Bolsward en Wonseradeel.
s
- Nieuws- en Advertentieblad
((ONA
Cacao
1914.
53ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 26.
ESTE
|EEN VLIEGER DIE ALTIJD OP GAAT
r
O
Zondag 29 Maart.
RECLAME.
Uit de Raadszaal.
DE KOOKLESSEN.
V.
VOOR
Afzonderlijke
X
DE
4.
de
ik
eene
t
1.
2.
3.
nu
een
nu weer
wees
U
9f
5t
n'
/v i
5.
6.
i die liever op de Donder-
over andere dagen is niets
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 8 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad it telefonisch aangesloten onder No. 4.
✓vAN HOUTEN’S
i AlSswCTS
dus dezen keer eens heel
gemakkelijk afgekomen, en waren spoediger
gereed dan de Raad, want zoo’n behandeling,
van 't kohier eischt nog al wat tijd. Al de
burgers der stad zoo achtereenvolgend
finantieel te wegen, dat vordert tijd, overleg
en bespreking.
Wij hebben het eind niet afgewacht, maar
veronderstellende dat het in deze zitting is
afgedaan, werd na de opheffing der schorsing
het kohier vastgesteld, gelijk in de geheime
zitting is besproken.
Wat het resultaat der behandeling is, zal
ieder aangeslagene dan weldra voor zich zelf
kunnen nagaan op zijn belastingbiljet.
men wel goed
voor mij heb op
tegen mijn eigen
Doch er zijn ook nadeelen beweert men. Ten
eerste dan het gebruik van gas is duur.
Dit is betrekkelijkals men er goed mee
over weg kan, en dat leert spoedig genoeg,
is het niet duur. De kachel verbruikt bij het
aankomen al reeds eenige brandstof voor men
de pannen te vnur kan zetten, en ook als
't eten gaar is, blijft er nog vuur over, dat
vaak nutteloos weggaat. Als het eten op ’t
gas eenmaal kookt, behoeft de pit slechts
zachtjes te branden, en dan neemt het weinig gas.
Dat gas niet duur is in ’t gebruik, bleek
wel de vorige week toen hier in deze zaal
in de verschillende kook- en braadpannen
voor ongeveer 40 personen een maaltijd was
gekookt en er niet meer dan 5 M3. gas
benoodigd was geweest, dus voor 35 cent.
Door toepassing van hooikist en kranten kan
koken op gas zelfs heel goedkoop worden,
want daarbij behoeft niets verloren te gaan.
Is de pan gereed, dan eerst steekt men het
gas aan, door ’t kraantje af te draaien is bij
het gaar zijn, de gastoevoer ook direct afge
sloten.
Hierbij mag ik even terugkomen op het
geval der vorige week, dat een toestel in
brand vloog door het af halen der gutta percha
gasslang. Dit afhaken kan men voorkomen
door een draad stevig om de verbinding te
bevestigen, en nog meer afdoend is het, de
verbinding te bewerkstelligen door een metalen
buis. Het gasstel kan dan natuurlijk niet
van plaats verwisselen, doch meestal heeft dit
ook een vaste plaats, en is verplaatsbaarheid
niet noodig. Als men het toestel schoon moet
maken, is het, door aan een vleugelschroef te
draaien, heel gemakkelijk los te krijgen. Het
gevaar, dat men de vorige week meende te
zien, is hierdoor geheel ondervangen.
Nog een nadeel van ’t gasgebruik is, dat
het eten gauw aanbrandt, omdat het gas een
geweldige hitte geeft. Door 't onderleggen
van een asbestplaatje is dat aanbranden te
voorkomen, en ook is er te zorgen dat de
vlam niet te hoog gaat. Dat bespaart ten
eerste gas en ten tweede kookt de spijs dan
gematigder. Een ander nadeel van ’t gas is,
dat de verbrandingsproducten, dat is de lucht
van 't vuur, in de keuken hangen blijven.
Door het openhebben van den schoorsteen of
door ’t aanbrengen van een afvoerbuis kan
men dat bezwaar heel gemakkelijk te boven
komen en trouwens bij petroleumstellen heeft
men nog meer last van de brandlucht.
Dan noemde de juffrouw nog dat bij gas
verbruik men niet zoo goed de warmte over
de keuken krijgt als bij een gewone kachel,
zoodat het in den winter vaak te koud blijft,
om er prettig te werken. Dit mag bij strenge
koude waar zijn, in den zomer is het weer
een voordeel, want dan voor die heete keuken
fornuizen te staan is niet alles.
voor de openbare zitting
te schorsen, en dus konden wij verslaggevers
weer opstappen.
Wij waren er
-
V-
r-
hen, die de uitdrukkingen hebben gebezigd,
natuurlijk na bekomen verlof, want en
dat geldt bij mij als een heilige regel„men
mag niet uit de school klappen”.
Maar door al mijn gebazel zou
hoofdzaak haast uit het oog verliezen.
Mejuffrouw Bennema hield ook
een algemeene beschouwing vooraf, en
er op dat men de warmte bewaart door middel
van slechte warmtegeleiders. Wij kleeden ons
in den winter warmer door wollen kleeren
aan te trekken, men bestopt de zaken die
men voor de koude wil beschutten onder
hooi, stroo, enz. Men kan de thee warm
houden onder een theemuts, de planten in
de ramen worden beschermd door tegen de
glazen een papier te zetten. Op het beginsel
dat de warmte behouden blijft, en door die
poreuze stoffen wordt tegengehouden om uit
te stralen, berust het koken in de hooikist.
En er volgde een beschrijving hoe die moest
worden vervaardigd, ook hoe men ze gebruiken
moest, heel duidelijk en bevattelijk, en de
dames luisterden gedurende die bespreking
zoo aandachtig, dat ik niet noodig oordeel
er nadere melding van te maken. Die ’t niet
goed begrepen heeft, of die er niet mee
terecht kan, kan gerust naar zuster Timmer
gaan, die is bereid „allen ter hulpe te zijn”.
Ook het koken in kranten trok de volle
attentie en dat inpakken zal
hebben gadegeslagen. Ik
dat oogenblik gedacht en
gezegd: Gelukkig, vriend, dat al het papier
dat je bekladt, nu toch tenminste nog goede
diensten bewijzen kan. Helpt het ’t menschdom
niet aan geestelijke spijs, ’t kan toch dienen
bij het gereedmaken van de lichamelijke spijs
met andere woordenkomt het aan hart en
gemoed niet ten goede, dan kan de maag er
toch nog baat bij vinden.
Toen Mejuffrouw Bennema vervolgens, onder
het geven van practische wenken en aan
wijzingen de potjes te vuur had, betrad zij
weer den catheder om te spreken over het
koken op gas. Spreekster had op een tentoon
stelling eens twee platen gezien, waarbij op
de eene een oud vrouwtje alle moeite had
een kachel met takjes, spanen, turf enz. aan
te maken en op de andere een kookster bij
een gasfornuis met het grootste gemak haar
pannetjes kookte.
Dat „oud en nieuw” of „voorheen en thans”
gaf een eenigszins vergroot beeld van 't onder
scheid tusschen de gewone turf- of kolen
kachel en het gaskookstel. De voordeelen
van gas zijn lo dat het terstond klaar is,
en men geen drukte heeft met kachelaanzetten
enz. 2o dat bespaart tijd, 3o men heeft geen
stofboel en geen zwarte pannen, 4o men heeft
geen bergruimte noodig voor brandstoffen, en
zoo was er nog wel meer ter aanbeveling.
2.
Wij persmannen hebben ons al met vele
en velerlei zaken te bemoeien. Bij allerlei
soort vergaderingen en bijeenkomsten, wordt
onze tegenwoordigheid gewenscht soms is
het woord „toegestaan” wel zoo juist bij
uitvoeringen en festiviteiten, bij ondernemingen
van liefdadigen aard, bij voordrachten, be
sprekingen en redevoeringen, overal moeten
wij mee in de voorste gelederen. Wat een
verschil van beginselen en inzichten hebben
wij uit den mond der redenaars op te teekenen,
wat een verschil van talenten op gebied van
muziek, tooneel, politiek, kunst en nog meer
hebben wij te beoordeelen, wat wordt onze
medewerking gevraagd bij het bevorderen van
nuttige, noodige, noodzakelijke liefdadigheids-
ondernemingen en bij vereenigingen van
philantropischen aard, wat een mengelmoes
van kunst, wetenschap en liefdadigheid passeert
onzen geest en om na dit aanloopje maar
eens te komen op ons onderwerp wat een
„stamppot” van dat alles wordt zoo lang
zamerhand onze kennis en ervaring. De
kokerij was bij dit alles wat wij al zoo hebben
meegemaakt weer een nieuw product. Reeds
vooraf hebben wij ons beijverd om de aandacht
onzer huismoeders te vestigen op dit belang
rijk onderwerp, belangrijk in ons oog omdat
wij het vraagstuk van de maag zoowel van
politieke als medische zijde als een zeer ge
wichtige kwestie hebben hooren behandelen.
Door goedkoop en goed voedsel dachten wij
dus dat die beide rubrieken de staathuis
houdkundigen en de doctoren bevredigd konden
worden, en dat is dus wel een zaak van
gewicht.
Ten zeerste verheugden wij ons dan ook,
toen wij den vorigen Woensdag de Doelezaal
zoo flink gevuld zagen met de dames, huis
moeders en vele jonge dames, allen belust om
met de kunst van goed etenkoken nog eens
beter op de hoogte te komen. Al mag hierbij
vrouwelijke nieuwsgierigheid ook al een duit
Mevr, in die
groote vergadering even een „zeitenhieb”
meende te moeten toedienen, mag ik ook
tegenover ’t publiek mij verdedigen. Dat
ik ingenomen was met het mooie plaatsje
blijkt reeds uit mijn vorig verslag ’k heb
't daar met opzet vermeld maar dat te
vroeg wegloopen, daar zat de knal van de
vuurpijl. - Welnu, dames, dat is wat mij
betreft, gedaan in uw voordeel.
Ik zag zoo vele monden die gespijzigd moesten
worden, zoo’n tal van begeerige oogenparen,
toen de deksels van de schotels werden
genomen, dat ik dachtEr is nooit genoeg
om allen te verzadigen 1 en dat bewoog mij,
en het reeds vermelde „ganzengesnater”
heeft er misschien ook invloed op gehad,
want ik moet eerlijk zijn om met leege
maag te vertrekken.
Mevr, zal dus wat mij betreft mij wel
willen excuseeren, want wij zijn het overigens
zoo goed eens. Sprak Mevr, dat men „zijn
oordeel moest opschorten”, ik had die
woorden reeds gebezigd in mijn vorig verslag,
toen ik na eenige stemmen uit de menigte
te hebben meegedeeld, zei: „waar de oordeel
vellingen zoo uiteenloopen, zullen wij ons
oordeel maar opschorten tot den laatstenavond”.
Door die „stemmen uit de menigte” te
geven, blijkt reeds, geachte damesschaar, dat
mijn geest nog bij u vertoefde, en ofschoon
zelf u niet hoorende, ik toch mijn verklikkers
had, wat ik daar neerschreef is historisch
in ’t zakje hebben gedaan, wij vertrouwen waar, 'k Zou de namen kunnen noemen, van
Vrijdagavond werd eene ziting van den
Raad dezer gem. gehouden. Deze vergadering
was als een openbare aahgekondigd, en dat
moest, want het kohier hoofdelijken omslag
werd behandeld, en dat moet in openbare
zitting worden vastgesteld. De behandeling
van ’t kohier echter heeft in geheime zitting
plaats, zoodat, wijl er geen andere punten van
behandeling waren, de zitting na de opening
weer heel ras geschorst werd.
Wij konden even tellen, dat er 12 leden
tegenwoordig waren, terwijl de heer Praamsma
afwezig was. Van deze was een kennisgeving
ingekomen, dat hij, als Armvoogd, tot zijn
spijt verhinderd was tegenwoordig te zijn,
wijl de vergadering op Vrijdag is. Hij maakte
daarbij attent op.art. 2 van het reglement,
dat bepaalt dat de vergaderingen op Donderdag
zullen worden gehouden.
De Voorzitter merkt naar aanleiding hiervan
op, dat hij nergens heeft kannen vinden, dat
de vergaderingen op Donderdag moeten worden
gehouden. Wel gold de bepaling dat enkele
Dinsdagen zijn aangewezen, maar een jaar of
10 geleden is door eenige raadsleden bezwaar
gemaakt en zag men
dagen gesteld, doch i
bepaald.
De Voorzitter doet het voorstel de lezing
der notulen uit te stellen, wat wordt goed
gevonden.
Daarop stelt hij
toch dat werkelijke belangstelling de drijfveer
zal zijn geweest, om in zoo grooten getale op
te trekken naar de lessen van Mej. Bennema.
Wijl de vereeniging voor Vrouwenkiesrecht
dit hier op het getouw heeft gezet, dit mag
wel even in het licht gesteld worden, blijkt
toch wel duidelijk, dat het Bestuur dier ver
eeniging ook een open oog heeft op de plichten
der vrouw, (hier hebben wij politiek) dat
het Groene Kruis deze zaak steunt en bevor
dert, bewijst wel dat de voeding een belangrijk
iets is, ook op het gebied der ziektebestrijding
(hier hebhen wij dus de medische zijde)
en dus zijn hier in Bolsward de politieke
actie en de medische wetenschap al in ver
eeniging bezig tot bevordering van ’t volks
welzijn. Gewis dit pleit al reeds genoeg om
de zaak belangrijk te noemen.
’t Verheugde ons dan ook weer, dat de
schare toehoorderessen de tweede maal niet
onderdeed voor de eerste week. Dit is ook
voor de besturen een aangename ervaring, en
geeft hen voldoening, wijl het getuigt van
waardeering van hun streven.
Over dezen 2en avond moet ik het nu dan
hebben, en ik zal maar weer evenals den
eersten keer beginnen met het Menu te geven.
Witte boonen met zure saus.
Stamppot van bieten en witte boonen.
Gebakken bokking met aardappels en
botersaus.
Haché van varkenshart met rijst (in de
hooikist gekookt).
Boekweitengort (in kranten gekookt).
Drie in de pan met kaas en met
rookworst.
Gewis weer een goede verscheidenheid
Mevrouw Beekhuis opende de vergadèring,
en sprak haar genoegen uit dat zoovelen
wederom aanwezig waren. Daar haar geruchten
ter oore waren gekomen, dat sommige gerechten
der vorige week niet extra bevallen waren,
wees zij er op, dat over smaak niet valt te
twisten, en dat men eerst dikwerf aan een
gerecht moet gewennen, eer men het leert
waardeeren. Zij roept dan ook uit„Bestudeer
de recepten en schort zoolang uw oordeel op 1”
Het koken in de hooikist en in kranten,
dat heden, bij meer anders, zal behandeld
worden, is voor velen nog een raadsel, en dat
raadsel zal heden worden opgelost.
Ten slotte zette Mevr, ons „heeren van de
pers” even in ’t zonnetje, door schalks op te
merken, dat wij, die zoo’n extra plaats hadden^
er van door gingen, toen de gerechten klaar
waren.
Dat laatste bracht de lachspieren even in
beweging van heel de damesschaar, en dat
maakt, dat ik, voor ik mijn verslag vervolg,
daar even bij blijf stilstaan.
Dat men om mij lacht (ik spreek hier
in ’t enkelvoud, want mijne collega’s moeten
het voor zich zelf maar uitmaken) is mij aan
genamer dan dat men tranen over mij vergiet,
want ik vrees wel, dat mijn toestand dan
hachelijk moet zijn. Maar
even
I
>.13
'.25
ifi
13
>5
I
L
3.-
3.45
g*
2
-z i
^Sfs
jggigöp-;■-
Bolswardsche Courant
V-
