lieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
BERICHT.
1913.
52ste Jaargang
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 100.
S
Donderdag 18 December.
UIT DE PEKS.
BINNENLAND.
VOOR
Afzonderlijke
het huis van bewa-
Het
L
In het nummer van de
Bolswardsche Courant, ver
schijnende 1 Januari 1914, zullen
Nieuwjaarswenschen,
worden opgenomen a 25 cents.
Spoedige toezending van adver
tenties is zeer gewenscht.
DE UITGEVER.
ABONNEMENTSPRIJS40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
de liberalen
onverbiddellijk
toekomst der
vormen, dat is
DE PENSIOEN GERECHTIGDEN IN DE
GESTICHTEN.
De zaak der pensioen-gerechtigde ouden
i liefdadigheid
meer de aan-
,7
van dagen, die in gestichten van
worden verpleegd, trekt steeds i
dacht, schrijft het Volk:
Het spreekt vanzelf, dat de oudjes met het
te lage pensioentje zich niet zelfstandig kunnen
maken. Met f 2 per week kan men niet een
nieuw leven beginnen in de vrije maatschappij.
Een deel der verpleegden in de gemeentelijke
en kerkelijke gestichten zal zich misschien bij
kinderen of andere familieleden een onderdak
kunnen koopen, het andere deel zal ondanks
het pensioen op de gestichten aangewezen
blijven.
Wat zal er dan met hun wekelijksche f 2
gebeuren? Men moet vreezen, dat zij voor een
niet gering deel terecht komen in de ge-
stichtskassen.
Art. 63 der Armenwet laat toe, dat alle
kosten van verzorging van een arme kunnen
worden verhaald op hem, zijn nalatenschap of
hen, die ingevolge de wet tot zijn onderhoud
gehouden zijn.
Dat artikel luidt:
Z/De inkomsten van bezittingen van weezen,
vondelingen, verlaten kinderen en andere
armen, verpleegd in godshuizen, kunnen, ge
durende den tijd der verpleging, genoten
worden door de instelling, die de verpleging
bekostigt, doch slechts tot een bedrag, op
verzoek van het bestuur van laatstbedoelde
instelling vast te stellen door den rechter
van het kanton, binnen hetwelk die instelling
haar zetel heeft”.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
ziekenhuis brengen, waar bleek, dat een sleutel
been en een rib gebroken waren. Er is geen
levensgevaar.
Op den druk beganen weg waren zeer veel
getuigen van het ongeval, dat boven ver
wachting goed is afgeloopen en slechts hieraan
te wijten is, dat de wielrijder een oogenblik
zijn bezinning kwijt raakte.
Een spelbreker mishandeld.
Zaterdagavond werd te Voorthuizen een
vergadering gehouden, waarin de gelden, ver
kregen uit den verkoop van gronden der
thans verdeelde Appelsche Maalschap, aan de
gerechtigden uitbetaald zouden worden. Na veel
moeilijkheden overwonnen te hebben, was
eindelijk het oogenblik aangebroken, dat notaris
Van Nimwegen, van Barneveld, met een goed
gevulde portefeuille ter vergadering verscheen,
om hieruit aan ieder gerechtigde zijn zoo
begeerd deel te overhandigen. Op het laatste
moment kwam er echter een kink in den
kabel. De heer J. Kamphorst, uit Nijkerk,
die voor één deel op de uitdeelingslijst voor
komt, welke lijst destijds ter inzage heeft
gelegen, kwam nu eensklaps beweren, dat hij
voor twee deelen in aanmerking wenschte te
komen, waarmede het bestuur zich natuurlijk
niet vereenigen kon. Noodgedwongen, moest
nu wel worden besloten de uitdeeling der
gelden voorloopig uit te stellen. Thans echter
werd de vergadering zóó rumoerig, dat de
notaris het raadzaam oordeelde K. door een
achterdeurtje de zaal te doen ontvluchten.
Doch voor het zoo ver was, werd hij, volgens
zijn verklaring, door een drietal heethoofden
ernstig mishandeld. Gelukkig voor hem, was
de politie weldra ter plaatse, die K. tegen de
woede der opgewonden menigte in bescherming
nam. Ware dit niet geschied, dan was het
den //spelbreker” ongetwijfeld slecht vergaan.
Alg. H.
De vergiftigingszaak te Amsterdam.
Amsterdam, 16 Dec. Uit Weenen wordt
aan het Persbur. Vaz Dias geseind: In ver
band met de aanhouding van H. Wijnoogst
is een Amsterdamsch inspecteur van politie
naar Weenen gezonden. Door de Weensche
recherche zijn evenwel reeds verschillende
bezwarende omstandigheden aan den dag ge
bracht. Het zou n.l. ondanks de positieve
verklaringen van den verdachte dat hij zich,
toen de vergiftiging plaats vond, in Leipzig
ophield, met zekerheid zijn gebleken dat hij
toen gedurende korten tijd in Amsterdam
vertoefde. Een den lOden November aan
zijn broer gericht telegram met de afstempeling
Leipzig zou slechts ten doel hebben gehad
een kunstmatig alibi te scheppen.
Amsterdam, 16 Dec. Het staat thans vast,
dat de verdachte omstreeks 24 Oct. in de
woning van zijn moeder is geweest. De
werkster heeft hem toen gezien, Op 10 Nov.,
Eerlijk manneke.
Uit Amsterdam schrijft men aan de Arnh. Ct.:
Het gebeurde verleden jaar St. Nicolaas,
dat een boodschaplooper, een net, oud manneke,
al vijftig jaren in dezelfde betrekking, bij een
dame, een pakje chocolade ter waarde van
f 2 moest bezorgen. Hij had nog nooit een
cent te weinig thuisgebracht, was geacht om
zijn stipte eerlijkheid.
En nu bij zijn thuiskomst, ontbraken tot
zijn ontsteltenis... f 2.
Misschien had mevrouw de chocolade niet
betaald?
En het manneke haastte zich terug naar
de dame, die zich ook niet wist te herinneren,
of zij betaald had, doch in ieder geval hem
de schade niet wilde laten lijden. Daarom
stuurde zij hem met twee gulden heen.
Toen was hij tenminste voor zijn baas ge
holpen...
Maar was hij nu wel eerlijk geweest? Die
gedachte plaagde hem een heel jaar lang, liet
hem maar geen rust, tot dat een gewichtige
dag... de 9e December aanbrak. Want hij
behoorde tot de ouden van dagen, die de twee
gulden rente mochten gaan halen. En toen
haastte hij zich naar de dame om restitutie te
doen, om zijn oude schuld want zoolang
hij zich niet gerust gevoelde meende hij schuldig
te zijn te gaan voldoen.
Oplichting.
Te Rijswijk is- gearresteerd de heer B.,
oud-zendeling en een der voormannen op
politiek gebied aldaar.
Hij is vanmiddag naar
ring te 's-Gravenhage overgebracht.
De arrestatie is geschied wegens oplichting
voornamelijk in het buitenland gepleegd.
Vad.
De anti-revolutionnairen en de Staatscommissie
in zake het onderwijs.
De anti-revolutionnaire Kamerclub heeft
vergaderd en als haar meening kenbaar gemaakt,
dat na het antwoord door den min.-president
Zaterdag gegeven, de bezwaren zijn wegge
nomen tegen het zitting nemen in de Staats
commissie voor het onderwijs. Enk. Crt.
Slachtoffer der X-stralen.
Te Genève is op 45-jarigen leeftijd de
heer Henri Simon, hoofd van een radiografische
afdeeling, in het ziekenhuis aldaar, slacht
offer van zijn werkzaamheden met X-stralen
geworden. Door de inwerking der X-stralen
waren reeds drie operaties noodig geweest.
Eerst had men hem een gedeelte der hand,
daarna de geheele hand en ten slotte den
geheelen arm moeten afzetten. Tot het laatste
toe is Henri Simon op zijn post gebleven,
zfrnii, Cty
toen ’t eerste vergiftigingsgeval plaats had,
heeft ze hem evenwel niet gezien.
Kort na 24 Oct. echter werd er een huis
sleutel vermist, die ook niet werd terug
gevonden. Op 10 Nov. was de familie niet
thuis, terwijl de werkster om half vier vertrok.
Zij dronk eerst nog een kopje thee met melk
uit hetzelfde kannetje, waarin later de ver
giftigde melk bleek te zijn. De verdachte
heeft zich dus vermoedelijk met bedoelden huis
sleutel na half vier toegang tot de woning
verschaft en toen het blauwzuur in de melk
gedaan.
’s-Hage, 16 Dec. De heer Ter Laan heeft
zijn sollicitatiestukken voor de betrekking van
burgemeester van Zaandam bij H. M. de Ko
ningin ingezonden.
Wonseradeel, 14 Dec. Naar men hier is
ingelicht, houdt het Burgerlijk of Gemeentelijk
Armbestuur van zijne bedeelden, die ouderdoms
rente ontvangen f 1 per week af. De ver
pleegden in het Armhuis te Makkum en te
Bolsward moeten alles afstaan, op een kwartje na.
Workum, 15 Dec. Heden wordt hier vrij
wat hout uit zee aangevoerd, waarschijnlijk
afgeslagen of over boord geworpen deklast.
Steenwljk, 15 Dec. Gistermiddag hebben
in een weide met schapen alhier, een paar
honden geducht huisgehouden. Een zestal
schapen, behoorende aan onderscheidene eige
naren, werd doodgebeten en gedeeltelijk ver
scheurd. Een zevende schaap had zooveel ge
leden, dat het afgemaakt moest worden.
Bovenknijpe, 16 Dec. Een jeugdige melk-
vaarder aan de boterfabriek alhier werd da
gelijks gesard door eenige schooljongens.
Gistermorgen kwamen ze weder opdagen, allen
met stokken gewapend. De jongen kon zich
niet meer bedwingen, trok zijn mes en sneed
een van zijn belagers achter het oor. De
politie heeft zich met de zaak bemoeid.
Hepk. Nwsbl. v. Fr.
Kazernebranden te Ede.
De Minister van Justitie heeft f 500 be-
looning uitgeloofd voor hem, wiens mede-
deelingen aanleiding zijn tot het arresteeren
van dengene, die de branden in het kazernement
der Infanterie te Ede veroorzaakte.
N. Sn. Ct.
niet de qualitatief grootste helft. De nieuwe
ling die daarbij optrad, was een jonge man
met een doctorstitel, de afgevaardigde uit
Kampen.
Er ging een mare dat hij een bolleboos was.
Deze week kwam hij van den draad en
^wijdde hij zijn maiden-speech aan Je diep-
DE HEER VLIEGEN AAN HET WOORD.
De voorzitter der S. D. A. P. schrijft in
de Socialistische Monatshefte van 27 Nov.
het volgende
z/De eigenlijke oorzaak van Je geweldige
nederlaag der 8. D. A. P. in Amsterdam III
moet gezocht worden in de portefeuillekwestie.
De weigering der partij om aan de regee-
ring deel te nemen en de gewichtige her
vormingen, die de hoofdrol speelden in den
verkiezingsstrijd tegen de klerikale over-
heersching mee te verwerkelijken, heeft een
zeldzaam licht geworpen op de politiek der
sociaal-democratie, dat haar onvruchtbaar en
schadelijk voor de zaak der democratie doet
schijnen.
Logisch denkende arbeiders begrijpen een
politiek niet, die eerst bepaalde hervormingen
op den voorgrond brengt en door de propa
ganda ervoor duizenden en nog eens duizenden
stemmen in het volk voor zich wint, om dan
de gelegenheid ze in werkelijkheid om te zetten
te ontwijken en daarbij nog de liberalen als
het meest geschikt om deze hervormingen te
verwezenlijken naar voren te schuiven. In
de Juniverkiezingen hebben wij in alle tonen
van de daken geschreeuwdStemt niet de
liberalenNiet zij, maar wij, sociaal democraten,
zijn de ware strijders voor die hervormingen.
Na de verkiezingen heette hetNiet wij,
maar de liberalen zijn in staat onze eischen
te verwezenlijken.
Het gezonde menschenverstand zal dan
toch tot zichzelf zeggenAls dat zoo is,
dan is het toch beter op de liberalen te
stemmen. En het oude verwijt der liberalen,
vindt opnieuw gehoor, dat de sociaal
democratie wel een grooten mond kan
opzetten, dat zij echter in gebreke blijft,
zoodra het op daden aankomt.
De arbeiders willen daden zien”: Dat
is het geheele geheim. Het maakt een
erbarmelijken indruk op hen, wanneer men
hen duidelijk wil maken, dat de sociaal
demokratie niet verplicht is minister
portefeuilles te aanvaarden, dat zij niet
verplicht is zelf de door haar verlangde
hervormingen te verwerkelijken, maar dat
anderen dat voor haar doen moeten. De
kiezers zeggen dan tot zich zelfGoed, dan
krijgen die anderen ook onze stemmen.
Wie het slechts als een zware plicht
beschouwt hervormingen te verwezenlijken
en niet als een voorrecht en een eer, dien
moeten wij niet hebben.
Wanneer de sociaal-demokraten zoo’n
angst hebben om de regeeringsverantwoor-
delijkheid te aanvaarden, dan wenden wij
ons tot hen, die moediger zijn dan zij. Dat
is zeer eenvoudig gedacht en logisch.
Als de sociaal-democratie onder dergelijke
verhoudingen als wij in Holland hebben,
het vraagstuk der regeeringsverantwoorde-
lijkheid niet anders weet op te lossen dan
door de arbeidersklasse naar
te verwijzen, schrompelt ze
tot een sekte ineen. De
sociaal-democratie anders te
de taak van het reformisme.”
EEN BOLLEBOOS.
Oostergo schrijft:
De anti-revolutionnaire Kamerfractie heeft
pech. De weinige leden die na Juni in de
Kamer zijn teruggekeerd, vertegenwoordigen
Het groote werk.
Lemmer. De vorige week zijn nabij onze
plaats de opmetingen begonnen voor de werken
in verband met de oprichting van een stoom
gemaal nabij Tacozijl, ten behoeve van de
afwatering van Friesland.
Naar we vernemen zal ’t gemaal niet bij
Tacozijl komen, maar iets oostelijker, precies
op de grens van de gemeenten Gaasterland
en Lemsterland. N. Sn. Ct.
Franeker Leeszaal.
Zaterdagmiddag is, in tegenwoordigheid van
autoriteiten en genoodigden, de Franeker
leeszaal geopend. Met groote dankbaarheid
werd herdacht de steun, ontvangen van den
heer Hertzberger te Sneek. Namens de
zustervereen. alhier werd het woord gevoerd
door den heer P. Sipma. N. Sn. Ct.
De Gezondheidscommissie Bolsward c.a.
heeft bij haar inspectie naar de woning
toestanden in de gemeente Hindeloopen, zeven
woningen ongeschikt verklaard voor bewoning.
De Banier.
Rijwiel-ongeluk.
Men schrijft uit Amersfoort aan het Alg. H.:
De chauffeur van een auto, die Zaterdag
middag omstreeks 3 uur uit Soesterberg zich
naar Amersfoort begaf en den Amersfoortschen
berg reeds bijna geheel was afgedaald, waartoe
de motor was stopgezet, zag, terwijl hij den
rechterkant van den breeden weg hield, een
wielrijder, die meer op het midden van den
weg eveneens stadwaarts reed. Hij gaf het
signaal, dat hij wilde passeeren, waarop de
wielrijder aanvankelijk links uitweek, doch
plotseling rechts aanhield. De chauffeur remde
uit alle macht; de inzittenden trachten door
schreeuwen den wielrijder nog te waarschuwen,
weer links te houden, waartoe alle gelegenheid
was. Men kon niet voorkomen, dat de fiets
werd aangereden en de wielrijder onder het
linker voorwiel van de auto geraakte. De
chauffeur had zoo sterk geremd, dat de auto
binnen de 4 M. stil stond en het achterrad
den wielrijder dan ook niet raakte.
Men hielp den gevallene op. Dr. Pesman
stelde een onderzoek in en deed hem op ver
zoek vau den eigenaar van den auto naar bet
zinnige kwesties of een minister in zijn eentje
een commissie kan zijn en of het woord
saluut van den considerans van wetsontwerpen
met één u of met twee u’s geschreven dient
te worden.
Met onbedaarlijke hilariteit heeft de Kamer
zich vermaakt om het jonge mensch, dat
bezig was politiek hari-kari te plegen.
In de pers is de stumperd uitgelachen en
geplaagd op een wijze zooals nog nimmer een
Kamerlid te beurt viel.
Men moet dan ook wel alle parlementair
benul missen wanneer men in dit stadium
van het debat dergelijke dwaasheden gaat
staan verkoopen. De blaam valt hier feitelijk
buiten dit filosofische bolleboosje. Aansprakehjk
is de anti-revolutionnaire partij die dergelijke
klompen groenigheid naar het parlement af-
vaardigt. Wij weten wel dat een dergelijke
man éénoog is in het land der blinden, maar
men had hem toch wel wat kunnen helpen
om te acclimatiseeren.
Met haar jonge broekjes is de anti-rev.
partij verre van gelukkig. De heer Rutgers
heeft door zijn pedant optreden alleen het
prestige van zijn partij vergooid. Nu is de
tweede jongeling gekomen, die de fractie
komt ridiculiseeren.
Wij betreuren het van algemeen stand
punt ook ten zeerste dat dergelijke flaters
geslagen worden. Het peil van de Kamer
zakt er door en dat is het betreurenswaardige
in deze zaak.
Zou het Kamper jongmensch zijn matje
maar niet oprollen en zijn plaats inruimen
voor Talma of Colijn?
Dat zou een goede wijze zijn om de fout
te herstellen die hij tegenover zijn partij
beging.
ft
Bolswardsche Courant
