten goede.
Waar de kinderen van jongs af gewend
zijn, zich te bemoeien met planten en bloemen,
blijft dit hun op rijperen leeftijd bij. Zij
zullen belang blijven stellen in de kleuren
pracht en den frisschen groei, ’t zal hun
strekken tot waardeering van natuurschoon.
Onkunde is nog in zoo velerlei opzicht een
oorzaak van onverschilligheid, ’t is daarom
ook zoo nuttig dat in de scholen eenige
practische kennis wordt aangeleerd over den
groei, de soorten, schoonheden en wonderen
in de plantenwereld. Dat is kennis voor ’t
leven, die nuttig zal werken. Z/Als zendboden
der beschaving, doen de bloemen een weg-
sleepend schoone prediking hooren op ’t zolder
kamertje of in de kelderwoning, overal waar
zij haar helder licht verspreiden”, zegt M. A.
Perk.
Dit is geen ijdele phantasie, ’t zijn niet de
droomen van een idealist, de ondervinding
heeft ze tot waarheden zien worden. Tegenover
veel mislukking staan altoos toch ook vele
gevallen van welslagen en ’t is dus een ver
heven taak menschen en bloemen bijeen te
brengen.
De Floraliavereenigingen, thans in bijna
elke plaats van eenige beteekenis bestaande,
zijn nog van betrekkelijk jongen datum. Het
zal nu zoo ongeveer veertig jaren zijn ge
leden, dat in ons land het eerst te Zwolle
werd aangevangen met het verstrekken
van bloemzaden. In ’t buitenland, Engeland
en ook op enkele plaatsen in Belgie, was men
er reeds iets vroeger aan begonnen, maar
mevrouw Douairière Backer te Zwolle, gaf op
raad van haar tuinman, telkens in het voor
jaar aan een aantal lieden, tot den werkmans
stand behoorende, eenige bloemzaden, opdat
zij de plantjes zouden verzorgen en opkweeken,
en dat is het begin geweest van de Floralia
vereenigingen. In de hoofdstad des lands werd
dit weldra nagevolgd. Tegen geringen prijs
konden daar de werklieden eenige potjes met
bloemstekken bekomen, en van het gekweekte
werd in ’t najaar een tentoonstelling gehou
den, waar aan de best geslaagde collecties
prijsjes werden toegekend. Aan de kinderen
der inzenders werd dan nog bovendien een
feestavondje aangeboden. Of nu die feestavond
de reden was, of dat ook het bloemenkweeken
zelf goed in den smaak viel, dat blijft de
vraag, maar de belangstelling nam snel, ver
bazend snel zelfs toe. Andere plaatsen volgden
na; Leiden, Middelburg, Rotterdam, den Haag,
Delft, Utrecht, Leeuwarden, Groningen be
gonnen op hetzelfde voetspoor en door de
aansporing der Maatschappij zz’t Nut”, werd
binnen korten tijd bij haast alle departementen
een Floraliavereeniging opgericht. Hoofdzaak
was het brengen van bloemen in de gezinnen
der werklieden, door tegen lagen prijs of zelfs
gratis in het voorjaar eenige stekjes verkrijg
baar te stellen en dan in ’t najaar een ten
toonstelling te houden waarbij prijsjes konden
worden behaald, en waaraan een of andere
feestelijkheid verbonden werd ter aanmoediging.
De regeling en voorwaarden mogen hier en
daar iets verschillen, doel en middel zijn eender.
Het aanmoedigen van ’t kweeken der bloemen
in het huisgezin om daardoor liefde te wekken
voor schoonheid en orde, en den smaak te
veredelen, dat wordt beoogd.
En zoo heeft ook Bolsward indertijd de
Floraliavereeniging gekregen. In een volgend
artikel willen wij hierover eenige bijzonder
heden in herinnering brengen, alsmede eenige
bezwaren of misbruiken die er soms inslopen
bespreken om meteen nog een woord van
aanbeveling van het goede beginsel dat bij
deze vereeniging voorzit, te geven.
Wij hadden reeds langen tijd het voornemen,
over de vereeniging, wier naam boven dit
artikel prijkt, bet een en ander te zeggen.
Nu de jaarlijksche bloemententoonstelling weer
wordt aangekondigd, was dit ons een aan
leiding, om aan dit voornemen gevolg te geven
en dus de wil met de daad te bekronen.
Onze tijd en ook onze stad- heeft aan ver-
eenigingen op allerlei gebied geen gebrek.
Bevordering van volkswelvaart, volksontwik
keling staan daarbij op den voorgrond, doch
ook de beoefening van kunst en tevens het
streven naar genoegen zijn bij deze vereeni-
gingen vaak doel. Dan nog in de derde plaats
of eigenlijk moest het zijn in de eerste plaats,
de philantropische, de liefdadige vereenigingen.
Welnu, wij meenen de vereeniging zzFloralia”
te mogen rangschikken onder alle drie deze
categorieën. Zij is gegrond op philantropie,
zij beoogt genot en genoegen, zij dient ter
verbetering van de volksgewoonten en daarom
dragen wij haar een warm hart toe.
Met bijzondere ingenomenheid doen wij
zulks, daar de bloemen, de schoone kinderen
der natuur, hier het middel zijn. Door deze
vereeniging toch worden in de gezinnen van
den werkman de pronkstukken der schepping
gebracht.
Het kweeken -
zichzelf reeds
er van
Vergadering op Dinsdag 2 September 1913.
Te midden van de kermisbeweging een
raadsvergadering heeft altoos iets vreemds en
toch op den eersten Dinsdag in September
kan het niet anders. Op dezen dag moeten
de gekozen raadsleden geïnstalleerd worden,
hebben de Wethoudersbenoemingen plaats, en
ook de function die de aftredende raadsleden
in die qualiteit vervulden, komen met hun
aftreding vacant, zoodat ook daarin voorzien
dient te worden.
’t Ging vlug van de hand. In ruim een
half uur hadden wij den Raad weer voltallig,
onze wethouders terug, den heer Vis weer
als lid der gascommissie en ook als lid der
commissie voor de muziek.
Bij opening der vergadering waren 9 leden
present.
De Burgemeester, Voorzitter, stelt voor de
notulen nu niet te lezen, maar ze uit te
stellen tot de volgende vergadering. Dit
wordt algemeen goedgevonden, zoodat terstond
punt 1 der agenda aan de orde komt.
1. Beëediging van de heeren Joh. Kramer
Men., A. van der Meer, S. J. Praamsma en
A. Fis, als leden van den gemeenteraad.
De Voorzitter verzocht de heeren Terhenne
en v. d. Klei de benoemde raadsleden binnen
te leiden. Nadat hieraan is voldaan, leggen
ze in handen van den Burgemeester de ge
vorderde eeden af, of de belofte naar ver
kiezing waarop de Voorzitter hen felici
teert met het feit, dat de kiezers hen ander
maal hun vertrouwen schonken, en wenscht
dat bij vernieuwing moge blijken, dat zij
naar hunne krachten zullen medewerken tot
heil der gemeente, in samenwerking met de
overige raadsleden. Dat zij door harmonische
eensgezindheid zullen steunen de behartiging
van de gemeentebelangen, en hij verzoekt hen
dan de presentielijst te teekenen en op de
voor hen bestemde zetels plaats te nemen.
(Applaus.)
nu tegenwoordig.
stukken:
Telegram, houdende dankbetuiging voor
gezonden gelukwensch op den verjaardag van
H. M. de Koningin.
b. Schrijven van het comité der gehouden
tentoonstelling van anti-alcoholhoudende dran
ken, dank betuigende voor het gratis afstaan
van de lokalen voor die tentoonstelling.
a. en b. voor kennisgeving aangenomen.
c. Missive van B. en W. begeleidende de
opgemaakte begrooting voor 1914; deze be
groeting der gemeente met die der gasfabriek,
gemeente-reiniging en de werkverschaffing
inbegrepen, heeft in ontvangst en
beide de som van f 153.252.84.
De begrooting van den weg Bolsward
Harlingen. Ontvangst f 5068.045, uitgaven
f 5064.86 en dus een batig saldo van f 3.185.
De begrooting van het algemeen armenhuis,
ontvangsten en uitgaven beide ter somma van
f J8.738.135.
De begrooting der bank van leening
ontvangsten en uitgaven, beide f 670.
Burg, en Wethouders merken op, dat er dit
jaar geen belangrijke nieuwe werken zijn
aangebracht op de begrooting. De hoofdelijke
omslag is uitgetrokken tot een bedrag van
f 30.000.—.
Deze begroetingen worden ter visie gelegd
en gesteld in handen eener commissie: de
heeren Eerdmans, Vis en van der Wal.
d. Missive van den heer D. Beije.r, dank
betuigende voor zijn benoeming tot ambtenaar
van den Burgerlijken Stand.
Aangenomen voor kennisgeving.
e. Adres van A. Nizet, houder van
stoomcaroussel, verzoekende, nu de pachtjaren
met deze gemeente zijn afgeloopen, weder
onderhands voor 3 jaren een standplaats op
de kermis te mogen pachten tegen een pacht
som van f 400 per jaar.
Ter visie en in handen
advies.
Verdere punten
2. Benoeming
van behandeling.
van twee wethouders door
aftreding van de heeren Joh. Kramer Mz. en
A. van der Meer.
De heer Kramer werd benoemd met 8
stemmen, de heeren Eisma, Vis en Keikes
verkregen ieder 1 stem en 2 briefjes waren
blanco.
Op de vraag des Voorzitters of de heer
Kramer de benoeming aanneemt, antwoordt
deze dat hij gaarne wil werken in ’t belang
der stad Bolsward en hij ook meent dit te hebben
gedaan in het vorige tijdvak. In ’t college
van het Dagelijksch Bestuur was ook bij
verschil van meening steeds eensgezindheid,
zoodat hij zich weer aan zijn taak zal wijden.
De heer v. d. Meer werd benoemd met 9
stemmen, de heer Oosterbaan bekwam 2
stemmen en 2 briefjes blanco.
Desgevraagd verklaart de benoemde, onder
dankzegging voor ’t vertrouwen hem weder
geschonken, de benoeming aan te nemen.
De Voorzitter verheugt zich over de her
benoeming en dat de heeren zich terstond
verklaard hebben, ’t Is bekend dat de taak,
den leden van het Dagel. Bestuur op de
schouders gelegd meer en meer tijd vordert
ook van de Wethouders. Gemeenschappelijk
en met overeenstemming, ook bij verschil van
meening, werd steeds saamgewerkt en hij
wenscht dat dit zoo moge blijven, en dat het
college B. en W. in vereeniging met den
Raad moge werken in ’t belang der ge
meente Bolsward. (Applaus.)
3. Benoeming van een lid der commissie
voor de gasfabriek, door aftreding van den
heer A. Fis.
De heer Vis wordt herbenoemd met 9
stemmen, de heeren Terhenne en Praamsma
bekwamen ieder 1 stem en 2 briefjes waren
blanco.
4. Benoeming van een lid der Commissie
voor het Stedelijk muziekkorps, door aftreding
van-den heer A. Fis.
De heer Vis wordt herbenoemd met 11
stemmen; 2 briefjes waren blanco.
5. Behandeling van het adres van het
Bestuur der afd. Bolsward van de Friesche
Mij. van Landbouw om een lokaal in gebruik
te bekomen voor het houden van een Landbouw-
wintercursus, met advies van Burg, en
Wethouders.
B. en W. adviseeren een lokaal van school
no. 1 weder evenals den vorigen winter be
schikbaar te stellen voor ’t gevraagde doel en
op den bepaalden tijd.
Met algemeene stemmen goedgekeurd.
6. Behandeling van het adres van het
Bestuur der afd. Bolsward van de S.D.A.P.
inzake cokes der gasfabriek, met advies
van Burg, en Wethouders.
B. en W. de gascommissie gehoord, merken
in hun advies op dat aan afnemers buiten de
gemeente soms bij groote afname tegen lageren
prijs wordt geleverd. Aan de werklieden-ver-
eenigingen wordt bij coöperatieven inkoop ook
reductie verleend, en op deze wijze kan ook
aan de leden der 8. D. A. P. geleverd worden.
Moeielijk kan aan het verzoek dan ook een
andere beteekenis gehecht worden en op deze
wijze kan dan ook het verleenen van reductie
aan meerderen dan tot nu toe ten goede komen.
De heer v. d. Wal kan zich met het advies
vereenigen, maar hij meent toch te moeten
opmerken dat de gezamenlijke werklieden dan
ook niet meer dienen te betalen dan de schippers
van buiten. Hij meent dat die schippers 31
cent gaven, terwijl toch de werklieden hier
36 cent moeten betalen.
De heer v. d. Klei betoogt, dat dit praatje
indertijd veel opgang heeft gemaakt.
Hij meent, dat als er overproductie van
cokes is, deze toch moet worden afgezet, doch
dan voor ingezetenen ook gelijk. Als ik ’t
wel weet, betaalden de werklieden 41 cent,
36 voor de cokes en 5 cent als kloploon.
De heer v. d. Meer wenscht te zeggen,
dat wat men bedoelt niet mogelijk is. Gesteld
dat enkel in Bolsward de cokes wordt afgezet,
en er geen ladingen naar buiten gaan, welke
prijs moet dan bepaald worden. De cokes
wordt niet naar buiten verkocht als het niet
noodig is, er is een bergplaats indertijd aan
gekocht om voorraad te kunnen bergen, maar
als er te veel is, moet het voor lageren prijs
weg, dat is handel, en cokes is een handels-
artikel, waarvan de prijs zich regelt naar
vraag en aanbod.
De heer Terhenne vraagt nog of er een
norm bestaat, dus bepaald is hoeveel tegelijk
moet gekocht worden om reductie te genieten,
waarop de heer v. d. Meer antwoordt, dat er
een regeling is, een norm, volgens welke de
reductie wordt toegestaan. De gasfabriek
houdt altoos zooveel in voorraad, dat als er
een strenge winter komt, er voor Bolsward
Bolswardsche Courant.
I
L..-,
