ïïïeuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
1914.
53ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 5.
BIJ EEN „HERBARIST”.
Sp
Donderdag 15 Januari.
UIT DE PERS.
BINNENLAND.
VOOR
afzonderlijke
den genezen
veracht het
i
i
r
no
ren
ruk
jur
tuk
het
lera
ven
idig
den
ilm
jrdt
den
ireel
met
elen
rtjes
die
i en
aren
een
nige
voor
uren
de
ppen
illen
jgte,
inste
van
zoo
en
Zü.
unst.
:ht
or-
len
in
bij
iel,
ital
er
;e,
or
n.
en
de
■dt
le
z.
'g
at
'ij
e
;t
il
le
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 8 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
rCT-
aan het Maand-
«discretie” had verzocht.
na bovenstaand getrouw relaas van
naar dezen Rotterdamschen //her
en onze
Doodgevroren.
Aan den weg tusschen Heynen en Hom-
mersutn (Limb.) werd het lijk gevonden van
zekeren Jan Willemsen, 63 jaar oud, een
bekend straattype, algemeen Klokkejan ge
naamd. Hij was horlogemaker van beroep en
woonde te Heijen, doch trok meestal in den
omtrek van dorp tot dorp rond, om bij de
boeren de klokken te repareeren en andere
knutselwerkjes te verrichten.
Daar de ongelukkige veel misbruik maakte
van sterken drank en men een nog gedeeltelijk
met alcohol gevulde flesch bij hem vond,
Oranjewoud. Het schoone buiten «Oranje-
stein”, bewoond door Graaf van Limburg
Stirum, dreigde hedenmiddag door brand te
worden vernield; het heeft zich echter gelukkig
bepaald tot den oostelijken vleugel van het
gebouw. De Graaf en de Gravin waren op
familiebezoek naar buiten, zoodat ze wel ge
ducht geschrokken zullen zijn, toen hun heden
middag het telegrafisch bericht van ’t onheil
gewerd. Toen de chauffeur in den middag
thuis kwam, ontdekte hij brand in het kan
toor van den heer des huizes en maakte direct,
alarm. De //Vrijwillige” van Heerenveen en
de brandspuit van den heer Bieruma Oosting
waren spoedig ter plaatse, om het dreigende
gevaar te bedwingen, wat hun eindelijk mocht
gelukken door het grootste gedeelte van het
schoone gebouw te behouden. Veel kostbaar
heden wist men uit het brandende gedeelte
nog te redden, overigens brandde het heelemaal
uit. Omtrent de oorzaak kan met zekerheid
niets gezegd worden, doch men vermoedt, dat
vonken uit een kachel in het kantoor als
oorzaak moeten aangenomen worden.
Ons Noorden.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
0e onderwijs commissie.
Het Volk schrijft:
Het tot stand komen van de gisteren
geïnstalleerde Staatscommissie voor het onder
wijs, is een politiek feit van haast niet te
onderschatten beteekenis. En dat zoowel in
het geval, dat de commissie in het vervullen
van hare opdracht slaagt, als wanneer ze niet
slaagt.
Wat in den onderwijsstrijd altijd ontbroken
heeft, isklaarheid. De rechterzijde heeft
nooit precies omschreven wat zij wilde. Wel
was het gewijzigde Unie-rapport van 1900
precieser dan het eerste, maar grondslag voor
een wetgeving kan het moeilijk zijn. Trouwens,
na dien hebben twee rechtsche Ministers van
Binnenlandsche Zaken gedurende bijna 10
jaren de zaken in handen gehad en beiden
hebben zich beperkt tot het overgieten van
geld uit de Staatskas in de bizondere school-
kassen, beiden op een wijze, die steeds den
volledigen tegenstand van alle niet-clerikalen
op moest wekken en dan ook opwekte.
Bovendien zjjn er punten van groote
tegenspraak tusschen dat rapport en de
politieke actie der rechtsche partijen. Terwijl
b.v. het Unie-rapport de kosten van het
openbaar onderwijs wilde overbrengen van de
gemeenten op het Rijk, heeft de Standaard
al sinds jaren propaganda gemaakt voor het
Stichtelijk.
Te Beltrum (Geld.) is een der leden van
de Ned. Herv. Kerk nalatig gebleven in het
betalen van de huur voor zijn zitplaats in de
kerk. Om te voorkomen dat de man weer
ging zitten op zijn nog onbetaalde plaats, was
zijn bank door stevig draad afgesloten.
Alg. H.
’t schaatsrijdend Friesland zijn zijne inlichtin
gen die in de Leeuwarder Courant worden
gepubliceerd omtrent den toestand der ijsbanen
in de provincie. Vooral van groot nut is
het signaleeren van gevaarlijke plaatsen. Voor
jaren reeds trachtte ook ’t Nieuwsblad voor
Friesland die berichten van den bond te
krijgen, doch 't werd geweigerd. Thans heeft
het Leeuwarder Nieuwsblad bij den bond aan
geklopt, doch ook te vergeefs. Alleen de
Leeuwarder Courant schijnt dit privilege te
bezitten. De bond blijkt groote verplichtingen
aan dit blad te hebben, hoe anders de weige
ringen aan andere bladen te verklaren. De
berichten van den Frieschen Ijsbond zouden
toch heel wat meer effect sorteeren als ze,
zoo algemeen mogelijk bekend werden gemaakt,
en ook aan andere bladen werden gegeven. Hoe
nuttig de bond ook moge wezen, hij zou dan
het algemeen belang in de provincie belangrijk
beter dienen. Ons Noorden.
Een nieuwe oplichlerstruc.
Een onzer lezers schrijft
Zaterdagmorgen zit ik aan het station
Delftsche Poort te Rotterdam in een coupée
2de klasse in den trein naar Roosendaal. Zeer
geagiteerd stapt een heer mijn compartiment
binnen met de vraag of ik naar Roosendaal
ga. Op mijn bevestigend antwoord verzoekt
hij mij zeer beleefd hem met 20 ct. te helpen.
Hij moet zijn fiets bevrachten, maar heeft
geen geld meer en hij is te Rotterdam on
bekend. „Ik kom bij u zitten en te Roosendaal,
waar ik den chef ken, geef ik het u terug
Ik doe het en haastig loopt hij met mijn
kwartje ik had geen dubbeltjes naar
het loket voor de vrachtgoederen. Maar als
de trein weggaat, is hij nog niet terug en
te Roosendaal heb ik vergeefs naar den man
uitgekeken. Alg. H.
De handel op de Veluwe.
De handel op de Veluwe breidt zich uit.
Kan dit gedeelte van Gelderland al niet bogen
op een vruchtbaren bodem, zooals de Betuwe,
en daardoor in den zomer geen lusthof van
allerlei heerlijke vruchten zijn, zijn de hooge
zandgronden der Veluwe ook al minder ge
schikt voor de veefokkerij en den veehandel,
toch is -ook daar een cultuur, waaraan vele
landbouwers een bestaan ontleenen en die in
bloei eh omvang steeds toeneemt. Wij bedoelen
de hoenderteelt en den daarmede gepaard
gaanden eierenhandel. De uitgestrekte heide
gronden bieden voor deze dieren een terrein,
waar ze ongehinderd kunnen rondloopen, voedsel
garen en weinig of geen kwaad stichten. Van
alle omliggende dorpen worden dan ook eieren
naar de markten aangevoerd. De uitgebreide
eierenmarkt van Ede is bekend en ook Barne
veld begint in dit opzicht met veel grootere
plaatsen te wedijveren. In 1913 werden in
deze laatste gemeente toch niet minder dan
ongeveer millioen eieren verhandeld
voor een gezamelijk bedrag van f 630.000.
Wanneer men nu daarbij nog rekent den niet
weinig beteekenenden handel in het pluimvee
zelve en bedenkt, dat de hierboven genoemde
cijfers nog slechts alleen het dorp Barneveld
betreffen, dan kan men berekenen, dat jaar
lijks millioenen op de Veluwe aan deze cultuur
verdiend worden. Dat zou men zoo opper
vlakkig van die dorre Veluwe niet verwachten.
Arnh. Cl.
Men schrijft uit Alkmaar
blad t. d. Kwakzalverij
Een der oudste leden onzer Vereeniging
zond mij dezer dagen een advertentie uit een
Rotterdamsch blad, waarbij zekere M. de
Reeder, Bergweg 162 te Rotterdam, zich
noemende «herbarist”, de lezers meedeelde,
dat voor élle ziekten kruiden zijn gewassen
indien men ze maar weet. Indien alle
middelen faalden, zoo betoogde hij in die
advertentie, dan moest men zich tot hém
wenden om gratis inlichtingen. Het geval
interesseerde ons en wij togen naar Rotterdam
om met dezen «herbarist” kennis te maken.
We moesten in een winkel van verbandarti-
kelen enz., waarin hoopen pakjes kruiden
opgestapeld lagen, eenigen tijd wachten, want
Mijnheer had bezoek. Inderdaad kwam op
een gegeven oogenblik een boertje uit een
achterkamer te voorschijn die f 1.50 neer
legde en een pakje kruiden zegevierend mee
naar huis nam. Hij kreeg van den //herbarist”
nog eenige goede wenken omtrent het gebruik
mee en daarna was het oogenblik aangebroken
waarop wij in zijn spreekkamer werden toe
gelaten. Op tafel lagen eenige boeken en
brochures, benevens een dik geneeskundig
boek uit de oudheid, waarin onze //herbarist”
af en toe ijverig bladerde. Er hing een
mystiek, gedempt licht in het vertrek. Expresse
lijk eenigszins schuchter, vertelden wij met
zachte stem persoonlijk absoluut geen geloof
te hechten aan de gezegende kracht zijner
kruiden, doch zijn advies te willen inwinnen
op raad onzer familie, want men kan toch
nooit weten, had deze gezegd. (Dit was natuur
lijk maar een smoesje om op gang te komen).
Wij leden, aldus vertelden we verder, aan
«psoriasis”, de bekende hardnekkige huid
ziekte, die de mannen der officieele weten
schap niet kunnen genezen, doch die telkens
weerkeert en waarvoor nog geen afdoende
genezing is gevonden. Of hij altemet met zijn
kruiden die afdoende genezing kon bewerk
stelligen?
«Slaat u uw oogen maar eens neer!” sprak
onze herbarist, zóó, vlak voorover. Aldus ge
schiedde en de groote man sprak de merk
waardige woorden: da’s in orde!
Wat is in orde?
Ik zal u helpen.
Ja maar, afdoende helpen, zóó, dat de
psoriasis nooit weerkeert.
Zeker.
Als dè,t zoo is, zal ik mij finantieel
niet onbetuigd laten, dat beloof ik u, maar
ik zeg er direct bij, dat ik aan uw gezegde
niet de minste waarde toeken.
Toch zal ik u beter maken als u
maar precies doet met de kruiden, die ik u
geven zal, wat ik zeg. Wij hebben voor alle
kwalen behalve carcinoom en tuberculose
in verge vorderden staat, gezegende kruiden.
Alle samenstellingen dezer kruiden hebben
wij in een boek bijeengegaard; hier hebt u het.
Daar zijn kruiden bij, die veel meer kosten
dan f 1.50, maar dat komt er bij ons niet
op aan, want wij willen niet in de eerste
plaats geld verdienen, doch menschen genezen
en een aantal attesten vergaren.
U is dus filantroop, en
aardsche slijk
Wij hebben, ik zeg ’t nogmaals, niet
direct geld noodig. Wij werken met een
kapitaal van niet minder dan vier miljoen,
dus het komt er niet zoo erg op aan. Onze
bedoeling is hier in Nederland een afdeeling
te stichten van de Deutsche «Verein für
Pflanzenheilkunde”, waarvan u deze brochure
mee kunt nemen.
Dank u, maar ik ben een ongeloovige
Thomas, ik gelóóf niet aan uw filantropische
instellingen.
U meent, dat we kwakzalvers zijn
Ditt woord bezig ik niet, maar t wil
er bij mij niet in, dat u belangeloos optreedt.
Ik zal gelóóven in de gezegende kracht uwer
kruiden als u mij eenige menschen kunt op
noemen. Wat zeg ik als u mij maar een
mensch kunt opnoemen, die u gehéél van
psoriasis hebt genezen.
Dat kan ik wel, want ik heb er ver
scheidene beter gemaakt met mijn kruiden.
Ik behoef geen verscheiden namen, één
het geld aan wees, nog zoo verwerpelijk niet
zou zijn, omdat het een groote oorzaak van
de ongelijkheid in de gemeentebelastingen zou
opheffen. Op dit oogenblik heeft de gemeente
finantieel voordeel bij den bloei der bijzondere
en finantieel nadeel bij den bloei der openbare
school. Wat een misstand is.
Doch wij wijzen er hier alleen op, om aan
te toonen, dat de rechterzijde geen duidelijke
uitwerking voor haar denkbeelden heeft.
Lobman en Kuyper zijn er twee. En de
vraag is of,‘ als men aan ’t preciseeren gaat,
tusschen protestantsche en Roomsche scholen
geen groot verschil moet worden gemaakt,
althans voor wat de kloosterscholen betreft.
De huivering der rechterzijde, om in deze
commissie te gaan zitten, is volkomen te
begrijpen. De voornaamste schotel verdwijnt
hiermede van den rechtschen politieken disch.
Verdwijnt, afgezien van de uitkomsten.
Onze beide mannen, die in de commissie
zitting hebben, Troelstra en ter Laan, hebben
op de anderen een gewichtig ding voor. Zij
hebben een grondslag voor hunne handelingen
in onze Groninger motie. Het gewichtigste
daarvan is voor deze behandeling misschien
niet eens de clausule, die de financieele ge
lijkstelling van bijzondere en openbare scholen
eischt, maar datgene wat zij over de open
bare school zelf zegt.
Want het Unie-rapport bevat omtrent de
openbare school zaken, die ons, als ze in de
practijk dreigen te komen, onverwijld en on
verbiddelijk in het geweer zullen vinden.
Zoo wil dat rapport een veel grooter deel
van de kosten van het onderwijs halen uit
verhoogde schoolgelden. Voor de openbare
school, wel te verstaan. Het spreekt wel van
een evenredig schoolgeld, maar wij weten uit
de praktijk van de schoolgeldheffing, daar
waar clericale gemeenteraden zijn, hoe men
dat daar opvat.
Een ander punt. Een van de in het Unie-
rapport opgesomde drie groote grieven tegen
de bestaande regeling van het lager onderwijs
is, dat vele openbare scholen onderwijzers
tellen, «wier beginselen door de ouders der
schoolgaande kinderen worden afgekeurd”.
Een openlijke aanval dus op de zelfstandig
heid en de persoonlijke vrijheid van de onder
wijzers, die afgeslagen moet worden.
Onze mannen zullen zorgen, dat niet ver
geten wordt, dat een zeer groot deel des volks
principieel voorstander is van de openbare
school, principieel tegenstander van secte-
onderwijs. Dit laatste niet aldus opvattend,
dat men het verbieden of uitburgeren wil,
maar wel zoo, dat men het met geestelijke
middelen en door de aanwezigheid van goed
openbaar onderwijs bestrijden wil.
Te voren staat vast, dat de bijzondere
school meer geld zal moeten hebben dan ze
thans krijgt. Te voren staat echter ook vast,
dat de gemeenten afgeholpen moeten worden
van de buitengewoon hooge extra-kosten voor
het openbaar onderwijs, die door die gemeente
betaald worden, daar waar men het onderwijs
niet wilde laten verkommeren, voornamelijk
in de groote gemeenten.
Iemand van uw leeftijd
Dat treft. Hoe heet hij
Ja, dat zou ik u niet precies kunnen
zeggen, wij hebben natuurlijk zijn naam in
onze boeken genoteerd, doch deze boeken
liggen op ’t kantoor van onze fabriek te
Schiedam.
Worden de kruiden daar gemaakt?
Ja.
Maar ik zal u den naam van
patient schrijven, is dat goed
Best. Maar ik zeg u vooruit, dat ik
dien genezen patient persoonlijk ga onder
vragen. U kunt in Kampen wel dezen of
genen vinden die u een dienst wil brengen
en een attest afgeeft. Aan attesten hecht ik
niet de minste waarde, want daar heb ik heel
treurige ondervindingen mee opgedaan.
Ik zal dus dien door u genezen patient
gaan ondervragen en als ik dèt gedaan heb,
zal ik zijn dokter gaan opzoeken, die hem
«opgegeven” had, het oogenblik dus waarop
u met uw kruiden uw geneeswijze begonnen
zijt. Is dat goed
Zeker, ik vrees geen onderzoek,... in
geen enkel opzicht... (hakkelend)... maar...
ik kan dien naam alleen geven, als de be
trokken persoon er geen bezwaar tegen heeft.
Als hij werkelijk door u genezen is,
zal hij er geen bezwaar tegen hebben en
mocht dit toch zoo zijn, dan zal ik hem trachten
te bewegen voor ’t heil en in ’t belang van
alle psoriasislijders dat bij met open kaart speelt.
Nou, ik zal u wel nader schrijven,
daar kunt u op aan!
De «herbarist” achtte het oogenblik ge
komen ons onderhoud te eindigen, ’t Gratis
consult was afgeloopen. Ik kon gaan.
Toen ik buiten was en te Rotterdam aan
het oude lid onzer Vereeniging mijn weder
varen meedeelde, zei deze bijzonder benieuwd
naar den afloop te zijn.
Ik antwoordde, niets nieuwsgierig te zijn,
waarop hij mij aankeek als wilde bij vragen:
hoe heb ik het nou met je?
Neen amice! ik ben in 't geheel niet nieuws
gierig, omdat ik vast overtuigd ben, dat ik
den naam van dien genezen Kamper persoon
nooit zal te hooren krijgen. Geloof me, ik
ken mijn Pappenheimers!
Enkele dagen later schreef onze «herbarist”
mij, hij had 25 jaren lang ’t menschelijk
lichaam en de kruiden bestudeerd!!! dat
hij tot zijn grooten spijt geen vrijheid vond
mij den naam uit de boeken der Schiedamsche
fabriek te melden, wijl de betrokken persoon
hem om
Ik acht
mijn reis naar dezen Rotterdamschen
barist” elk commentaar overbodig
lezers zullen dit zeker we! beamen.
C. N. G.
uit de gemeentekas te doen subsidieeren, een
denkbeeld, dat, als men meteen den gemeenten
Bij de ingevallen vorst komt de Friesche
ijsbond weer in actie. Van groot belang voor
Ja, iemand in Kampen.
Een oude of een jonge
neergelegd heeft om te slapen en zoo is
doodgevroren, Telx
Bolswardselie Courant
i
t
i
8
in
sn
id
!-
b
l.