Kieuws- en Advertentieblad
Bols ward en Wonseradeel.
1914.
53ste Jaargang.
No. 48.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
Zondag 14 Juni.
Uit de Raadszaal.
VOOR
Afzonderlijke
I
t
i,
Vergadering op Donderdag 11 Juni 1914.
W. stellen voor, den pensioens-
den parkwachter Johs. Jonker
1
t.
is
a
n
u
b
n
g
o
k
r
b
a
e
d
d
ij
's
d
n
e
i>
k
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
als de gemeente subsidie
er toch toezicht zijn. Hij
waarom men hem in
overschrijvingen voor 1913
f 940.78 voor 1914
met
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No, 4.
d. Klei licht toe, dat de mede-
den heer Eisma dat het bestuur
een R. K. Priester hier
wijl die adviseur geen
anderen die er ook subsidie aan willen geven.
De heer Terhenne wil beginnen met hulde
te brengen aan de afd. der Hanze, die het
initiatief nam in dezen. Zij heeft een cursus
georganiseerd in het boekhouden, en wil dit
uitbreiden. Daarvoor alle lof, maar toch heeft
Spr, bezwaar tegen het advies omdat het houden
van toezicht ontbre^t, en dus niet vanwege
den raad deel genomen wordt in het bestuur.
Dus ongeveer dezelfde bezwaren als de heer
Eisma. Hij had de inrichting gewenscht als
in Krommenie ongeveer. De gemeente mag in
dezen cursus dunkt hem wel 3 leden hebben.
Van de 7 leden 3 te benoemen door den raad
en 4 van „de Hanze”. ’t Is hem niet om
de meerderheid in ’t bestuur te doen, maar
’t is rationeel dat de gemeente er ook dee] in
heeft.
De heer Fis wil, daar de heer Terhenne
lof bracht aan het bestuur der Hanze, een
compliment maken aan B. en W., die in hun
advies bet aannemelijk trachten te maken, dat
er subsidie wordt verleend. Het is hier wat
een eigenaardig geval, want daar het een
speciale vereeniging betreft, moet de school
toch voor ieder toegankelijk zijn. Het zou
dunkt Spr. meer vertrouwen geven voor die
van andere richting, als de gemeenteraad deel
heeft in het bestuur.
De heer Boersma wil zijn stem geven aan
het voorstel Terhenne wijl hij van het idee is:
Voor wat, hoort wat! Als de gemeente sub
sidie geeft, moet die ook zeggenschap verkrijgen.
De heer Kramer deelt mee, dat B. en W.
deze zaak ernstig hebben voorbereid, en het
zoo hebben geregeld, dat er door ieder die
wil, aan den cursus kan worden deelgenomen.
Het bijzonder onderwijs wordt daardoor gesub
sidieerd, wijl zulks in het belang der gemeente
is. B. en W. hebben over het aandeel in ’t
bestuur niet zoo zeer gesproken. Zij meenden
dat de zekerheid van goed onderwijs kan
worden aangenomen, en het verslag zal ook
doen zien, wanneer het niet goed gaat. Daar
door is die bestuursregeling wat op den achter
grond geschoven. Spreker zelf is echter niet
tegen het voorstel Terhenne, hij zou er wel
in kunnen meegaan.
De heer v. d. Klei wil het Dag. Bestuur
der gemeente dank brengen, omdat bet deze
zaak zoo geregeld heeft en er een erkenning
in ligt van het streven der//Hanze”. Alamen
iets nieuws wil beginnen stuit men vaak op
bezwaren en teleurstellingen. Hij voor zich
zag het voorstel liefst aangenomen, gelijk het
door B. en W. is gedaan, ofschoon hij er
geen bezwaar in zou zien wanneer er een
Commissie van toezicht door den Raad wordt
benoemd.
De heer Praamsma betuigt zijn volle sym
pathie, dat men hier ’t bijzonder onderwijs wil
subsidieeren. Goed handelsonderwijs is een
eisch van den tijd, en ofschoon hij liever had
gezien dat de vereeniging „Handel en Nijver
heid”, die de oudste brieven heeft, het had
aangepakt, nu de jongere zustervereniging
het initiatief heeft genomen, is dit voor Spr.
geen reden om niet mee te gaan met dit
particulier initiatief, en wil hij het voorstel
B. en W. steunen. Wat het voorstel Terhenne
betreft, dit zal ook geen bezwaar hebben wijl
de heer v.d. Klei meedeelde, dat men daar
genoegen mee zal kunnen nemen. Al was het
dan ook maar om den schijn te vermijden
dat het geen algameene zaak is, zou het voor
stel Terhenne wel steun verdienen.
De heer v. d. Klei zegt hierop, dat tegen
het benoemen van een Commissie van toezicht
geen bezwaar bestaat, maar hij is er wel voor
dat het voorstel wordt aangenomen zooals het
door B. en W. is ingediend.
De Foorzitter merkt hierbij nog op, dat
B. en W. deze zaak ernstig onderzocht hebben
wijl het een bijzonder geval is, voor de plaats
van belang en daar het een cursus is die van
rijkswege gesanctioneerd wordt, hebben B. en
W. wel enkele wijzigingen in overleg met ’t
bestuur der „Hanze”, in de regeling weten
te brengen. Daar er verslag aan het gemeente
bestuur moet worden overgelegd en B. en
W. ten allen tijde toegang hebben, meenden
wij dat zulks voldoende was. Er is bij enkele
gemeenten geïnformeerd, en in Wormerveer
zijn van de 5 bestuursleden 2 benoemd door
den Raad, in Medemblik en Purmerend echter
zijn geen voorwaarden gesteld. Wij veronder
stellen, dat het ligt aan de wijze waarop toen
de zaak had ingekleed. Wat betreft het voor
stel Terhenne om den Raad medezeggenschap
te geven, daarin zou Spr. persoonlijk kunnen
meegaan, wijl het niet de bedoeling is er over-
Een niet groote agenda, geen belangrijke
punten, en dus kon men denken dat deze
vergadering wel vlug zou afloopen. ’t Viel
echter niet mee, het punt omtrent de subsidie
voor den Handelscursus bracht nog al wat
beroering in de gelederen en maakte zelfs
heete hoofden. De behandeling van dit punt
•alleen’' nam zooveel tijd of misschien meer in
beslag als al het overige samen. Wij zullen
de zaak niet vooruit loopen, maar alles even
naar volgorde der behandeling in verkorten
vorm meedeelen.
Alle 13 leden waren tegenwoordig.
De notulen werden gelezen en goedgekeurd.
Ingekomen stukken:
a. Resolutiën van Ged. Staten, houdende
goedkeuring der raadsbesluiten omtrent den
afstand van grond aan een heer Hiddema; de
schoolgeldkohieren; de wijziging der gemeente-
begrooting en den verkoop van grond aan
den heer J. Oosterbaan.
b. Missive van den Minister, verzoekende
een afschrift te zenden aan de Directie van
de Nederl. Tramweg Maatschappij, berichtende
dal er aan de subsidie voor den ombouw der
lijn SneekBolsward nu geen onaannemelijke
voorwaarden meer verbonden zijn.
c. De rekening van den weg Bolsward
Harlingen over 1913. Deze rekening zal worden
onderzocht door de begrootingscommissie van
dat jaar, de heeren Oosterbaan, Praamsma en
Terhenne.
a. c. Voor kennisgeving aangenomen.
d. Voorstel van B. en W. houdende ont
werp instructie voor den gemeentesecretaris.
De Foorzitter deelt hierbij mede, dat van dit
ontwerp aan de raadsleden ieder een exemplaar
zal worden toegezonden.
e. Voordracht van B. en W. voor gemeente-
architect, (alphabetisch) bestaande uit de heeren
J. van Hiele te Maassluis,
C. van Hulstein te Vlaardingen.
en W. van Straten te Apeldoorn.
1. Benoeming van een lid van het bestuur
van het Houckamaleen (vacature Lunter.)
De heer S. J. Oosterbaan wordt benoemd
met 8 stemmen, terwijl de heer Vis 2 stemmen
en de heeren H. Wierema, D. Terhenne en
G. Keikes elk 1 stem bekwamen.
2. Fastslelling verordening op de heffing
en invordering van Hoofdelijken Omslag.
De heer Eisma maakt attent op een schrijf
fout in art. 10 en een in art. 11. Deze worden
hersteld.
Ook wenscht hij nog aanvulling van art.
11 3o. in dien zin, dat ook de raadsleden
kennis kunnen nemen van de aangiften der
aangeslagenen.
De Foorzitter echter vindt ’t niet wenschelijk
de discussies hierover weer te openen, temeer
wijl in de vorige vergadering bij stemming
deze zaak is uitgemaakt.
De heer Eisma meent, dat nu de verordening
nog niet is vastgesteld, een nuttige wijziging
nog wel kan worden aangebracht.
De Foorzitter handhaaft echter zijn ziens
wijze, dat zulks voor een nieuwe zaak zou
kunnen, maar dit bezwaar is in de vorige
vergadering al geopperd. De bedoeling is, dat
alle stukken op den aanslag betrekking
hebbende, worden overgelegd.
Na eenige bespreking, waarbij wordt op
gemerkt dat het bezwaar van den heer Eisma
door die bedoeling van B. en W. reeds is
ondervangen, wordt wijl ’t voorstel Eisma
om het art. aan te vullen niet wordt onder
steund de vaststelling van het geheele
concept, zooals het in de vorige vergadering
is aangenomen en gewijzigd in stemming
gebracht, en goedgekeurd met 12 stemmen.
De heer Eisma hield zich buiten stemming.
3. Af- en overschrijvingen dienst 1913
en 1914.
Deze af- en
tot een bedrag van
tot een som van f 325.585 worden
algemeene stemmen goedgekeurd.
4. Faststelling pensioensgrondslagen.
B. en
grondslag voor
te bepalen op f 800, voor Freerk de Vries,
timmerman bij de Gemeentereiniging op f 598
wegenden invloed in uit te oefenen. Bij het
Ambachtsteekenonderwijs en het Ondersteu
ningsfonds is het trouwens ook zoo geregeld
dat het gemeentebestuur toezicht uitoefentop
de wijze, waarop de gelden, die de gemeente
toestaat, besteed worden.
De beer Oosterbaan merkt op dat „de Hanze”
is begonnen met een cursus in het boek
houden, nu wil ze een handelscursus openen,
heeft zich door bevoegden laten voorlichten,
en is nu met dit voorstel gekomen. Omdat
het nu toevallig allen roomsche menschen zijn
moet er op toegezien worden, doch is dat nu
een motief om er zich mede te bemoeien
Handelswetenschap heeft toch met religie
niets te makenSpreker vindt niet noodig
daarbij bestuursleden aan te stellen.
De Foorzitter antwoordt hierop, dat het
ook niet is, omdat het een R. K. of een
bijzondere vereeniging is, maar omdat die
vereeniging subsidie van de gemeente vraagt.
De heer Lunter merkt op, dat hij, behou
dens een enkele uitzondering, kalm heeft aan
gehoord, wat hierover is gezegd. De geheele
voorbereiding van dit voorstel van B. en W.
heeft bij niet meegemaakt. Hij kan echter
wel zeggen, dat er niet gedacht is, dat iemand
invloed wilde laten gelden in het bestuur
dezer vereeniging. Het voorstel strekt enkel
voor één jaar, als het niet goed gaat, kan
men ophouden. Als blijkt dat niet alle inge
zetenen er evengoed aan kunnen deelnemen,
dan houdt het op, zoodat Spr. geen enkele
reden ziet, waarom er een paar leden van
den Raad bij moeten.
De heer Keikes wil niet uitgaan van het punt
dat het een bijzondere vereeniging is, maar
wel dat het door de gemeente-subsidie een
algemeene zaak wordt, die dus ook algemeen
gemaakt moet worden. De heer Terhenne stelde
voor dat van de 7 leden des bestuurs er 3
door den Raad worden benoemd en Spr. vindt
dat zooiets wel de algemeene sympathie mag
hebben.
De heer Eisma heeft gemerkt uit de geheele
discussie, dat men algemeen met hem eens is
dat er een commissie uit den Raad dient te
worden benoemd, en men mag het nu eigen
aardig vinden, maar andersdenkenden hebben
er recht op dat bet openbaar wordt (Hilariteit
en interruptie).
De Foorzitter maant aan tot kalmte en
rust, waarop de heer Eisma vervolgt, dat hij
in ’t openbaar spreekt, en dus zulke inter
rupties niet te pas komen, en hij houdt vol,
dat de „Hanze” het evengoed zal meenen als
ieder ander, maar
zal geven, moet
begrijpt dan ook niet
de rede viel.
De heer v.
deeling van
wordt bijgestaan door
niets ter zake deed,
medezeggensschap heeft in finantieele zaken,
waarop de heer Lunter vervolgt dat de heer
Eisma hier dingen bij haalt, die er niet bij
hooren. Deze sprak van R. K. Priester en den
Aartsbisschop, waartoe is dat noodig 1 en is
hierbij niets ter zake doende.
De heer Eisma antwoordt dat men het dan
niet begrepen heeft. In dat reglement staat
dat de benoeming van een directeur zal
geschieden door het Bestuur en de statuten
geven aan wat dat bestuur is.
De Foorzitter komt hiertegen op. Het
reglement voor dezen handelscursus is van
regeeringswege gekomen en heeft geen be
trekking op de vereeniging „de Hanze” zelve.
Verdere discussie vindt bij niet gewenscht,
en zal eerst het voorstel Eisma, om de meer
derheid in het bestuur door den raad te doen
benoemen, aan de orde stellen.
Daar dit niet ondersteund wordt is het
vervallen.
Dan komt het voorstel Terhenne om van
de 7 leden 3 door den Raad te doen be
noemen het bestuur opgevat voor zoover
dezen cursus betreft waarop de heer
v. d. Wal drie leden wat kras vindt, daarin
het Ondersteuningsfonds slechts één lid door
den Raad wordt benoemd, zou hij dat hier
ook willen.
De heer Praamsma vindt, dat tusschen 3
en 1, twee de middenweg is en de heer
Terhenne vindt twee ook genoeg, zoodat hij
zijn voorstel om drie bestuursleden te be
noemen intrekt.
Het voorstel Praamsma, ondersteund door
den heer Eerdmans wordt aangenomen met 9
en voor Klaas v. d. Veen, werkman bij de
Gemeentereiniging op f 546.
Met algemeene stemmen goedgekeurd.
5. Foorstel van Burgem. en Wethouders
tot beschikbaarstelling van een bedrag voor ge
maakte kosten inzake eleclriciteitsvoorziening in
Zuid- West Friesland, en adhaesiebetuiging aan
een aan de Provinciale Staten verzonden adres.
Van het Gemeentebestuur van Wijmbritse-
radeel is een missive ontvangen, omtrent de
gemaakte kosten inzake het ontworpen plan
ter eleclriciteitsvoorziening in Zuid-West-
Priesland. Die kosten bedragen f 525, waarvan
naar verhouding f 70 voor rekening onzer
gemeente komt. B. en W. stellen voor deze
som te betalen uit het fonds voor onvoorziene
uitgaven, en tevens om aan een adres, aan
Ged. Staten te dezer zake gericht, adhesie te
betuigen.
Met algemeene stemmen goedgekeurd.
6. Een adres van de vereeniging „de Hanze”
om subsidie voor een op te richten handels
cursus, met voorstel van Burgem. en Weths.
De Middenstandsvereeniging „De Hanze”
vraagt voor een op te richten handelscursus
een subsidie van f 300 per jaar van de
gemeente.
B. en W. verklaren in hun advies,datditplan
hun vollesympathieheeft, en wijl leerplan, lesuren
enz. aan de goedkeuring van den minister
zijn onderworpen, kunnen zij vertrouwen dat
een en ander goed geregeld zal worden.
Gewoonlijk wordt van gemeentewege voor
dergelijke onderwijsinrichtingen een lokaal
in gebruik toegestaan, echter daar van de
gemeentesubsidie afhangt of ook rijkssubsidie
wordt gegeven, stellen B. en W. voor een
subsidie van f 300 te verleenen, onder
bepaling dat van de gemeente de lokalen
zuilen worden genomen tegen f 75 per lokaal,
samen ongeveer f 250 en dat B. en W.
toegang tot alle lessen moeten hebben.
De heer Eisma kan zich met dit advies
niet vereenigen. Hij had een ander advies
verwacht. Hij beeft het reglement van de
vereeniging „De Hanze” ingezien, en het is
hem gebleken dat het bestuur ten doel heeft
het steunen van elke Sociale actie van
Katholieken. Hij meent echter dat het ver
leenen van gemeentesubsidie het algemeen
belang moet gelden. Het is hier bijzonder
onderwijs, Middelbaar onderwijs, en daaraan
kan geen subsidie gegeven worden dan onder
bepaalde voorwaarden. B. en W. hebben
inlichtingen van andere gemeenten, o.a. van
Krommenie, en daar heeft het gemeentebestuur
deel mee in ’t bestuur vay. den cursus. Dit
nu had Spr. ook hier verwacht. Zooals het
nu wordt voorgesteld is de gemeente er buiten
gesloten. En toch moet de gemeente hier
zeggenskracht hebben en zorgen dat ook
andersgezinden er aan kunnen deelnemen, doch
ook invloed hebben op den gang van zaken.
Het Bestuur der Hanze bestaat uit 7 leden.
Die hebben de volle macht en worden terzijde
gestaan door een geestelijk adviseur, (Hierover
ontstaat eenige hilariteit) waarop de heer
Eisma vervolgt, dat hij afgaat op de stukken
die voor hem liggen. Hij leest daar uit
voor dat een R.-K., priester als geestelijk
adviseur het bestuur ter zijde staat met raad
gevende stem, en als deze zich met de besluiten
niet kan vereenigen beslist de Aartsbisschop
en die beslissing is bindend.
Opnieuw hoort men uitioepingen en
interruptie, slechts bedwongen door het verzoek
des Voorzitters en het kloppen van den
hamer. Waarop de heer Eisma nog vervolgt,
dat met een verzoek van een vereeniging
onverschillig van welke richting men binnen
de perken dient te blijven. Het gemeente
bestuur moet zeggenschap er over hebben,
het mag geen onderonsje worden.
Alles moet openbaar zijn, het gemeente
bestuur dient toezicht uit te oefenen en moet
weten hos de gelden besteed worden, die van
gemeentewege worden gegeven. Ook in de
benoeming van een directeur moet de gemeente
gekend worden, en Spr. kan er zijn stem niet
aan geven als aan die bezwaren niet wordt
tegemoet gekomen. Hij apprecieert hoog dat
men hier een cursus wil hebben voor handels
onderwijs, maar die moet zijn voor allen.
De Foorzitter vraagt of de heer Eisma dan
een bepaald voorstel heeft waarop deze ant
woordt dat hij aan de subsidie de voorwaarde
zou willen verbinden om deel te hebben in
’t bestuur. Er zijn nu 7 leden, daarbij kunnen
3 of 2 katholieken zijn, en de overigen dienen
door den raad benoemd te worden of door
Bolswardsche Courant
i>
1
r
t
r
f
3
i-
t
i.
r
if
n
