Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
w
1914.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
53ste Jaargang.
No. 11.
BETALEN ZONDER GELD.
Donderdag 5 Februari.
BINNENLAND.
VOOR
afzonderlijke
itsten
die
den stand zijner
de
ward.
asteel
nog
st te
staat
uisde
d zou
mijn
ippels
t spel
bewa-
enige
r een
rd in
leant-
>aard.
at ik
dui-
zijn,
alles
mat!
edekt
e, dat
gelijk
ichiet
dood
fiver,
was.
■t mij
nam,
tinige
rsten
stisch
zelf.
r het
i was
ik
hoofd
:r een
ter-
a zet
Ik
at ik
k het
andei
inde:
eiken
jn, ze
Hij
enige
ia een
twam
was
danig
een-
siste
n zes
is de
bad:
eden,
nat!”
sklok
vroeg
it hij
k ook
heeft
i idéé
om
eken,
kon
n zes
egen-
1, zoo
rij wel
rden
g'ng
)egon
1 mij
j zich
>gop.
erzet-
van
in ik
eene
at de
voor
ndere
n het
i was
nnige
sl ui-
ioedig
sn de
>r de
:zaam
t was,
leven
en ik
at ik
ABONNEMENTSPRIJS40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
de omzet bij de Bank des
reeds géstegen tot
ons land zon
liggen, eerst bij A. en
r ook
van de Publieke Schuld.
Vermindering van misdaden en dief-
ADVERTENTIEPRIJS17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad ie telefonisch aangesloten onder No. 4.
it hij
nnige
nnen-
tegen
eene
;el in
ik in
r was
gden,
geldsom blijft rente dragen. In
ze renteloos
daarna bij B.
De heer J. Frijda Lzn., aan wiens brochure
over dit onderwerp we een en ander ontleenen,
schrijft dat in Hamburg aan de filialen der
Duitsche Rijksbank slechts 5 pCt. in contant
geld of bankpapier wordt betaald.
Bij de Oldenburgsche Spar- und Leithbank
waren in 1906 aangesloten492 kooplieden,
285 arbeiders, 503 beambten, doktoren,
leeraren en militairen, 52 landbouwers, 137
vereenigingen, 77 renteniers en 399 dames.
Hoe verbazend snel bij onze buren het betalen
zonder geld is toegenomen, moge blijken uit
eenige cijfers.
In 1876 was
Berliner Kassenvereins
16711 millioen Mark.
In 1891 tot 81013 millioen.
In 1903 tot 15.125 milliard.
In 1905 tot 21.091 milliard.
Welk een verbazingwekkende som van giro
rekeningen in één jaar door één bank!
Het hier verrichte werk, afwikkeling der
verzekering tusschen banken, vennootschappen
en particulieren, wordt met het Engelsche
woord C 1 e a r e n aangeduid. Zulk een bank
heet dan Claeringhouse en de ver-
eenigde banken Claeringhous e-A aso
cial io ns.
De uitvinding van het systeem was hoogst
eenvoudig. Omstreeks 1750 bedacht een Lon-
densche kassierlooper, dat hij zijn wissels en
chèques wel kon innen met heel wat minder
voetstappen. Hij en zijn confraters kwamen
nu geregeld in een herberg bij elkaar om hun
wissels onderling uit te wisselen. Voor het
innen der wissels van een bank, was dus in
elke wijk één man voldoende.
Toen dit ter oore kwam aan hun chefs,
dachten deze: „Dat kunnen wij zelf wel doen!”
en reeds in 1775 waren bij het Londensche
Claeringhouse de grootste en voornaamste ban
kiershuizen aangesloten.
Maar nu we in vogelvlucht een blik hebben
geworpen op het buitenland, keeren we naar
Nederland speciaal naar Alkmaar terug.
Want we willen u namelijk de mogelijkheid
aantoonen, om met voordeel, zonder rijkswet,
te Alkmaar een plaatselijk giroverkeer
te beginnen indien de Nutsspaarbank ons
hierbij behulpzaam wil zijn.
Als dit ons dan wel goed bevalt, maar te
bekrompen blijkt, zullen we voorzeker er bij
het Rijk op aandriogen ons door de postspaar
bank het voordeel en gemak te verschaffen,
dat .Oostenrijk-Hongarije reeds jarenlang geniet
en op hoogen prijs stelt.
Richten we het oog op de Spaarbank te
Rotterdam, die 10 September 1807 een chèque-
en girodienst heeft ingevoerd, in hoofdzaak
hierin bestaande, dat men met inlegbewijzen
inleggen kan en met chèqnes terugbetaling
kan erlangen, maar ook tusschen de inleggers
onderling door middel van girobetaling en
inleg kan worden bewerkstelligd. Men begint
met een stamkapitaal van minstens f 25
te storten. De inlegger ontvangt dan de noodige
girokaarten enz., deponeert zijn handteekening
en teekent het reglement. Van toelating zijn
uitgeslotenminderjarigen en gehuwde vrouwen,
die geen machtiging hebben van haar man,
terwijl ook vereenigingen kunnen toetreden.
Ook personen, buiten Rotterdam woonachtig,
kunnen aan het verkeer met deze spaarbank
deelnemen.
De rentevoet wordt door het Bestuur be
paald. Tweemaal ’s jaars ontvangt elke
rekeninghouder bericht van
rekening.
Men ziet: Rotterdam is voorgegaan.
Zal Alkmaar niet volgen
Een poging hiertoe is net iets voor de
Alkmaarsche Winkeliers-vereeniging en
Hanze.
Da invoering van een wettelijk geregelden
Chéque- en Girodienst is echter niet slechts
een particulier- maar ook zeer zeker een
landsbelang.
Wij zouden te uitvoerig worden, indien
we dit hier wilden toelichten. Een Fransch
schrijver, Ernest Grinon, deed dit reeds in
1890 en rpemde van het betalen zonder geld
de volgende voordeelen
le. Vermindering van de belastingen. Inning
der chéques zonder bedrog en kosten.
2e. Afschaffing van die banken, welke
misbruik maken van het verleenen van crediet.
Se, Kostelooze leeningeu door den Staat.
Scheepvaart.
Lemmer. De vaart Sneek-Stavoren is door
de Groninger booten opengebroken. De bin
nenvaart zal nu spoedig geheel heropend zijn.
De stoompont Stavoren-Enkhuizen heeft
thans het goederenvervoer hervat. Het zal
nog wel eenige dagen duren voor dat de boot
het personenvervoer kan hervatten. O. N.
De waarde van een stem.
Bij de raadsverkiezing te Jaarsveld waren,
volgens de Ned. uitgebracht 148 stemmen, van
onwaarde 5, waarvan 73 stemmen op den
canlidaat der a.-r. den heer Joh. Verveer, en
72 stemmen op den candidaat der lib., den
heer M. Berrevoets, zoodat eerstgenoemde is
gekozen.
De waarde van één stem wordt door dezen
uitslag wederom duidelijk bewezen, doch nOg
meer valt hier het licht op als men weet dat
de gemeenteraad in genoemde gemeente door
deze verkiezing van links naar rechts is om
gegaan.
Voorwaar een leerzaam voorbeeld!
Afschaffing nachtarbeid.
De bakkerspatroonsvereeniging te Weesp
heeft besloten tot afschaffing van den nacht
arbeid in het bakkersbedrijf aldaar en’s mor
gens vóór 10 uur geen versch brood meer
verkrijgbaar te stellen. Tel.
Afpersing.
In den afgeloopen nacht heeft een ontslagen
volontair de woning van den directeur der
boterfabriek te Eiten weten binnen te dringen.
Het jongmensch bedreigde zijn gewezen chef
met een revolver en perste hem een aanzien-
lyke som gelds af. Alg.
IJs in zee.
Lemmer. Nog steeds is onze haven van de
openzee afgesloten door het ijs dat door den
Z. W. wind hoe langer hoe meer op elkaar
wordt geschoven; sedert Zaterdag is het ijs
steeds aan het kruien. De salonboot van de
Holl. Friesl. lijn, die van Amsterdam komende
hier trachtte binnen te loopen en haar dienst
weer hoopte te hervatten, zag geen kans door
deze ijsmassa heen te dringen. Ook ’t groot-
scheepsvaarwater langs de Lemsterrijn en het
Tjeukemeer is nog niet opgebroken.
Stavoren, 2 Feb. De proefvaart heden met
een der stoomponten heeft aan ’t licht gebracht,
dat er zich, vooral aan den Hollandschen
oever, nog heel wat ijs in zee bevindt, zoodat
heropening van het veer voorshands nog niet
te wachten is.
De pontdienst wordt evenwel morgen her
vat, echter alleen wat de dagdiensten betreft.
Tengevolge de meer zuidelijke windrichting
komt thans ijsgang langs de kust alhier voor.
Een paar zeilschepen, die blijkbaar hier wilden
binnenvallen moesten dientengevolge daarvan
afzien.
Uit Enkhuizen wordt gemeld, dat de booten
van de Fa. Verschure en Co. (Sneek-Amster-
dam en Sneek-Rotterdam) gisteren vanuit
Stavoren en Hoorn proefvaarten over de Zui
derzee hebben gedaan. „De Nijverheid” II,
(kapt. Baanstra) had groote-moeite de haven
van Stavoren uit te komen. Voor de Friesche
kust was veel ijs.
De „Vereeniging” II (AmsterdamEnk
huizen) vertrok gistermorgen van Enkhuizen,
maar moest bij Leek, wegens bet vele
drijfijs terug keeren. Toen koerste de boot om
Urk heen naar Nieuwediep, om zoo’t Noord-
Hollandsch Kanaal te bereiken. Er is meer
ijs in zee, dan men tot nog toe had vermoed.
Ook Urk is nog van verkeer op Kampen
verstoken, wegens veel ijs voor den Ketel.
Van Enkhuizen is gisteren de post aan
gebracht.
De „Minister Havelaar” zit te Kampen nog
steeds in ’t ijs opgesloten. De sleepboot
„Onderneming” heeft Zaterdag en Maandag
vanuit Enkhuizen de postdiensten met Urk
onderhouden. N. Sn. Ct.
Sneek. Hedenmorgen reed de tram van
kwart voor 9 op de Prins Hendrikkade een
kar van de firma van Gorkum en Witteveen
aan. Deze, beladen met eenige zakken, maakte
een zwaai en ging met veel geraas door het
raam van het kantoor der firma L. D. Tromp.
Van een paar fietsen, die tegen den muur
stonden, werden de stuurstangen geheel ver
wrongen, terwijl de handkar zelf ook belang
rijk gehavend werd.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
N. Sn. Ct.
Bond van grossiers in aardappelen.
Leeuwarden, 30 Jan. Heden vergaderde
alhier de bond van grossiers in aardappelen.
Besloten werd om vanaf 1 Maart a.s. de zakken
voor 15 cts. en de manden voor 50 cts. op
rekening der koopers te plaatsen. Was het
voorheen gewoonte, dat de zakken en manden
door de leveranciers afgehaald moesten worden,
in het vervolg moeten de afnemers zorgen,
dat ze aan huis van den leverancier of op de
marktplaats terug bezorgd worden, waarvoor
voor iedere mand 1 cent en voor iederen zak
i/2 cent wordt vergoed. De vereeniging is
koninklijk goedgekeurd. Alle zakken, alsook
de manden, moeten voorzien zijn van ’t merk
der vereeniging, zijnde een roodgeverfde ster.
De vergadering werd druk bezocht, o.m. ook
door handelaren uit Sneek, Bolsward, Joure,
enz. Besloten werd op 10 Febr. nogmaals te
vergaderen en wel te Sneek, opdat deze ver
eeniging en het doel van haar bestaan zoovee)
mogelijk in de provincie bekend zullen worden.
Het bestuur bestaat uit de heerenR. Bonte-
koe Rzn., Schrans, voorz.; G. Bouma, Hal-
lumerhoek, secr.; KI. Lautenbach, Berlikum,
penningm.; J. v. d. Leij, St.-Jacobi-Parochie
en T. Kamminga, te Stiens.
Wonseradeel, 31 Jan. In de heden ge
houden Raadszitting werd tot onderwijzeres
te Makkum benoemd mej. Evers te Nijmegen.
Aan mej. Rijpma en mej. Welling, beiden
onderwijzeres te Arum, werd met ingang van
1 April a.s. eervol ontslag verleend.
Het aantal vergunningen voor de geheele
gemeente werd bepaald op het maximum getal
van 30.
Harlingen, 31 Jan. In de waschinrichting
Hygiea had een zeventienjarig meisje J. S.
het ongeluk bij ’t mangelen op de door stoom
gedreven mangelmachine, de hand tusschen
de rollen te krijgen, zoodat deze werd plat
gedrukt en verbrand. Het meisje is in 't
ziekenhuis opgenomen.
Lemmer, 2 Febr. In de afgeloopen week
is alleen hier in ’t geheel 600 pond spiering
aangevoerd, alles door onze visschers onder
het ijs in zee gevangen. Voor deze spiering
werd van 5 tot 12 cts per pond besomd.
Hepk. Nwbl. v. Fr.
Goederenvervoer.
De Staatsspoorweg-Maatschappij heeft de
aandacht van haar personeel er op gevestigd,
dat de Italiaansche Staatsspoorwegen bagage
van de aansluitende spoorwegen slechts over
nemen, indien de koffers, manden, doozen,
enz. zoodanig gesloten zijn, dat zij met geweld
niet kunnen geopend worden, zonder dat
daarop sporen van beschadiging achterblijven.
Aan deze voorwaarde voldoen dus niet manden,
doozen, tasschen enz., waarvan, ook al zijn
zij met een goed slot gesloten, toch met
eenig wringen of rukken de deksel of zij
wanden zóóveel opgelicht of terzijde geschoven
kunnen worden, dat daaruit een .gedeelte van
den inhoud kan worden weggenomen, zonder
dat het slot breekt of de deksel of zijwanden
uiterlijk beschadigd worden, Alg. H.
4e. Delging
5e.
stallen.
6e. Ophouden van verlies door faillisse
menten.
7e. Vermindering van het aantal recht
banken en gerechtshoven.
8e. Sterke vermindering van baar geld.
Lage kapitaalrente en daardoor goedkoopere
en overvloediger voortbrenging. Mindere
kosten van muntslag. Minder verlies bij het
koopen van edele metalen.
9e. Vermeerdering van de voordeelen van
den arbeid.
10e. Aan iedereen wordt kosteloos het
werktuig van den arbeid in handen gegeven.
Wat ons betreft is de beste aanbeveling,
dat ons geld rente geeft, we weinig geld in kas
behoeven te hebben, gemakkelijker admini
stratie, niet meer kunnen koopen, dan wij
eerlijkheidshalve mogen, minder gevaar hebben
te duchten van diefstal en brand.
Krachtiger gezegdHet beste bewijs, dat
we een Rijks Chèque- en Girodienst moeten
hebben, is dit
dat hij in andere landen zoo uit
stekend bevalt.
De heer J. KNOPPERS W.Kz. te Alkmaar,
schreef in de De Nieuwe Courant het volgend
artikel, dat ons voor Bolsward ook belangrijk
voorkomt.
Lezer, betaal zonder geld en breng uw geld
naar de spaarbank.
Wat klinkt zulk een raadgeving ons
Nederlanders nog vreemd in de ooren. Het
is of ons iemand verzocht even een paar
sterren te plukken. Het schijnt een on
mogelijkheid.
Maar in het buitenland spot men met onze
achterlijkheid. En met onze domheid om
millioenen zilvers renteloos te laten liggen.
„Hé”, vroeg verleden jaar, in een winkel op
de Laat, een Bulgaar, „hé, betaalt gijlieden
hier nog met geld
Stel eens, dat ge thuis een kwartje van
uw moeder moet hebben en uw moeder een
kwartje van u. Gaat ge elkaar dan betalen
Och neen, ge herinnert elkaar even aan de
schuld en daarmee is de schuld tevens betaald.
Eenvoudiger kan het wel niet en in het
grootbedrijf en den groothandel wordt, iets
minder eenvoudig, dan ook op deze wijze
verrekend en afgerekend.
Denk eens, dat al die milliarden schuld
moesten worden uitbetaald. Er zou geen specie
en geen tijd voor zijn.
Maar in den kleinhandel, waarlijk zoo klein
niet, maar iets van vele millioenen guldens
's jaars en voor de huishouding wordt schier
alles nog in specie en bankpapier uitgeteld
men verliest tijd en rente en stelt zich bloot
aan gevaar van diefstal en brand. Aan ver
gissen en „stroppen”.
Waarom toch
Wel, omdat het altijd zoo geweest is.
Anders gezegd omdat de Nederlander zoo
uiterst moeilijk breken kan met de sleur.
Maar toch ook om een andere reden. Ouze
wetgeving, regelende het doen van betalingen,
is totaal verouderd; ze dateert van 1838.
Alle pogingen om een wet te verkrijgen, zich
aanpassende aan de behoefte van onzen tijd,
zijn ijdel gebleken. Het betaalmiddel is ten
onzent een steeds meer knellende dwangbuis,
maar de groote menigte acht dit de natuurlijke
toestand en vraagt er de regeering niet om
haar de handen vrij te maken.
Een belemmering is geweest, dat men aan
het moderne betaalmiddeleènzeerohpraktischen
naam heeft gegeven. Het heet Cheque- en Giro
verkeer. Een naam, die afschrikt. Hadden we
hem hierboven geschreven, ge zoudt dit art.
vrij zeker hebben overgeslagen.
Het Italiaansche woord giro beteekent
overschrijving. Het mandaat of verzoek
aan een bank om over te schrijven, is de
chèque.
De bank, die in ons land velen wenschelijk
achten, is de Rijkspostspaarbank. Anderen
begeeren, dat de Posterij met dit verkeer zal
worden belast.
Andere banken, bijv, de Ned. Bank, keeren
geen rente uit over het vastgestelde bedrag,
dat men steeds bij de bank te goed moet
hebben. De Spaarbank te Rotterdam doet dit
wel. Ook al teneinde omslachtigheid te ver
mijden, zou een Postspaarbank dit ook wel
doen en ook daarom de voorkeur verdienen.
De arme oudjes, die in Engeland Staats
pensioen hebben, ontvangen van ’t Rijk
eenvoudig een boekje met chèques a 5
shillings of 3 gld. Aan het postkantoor
scheurt men iedere week één chèque uit en
telt de 5 sh. neer. Extra-ambtenarij komt er
niet bij te pas.
In Óostenrijk-Hongarije, het land, waarde
girodienst het best is ingericht en 99 pCt.
der rekening-houders er gretig gebruik van
maakt, geschièdt ’t meerendeel der betalingen
door middel van een chèque .op de post
spaarbank. Men betaalt zijn doktersrekening,
huishuur, slagersrekening, zijn bakker, krui
denier, schoenmaker, modiste, waschman, enz.
enz. met een papiertje, terwijl het geld rente
afwerpt in de spaarbank.
Ook de belastingen, waterleiding, electrisch
licht, telefoon, men betaalt het alles zonder
geld.
Omgekeerd betaalt het Rijk per chèque op
de postspaarbank de salarissen zijner ambtenaren
en de aan het Rijk gedane leveranties.
Moet A. aan B. honderd kronen betalen,
hij laat die som eenvoudig overschrijven van
zijn spaarbankboekje op dat van B. De bank
geeft aau beiden hiervan een bewijs en de
Bolswardsche Courant
