Kieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
H
1914.
Verscüijnt Donderdags en Zondags.
No. 42.
53ste Jaargang.
De bloemen velden van Aruinc.a.
I
'dis
Zondag 24 Mei.
De Jongere Vredesvriend
als soldaat.
BINNENLAND.
I
VOOR
Afzonderlijke
Vrede door Recht,
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
een gewoon stel gezonde hersenen, dan
ik zeer zeker niet op het idee zijn ge-
eens openlijk in ons
waar mij uit het verdere gesprek,
et bovenbedoelden persoon bad, bleek,
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
men hier zijn gang,
en doch dyn bést”, zoo
bouwers, ze lieten de lui
verzorgden zoo goed mogelijk
J. C. Zij had n.l. 14 vuile kipeieren in een
kom met water buiten staan om die later af
te wasschen. Doch toen zij hierbij terug kwam,
hadden de raven de eitjes meegenomen het
land in. Een leege dop lag nog bij de kom.
De Banier,
Verzekering tegen werkloosheid.
Door de commissie, daartoe ingesteld door
het Nederlandsch Verbond van Vakvereni
gingen, is rapport uitgebracht betreffende den
stand en de ontwikkeling der werkloosheids
verzekering.
Rijp voor oplossing wordt het vraagstuk
der verplichte verzekering tegen werkloosheid
in elk geval in ons land niet genoemd.
Uitbreiding der beslaande vrijwillige ver
zekering door krachtigen steun van Rijkswege
zal, volgens het rapport, het beste middel
blijken om op dit gebied in ons land in niet
te verre toekomst tot meer afdoende voor
ziening te komen.
De Regeering moet een Staatswerkloosheids-
fonds stichten. Dit fonds moet rechtstreeks in
betrekking treden tot de kassen der vakbonden.
Deze kassen moeten worden gevoed door bij
dragen van de verzekerden en van den Staat,
die zoo noodig een deel zijner uitgaven kan
verhalen op de gemeenten. De steun van het
Rijksfonds moet het mogelijk maken, dat ook
in vakken met groote werkloosheidsfrequentie,
zoowel in tijd van goede als slechte conjunc
tuur, aan de leden gedurende een ruimen
termijn een redelijke ondersteuning kan worden
verstrekt, zonder exortbitant hooge contributies
te heffen.
De werkloosheidskassen moeten blijven zuiver
instellingen der vakbonden, waarvan het be
stuur en beheer uitsluitend door deze wordt
gevoerd. De Staat kan waarborgen treffen, dat
de gelden dezer kassen uitsluitend worden
besteed voor het doel, waarvoor zij zijn opge
bracht, terwijl hij zich een uitgebreid recht
van controle op de werking der kassen kan
verzekeren.
Het rapport raamt, dat de bijdrage uit de
openbare kas per verzekerde allicht tot het
drievoud van het tegenwoordige bedrag zal
stijgen. Bij 35.000 verzekerden zal dus op
een bijdrage van pl.m. f 150.000 moeten
worden gerekend.
De rekening wordt nu verder eenvoudig.
Wanneer na korten tijd is bereikt, dat 140.000
verzekerden bij het fonds zijn aangesloten,
zal de bijdrage uit de openbare kas vermoe
delijk f 600.000 bedragen. En wanneer het
na enkele jaren mag gelukken 280.000
300.000 arbeiders in de verzekering te betrek
ken, zal dat bedrag misschien stijgen tot
f 1.200.000. Aannemende, dat een derde
der bijdragen op de gemeenten wordt ver
haald, zal eerst na eenige jaren de Staat voor
een bijdrage van f 800.000 per jaar komen
te staan.
Heerenveen, 22 Mei. Men deelt ons mede
Vermoedelijk naar aanleiding van de door de
bakkerspatroons getroffen overeenkomst met
hunne gezellen om op Hemelvaartsdag, noch
op den Tweeden Pinksterdag te bakken, hebben
verschillende kasteleins te dezer plaatse zich
schriftelijk gewend tot de patroonsvereeniging,
om op Pinkstermaandag wèl te laten bakken.
Mocht .men van patroonszijde hiertoe niet
bereid zijn, dan zouden de kasteleins, aldus
luidde ’t schrijven, zich langs anderen weg
van brood voorzien. In eene gisteravond
deswege gehouden spoedvergadering hebben de
bakkerspatroons evenwel besloten hun eens
genomen besluit te handhaven, zoodat op
a.s. Pinkstermaandag niet wordt gebakken.
Hennaarderadeel, 20 Mei. De eerste vee
houders in deze omgeving zijn met maaien
begonnen, deels met de maaimachine en deels
met de zeis. Leek het voor enkele weken,
dat de hooioogst overvloedig zou worden,
wanneer men nu door de landerijen gaat, valt
het erg tegen. De koude der voorgaande
weken heeft den groei zeer tegengehouden.
Heerenveen, 21 Mei. Ook hier een droef
geval met ’n afgedwaald vierjarig knaapje. De
kleine Nicolaas Withaar was in den middag
alleen de straat opgegaan. Het laatst zag
men hem op de brug bij het pakhuis van
den heer Pothaar, sinds werd hij vermist.
Met behulp van den politiehond van den
wachtmeester der marechaussee alhier werd
op verschillende plaatsen gezocht, maar ver
geefs. Eindelijk tegen 10 uur in den avond werd
het knaapje verdronken gevonden nabij boven
genoemde brug.
gelegenheid, die uw optreden hen geeft, zullen
benutten om een opstootje te veroorzaken.
Maar diezelfde elementen zullen straks met
evenveel genoegen een vechtpartij beginnen
wanneer ge een stevigen borrel als belooning
voor den overwinnaar uitlooft!
Neen, dat zijn niet de menschen, die wij
noodig hebben.
Tracht daarom even zuiver te schieten,
even hoog en ver te springen, even lang en
hard te loopen als de meer strijdlustig aan-
gelegden onder uwe makkers.
De lichamelijke ontwikkeling maakt u tevens
voor meer geestelijken arbeid geschikt en die
lichamelijke en geestelijke ontwikkeling kan
niets anders dan u te pas komen bij uw streven
voor den wereldvrede.
Doe uw plicht, maar steek niet onder stoelen
of banken, dat gij het een betreurenswaardig
verschijnsel vindt, dat in een eeuw van zoo
genaamde beschaving, deze militaire ontwik
keling nog als plicht beschouwd moet worden.
Wanneer zich daartoe misschien de gelegen^
heid mocht voordoen, toon dan, dat gij geen
greintje minder moed bezit dan de meest
vurige voorstanders van den oorlog, wanneer
het er om gaat een menschenleven te redden
of voor ongeluk te behoeden.
En wanneer men u daarvoor mocht huldi
gen, laat dan niet na er op te wijzen, dat
gij dienzelfdeu moed niet gehad zoudt hebben
wanneer gij daarmede een menschenleven had
moeten vernietigen of in het verderf storten.
Wees een goed soldaat, zoolang soldaten
nog noodig zijn, maar laat niet na er zooveel
mogelijk toe bij te dragen dat zij binnenkort
niet meer noodig zullen zijn.
G. H. S. Jr.
Octrooiwet.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijziging
van de Octrooiwet, wenschelijk gebleken deels
in verband met de gewijzigde bepalingen van
de conventie van Parijs, deels op grond van
de ervaring bij de toepassing der wet opge
daan.
In de eerste plaats werd ter vermijding van
mogelijke chicanes vastgesteld, dat de nieuw
heid der uitvinding moet worden getoetst aan
den stand der wetenschap op het oogenblik
der aanvrage.
Verder wordt bepaald, dat elke aanvrage om
octrooi slechts één uitvinding mag betreffen.
Ten slotte worden die wijzigingen voorge
steld, welke noodig zijn geworden door de
Conventie te Parijs.
Actie van Kappersbedienden.
De kappers- en barbiersbedienden te Hil
versum zijn druk in de weer voor het ver
krijgen van den vrijen Zondag. De patroons
zijn sympathiek tegenover dit plan gezind, op
één na. Doch ook deze laatste ging mede
met het plan tot sluiting zijner zaak op
Hemelvaartsdag tot op het laatste oogen
blik, toen hij bekend maakte toch gedurende
den gewonen tijd geopend te zullen zijn.
De andere patroons waren daardoor gedwon
gen eveneens te laten werken.
Gisterochtend werd daarom door verschil
lende bedienden bij den onwilligen patroon
gepost en werd getracht de klanten over te
halen zich bij een ander te laten scheren.
Bij verschillenden gelukte dit dan ook.
De politie hield een oogje in ’t zeil, doch
alles liep kalm af, Alg. H,
Het was op Maandag 14 October 1912,
dat er eene eigenaardige samenkomst werd
gehouden op de zathe van den heer J. H.
Ypma te Arum. Daar waren bgeen gekomen
verschillende landbouwers uit den omtrek, die
besloten hadden zich te gaan toeleggen op de
tulpencultuur.
Als deskundigen waren aanwezig leden der
firma Alkemade, bollenkweekers te Noordwijk,
vader en zoons, welke de bollen geleverd
hadden, nadat door den ouden heer Alkemade
onze grond was onderzocht op geschiktheid
voor deze teelt. Dat onderzoek was naar
wensch afgeloopen, goed, zeer goed zelfs,
was onze Friesche grond.
De vlag wapperde op het veld, de mooie
Vaderlandsche vlag. Feestelijk werden de eerste
tulpenbollen aan den grond toevertrouwd,
daar buiten op den akker werd een ernstig
woord van hoop en verwachting gesproken.
En, ais daarna de vriendelijke gastheer
J. H. Ypma allen ten -zijnen huize had ge-
noodigd, werd er in gezellig samenzijn, bij
een goeden feestdronk en een fijne sigaar,
nog menige wensch geuit op de goede ver
wachting van de nieuwe onderneming.
In diezelfde dagen zijn onder Arum, Wit-
marsum en Kimswerd meerdere velden beplant
geworden.
Een kapitaal van ruim veertienduizend
gulden aan bollen werd aan den grond toe
vertrouwd. Dat was ’n heele onderneming voor
onze boeren, temeer daar zij leeken waren op
het gebied der kweek en zij dus geheel en al
moesten afgaan op den raad en net advies
der firma. Alkemade.
Verbazend wat er om die eerste planting
wat te doen is geweest. Schrijver dezes had
gemeend dat het feit der eerste bollegging,
als zijnde het begin eener nieuwe cultuur,
niet onopgemerkt mocht blijven. Daarom gaf
hij een verslagje van een en ander aan de
pers over. De firma Alkemade liet dit episteltje
overnemen door andere bladen.
En daar kwam het los. Van meer dan eene
zijde werd er geschreven dat de zaak op losse
schroeven stond, dat de Friesche bodem on
geschikt was voor bollencultuur,... ja, men
werd zelfs persoonlijk, bij ’t beleedigende af.
Maar, daar werd kranig tegen geschreven, ja,
ten leste werd een aanvaller knap in den
hoek gezet.
En intusschen ging
z/Lit de ljue rabje
dachten onze
praten en
hunne velden.
af en nemen nieuwe variëteiten. Want variatie
is er ontzettend in de keus der tulpen,
men zou kunnen spreken van Tulpenmode.
Moge deze cultuur ten goede komen aan
landbouwer en werkman. Dan zullen we het
oogenblik zegenen, het oogenblik van Maandag
morgen 14 October 1912, ’s morgens half elf
toen de eerste tulp werd gezet en we mochten
gaan spreken van «de bollenvelden van Arum”.
Ws.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Hindeloopen, 22 Mei. Gisteren is het
badseizoen alhier geopend, hieraan waren
eenige feestelijkheden verbonden, als het houden
van een zeilwedstrijd op zee, optocht in oud-
Hindelooper costuum en muziekuitvoering op
het strand.
Een groot aantal bezoekers kwamen des
namiddags in het kleine nette stadje aan.
Vele fietsen en auto’s brachten tal van men-
scben bij het paviljoen samen, die genieten
konden van de heerlijke zeelucht. Het weder
was prachtig, hoewel er voor den zeilwedstrijd
te weinig wind was, zoodat de scheepjes bijna
stil lagen op het watervlak.
Met voldoening mag Hindeloopen terugzien
op het groot aantal bezoekers dat op pl.m.
5000 geschat wordt. Velen maakten van de
gelegenheid zich door baden te verfrisschen
gebruik. De Banier.
Ijlst. Dat de raaf een roofvogel is, onder
vond hier de dochter van den landbouwer
Tweemaal is het voorjaar geweest sinds dien
14en October 1912. En ook tweemaal hebben
honderden zich kunnen verlustigen in den
aanblik dier bloeiende tulpenvelden.
Ze hebben gebloeid, ze zijn gerooid,
opgeborgen weer uitgeplant en hoe
ze dit voorjaar stonden in rijkdom van kleuren
en geuren dat weten we nog allen.
Maar, daar was nog steeds geen enkele cent
binnen gekomen van het uitgezette kapitaal,
dat nog vermeerderde door werkloon, rente
verlies, huurwaarde enz.
Hoe zou dat alles uitkomen op den duur?
Zou men beschaamd worden in zijn ver
wachting
Met groot genoegen mogen we hier ver
melden het feit, dat er is verkocht... goed
verkocht en beste prijs gemaakt. Dezelfde
firma Alkemade, die de bollen had geleverd,
heeft nu gekocht.
’t Kan uit, best ook!
Een onzer bouwers, die een kapitaal van
f3134.85 in zijn onderneming heeft gestoken,
beurt nu f 1241.55,hij trekt dus 39.6
procent, waarvan natuurlijk afgaat huurwaarde,
werkloon en rente.
Een ander trekt van een zesde deel van
een pondemaat f 480.
Enkele soorten deden hoog opgeld. De
prijzen zijn (voor veldgewas, gemengd) o.a. voor
de «Matalas” f 110,voor de «Proserpine”
f90,«Couronne d’Or” f75,«Couleur
de Cardinal f 50,«Witte Valk” f 50,
alles per H.L.
Als de toestand zoo blijft is de tulpenteelt
bier ingeburgerd. Vooral de dure «Matalas”
(f 110 per H.L.) vermeerdert op onze klei
reusachtig.
Enkele bouwers schaffen sommige soorten
«Hoe denkt U, die lid zijt van den Bond
van Jongere Vredesvrienden, uw dienstplicht
te vervullen vroeg mij onlangs één mijner
kennissen.
Mij dunkt, het antwoord op deze vraag zal
de meesten onder ons toch wel niet moeilijk
vallen en indien die vraag dan ook niet tot
mij gericht werd door iemand, in het bezit
van
zou
komen, deze quaestie
blaadje te behandelen.
Doch,
dat ik m
dat bij het als een absolute onmogelijkheid
beschouwde dat iemand, die werkelijk een
vurig ijveraar voor wereldvrede is, in zijn
diensttijd toch zijn verplichtingen nauwgezet
kan vervullen zonder daarbij voortdurend met
zijn eigen innerlijke gevoelens in botsing te
komen, daar meende ik goed te doen dit
onderwerp eens aan een algemeene beschouwing
te onderwerpen.
Wanneer wij, in het algemeen gesproken,
één of ander ideaal nastreven, zullen wij dan
ons doel het vlugst bereiken wanneer wij,
zonder rekening te houden met de nog van
oudsher bestaande feiten en omstandigheden,
alles omvergooien wat gedurende zooveel
eeuwen heeft stand gehouden
Of, zou het wellicht meer aanbeveling ver
dienen, langzaam maar zeker, één voor één
de bezwaren uit den weg te ruimen die ons
in ons streven bemoeilijken en door een
energiek, maar tevens tactvol optreden, onze
tegenstanders te dwingen onze ideeën voor-
loopig althans te eerbiedigen, hopende en
vertrouwende dat die eerbiediging vroeg of
laat door de erkenning van de juistheid onzer
argumenten gevolgd zal worden
Wij hopen en verwachten, eens in staat
te zullen zijn aan te toonen met onweerleg
bare juistheid, dat het voeren van een oorlog,
en dus ook het in stand houden van een
uitgebreide militaire macht, iets absoluuts
overbodigs is onder werkelijk beschaafde volken.
Maar wij, uitgaande van het beginsel, dat
het in onzen tegenwoordigen tijd mogelijk is
geworden alle geschillen en moeilijkheden
langs minnelijken weg op te lossen en uit
den weg te ruimen, wij moeten dan ook zeer
zeker zelf het voorbeeld geven door te trachten
uitsluitend op een vredelievende wijze ons
principe algemeen doorgevoerd te krijgen.
Zeer zeker zullen wij in dienst vele dingen
moeten verrichten, die lijnrecht in strijd zijn
met onze opvattingen en al lijkt het oogen-
schijnlijk dus het meest in het belang van
ons streven ons daartegen te verzetten, een
nauwkeuriger beschouwing zal ons leeren, dat
het inderdaad toch meer aan ons doel ten
goede moet komen, wanneer wij ons met ge
latenheid onderwerpen aan datgene, wat nu
eenmaal op dat oogenblik nog als iets onver
mijdelijks is te beschouwen.
Zoo zult gij bijv-., millicien zijnde, leeren
schieten op vijanden, zij het dan gelukkig
nog maar denkbeeldige vijanden.
Gesteld, dat gij nu eens in een opwelling
van een, mijns inziens, bekrompen vrede
lievendheid, zoudt weigeren aan die oefeningen
deel te nemen, wat zoudt gij daarmede dan
bereiken
Zou die handelwijze inderdaad bevorderlijk
zijn voor de zaak, die gij zoo ijverig voorstaat?
Geenszins I
Integendeel I Gij zult misschien bij enkelen
uwer kameraden bijval vinden, maar niet bij
diegenen, die ge juist voor een goede oplos
sing van de vredesquaestie noodig hebt.
Onder uwe kameraden zullen zeer zeker
enkele elementen zijn die het land hebben
aan orde, regelmaat en tucht, die zich graag
verzetten tegen elk gezag, die belust zijn op
een relletje en die dus met dankbaarheid de
Bolswardsche Courant
