lieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
I
1913.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
52ste Jaargang
No. 98.
BOND VOOR STAATSPENSIONNEERING.
BINNENLAND.
Donderdag 11 December.
VOOR
Afzonderlijke
om
3
het
tweede dader te
Alg. H.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
In den afgeloopen nacht werd te Baarn
ingebroken in de villa van mr. F. S. van Nierop
aan den Amsterdamschen Straatweg. De fa
milie Van Nierop bewoont de villa alleen des
zomers, zoodat deze thans onbewoond was,
doch wel gemeubileerd. Wegens afwezigheid
der familie kon heden nog niet worden na
gegaan wat ontvreemd is.
Onder de gemeente De Bilt is een der
vermoedelijke daders door de politie aange
houden; het verdere onderzoek wordt door de
politie ijverig voortgezet.
Nader blijkt, dat een
Utrecht is aangehouden.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
aan het
gingen twee
d. Hoogen en
slaapsteden in
van die weinige uren hebben de inbrekers
gebruik gemaakt. Aan den achterkant der
woning hebben zij een keukenraam verbroken,
waarna de geheele woning voor hen open lag.
Alle zilveren lepels, vorken enz. zijn uit het
buffet mede genomen. Uit de slaapkamer is
een bloed-koralen armband ontvreemd.
Van de gelegenheid om vragen te stellen
aan den Spr. wordt geen gebruik gemaakt.
De Voorzitter zelf komt echter nog even terug
op het aanbalen der portefeuillekwestie. Hij
wijst er op dat de Spr. in zijn rede heeft
aangetoond dat de soc.-democraten altoos heb
ben aangestuurd op Staatspensioen, én dus is
hij die partij niet te na geweest. Ofschoon
de Spr. misschien beter had gedaan dat punt
niet aan te raken, critiek heeft hij toch niet
uitgeoefend.
Nadat de heeren Faber en de Vries opnieuw
een paar heerlijke muzieknummertjes hadden
gegeven, werden tot besluit door ’t Gemengd
•Koor een paar bekende liedjes gezongen, zoo
dat de Voorzitter met voldoening kon consta-
teeren dat de avond was geweest nuttig en
leerzaam, waarom hij dan ook dank bracht
aan allen die hunne talenten beschikbaar
hadden gesteld. Met de leus: De harten open
voor alle oude armen! sloot hij de vergadering.
Dinsdagavond werd in „de Doele” een
openbare bijeenkomst van de afd. Bolsward
van den Bond voor Staatspensionneering ge
houden. De zaal was geheel gevuld.
De Voorzitter, de heer A. Bouma, sprak
een woord ter inleiding. De datum 9 Dec.
1913 is in Nederland een belangrijke datum
zei hij, omdat daarop een begin is gemaakt
met de uitkeering van Staatspensioen. Dat is
een zegepraal voor de democratie. De Bond
heeft zoolang hij bestaat voor Staatspensioen
gestreden zonder premiebetaling, en er is nu
een begin. Hij wijst hierbij vooral op twee
namen, die van Duijs en Talma, waaraan dit
te danken isbeiden voelen democratisch, en
Spr. hoopt dat Nederland mag worden verlost
van een partijgroepeering die berust op
godsdienstige zienswijze, dus geen antithese,
maar dat zal komen de groepeering van
conservatisme en democratie.
Nederland heeft in de wereldhistorie naam
gemaakt, het stond vooraan op ’t gebied van
den strijd om gewetensvrijheid, doch zegt
Spr. later is men ingeslapen. Hij hoopt dat
er nieuwe tijden komen, waarin men de
zwakken zal willen steunen, en men rekening
houdt met den stroom des tijds, waarbij de
beginselen van echte naastenliefde op den
voorgrond treden.
De heer J. de Ruiter van Stiens zal heden
spreken over de beteekenis van de ouderdoms
rente. Hij hoopt dat het dien Spr. mag gelukken
de harten warm te doen kloppen voor de
leeniging van de nooden van ouden van dagen,
tevens dat door de te geven zang- en muziek
nummers het een aangename en ook een
leerzame avond zal worden. Nog wil hij even
opmerken dat de raadsleden en de corporatiën,
die met de armenzorg zijn belast, zijn uitge-
noodigd voor deze vergadering. Slechts weini
gen dezer hebben daaraan gehoor gegeven.
Die weinigen echter dankt hij voor hunne
aanwezigheid.
Eerst werden nu door het gemengd koor
„Harmonie” onder leiding van den heer Tim
mer een paar liederen gegeven, en dit koor,
genoeg bekend, kweet zich verdienstelijk van
die taak. Vervolgens werd een sonate van
Schubert gegeven (piano en viool) door de
heeren J. Faber en H. de Vries, en dat dit
beviel behoeft geen nader betoog.
De rede van den heer De Ruiter was nu
aan de beurt. Op kalme en eenvoudige wijze
zette deze Spr. uiteen, dat deze dag een dag
van groote beteekenis was, omdat ongeveer
80.000 personen heden voor het eerst een
ouderdomsrente konden innen van f 2. Dertien
jaar heeft de Bond van Staatspensioen gestre
den voor Staatspensioen zonder premie, en er
is nu een begin mee gemaakt. In den beginne
werd het idee van den Bond een onbereikbaar
ideaal genoemd, maar nu is door dit begin al
reeds verkregen dat er geen sprake meer is
van dwangverzekering.
Het beginsel van den Bond heeft zooveel
opgang gemaakt omdat men behoefte heeft
gevoeld om de ouden van dagen te hulp te
komen. Men heeft ingezien dat menschen die
hun geheele leven gezwoegd hebben, er recht
op hebben dat zij op hun ouden dag geholpen
worden, niet als bedeeling maar als een recht.
De bond telt reeds 53.000 leden, maar dat
getal moet nog eenige keeren verdubbeld
worden. Invaliditeit en ouderdomsrente te
combineeren is onrechtvaardig, wat Spr. nader
uiteenzet en toelicht. Doordat nu de rente
trekkers de armbesturen voor een deel ver
lichten, moet dit de andere armen ten goede
komen, wat Spr. in zijn practijk als arm-
meester dan ook dezen dag reeds heeft kunnen
doen.
Spreker gaat vervolgens eenige argumenten
die men tegen ouderdomspensioen heeft aan
gevoerd, weerleggen. Vooreerst dat het demo-
raliseerend zou werken en het den lust tot
sparen zou benadeelen. In Denemarken heeft
de uitkomst al reeds het tegendeel geleerd.
De menschen willen zorgen bij de week rente
ook nog wat van eigen inkomen te trekken,
of bijv, zien een eigen huis te bekomen. Onze
armenwet verbiedt nu het geven van onder
stand aan menschen die nog eigendommen
of eenige middelen hebben en dat juist werkt
demoraliseerend. Als er pensioen is, kunnen
ze in hun eigen huis nog een rustigen ouden
dag hebben.
Van zoogenaamd christel. zijde is gezegd
dat ieder voor zich zelf moet zorgen, en dat
Over de Baarnsche inbrekers lezen we in
het U. D. het volgende
In den afgeloopen nacht bevond de veld
wachter Klomp van de Biltsche politie zich
op surveillance nabij het station De Bilt, toen
hij op den Straatweg twee mannen zag aan
komen, die moeite deden om onder hun
kleedingstukken dingen te verbergen. Klomp
sprak beide personen aan en had al heel gauw
in de gaten, dat het met deze menschen geen
zuivere koffie was. Hij nam beide mannen
mee naar het dorp als arrestant. Tijdens de
wandeling daarheen wist een van de arrestanten
te ontvluchtenhet was voor Klomp, die
z’n rijwiel bij zich had, niet mogelijk dezen
verdachte te achterhalen, omdat ook nummer
twee moeite deed om ’r van door te gaan.
Hij liet den een dus maar schieten en nam
den ander geboeid mede naar het dorp. Daar
bekende de aangehoudene, dat ze met hun
tweeën dezen nacht inbraak hadden gepleegd
in de villa van de familie Pierson te Baarn,
waar ze onderscheidene voorwerpen gestolen
hadden. Bij fouilleering van den arrestant
kwamen die voorwerpen voor den dag.
Dadelijk werd nu door de Biltsche politie den
omtrek doorzocht, waarbij ook de politiehond
van den inspectuur Van Duist dienst deed.
En naar Utrecht werd getelephoneerd, om
aan de ingangen van de stad op den vluchteling
te letten. De Utrechtsche politie zette posten
uit aan de Museumbrug aan den Blauwkapel-
schenweg, aan de Roode brug, Vossegat enz.,
doch er werd niemand gezien, die
signalement voldeed. Toen
Utrechtsche rechercheurs, v.
Bleijenberg, de logementen en
de stad langs; in de Waterstraat kregen zij
den aangeduiden persoon in handen, hij sliep
daar in een volkskoffiehuis en werd dus van
z’n bed gelicht en meegenomen. Hij ontkende
iedere medeplichtigheid, niet wetende, dat z’n
collega aan De Bilt reeds een volledige be
kentenis had afgelegd.
De tweede aangehoudene werd hedenochtend
aan het hoofdbureau van politie te Utrecht
door den inspecteur v. Duist uit De Bilt
opnieuw ondervraagd. De arrestant, die van
nacht aan De Bilt werd opgesloten, bleek
nog 28 maanden te Veenhuizen te goed te
hebben. Zij hadden te zamen het plan van
den inbraak beraamd één zou ’n ruit inslaan
en de ander zou op den uitkijk staan.
Te Utrecht zouden zij hun buit van de hand
zien te doen. Die buit bestond in met zilver
gemonteerde bekers, wandelstokken, inktpotten,
pennebakken en huishoudelijke artikelen.
Een hardnekkige oplichlster.
Dezer dagen werden aan eenige huizen in
het Vondelkwartier te Amsterdam, weer kwi
tanties gepresenteerd van de Centenvereeniging
voor hulpbehoevende ooglijders, valschelijk
onderteekend met den wèlklinkenden naam
Six v. Buuren. Het bleek, dat de vrouw, die
zoo trachtte goedgeloovigen op te lichten,
dezelfde was, die indertijd optrad als de rechter
hand van iemand, die volkomen op dezelfde
wijze „werkte.” Beiden hebben toen terecht
gestaan wegens oplichting, doch moesten
wegens gebrek aan bewijs worden vrijgespro
ken. De vrouw is thans wederom aange
houden; zij had gehoopt, dat men die
geschiedenis na verloop van eenige jaren wel
weer vergeten zoude zijn, en dat zij dus met
de nog in haar bezit zijnde valsche kwitanties
haar slechte practijken op denzelfden voet
kon hervatten. N, R. Ctx
niet uit tot allen die ’t noodig hebben
en nu wil Treub ’t uitbreiden tot allen die’t
noodig hebben dat is dus heel goed maar,
en dat is ’t leelijke er van, hij wil uitsluiten alle
oudjes die van hun 65e tot 70e jaar eenige onder
stand genoten hebben. Spreker gaat in details
na welke bezwarende bepaling dat is. Vele
oudjes die niet meer kunnen, zijn genoodzaakt
de hulp van ’t armbestuur in te roepen, en
daarmee zullen ze dan hun pensioentje, dat
noodig inplaats van op f 2 of f 3 gebracht
moet worden, verbeuren. Dat zal de oudjes
soms tot noodlijdenden maken, de kinderen
zullen gaan helpen om toch maar geen onder
stand te moeten vragen, en dat zal in hunne
gezinnen ook weer tot ontberingen leiden,
zoodat eigenlijk soms drie geslachten zullen
lijden onder die wreede bepaling.
Treub heeft indertijd, doelende op een
tegenstander, gesproken van politieke slim-
melingen, maar hij is hiermee nu zelf ook
een politiek slimmeling geworden. Hij zou
maken dat er minder van het Staatspensioen
zouden profiteeren, en daarmee zou hij, zegt
Spr. bij de rechterzijde in ’t gevlei komen,
want die wil geen Staatspensioen zonder premie.
De ouden van dagen hebben behoefte aan
meer hulp, dat zou een zegen voor de natie
worden en geen ramp, zooals Treub dat
vroeger noemde.
De Bond van Staatspensionneering mag dus
nu allerminst bij de pakken gaan zitten.
Door de f 2 weekrente is de pink verkregen,
de heele hand moeten wij hebben.
Spr. wekt daarom allen op, die het goed
meenen met de ouden van dagen, om zich
aan te sluiten bij den bondals velen aan
dringen op Staatspensioen, dan zullen wij
succes hebben. (Applaus.)
Sneek, 8 Dec. Voor misschien wel 1000
personen trad hier gisterenmorgen in de
Doopsgezinde kerk op mej. Zernicke, van
Knijpe. Zelfs Israëlieten waren opgekomen,
deze begaafde predikante te hooren.
Hepk. Nwsbl. v. Fr.
- Heden had in „De Harmonie” te
Harlingen de eerste uitkeering plaats van de
ouderdomsrente, bedoeld bij art. 369 der In
validiteitswet. Ambtenaren van de posterijen
verrichtten de uitbetaling, terwijl de oudjes
gelegenheid vonden even te rusten.
Van de 350 aanvragen in deze gemeente
zijn er 260 toegewezen.
Voor het overige is deze wet een der on
gelukkigste producten, die ooit de Tweede
Kamer hebben verlaten. Personen, die in
goeden doen verkeeren, strijken de f 104 per
jaar op, terwijl andere personen, die hunne
laatste levensjaren in een voortdurende armoede
doorworstelen, niets krijgen.
Daarbij komen nog de ontzettend hooge
kosten van de invoering der wet, die ook
voor een groot deel overbodig zijn geweest,
waar genoeg personen het gratis hadden willen
doen.
Een persoon, die hoewel hij het niet
noodig heeft, zich ook het pensioen zag toe
gewezen, heeft hiervan afstand gedaan.
N. Harl. Ct.
Inbraken.
Een bewoner van den Nieuwen Weg te
Watergraafsmeer berichtte de politie, dat on-
gewenschte bezoekers zich toegang tot zijn
woning hadden verschaft. Maandagavond was
hij eenigen tijd met zijn familie uit geweest j
de armoede er is door Gods wil. Spreker wil
daar tegenover zeggen, dat eenigen tegen Gods
wil de aarde in bezit genomen hebben, en
-daardoor is het velen onmogelijk gemaakt
zich te redden.
Armoede., is er niet door Gods wil, maar
als een gevolg van het ongelijk bezit der
aarde. De Voorzitter heeft Duijs en Talma
te gelijk genoemd, dat is teekenend. Door
den invloed van den Bond voor Staatspensioen,
en mede door toedoen der sociaal-democraten,
is er nu een begin van Staatspensionneering,
maar het werk is nog lang niet voltooid, op
aller medewerking wordt daarbij gerekend,
want alleen door eendracht is men sterk.
Ook is beweerd dat er geen geld is voor
Staatspensioen, zelfs heeft de heer Treub, nu
minister van Landbouw het een ramp der
natie genoemd. Spr. wil en kan juist het
omgekeerde aantoonen, het Staatspensioen zou
niet een ramp maar een zegen zijn. De Bond
staat voor pensioen voor allen, terwijl de
S. D. A. P. het alleen voor arbeiders wil
hebben. Waarom voor allen gaat Spr. ook
uitvoerig na, en het streven van den bond
berust vooreerst hier op, dat het ondoenlijk
is een welstandsgrens te bepalen, en ver
volgens dat het niet als een bedeeling moet
worden beschouwd doch als een recht, ten
3e dat misplaatst eergevoel er eenigen van
zou afhouden, die ’t toch soms meer noodig
hebben dan anderen die zich niet schamen
het te halen, en ten laatste omdat de ver-
mogenden het moeten betalen, en er dan ook
wel van mogen profiteeren, wat slechts weinig
zou kosten want als men de grens zou stellen
bijv, bij hen die aangeslagen zijn in de ver
mogensbelasting, valt slechts 2 pCt. van de
geheele bevolking er niet onder.
De naam bedeeling is niet het goede woord
voor Staatspensioen zonder premiebetaling,
want als men goed ziet, worden de meest
vermogenden het meest bedeeld door den Staat
n.l. door het onderwijs, wat Spr. met cijfers
aantoont.
De kosten van Staatspensioen zijn heel wel
te vinden, want als men weet dat de 2 pCt.
die in de vermogensbelasting zijn aangeslagen
elk jaar samen millioen rijker worden,
dan kunnen ze samen wel een 50 millioen
opbrengen.
De ouderdomsellende is een schande voor
de maatschappij en daarom moet gestreden
worden om „oud en arm” te doen verdwijnen.
Allen moeten helpen om te komen tot een
algemeen Staatspensioen. De rechten des volks
worden altoos door een hevigen strijd verkregen,
dat leert de historie. Aan een algemeenen
volkseisch moet voldaan worden. Het ontwerp
Talma is van de baan, er moet nu propa
ganda gemaakt, worden voor de beginselen
van den Bond. De Bond doet niet aan partij
politiek, maar bij de laatste verkiezingen is
slechts aan de candidaten gevraagd hoe zij
stonden tegenover staatspensioen. De uitslag
der verkiezingen was voor den Bond bevredigend.
Na de onderhandelingen over de cabinets-
formatie van Dr. Bos is er nu een extra
parlementair cabinet en de geestdrift vrij wat
bekoeld, zegt Spr. maar alle leden van het
cabinet behooren toch tot de linkerzijde, en
dus is er kans op Staatspensioen.
Wat nu door de leden van den Bond moet
worden gedaan, wil Spr. nog kort aanstippen
in zijn tweede deel der rede. (Applaus.)
Nadat Mej. P. Faber, geaccompagneerd
door haar broeder ons nog op een 3 tal keurige
liedjes had onthaald, gaf het Gemengd koor
voor de pauze ook nog een tweetal.
Na de pauze werd eerst door Mej. G.
Tadema het schoone Widze-Sankje van den
heer Timmer ten gehoore gebracht, waarna
de heer J. de Ruiter weer het woord bekwam.
Eerst wees hij er op, dat iemand in de zaal
had opgemerkt, dat hij buiten zijn boekje
was gegaan door de portefeuillekwestie aan
te roeren. Hij echter meende te moeten en te
mogen spreken over de houding der Soc.
Democraten ten opzichte van Staatspensioen,
en trouwens heeft bij op de cabinetsformatie
van Dr. Bos in het geheel geen critiek
uitgeoefend. Wil men die zaak bespreken,
dan is daar straks gelegenheid toe.
Hij wil echter nu nog spreken over
voorloopig ontwerp Treub inzakeStaatspensioen.
Dat is nog niet ingediend, maar toch is het
door de bladen reeds vermeld. Als waar is
wat er van verteld is, zegt Spr. dan is het
nog minder aannemelijk dan ’t ontwerp Talma
met de premiebetaling. De f 2 per week, die
heden voor ’t eerst is uitgekeerd, strekt zich
Bolswardsche Courant
■4
'4
