Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Openbare Vergadering.
Van Houten’s
RQNA Cacao
1913.
52ste Jaargang
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 99.
4
Zondag 14 December.
BINNENLAND.
A
VOOR
Afzonderlijke
van
het
I
,de
tw
wc
exi
aai
he
rec
he,
mc
op;
zijn moeder-
niet durfde noemen,
van den naam eenige
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 8 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
op
’n
be'
we
vo
Fr
wuxw
van Patrimonium gevoelt
na de sluiting der Tentoon-
Nijverheid en Watertoerisme,
alhier gehouden, konden wij
van
aai
va
wa
va
vn
ha
hard schreeuwend naar het op 200 a 300
pas van daar gelegen huis van den vader van
het meisje en vertelde dien wat er gebeurde.
De vader stormde het huis uit en had nog
bijna den man gegrepen; deze wist echter op
zijn fiets te springen en te ontvluch'en. Een
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
onmiddellijk door de politie ingesteld onder
zoek leidde tot nog toe tot geen resultaat.
Volgens zeggen van den vader was de vreem
deling goed gekleed.
Nader wordt gemeld, dat gisterochtend door
den veldwachter Hommerson, te Laren, een
persoon is gearresteerd, van wien men vermoedt,
dat hij de aanrander is. Arnh. Ct.
De afloop der Sneeker tentoonstelling.
Vrij kort
stelling voor
dezen zomer
meedeelen dat de finantiëele resultaten
dien aard waren, dat ’t waarborgfonds niet
zou behoeven te worden aangesproken, maar
dat er zelfs een batig saldo voor de aandeel
houders over zou blijven.
Sedert werd door deze voortdurend belang
stellend uitgezien naar nadere bijzonderheden
en allerlei gissingen werden gemaakt.
De afwikkeling der zaken nam echter heel
wat tijd en eerst thans kunnen definitieve
mededeelingen worden gedaan.
In de gister gehouden vergadering van
comité en finantiëele commissie kon als eind
resultaat worden meegedeeld, dat ’t batig
saldo ongeveer f 3200 bedraagt.
Aan de aandeelhouders (totaal bedrag
tal 25 pCt. op hun aandeel worden
Een lang niet te versmaden
Snoek, 11 Dec. Op den dag van de uit
betaling der ouderdomsrente (j.l. Dinsdag)
werd hier door de afd. van Patrimonium
’t volgende telegram verzonden aan den oud-
minister Talma.
De afd. Sneek
zie
U
VO'
in:
ou
konden vinden en de machtige ambtenaars
wereld daartusschen eens verdwijnen kon,
dan komen er wellicht betere tijden, en dan
hebben zoovelen naar men hoopt, niet te
vergeefs hun lijdensweg betreden.
De heer Terhenne dankt den Spr. voor het
treurig verhaal, dat gewis alle aanwezigen
met diep medelijden beeft vervuld, en de
hoop heeft doen ontwaken dat het Russische
volk ook eens mag worden verlost van het
monsterachtige cordon van ambtenaren. En
ook wenscht hij dat het verlost worde van een
kerk, die zoo handelt als ons hier heden werd
voorgesteld. Hij dankt den Spr. voor het ver
schafte genot en besluit met den wensch dat
het gesprokene ten goede kome aan hoofd en
hart.
van nihilistische beginselen, nadat de secte
der Stundisten op het dorp werd beschuldigd
van de rampen, die er heerschten. Veepest
en misgewas werden beschouwd als een straf
omdat de geloovigen die secte niet hadden
verdelgd, een groote brand werd aangewend
om de macht der priesters grooter te doen
uitkomen, en om er de Stundisten van te
beschuldigen.
Het slot van ’t verhaal was dat de twee
voornaamste aanhangers der secte verbannen
werden naar Siberie, waarbij de vrouw, waar
over van den beginne af reeds gesproken
was, haar man vrijwillig in het lijden volgde.
Na in enkele trekken het moeielijke van
den tocht van zulk een convooi te hebben
geschetst, werd hiermede besloten de beschrij
ving van den grooten lijdensweg.
Met gespannen aandacht werd de Spreker
gevolgd en een krachtig applaus brak uit bij
het einde.
De Spreker wilde nog enkele losse opmer
kingen aan zijn lezing toevoegen. Vooreerst
stipte hij aan dat de schrijfster in ’t voor
bericht verklaarde, dat zij de gegevens voor
haar verhaal had van een verbannen Rus,
doch deze had in het vrije Engeland nog
zooveel vrees voor de wraak van
land, dat hij zijn naam
de titel heeft in plaats
sterretjes.
Er ligt daar een zware druk op het volk.
Dat gevoelt men al reeds dadelijk als men
de grens overschrijdt. Het ernstig onderzoek
van de pas en geheel het doen van ambtenaren
doet gevoelen dat er in Rusland een toestand
heerscht zooals wij die hier niet kennen. Bij
eenig nadenken, begrijpt men ook, dat er een
geest van verzet moet komen, die in het
Nihilisme is vertegenwoordigd. Het is daar
zegt Spreker als bij een stoomketel die maar
steeds hooger gestookt wordt, terwijl de veilig
heidsklep bezwaard is. Het moet ten slotte
tot een uitbarsting komen.
Als men zoo een tijdje daar is, ziet men
van het eigenlijke volksleven niet veel, doch
als men ziet den rijkdom en de pracht van
de groote gebouwen van kerk en staat, begrijpt
men toch hoe dat indruk op het volk moet
maken. Spreker heeft de groote Alexander-
kerk in al haar pracht aanschouwd. Die is
gebouwd om en over de plek waar Czaar
Alexander door een bom werd gedood. In
den vloer der kerk is in ’t prachtige mozaïk
een vierkant open gelaten waarbinnen nog
gewone straatkeien, waarbij een waar een stuk
is afgeslagen. Dat is juist de plek waar de
bom ontplofte. Ook het rijtuig en de studeer
kamer van dien Czaar worden nog getoond,
een wapenmuseum is vol van vorstelijke
geschenken, en dat alles getuigt van den
glans en de macht van den heerscher aller
Russen.
Als men dat ziet, begrijpt men dat er
toestanden kunnen ontstaan als in het heden
gegeven verhaal geschetst zijn en zooals die
in het boek onopgesmukt en naar waarheid
zijn omschreven. De beweging in de pers
dezer dagen over het verschrikkelijk lot der
gevangenen te Orel wordt ons dan begrijpe
lijk. Men gevoelt dan dat er onrecht
heerscht, en dat maakt het ook begrijpelijk
hoe er steeds gevaar ontstaat voor vervolging
der Joden.
Vervolgens trekt ook de aandacht boe er
eenheid heerscht tusschen de kerkelijke en
burgerlijke autoriteit, wat weer verklaard kan
worden doordat de Czaar het wereldlijk en
kerkelijk hoofd is. De afgedwongen Doema
gaf wel een schijn van macht aan de volks
vertegenwoordiging, doch ook slechts in schijn.
Bij de Grieksche en de Katholieke Kerk
wordt de priester beschouwd als het instru
ment der kerk, en spreker wijst hoe daar
misbruiken uit ontstaan, o.a. bij de jaarlijksche
inzegening der graven. Toch is het ook
weer waar, dat men bij deze Slavische be
volking niet kan aanleggen den maatstaf van
de Westersche volken.
Er heerscht daar zulk een diepgaand gods
dienstig gevoel, en men moet vreezen als dit
werd weggenomen dan slechts overbleef de
haat tegen de onderdrukking. Men stelt zich
de vraag hoe zou het gaan als alleen de
haat overbleef? Een verzoenende gedachte
koestert men, zegt Spr. als men het groote
volksgebouw te St.-Petersburg beziet. De
Czaar heeft hier voor het volk voor geringen
prijs veel beschikbaar gesteld, en zoo ontwaakt
de gedachte: als het godsdienstig gevoel en
Donderdag werd vanwege de afd. z/Bolsward”
der Mij. tot Nut van ’t algemeen, een open
bare vergadering gehouden in z/de Doele”.
Ofschoon er geen entrée werd geheven en
dus de toegang voor iedereen vrij was, was
er toch geen flink bezoek. De zaal was slechts
half gevuld.
De Voorzitter, de heer D. Terhenne opende
met een welkomsgroet tot de aanwezigen en
den Spreker te richten en met den wensch
dat het mocht worden een aangename en
nuttige avond.
Als Spreker trad op Ds. F. H. G. van
Iterson van Wirdum, met het onderwerp:
De groote lijdensweg op het einde der 19e eeuw,
een schets uit het godsdienstig en maatschap
pelijk leven in Rusland.
De Spreker begon met de opmerking dat
men, als men zich als Spreker .voor de depar
tementen van ’t Nut beschikbaar stelt, men
eigenlijk verlegen staat met de keuze van een
onderwerp. Volgens art. 1 van ’t reglement
dezer Maatschappij beoogt de vereeniging om
op den grondslag der christelijke beginselen de
vergaderingen dienstbaar te maken aan de ont
wikkeling en alzoo te bevorderen volksgeluk
en de zedelijke verheffing. Men wenscht dus
te hebben aangename en vooral leerzame
avonden. Ook als men zich aan de practijk
aansluit zijn er heel veel onderwerpen die
daarvoor geschikt zijn. In het algemeen kan
men aannemen, dat het wel interessant is iets
te vernemen van andere landen en zich in te
denken in de toestanden en de omstandigheden
van andere volken. Al kan men dan ook niet
zelf daar zien en meeleven in die omgeving,
door boeken of voorlichting van anderen kan
men zich toch eenigszins een denkbeeld vormen
van het leven in den vreemde. Als predikant
heeft Spr. voorheen met belangstelling kennis
gemaakt met een boekwerk van een Engelsche
schrijfster Hesba Stretton, hetwelk ten titel
draagt, wat als onderwerp van deze bespreking
is aangekondigd. Dit werk heeft Sprekers aan
dacht opnieuw getrokken, nu hij eenigen tijd
in St. Petersburg heeft vertoefd en dus per-
soonlijk zich kon op de hoogte stellen van
enkele toestanden en voorvallen welke in dat
boek geschetst worden.
In den vorm van een vertelling geeft de
Spr. nu den inhoud van dat werk op interes
sante wijze weer. In een boeiend verhaal
krijgt men een voorstelling van het ontstaan
eener godsdienstige secte «de Stundisten” in
een eenvoudig Russisch dorp. In helle kleuren
wordt daarbij geschetst hoe bet eenvoudige
volk gebukt gaat onder den dwang van de
heerschappij van de priesters en de ambtenaren
van den staat. Een romantisch draadje van
een paar jongelieden, die elkaar innig lief
hebben, maar om reden van geldelijken aard
niet voor elkaar bestemd zijn, loopt door ’t
verhaal. Door fraaie schildering en korte
wenken krijgtmen een denkbeeld der zeden en ge
woonten. Zoo ziet men hoe het huwelijk geheel
door de vaders wordt beschouwd als een soort
van koophandel en vervolgens hoe daar het
godsdienstig leven is ingeweven in alle om
standigheden die zich voordoen.
Ook wordt daarbij melding gemaakt
een samenkomst der nieuwe secte op
dorp. Een vreemdeling die zich daar vestigde,
had allengs vertrouwen gewonnen en invloed
gekregen, en zijne denkbeelden waren ver
schillend van de daar heerschende godsdienstige
overtuiging. Die vreemdeling Lokian werd
daarna evenals zijn volgelingen eerst geschuwd
en vervolgens werd er van hoogerhand een
onderzoek en spoedig ook een vervolging
ingesteld. Gewezen wordt daarbij op de macht
en invloed van den eenvoudigen dorpspastoor,
maar daarentegen ook op de gestadige uit
breiding der nieuwe secte, die de oogen opende
en nieuwe inzichten ten opzichte van den
levenden Christus gaf.
Op aanschouwelijke wijze wordt het ver
loop der gebeurtenissen voorgesteld en daarbij
gewezen op de karakters der verschillende
personen, die in ’t verhaal optreden. Vooral
wordt in ’t licht gesteld het edel streven en
denken van den stichter der secte. In akelige
bijzonderheden werd ook meegedeeld hoe die
voorganger Lokian in de gevangenis mishandeld
werd, men rilde van het lot dat hem bereid
werd en de martelingen, waardoor hij bezweek,
nadat in het ziekenhuis de verpleging vruchte
loos was. De vrienden van Lokian, die bij
zijn sterfbed waren, werden later verdacht den goeden wil van bovenaf elkaar eens
i blijft er nog een klein bedragje
•voor ’t comité den aandeelhouders
enoeglijken avond denkt te bereiden,
nl. nog een algemeene vergadering
moeten worden, waar dan ’t bestuur
m verantwoording zal afleggen. Het
is nu die vergadering een feestelijk
te doen dragen door er b.v. een
f iets dergelijks aan te verbinden,
it schitterend slot van de tentoon-
waardige wijze te vieren.
len blijkt uit dit resultaateen zoo
ig saldo en dat in dit jaar, waarin
toonstellingen werden gehouden, hoe
de leiding hier geweest is. En we
dit succes moed zal geven om ook
ken eens flink aan te pakken. Er
in Sneek nog heel wat te wachten
krachten om de zaken aan te pakken.
>en nu gezien, dat we van die
n ons midden hebben. Moge Sneek
ijls op allerlei gebied van hun
profiteered N. Sn. Ct.
Wilde zwijnen.
aot het aantal wilde zwijnen is, dat
jsselsche bosschen leeft, kan hieruit
fgeleid, dat gisteren door Prins
n zijn jachtgezellen weder 114 stuks
elegd. De vorige week zijn er 190
Men schat het getal nog levenden
Alg. Hndbl.
rn strijd met de loterijwet.
e politie te Bennekom is proces
verbaal opgemaakt tegen 19 personen, die
zich bezig hielden met dobbelen om speculaas
in een boerenwoning. De politie had er de
lucht van gekregen, deed een inval op den
bewusten avond en nam dobbelsteenen, koek,
geld enz. in beslag. Arnh. Ct..
Bolswardsche Courant
WW
ii
4
J
sCL-
/rn'CWZAs
(ZJ
1
■vJl
't
L.
