Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
1914.
53ste Jaargang.
Verscüijnt Donderdags en Zondags.
No. 51.
Donderdag 25 Juni.
BUIKSPREKEN.
BINNENLAND.
VOOR
Afzonderlijke
welke hij kon laten spreken
I.
goedig glimlachje het
bijzonder welgeslaagde
t
a
1
8
e
t
g
n
P
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Veensluis, 21 Juni. Reeds vele dagen
achtereen werden de bewoners hier op geheim
zinnige wijze ’s morgens in de vroegte in hun
nachtrust gestoord door aanhoudend tikken
op de ruiten, zonder dat men den geheim-
zinnigen porder kon snappen. Heden morgen
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad it telefonitch aangetloten onder No. 4.
Fran. Crl.
Workum, 19 Juni. Heden morgen bij het
warme weder liet bakker J. de S. alhier zijn
hond in de vaart zwemmen ter verfrissching.
Zijn klein zoontje zag het en spoedde zich
naar den waterkant, om naar den hond te
kijken. De man bang dat zijn zoontje in het
water zou vallen hield hem met de eene hand
tegen, terwijl hij met de andere hand de hond
uit het water wilde helpen. Het beest schijnt
de bedoeling van zijn baas niet te hebben
begrepen, want inplaats van blijde te zijn,
beet hij hem vreeselijk in de hand, zoodat
geneeskundige behandeling noodig bleek.
De Banier.
Te Sneek werd Zondag voor de zesde
maal de internationale kaatswedstrijd gehouden
tusschen vier Belgische en vier Friesche par
turen. Onder begunstiging van uitgezocht
kaatsersweer nam de wedstrijd om half elf
een aanvang, toen reeds een zeer talrijk publiek
aanwezig was.
In den namiddag brak echter een donderbui
los, juist toen de eindwedstrijd tusschen Druart,
Demeulder, Gilbert, en Smidts, Roukema en
Postma zou plaats hebben. Geweldig sloeg de
regen in dikke stralen neer op de weerlooze
toeschouwers op de niet-overdekte tribunes,
’t Werd een sauve-qui-peut naar de overdekte
tribune, die lang niet alle liefhebbers onder
haar beschuttend dak kon opnemen. Het
terrein lag in zijn middengedeelte, waarop
slechts heel weinig gras stond, blank en
geleek wel op een modderpoel. Trouwens heel
het land was modderig en bijna onbegaanbaar.
Dat onder deze omstandigheden de eind-
partij niet was te spelen, laat zich denken.
Men heeft lang en breed over de zaak gedeli
bereerd; enkele Friesche kaatsers wilden wel
doorspelen, maar er kwam niets van. Besloten
werd ten slotte, op den Zondag van de Sneeker
kermis den eindstrijd te doen plaats hebben.
De Belgische spelers moeten dan dus speciaal
nog eens overkomen.
De gedeeltelijke uitslag is, dat de vierde
prijs van f 15 werd behaald door de Belgen
Bryeer, Dupont en Paternoster; de derde
prijs van f 30 door R. Brink, G. Hoitsma
en H. van Haitsma.
Ongeveer 8500 bezoekers woonden den
wedstrijd bij. N, Harl. Cl,
Eenige leden verwonderden zich over de
bouwing van een nieuw Weeshuis op het
drukste gedeelte van de stad, tegenover een
smederij en naast een paardenstal.
De heer Ytsma en anderen willen weten
in hoeverre de Raad hier in deze zeggingskracht
had, ja de heer De Wolf wou zelfs een
Commissie benoemen, die dit ging onderzoeken.
Hij achtte thans de kans schoon, om dien
bouw hoek Kruizebroederstraat en Neltjes-
haven, alsnog te verhinderen, door de voor
gestelde ruiling niet te permitteeren.
De Wethouder Dr. Bouma was van meening
dat de Raad in deze hoegenaamd geen
zeggingskracht heeft, alleen bij het college
Gedeputeerden berust hier de macht.
Over ’t voorstel om de voorgestelde ruiling
toe te staan, staakten de stemmen.
Ten tweeden male, ’t was half elf, werd
de vergadering nu geschorst en de voortzetting
bepaald op morgenavond.
Alsdan komen aan de orde, allereerst
natuurlijk de stemming over genoemde ruiling
en daarna nog 8 punten, ’t Is te voorzien,
dat ’t werk alsdan nog ongedaan blijft en
een vierde zitting noodig zal zijn.
Baarderadeel, 19 Juni. De vorige week
ging het binnenbrengen van den hooioogst
vlug van de hand. Niet alleen dat een paar
echt zomersche zonnedagen, vergezeld van een
frisschen drogen wind, buitengemeen mee
werkten tot het winnen van puik hooi, maar
ook de niet zonnige dagen schonken een
weertoestand, die meehielp tot het droog schuur-
vervoer. Overal ziet men dan ook de ijverige
handen bezig; menschelijke en machinale
arbeid gaan schier overal samen, om zoo
spoedig mogelijk het veld van zijn overvloed
te ontlasten, terwijl in de fenlanden door de
warmte der laatste en den regen der vroegere
dagen het gras opnieuw ontspruit en het vee
over het geheel niet over voedselgebrek heeft
te klagen. Sommige nachten zijn echter nog
te koud, maar dat zijn we in ons klimaat
gewoon: het „wintert” tot den laugsten dag.
Ook op de tuinvruchten heeft dit weer een
gunstigen invloed gehad, men kan bij den
dag zien, dat ze aankomen.
Dank zij de eigenaardige bekoring en de
bijna onweerstaanbare aantrekkingskracht, die
het geheimzinnige en onverklaarbare steeds
op den mensch uitoefenen, hebben toovenaars
bezweerders, goochelaars, gedachtenlezers en
dergelijke „kunstenaars” zich altijd bij het
publiek in een groote mate van populaire
belangstelling mogen verheugen. Ook de
buiksprekers, die we ontegenzeglijk als broe
ders van hetzelfde kunstgilde hebben te be
schouwen, mochten steeds ruimschoots hun
deel van die belangstelling oogsten. En al
gelooft men nu wel niet algemeen meer, dat
er bij het buikspreken tooverij in het spel
komt, toch is het nog voor menigeen een
onverklaarbaar raadsel, hoe bij die geheim
zinnig voortgebrachte stem de vork eigenlijk
wel aan den steel zit.
Het geheele geheim van den buikspreker
bestaat in de kunst om, zonder den mond
te bewegen, klanken en woorden voort te
brengen, waartoe men na veel lucht in de
longen te hebben ingeademd, deze langzaam
en verdeeld uitademt, en door de samentrek
king der spieren van het strottenhoofd en
van het verhemelte den klank der stem ver
andert. Die manier van spreken heeft dus
eigenlijk met den buik niets te maken doch
het laat zich intusschen wel verklaren, dat
men door den meestal hollen en diepen klank
misleid, daar den oorsprong der onbegrijpe
lijke stem gezocht heeft. Ook moet de buik
spreker zorg dragen bij zijn vertooningen
geen spier van zijn gelaat te vertrekken en
geen enkele beweging met de lippen te
maken. Om aan dit laatste, bijna onover
winnelijke bezwaar eenigermate tegemoet te
komen, laat hij nu en dan zijn spreken ver
gezeld gaan van een zacht glimlachje, alsof
hij zelf verwonderd is over de zonderlinge
geluiden, die hij voortbrengt en goed aange
wend, maakt dit kleine hulpmiddel'dan voor
het publiek de misleiding nog des te grooter.
Ook berust de kunst van den buikspreker
voor een groot gedeelte op een welbekend
acustisch verschijnsel de moeilijkheid n.L, die
er voor ons gehoor bestaat, om met volkomen
juistheid het punt te bepalen van waar een
geluid, dat onze ooren hebben opgevangen,
afkomstig is.
In de open lucht zal ieder het verschijn
sel bij zichzelf en anderen meermalen hehben
opgemerkt; doch ook binnenshuis kan men
bet gemakkelijk waarnemen, b. v. wanneer
men in een kamer, waar een talrijk en druk
gezelschap bijeen is, even de oogen sluit,
waardoor het dan schijnt of de stemmen van
geheel andere kanten komen. Verrassend is
ook de uitkomst der proefneming, wanneer
men iemand met gesloten oogen het punt
laat aangeven, van waar de klank komt van
een geldstuk, waarop men met een sleutel of
een ander hard voorwerp getikt heeftin
negen van de tien gevallen zal hij een punt
aan een geheel tegenovergestelden kant aan
wijzen. Dit vergemakkelijkt dan ook voor
den buikspreker niet weinig de gelegenheid
om een stem te laten voortkomen uit het
plafond van de zaal of van een andere, min
of meer hoog gelegen plaats, zooals de top
’an een boom, de bovenste trede van een
trap, of zelfs het dak van een naburig huis.
Het spreekt van zelf, dat het laten hooren
der klinkletters den buikspreker het gemak
kelijkst moet vallen meer moeite heeft hij
met de medeklinkers en van deze vallen
natuurlijk de lipletters, als F, V, P, B en
M, hem het zwaarst, van alle. Door gedul
dige, langdurige en aanhoudende oefening
hebben de meesten het echter ook hierin zeer
ver gebracht. De geheele buikspreekkunst
trouwens is niets anders dan een kwestie van
oefening en volharding, en daardoor heeft
ook dit gebied zijne specialiteiten en beroemd
heden Thiernet, Borel, Fitz-James, Alexandre
on vooral Comte hebben de wereld door de
blijken van hun „talent” in bewonderende
verbazing weten te brengen.
Onlangs kon men in de Egyptian-Hall te
Londen een „toovenaar” zien, die op het
tooneel verscheen met een pop op den arm,
welke hij kou laten spreken en waarmede hij
af en toe allerlei vermakelijke gesprekken
hield. Men zag duidelijk de lippen der pop
bewegen, en de illusie was zoo groot moge
lijk geworden, toen... het hoofd der pop
zich eensklaps op eene allerzonderlingste wijze
begon te veranderen. De goochelaar opende
plotseling zijn rechterhand en nu bleek het
dat deze, gehuld in een witten handschoen,
waarop met een paar gekleurde strepen de
trekken van een kindergezicht waren aange
geven, op zoo bedriegelijke wijze het hoofd
der gewaande pop had voorgesteld.
Verscheidene buiksprekers hebben séances
gegeven in de circussen en de kleine schouw
burgen te Parijs; en vooral een hunner, die
er in het Cirque d’hiver optrad, mr. 0’K.ill
„en zijn familie”, liet zijne poppen hoogst
vermakelijke grappen vertoonen.
Zijne poppen waren geplaatst op eene
estradede buikspreker stond daar achter en
liet ze elk met een bijzondere stem spreken.
Een der poppen, die een soort van hansworst
van meer dan middelbaren leeftijd voorstelde,
had een zware basstem de andere, een oude
jongejuffrouw, liet een eigenaardigen neusklank
bij haar spreken hooren, en de overige hadden
hooge, scherpe of kinderlijke stemmen.
Hij liet zijne „sujetten” bewegen, het
hoofd schudden, de armen opheffen en de
voeten verplaatsen. De poppen kregen soms
twist met elkander en gaven dan wel eens
blijk van een allesbehalve nette en gesoig
neerde educatie. Later echter zongen ze weer
een liedje, soms ieder afzonderlijk soms ook
in koor of in beurtzangen, duo’s en trio’s,
zoo mooi als men maar verlangen kon. In
den regel bleef, terwijl de poppen druk in
de weer waren met stem en gebaren, de buik
spreker zelf een volkomen lijdelijke rol ver
vullen; geen trek op zijn gelaat verried, dat
hij hier de eenige handelende persoon was;
hij scheen met zekere grappige nieuwsgierig
heid naar hunne redekavelingen te luisteren
en knikte met een
publiek toe, als ze een
ui ten beste gaven.
Comte, dien we boven reeds noemden, was
ook een zeer bekwaam buikspreker. Een aardig
staaltje van zijne bedrevenheid mogen we
hier niet onvermeld laten. Op zekeren dag
een dorpskermis bezoekend, liet hij een stem
komen uit een big, die een boerin juist bezig
was te verkoopen, en het ongelukkige dier,
door de omstanders van hekserij beschuldigd,
werd door tusschenkomst van den veldwachter
bij de ooren naar den maire gesleept. Te
midden van zijn jammerlijk gebrul vond het
beest echter toch nog gelegenheid om zijn
geleider voor een „stommerik” uit te maken,
wat den handhaver der wet niet weinig schrik
aanjoeg. Te Tours maakte hij een reeds
lang gesloten winkel tot een spookhuis, door
er benauwde stemmen en zuchten uit te doen
hoorente Nevers liet hij een ezel spreken,
die a la Bileam, door een boer onverdiend
geslagen werd. Soms brachten die gewaagde
grappen hem in groot gevaaro.a. te Frei
burg, waar de boeren hem van toovenarij
beschuldigden en hem in een oven wilden
verbranden. Gelukkig kon hij zich redden
door een vervaarlijk gebrul, dat zich met
dreigend geluid achter uit den oven deed
hooren en de bijgeloovige boeren op de
vlucht joeg.
Behalve de stemmen van menschen en
dieren, kunnen de buiksprekers ook het
geraas van werktuigen en wagens, den klank
van muziekinstrumenten, het geschuivel van
een voorbijtrekkende volksmenigte, het ge
kletter van wapenen enz. doen hooren. Met
eenige oefening gelukt hun dit soms zeer
goed, en dikwijls ook zeer spoedig. Saint-
Gilles, een vermaarde kruidenierbuikspreker
te Saint-Germain had zich zijn talent in
minder dan acht dagen „studie” eigen ge
maakt, en zijne beroemdheid, die van langer
dan een eeuw dagteekent, heeft zich tot in
onzen tijd gehandhaafd.
De roem van vele geleerden of letterkun
digen, schrijft de Geld., is dikwijls op verre
na niet van zoo langen duur geweest.
De Nieuwe Courant.
werd hij op heeterdaad betrapt, ’t Bleek een
ekster te zijn, die geregeld eiken morgen door
met zijn snavel op de ruiten te timmeren,
de bewoners wekte.
Witmarsum, 22 Juni. Na 5t/2jaar alhier
als predikant gestaan te hebben, nam gister
middag Ds. J. E. v. Brakel afscheid van zijne
gemeente. Na voorlezing van Ps. 103, nam
bij zijn tekstwoord uit 2 Tim.4 vs. 7. Hij
zei als jong predikant zich hier gevestigd te
hebben, maar hij had zich teleurgesteld gevoeld,
en niet gevonden wat bij zocht.
Ds. Homan, Herv. predikant, bracht den
scheidenden Doopsgezinden leeraar hulde,
waarna spreker de gemeente verzocht hem
staande toe te zingen Ps. 104.
Zwaagwesteinde, 20 Juni. Door de
activiteit van den koopman S. v.d. V. alhier,
is waarschijnlijk een groot ongeluk voorkomen.
Hij zag dat een der spoorrails gedeeltelijk was
gebroken, en onmiddellijk begaf hij zich naar
den haltecbef alhier. Men kon nu de op komst
zijnde treinen bijtijds waarschuwen, zoodat
deze uiterst behoedzaam over de zwakke plaats
heen rijden. Denzelfden avond werd nog een
nieuwe rail aangebracht. De maatschappij heeft
v.d. V. een belooning toegekend.
Eernewoude, 22 Juni. De visscherman
Gjalt H. Wester alhier heeft een aal gevangen,
die een wonderaal mag heeten. Behalve dat
er boven op den kop een soort knobbel zit,
bevinden zich nog acht dergelijke knobbels
langs het geheele lichaam, alle duidelijk
zichtbaar, terwijl op den rug ’n lange strook
vinnen loopt. Deze paling, lang 35 c.M., is
heden opgezonden naar het hoofdbestuur van
de Ned. Heidemaatschappij.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Sneek, 23 Juni. Onze Raad vergaderde
gisteren avond voor het behandelen van een
agenda, die met niet minder dan 24 punten
prijkte.
Onder de ingekomen stukken werd gelezen
een schrijven van den gemeente-secretaris,
den heer J. v. d. Laan, die gelijk bekend is,’
wegens gezondheidsredenen verlof heeft tot
1 Juli, onder verplichting alsdan ontslag aan
te vragen. Thans deelde hij den Raad mee,
dat zijne belangen in den Pensioenraad worden
bepleit, en dat hij, zoodra er gunstig over
zijn pensioenaanvrage is beschikt, terstond
eervol ontslag hoopt aan te vragen en wel
met ingang van 1 October.
Bij punt 4, af- en overschrijving 1913,
gaf de heer Blok zijn afkeuring tg kennen
over het overschrijden van de Begrootingspost,
waardoor, naar zijn meening, allerlei onge
rechtigheden in de hand worden gewerkt.
Op een verzoek van vijf vergunninghou
ders, om verlaging van vergunningsrecht werd
afwijzend beschikt, ’t Verzoek van een zesde
dat van K. Zandhuizen, werd ingewilligd
tot een bedrag van f 37,50. Bij de vast
stelling van een instructie voor den eerst
daags te benoemen gemeente-architect, raakten
de tongen niet weinig in beweging.
Men wou artikelsgewijze behandeling, vooral
het punt: de architect mag geen fooitjes aan
nemen, beter uitgedrukt, mag zich niet de
banden laten stoppen, bracht de heeren aller
geweldigst aan ’t praten. Totdat men einde
lijk begreep, vooral, door een leuke opmer
king van den heer De Wolf om niet te
tornen aan het concept artikel, van B. en
Wdat z.i. de eenige goede weg in dezen
was. Een paar uren besteedde men aan de
behandeling der instructie.
Nadat het laatste artikel was afgehandeld
besloot men wegens het late uur de vergade
ring te schorsen en heden avond 8 uur voort
te zetten.
Vaststelling
van het programma voor het
Gymnasium, cursus 1914/15, kwam allereerst
aan de orde. Een zeer drukke discussie
werd gevoerd over onbewoonbaarverklaring
van 13 woningen en wel naar aanleiding van
des heeren Blok opmerkingen, dat er zich
onder die 13 een woning bevond, die er
netjes uitziet in betrekking tot andere stink-
gaten, die niet onbewoonbaar zijn verklaard.
En verder noemt de heer Blok ’t onbillijk,
dat de eigenaars van te voren geen kennis
van onbewoonbaarverklaring krijgen.
Een voorstel van h.h. Blok en Wolf, om
het getal 13 tot 11 te reduceeren, werd ver
worpen en daarna het voorstel van B. en W.
aangenomen.
Niet minder werd er gediscus^eerd over
punt XV., Voorstel tot ruiling van grond
met ’t O.B, Weeshuis.
Bolswardsche Courant
r
r
r
1
1
I
I
i
r
J
i.
op RIJWIEL., RIJTUIG, en AUTOBANDEN
waarborgt soliditeit.
Fabriek Hevea, Hoogezand (Groningen.)
