Nieuvs- !en Advertentieblad
Bolswird en Wonseradeel.
1914.
53ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 1.
1914.
Donderdag 1 Januari.
Stadsnieuws.
Uit d( Raadszaal.
VOOR
Afzonderlijke
die laatste
ver
een
doch ook
ons
bijzondere vergadering,
bespoediging brengt hij
dat het
Per-
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
het nu af
De
niet
te branden, kerstlichtjes, als straks
de vriendin, de echtgenoot zou
en vacantie en
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Nieuwejaar... Wat zal het geven? Wat
zal het geven voor allen, die zooveel ver
wachten. Och, als te voren licht en duister
zullen elkander afwisselen in ons leven. Daar
zal weer veel geleden worden, ook veel geluk
gesmaakt. Zal het voor U, voor mij, een goed
jaar zijn? Laat ons hoopvol voorwaarts gaan,
onzen plicht doende, recht en slecht.
Wat dan ook het nieuwejaar moge brengen,
laat men ons, wat er kome, op onzen post
vinden. En mocht het voor ons bet laatste
jaar van ons leven zijn, laat dan van dat
leven gezegd kunnen worden„er is getracht
het goed te maken, gevallen, zijn roeping
vervuld".
En toch met blijden moed op dezen nieuw
jaarsdag het leven verder in. Moge 1914 voor
U en ons een goed jaar zijn. Dat wenscht
de Redactie der Bolswardsche Courant hare
lezers toe.
B. en
Hoofdelijken omsg van
hoogen en
voor deze vergaderingen bestaat wel genoeg
andere gelegenheid.
De heer Boersma deelt de bezwaren door
den heer v. d. Meer te berde gebracht en
kan er zijn stem niet aan geven.
Over het voorstel van den Voorzitter staken
de stemmen. Tegen de heeren Keikes, v. d.
Meer, Eisma, Lunter en Boersma.
De zaak wordt door deze staking dus toch
nog uitgesteld.
Sluiting der Vergadering.
Wondere avond, die van den 31 December.
Alles is zoo heel gewoon... en alles is toch
zoo geheel anders dan gewoon.
Veel vorm, veel convenance..
veel hartelijkheid, veel liefde.
Complimentjes omdat het zoo moet,
felicitaties uit gewoonte, ja... maar ook op
rechte vriendschap, innige dankbaarheid, warm
mede voelen.
Veel aanstellerij, ook waarheid, dikke
kerkboeken en hoorbare guldens in ’t kerke-
zakje ook dankbare harten, bedroefde zielen,
voor wie de laatste kerkgang in het jaar
méér is dan een goede oude gewoonte.
Krite „Boalsert”.
’t Is niet onze gewoonte een volle week te
wachten met een beschouwing over een ge
houden opvoering. Wijl om de Kerstdagen
ons Zaterdagnummer niet kon verschijnen,
komt pas in ons Nieuwjaarsnummer de be-
oordeehng der tooneelvoorstellingen op de
beide Kerstdagen door onze Krite gegeven.
De Doelezaal was beide avonden flink gevuld,
den tweeden dag nog het meest. Opgevoerd
is het oorspronkelijk tooneelstuk in 4 be
drijven: „YnDünjendeDjipte” vjnR.W.Canne.
Voor wij iets over de opvoering zeggen,
eerst iets over dien titel. De vreemde naam
van ’t stuk trok onze aandacht en in 't stuk
zelf wordt er niets over gesproken of opge-
helderd. Menigeen heeft misschien bij de op
voering verder over dien naam nagedacht
en zich afgevraagd hoe de schrijver die uit
drukking heeft gekozen ter karakteriseering
van deze tooneelschets. Met dat middelste
woord zit men verlegen en zoo gaat het, eerlijk
gezegd, ons ook. Wij vonden eerst een ver
klaring, die bij nader inzien foutief is. Wij
meenden in de strekking van het stuk als
hoofdmotief te moeten aanmerken, dat het
zoo diep treurig is, dat voor kinderen uit
den geringen stand geen gelegenheid bestaat
om hoogerop te kunnen leereu, wanneer ze
daar aanleg en neiging toe bezitten. Er gaan
daardoor talenten, ja genieën verloren, dat,
wilde de heer Canne in ’t licht
bestaat dus een gapende diepte,
ver
dacht ons,
stellen, er
een groote kloof in de maatschappelijke
houdingen.
Dit kan echter niet de goede verklaring
zijn, want het eerste woord yn beteekent niet
een maar in. Men moet dus zoeken wie in
een gapende of hellende diepte zat, en zie dan
was ’t lichamelijk en stoffel ij k de
man die door een ongeluk in de fabriek, waar
door hij tot werken ongeschikt werd, door
den patroon aan den dijk werd gezet, of wel
de persoon, die door zijn schuld dat ongeluk
veroorzaakte en bij de erkenning daarvan
geestelijk in de diepte was gestort.
Hoe ’t zij, de naam doet verder aan 't
stuk niet af. Het is een schets uit de in-
dustriëele samenleving, waardoor op sociale
gebreken wordt gewezen, echter naar ’t
voorkwam, met een tintje overdrijving.
Over de opvoering van 't stuk brengen
wij gaarne allen lof. Wij hebben Fokke Damstra
bewonderd, eerst als gelukkig huisvader en
daarna vooral als gebroken man. Zijn om
vangrijke rol sloeg in. Ook zijn vrouw Afke
was als huismoeder goed op haar dreef en de
kinderen Pier en Afke behaalden een succes,
als men van kinderen zelden ziet. Beppe Tetje
was ook op en top een grootmoeder. Haar
houding, uiterlijk en wijze van spreken waren
typisch echt. Binne heeft ons wel eens beter
voldaan. Oude mannenrollen en liefst van
comischen aard gaan hem beter af. In ’t
eerste bedrijf was zijn spel ook nu goed, maar
in 't vierde vonden wij hem iets aanstellerig
en overdreven. Een waanzinnige doet vaak
gekke dingen, dat is waar, maar iemand die
zijn misstap inziet en dat bekent doet zulks
niet zoo, en vooral niet bij een zieke, althans
dan diende men hem er uit te gooien. De
schuld van deze handeling zit natuurlijk ook
voor een deel bij den schrijver.
Lys, Binne’s vrouw, past ook beter in een
fleurige omgeving. Wij hooren liever haar
gullen lach, dan dat wij haar in consternatie
zien, ’t tragische staat haar niet zoo goed als
’t comische. ’t Beste beviel zij ons in ’t 2e
bedrijf bij de koffietafel toen zij met Afke
sprak en ook toen zij het daarna met Minke
pratende moest houden. Wij meenen haar
even attent te moeten maken om terdege te
letten op den goeden klemtoon. Bij sommige
uitdrukkingen kon men zoo hooren dat het
een van buiten geleerd lesje was.
Voorbij. Voorbij Kerstmis
oudejaar.
En over ons is weer gekomen de bekoring,
zoo onafscheidelijk verbonden aan
dagen van een heengaand jaar.
We zijn weer herinnerd aan zooveel wat
nog wel terdege de moeite van memoreeren
waard was. Nog genietende van de poëzie
der Kerstdagen zijn we weer herinnerd ge
worden aan het nooit stilstaan van den tijd,
aan vergankelijkheid, aan sterven.
Wat prediken ons de laatste dagen des jaars
telkens en telkens weer onze kleinheid, onze
onbestendigheid.
En alsof dat nog niet genoeg was, zoo
heeft de wreede werkelijkheid ons op indruk
wekkende wijze herinnerd hoe broos we zijn,
hoe alle vleesch is als gras.
Daar kwam de tijding van het schrikkelijk
treinongeluk bij Beilen, voorgevallen aan den
avond vóór Kerstmis. In blijde hoop op een
prettig thuiskomen waren ze ingestapt, die
jonge menschen... thuis stonden de kaarsen
gereed om
de zoon,
arriveeren.
Uitgedragen zijn ze, uitgedragen naar het
sombere kerkhof, en de kaarsen, die helder
zouden schitteren ter eere van de lieve gasten,
hebben gebrand rondom een doodkist.
Voorbij, dood. Hoe hebben we gevoeld
den ernst dezer prediking van vergankelijkheid,
wij, die thuis, bij den haard, rustig en blij
de feestdagen mochten doorbrengen.
En onze gedachten zijn afgedwaald,... wij
hebben gedacht aan hen, die verre zijn, soms
zoo heel ver, die misschien ook reizen moeten,
op de groote zee, langs de duizenden
kilometers spoorlijnen, in vreemde gewesten.
En gelukkig in ’t bezit van die nog bij
en met ons waren, hebben we hen, die verre
zijn, aanbevolen aan Hem, in Wiens hand
zijn dood en leven, rampen en voorspoed.
De heer Eisma merkt op dat al is het
maximum op f 40.000, dan behoeft de hoofdel.
omslag niet tot dat bedrag te stijgen. En
wat het verhoogen van andere belastingen
betreft, daar is hij tegen, want de hoofdel.
omslag is altoos het meest geregeld naar
draagkracht.
De heer v. d. Meer merkt nog op dat hij
precies zou denken als de heeren Eerdmans,
Keikes en Boersma, als de weg niet evengoed
later zou openstaan om te trachten op andere
wijze in de behoeften der gemeente te voorzien.
Misschien dat de wijziging der gemeentewet
ook wel verandering in den finantieelen
toestand brengt, ook het onderwijs kan
verandering van uitgaven brengen, maar of
het max. cijfer hoog of laag staat, dat doet
niets af. Hij meent zelfs dat B. en W. öiet
eens vast staan op hun voorstel. Als de Raad
35 mille wil stellen, dan is ’t ook goed, doch
dan moet men 't volgend jaar weer verhoogen.
Het voorstel om f 40.000 te bepalen als
maximum wordt aangenomen met 6 tegen 4
stemmen (de heeren Boersma, Eerdmans,
Keikes en v. d. Klei).
2. Wijziging der gemeente-begrooting 1914.
Naar aanleiding der missive omtrent
inlichting van enkele posten der gemeente-
begrooting en nadere invulling van posten
pro memorie wordt hieraan voldaan. B. en W.
hebben de toelichtingen, invullingen en enkele
wijzigingen aangebracht en deze worden met
algemeene stemmen alzoo vastgesteld en goed
gekeurd.
De Voorzitter deelt mee, naar aanleiding
van het ingekomen adres van „plaatselijke
keuze" om een lokaal, dat heden inlichtingen
zijn verkregen, en blijkt dat men in Januari
en Februari ongeveer 6 maal wenscht te
vergaderen in ’t lokaal der muziekschool.
De Voorzitter wil nu wel het voorstel doen
om het urgent te behandelen hoewel B. en W.
nog geen bepaald advies kunnen uitbrengen.
De heer Terhenne acht het wel gewenscht
dit punt heden te behandelen.
De heer Eisma had gedacht dat het nu
op de agenda zou zijn geplaatst, waarop de
Voorzitter antwoordt dat dit niet kon omdat
eerst heden de inlichtingen zijn verkregen,
en dit is ook een
Alleen ter wille van
de zaak ter sprake.
De heer Eisma is er niet voor
te doen, de vergadering is onvoltallig.
Voorzitter meent dat hierom de zaak
behoeft te worden uitgesteld.
De heer Boersma acht toch beter
gewone vergadering af te wachten en is tegen
urgentie.
De heer v. d. Klei is er voor om het te behan
delen en ondersteunt het voorstel Terhenne.
Met 6 tegen 4 stemmen wordt besloten
nog heden deze aanvraag te behandelen.
Tegen directe behandeling stemden de heeren
Boersma, Eisma, v. d. Meer en Keikes.
De zaak komt dus in behandeling en de
Voorzitter wil dan voorstellen het lokaal der
muziekschool één avond per week in de maanden
Januari en Februari af te staan, de uren te
regelen in overleg met het muziekkorps en
„het Groene Kruis” dat er een cursus houdt.
De heer Eisma kan er zich niet mee ver-
eenigen. De schoolgebouwen zijn voor onder
wijs en voor zaken van algemeen belang.
Hierin ziet hij geen algemeen belang, er zijn
zelfs ook wel tegenstanders.
De heer Keikes is er ook tegen op dezelfde
gronden als de heer Eisma; hij vindt dat de
kosten van vuur, licht en schoonmaken niet
voor rekening der gemeente behooren, en
vreest dat als dit wordt toegestaan, er wel
meer aanvragen zullen komen.
De Voorzitter meent dat dit voorstel een
stap is in de richting die de Raad reeds heeft
ingeslagen. Voor de tentoonstelling of de
zoogenaamde Blauwe winkel heeft men die
lokalen ook disponibel gesteld.
De heer Eraamsma vindt het geen ge
wichtige zaak, maar nu het uitgaat van de
drankbestrijding is hij er niet tegen.
De heer v. d. Meer merkt op,
voorstel niet uitgaat van B. en W.
soonlijk is hij tegen inwilliging van het ver
zoek, omdat hij vindt, dat het niet opgaat,
dat ieder zoo maar komt vragen om een ver
gaderlokaal van de gemeente. Dat het voor
de tentoonstelling is toegestaan, staat niet
gelijk met deze aanvraag. Toen waren de
lokalen bijzonder geschikt voor hel doel, maar
Vergadering op Dsdag 30 December 1913.
Tegen de verachting in werd toch nog
een vergadering v) den Raad bijeengeroepen
in 1913 en nog il een spoedeischende. Het
bleek nog noodig,lat er een wijziging wordt
gemaakt in onze sffingsverordening hoofdel.
omslag en nog w met terugwerkende kracht.
Tien leden wan present, drie afwezig, de
heeren Oosterbaai Vis en Kramer.
De notulen devorige vergadering worden
aangehouden.
Van ingekomentukken wordt geen melding
gemaakt, die zijnir dus niet en zoo kunnen
wij maar dadelijbeginnen aan de
PUNTEN VN BEHANDELING.
1. Wijziging ‘tikel 1, le alinea der ver
ordening tot het Ken van Hoofdelijken omslag
ten behoeve der gieenle Bolsward.
W. steln voor het maximumcijfer
f 30.000 te ver
te brtgen op f 35.000. Hoewel
zij gemeend hadm, dat voor 1913 de som
van f 30.000 ni overschreden zou worden,
blijkt toch na hi vaststellen van het suppl.
kohier, dat de >m het maximum een paar
honderd guldene boven zal gaan, waarom,
nu door verhoogg van jaarwedden, en andere
hoogere uitgaverin verband ook met de uit
breiding der st, door de pensioenregeling
der gemeente-aotenaren, voor de rente en
aflossing der a; te gane geldleening voor
den ombouw d trambaan toch verhooging
noodig is, B. eüVvoorstellen het maximum
te stellen op f >.000 en te bepalen dat dit
zal zijn ingegaaop 1 Juli 1913.
De Voorzittencht daarbij nog toe, dat bij
nader inzien gieken is, dat de som van
f 35.000 toch 3 maximum nog te laag zou
zijn, daar reet de pensioenregeling der ge-
meente-ambtenai f 4000 ’s jaars zal vorderen
en voor renten aflossing der leening voor
den ombouw :r tram f 1000 noodig is,
zoodat daarvoc alleen reeds de verhooging
noodig is. Da er dus spoedig opnieuw een
hooger maximt zou moeten worden bepaald,
vinden B. en I. beter het nu in eens te
doen, waaromiu het voorstel nader wordt
gewijzigd en m zal lezen f 40.000.
De raad std voor deze plotselinge
hooging wel v beduusd te kijken.
De heer Eemans merkt op dat zij waren
opgeroepen oi het te brengen op f 35000,
doch om damn nog maar zoo f 5000 bij
te doen, dat jent hij dat eerst nader over
wogen dient j worden. Er zijn misschien
ook nog ande wegen, mogelijk kunnen de
inkomsten degemeente wel op andere wijze
vermeerderenjhij heeft o.a. het oog op de
gasfabriek. hooge opvoering van den
hoofdel. omsl, acht hij niet in’t belang der
gemeente.
De heer vl. Meer vertrouwt wel dat de
gasfabriek mt revenuën zal afwerpen, maar
die fabriek k ónmogelijk voorzien in al de
behoeften degemeente. Daar de pensioen
regeling f 40), de trambaan minstens f 1000
per jaar vdert zal een maximum van
f35000 nietmldoende zijn voor den hoofdel.
omslag wan' voor ’t park zal er ook een
kleine f.200 noodig zijn. De uitgaven stijgen
en de inkomen houden daarmee geen gelijken
tred. Er isjeen bezwaar om het maximum
op f 40.000te brengen, er wordt toch geen
cent meer c uitgegeven.
De heer persma stemt met den heer Eerd-
mans in, di de raad is gekomen om te over
wegen het f 35000 te brengen. Hij ziet
er tegen ojdirect nog hooger te gaan en hij
meent dat led. Staten zoo’n sprong ineens
ook niet zien goedkeuren.
De heeiJzma meent dat Ged. Staten niet
vreemd zoen opkijken als ze de motieven
hooren waoin Jverhoogd wordt. En ’t is
ook waar lat er geen cent meer om wordt
uitgegeven Hij vindt beter nu maar in eens
een hoogeicijfer te stellen.
De Vooitter merkt op dat niet Ged. Staten
er over t beslissen hebben, maar er een
Koninkl. kluit over moet worden genomen.
De httiKeikes vindt f 40.000 nu in eens
te hoog, lij wenscht eerst eens na te gaan
of er get andere middelen zijn, en denkt
aan opceun op het personeel of aan andere
belastingei Hij vreest dat als de hoofdel.
omslag eenaal op f 40.000 bepaald is men
er aan vit zit. Hij is er voor heden niet
Ws. hooger te;aan dan 35000.
Bolswardsche Courant
