Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
1914.
53ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 56.
Kaatsen in Wonseradeel.
Zondag 12 Juli.
BINNENLAND.
VOOR
fzonderlijke
in
het
hoopt
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 8 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Stoutjesdijk uitTholen. Bij het Veer weigerden
de remmen en reed de auto te water. De
chauffeur had nog juist tijd er af te springen,
evenzoo de heer Stoutjesdijk. De chaffeur wilde
den heer Van der Lek, die het eerst te water
geraakte, naspringen, maar kon niet voldoende
zwemmen. De heer, Van den Broek, die ook
nog gepoogd had uit de auto te komen, werd
door den sterken stroom meegesleurd.
een veermansknecht nog
en slaagde er in de twee
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad it telefonisch aangesloten onder No. 4.
huismoeders
paar er van
om de kaas
paar dagen te laten staan, opdat die
zou smaken! Ze
en ontdekten...
ze vooreerst wel niet
De Banier.
Lemmer, 10 Juli. De tram, die om 9,45
’s avonds van hier vertrekt derailleerde gisteren
te Scharsterbrug tengevolge van het feit, dat
een koe van den veehouder H. Hielkema
aldaar op de rails liep. De koe werd ver
morzeld en de locomotief geraakte geheel
buiten de rails. Geen persoonlijke ongelukken.
Hedenmorgen was de lijn weer vrij.
N. Sn. Cl.
Sneek, 10 Juli. Met ’t bouwen van het
nieuwe Weeshuis is men reeds druk bezig.
De fundamenten zijn reeds gegraven,
en binnen weinige dagen arriveert de loco
mobiel, om het heiwerk te verrichten.
Met begin April a.s. hoopt men ’t gebouw te
kunnen betrekken.
Sneek, 10 Juli. Den 9en September a.s.
zal hier het 50-jarig bestaan worden gevierd
van de Hoogere Burgerschool. Dr. Sijpkens,
de directeur, zal bij die gelegenheid de
feestrede houden. Op ’t Speelterrein zullen in
den namiddag gymnastiekuitvoeringen worden
gegeven.
In de Buiten Sociëteit wordt ’s avonds een
Concert gegeven met een bal na.
Sneek, 10 Juli. Naar de betrekking van
gemeente-architectalhierdingen 40 sollicitanten.
Inmiddels bood
juist bijtijds hulp
heeren in zijn bootje te redden. Alg. H.
Posterijen en Telegrafie.
In het laatst van Augustus of begin Sept.
1914, zal te Amsterdam een examen worden
gehouden van candidaten, dingende naar de
betrekking van hulp-telegrafist of kantoor
bediende. Van de 150 daarvoor opengestelde
plaatsen kunnen 30 door vrouwelijke candi
daten worden ingenomen. De leeftijd der
candidaten moet zijn tusschen 16 en 23 jaren.
Behalve de gewone vakken van ’t lager onder
wijs zal ook eenige kennis van de drie moderne
talen gevorderd worden. Aangifte voor het
examen staat open tot en met 15 Juli e.k.,
bij den directeur van het postkantoor te
Amsterdam.
Omtrent een en ander ook ten aanzien
der belooning kan men zich aan de post
kantoren vervoegen.
Voor ’t examen adspirant-opzichter bij de
posterijen enz., zijn 5 plaatsen opengesteld.
Ook hierover kan men ten postkantore inlich
tingen bekomen, alsmede voor het examen
surnumerair, waarvoor 20 plaatsen beschik
baar zijn.
Een winstgevend bedrijf.
Er is in den laatsten tijd vee] gezegd en
geschreven over het „barbaarsch Nederland”
daarmee is echter niet gezegd, dat het in
het buitenland overal een „dorado” is voor
vreemdelingen.
Het onderstaande geschreven aan De Gooi-
sche Post, is daarvan wel een bewijs.
Ook dit jaar hebben wij een vacantiereis
gemaakt en dezelfde ervaringen opgedaan als
vroeger. Het begon reeds te Wiesbaden, ons
eerste rustpunt. Wij gingen het Kurhaus
aldaar bezichtigen en kocht ik als „pen
ningmeester” de benoodigde toegangs
bewijzen, vier in getal. Dit maakt een bedrag
van vier mark uit. Ik gaf tien mark en
moest dus zes mark terug ontvangen. Een
zaak zoo eenvoudig als iets! De bureau-juf-
frouw van het Kurhaus overreikte mij met
de vier toegangskaartjes een drie-markstuk en
één mark. De rekening sloot dus niet en
daarom hield ik haar het drie-markstuk tus
schen duim en vinger voor, met de vraag,
wat de waarde van dit geldstuk was. Heel
kalmpjes, zonder een spier te vertrekken,
antwoordde de juffrouw mij:
Vijf mark. Waarop ik wederom:
Hoe komt het dan, dat er drie mark op
staat? Toen bloosde zij, mompelde iets en
ontving ik voor het drie-markstuk een vijf-
markstuk. Ik heb mij toen schriftelijk gewend
tot den Kurdirector, hem meegedeeld dat zoo-
iets mij geregeld overkomt in Frankrijk en
Italië, nimmer in Holland, en dat het zeer
te wenschen zou zijn dat ook Duitschland
onbesmet bleef. In een zeer hoffelijk schrijven
werd mij door den directeur onder meer
bericht, dat de kasjuffrouw zeer bijziende is.
Ja, als hier geen oneerlijkheid in bet spel is,
dan moet de juffrouw inderdaad zeer, zeer
bijziende zijn en is een betrekking als kas
houdster voor haar niet juist de aangewezene!
Te Lugano maakten wij met de tram een
uitstapje naar het heerlijk gelegen Monte Bré.
De Italiaansch sprekende tramconducteur gaf
te weinig geld terug en begreep quasie niets
van mijn bemerking in het Fransch en Duitsch.
De aanhouder wint en ik kreeg wat mij toe
kwam. Bij het betalen van de hotelrekening
ontving ik slechts 10 francs te weinig terug.
Geheel verrast door mijn terechtwijzing, over
reikt men mij onder veel plichtbejegeningen
het ontbrekende goudstukje.
Belastingwetten.
Thans is het zeker dat de Eerste Kamer op
de behandeling der belastingwetten niet meer
in dit zittingjaar zal terugkomen, maar deze
zal behandelen in het nieuwe zittingjaar in de
tweede helft van September.
Uit Breda meldt men dat de 20-jarige
kellner De Jong uit Deventer afkomstig,
bij het zwemmen in het Boeimeer is ver
dronken,
Sneek, 10 Juli, ’t Circus Althoff trekt
den eersten avond reeds een zeer druk bezoek,
De uitvoering van het keurig programma
overtrof verre de verwachting.
Langweer, 7 Juli. Heden morgen was
onze huismoeders een verrassing bereid. Een
paar brave mannen brachten in een hondenkar
een partijtje beste vette kaasjes en boden die
tegen zeer billijken prijs te koop. Ze wisten
hun woordje hierbij wel te doen en verzeker
den, dat wij Langweerders voor zoo’n spot
prijsje nog nooit zooiets lekkers over de tong
hadden gehad.
Natuurlijk profiteerden onze
van de gelegenheid, doch een
hielden zich niet-aan ’t gebod,
een
belegen zooveel fijner
sneden den nieuwkoop aan
geen vet, doch schimmel en bederf. De kaasjes
die er van buiten zoo gezond uitzagen, waren
toch ziek in hart en nieren; ze zagen
groen en blauw van binnen.
De huismoeders vooral een er van
diep verontwaardigd over zooveel snoodheid
en bedrog, maakten haar mondjes open tegen
de kaashandelaren die, tegen dezen geweldigen
aanval ondersteund door bedenkelijke
gebaren niet bestand, op de kar wipten
en... er zoo snel mogelijk van door joegen.
Op de kar stond de naam De Wit en
men meent dat de venters te Nieuwebrug
thuis hooren.
Hier zullen ze vooreerst wel niet weer
verschijnen. Jouster Cl.
Trucs in den varkenshandel.
Dat ze bestaan zal niemand ontkennen. Een
corr. in onze provincie van het Nbl. v. h. N.
deelt eenige staaltjes mee.
Eenigen tijd vóór het vervoer van het varken
naar de veemarkt voert men het dier met
pekelharingen, met de kenlijke bedoeling om
dorst te verwekken dit gelukt natuurlijk en
de gulzige slok-op drinkt zooveel mogelijk
en wel juist vóór het oogenblik, waarop bij
op de weegschaal komt.
Een andere truc. Men laat het dier eerst
een poosje vasten, waardoor een groote gulzig
heid wordt voorbereid. Daarna zet men het
een mengsel voor van water met weinig mais
en veel zand. Het zand weegt zwaar en ver
plaatst zich moeilijk, zoodat de verkooper
de zekerheid heeft, dat op deze manier het
gewicht van het beest zwaarder wordt dan
onder gewone omstandigheden.
Wordt nu even daarna het varken geslacht,
dan blijkt zonneklaar het bedrog want
anders is het niet hetwelk is gepleegd
door den verkooper, die evenwel ontsnapt aan
de straffende hand van den rechter.
Toch zou het wenschelijk zijn, dat tegen
dergelijke praktijken werd gewaakt door een
strenge strafbepaling in de wet.
In Saksen is het ter markt brengen van
overgevoederd vee reeds strafbaar gesteld.
De Amsterdamsche waterleiding.
B. en W. van Amsterdam stellen den Raad
voor, in verband met een besluit, waarbij B.
en W. werden uitgenoodigd de noodige stappen
te doen met het oog op de werken, noodig
voor de uitbreiding van de drinkwatervoor
ziening, te geraken tot den eigendom van de
vereischte duingronden, aan te koopen een zeer
groot gedeelte van de winplaats der duinwater
leiding. De kosten zouden bedragen f 11.00.00.
Auto's in IFymbritseradeel.
Ged. Staten van Friesland hebben open
gesteld voor motorrijtuigen op meer dan
twee wielen
den weg, loopende van den weg Groote-
wierumSchardegoutum naar den weg Scharne-
goutumIJsbrechtum
den weg, loopende van den weg Bolsward
Sneek te Nijland naar dien, welke loopt van
denzelfden weg bij Tjalhuizum over Tirns
naar den weg ScharnegoutumIJsbrechtum, en
den weg van Abbega naar den Hemdijk.
Auto-ongeluk.
Hedenochtend is aan het Thoolsche Veer
een auto van den automobielhandelaar De
Kleyn te Bergen-op Zoom in de Eendracht te
water geraakt. In de auto bevond zich de
keuringscommissie, die op weg was vruchten
op stam te keuren. De commissie bestond uit
de heeren dr. H. A. A. v. d. Lek, leeraar
aan de Tuinbouwschool te Wageningen. Van
den Broek, leeraar aan de landbouwschool te
Goes, De Bak uit Wemeldinge en J. H.
den „stuit”. De echte kaatser hohdt van
de gteide. Alle wedstrijden worden immers
ook daarop gespeeld.
En om goede kaatsers aan te zetten, daarom
is het te doen. Ws.
Wirdum, 8 Juli. In den vroegen morgen
werd de woning van onzen stationschef met
steenen gebombardeerd en de chef, toen hij
buiten kwam, zelfs bedreigd en in zijn kantoor
aangevallen. Nadat hulp was komen opdagen,
wist men den dader. den jongeling, die
de verkeering met de dochter van den stations
chef had opgezegd gekregen met vereende
krachten buiten te krijgen, maar hij wilde ’t
perron, waarop bij door overklimming gekomen
was, niet vrijwillig verlaten, waarom tenslotte
de hulp der politie werd ingeroepen. Het mes,
waarmede hij een ieder die hem naderde, wilde
neersteken, werd in beslag genomen.
Arum, 9 Juli. Met het afbreken van
verleden jaar nieuw gestichte veilingsgebouw
is toch een begin gemaakt. Het kerkbestuur
der Ned. Herv.Gem. wenschte na den verkoop
het pachtrecht niet te bestendigen. Thans heeft
de veiling plaats op het dorpsplein en in de
doorreed der herberg „De Gouden Leeuw,”
zeer geschikt gelegen aan tram, rijweg en
vaarwater.
Witmarsum, 8 Juli. De eerste nieuwe, ver
beterde stoom dorsch- en persmachine voor
graanbereiding arriveerde alhier heden. Binnen
kort kunnen de werkzaamheden er mede aan
vangen. Een paar andere volgen spoedig. Een
zal geplaatst worden te Arum, en twee f e Pingj u m
Repk. Nieuwsbl. v. Fr.
Oppenhuizen, 8 Juli. A.K. heeft nog oude
aardappels in zijn kelder, doch eet deze niet,
wel de nieuwe, gegroeid in den kelder uit de
oude. Reeds 4 malen heeft hij ze met smaak
geten, de kwaliteit is namelijk goed, de grootte
die van middelsoort aardappels.
N. Sn. Crt.
Workum, 9 Juli. Aan het strand bij de
z.g. Barte, waar zomers veel gebruik wordt
gemaakt van het nemen van een bad, was
gisteren bijna een ongeluk gebeurd. Het
ongeveer 7-jarig zoontje van K. S. alhier, dat
een echte waterrat is, zou, om zijn moed eens
aan zijn makkers te laten toonen, van een
der haarden afspringen. Enkele malen was
dit goed gegaan, doch deze keer kwam bij niet
weer geheel boven, wel een klein stukje van
zijn hoofd. Zijn broeder kwam dit verdacht
voor en riep zijn vader en nog een kameraad,
die in de nabijheid waren te maaien. Jacob
Visser hoorde het ’t eerst, snelde naar de plek,
en begreep terecht, dat het hoog tijd werd te
handelen, begaf zich gekleed te water en bad
bet genoegen het kleine ventje nog juist bij
tijds te grijpen en te redden. Dit ongeluk
is dus nog goed afgeloopen.
Toch is en blijft zwemmen een gevaarlijk
vermaak. Hoevele jonge mannen en kinderen
vinden hierdoor vaak een vroegtijdigen dood.
Daarom worden allen gewaarschuwd voor
zichtig te zijn.
Sinds onheugelijke jaren vindt men
enkele dorpen van Wonseradeel expresse
kaatsterreinen, in de bebouwde kom der plaats.
Het zijn Witmarsum, Arum, Pingjum en
(eenigszins) Kimswerd.
Ook Makkum heeft een terrein dat daar
voor zou kunnen dienen, (voor ’t Postkantoor),
maar we vermeenen te weten dat daar niet
gekaatst wordt.
Men heeft zich wel eens afgevraagd of bij
wording en aanbouw dezer dorpen direct
rekening is gehouden met het zoo inheemsche
spel, door een vast sportterrein in te richten.
Daar oefende zich de jeugd, daar voltooiden
ouderen hunne studiën, ook was het de plaats
waar wedstrijden werden gehouden.
Vooral op Zondag werd van deze Kaats-
buren een druk gebruik gemaakt. Drie, vier
parturen waren soms gelijktijdig in actie,
rondom stonden de toeschouwers.
In den loop der jaren kwam er echter
eenige wijziging. Er waren er die de Sport
terreinen buiten het dorp wilden hebben.
Eensdeels omdat er op de „greide” beter werd
gekaatst dan op de steenen, anderdeels wijl
men zich op Zondag ergerde aan de drukte
en het soms lawaaige gedoe.
De taal die men te hooren kreeg als de
kamp op ’t vinnigst was, bleef niet altijd
gekuischt. We hoorden vertellen dat er soms
erg gevloekt werd. En het „verzwetsen” ging
ook niet altijd op fluistertoon.
Edoch, al kwam er gelegenheid buitendorps
te spelen, de Keatsersbfirren bleef toch maar
gelegenheid.
Af en toe werden er pogingen in het werk
gesteld het kaatsen naar buiten te krijgen,
maar dan stuitte men weer op traditie, zaken-
belang en op den dooddoener: „’t is altijd
zoo geweest.”
Op ’t oogenblik is er echter een beweging
gaande, die wel eens meer succes kan krijgen.
Te Kimswerd wordt gekaatst op een pleintje
bij de fabriek. Enkele omwonenden hebben
zich gewend tot het gemeentebestuur met het
verzoek dat pleintje als „niet speelvrij” te
willen verklaren. Over deze zaak is in de
jongste zitting van onzen gemeenteraad nog
al wat gesproken. En van praat komt praat.
Werd gevraagd of er in de andere kaats-
dorpen ook ingezetenen waren die gaarne,
ten minste op Zondag, het spel naar buiten
zagen verwezen.
Ja, die waren er. Zoolang er onder kaat
sers, vooral onder de jongeren, zijn, die nog
niet geleerd hebben zich te onthouden van
vloeken en razen, behoort het spel, volgens
veler oordeel, niet op een plaats in het dorp
thuis.
Dan is het minder prettig dat menig
burger zijn stoep ziet gebruiken als kijkplaats.
’t Is lastig zoo’n geheelen middag een hoop
inenschen tegen je ramen te hebben leunen)
dubbellastig als je in het spelen op Zondag
iets verkeerds ziet. En dat zagen ook be
lastingbetalende burgers.
Onaangenaam is het ook op speeldagen
steeds de ramen gemaskeerd te hebben met
groote, vensterafmetinghebbende, horren, waar
door je huis er net uitziet als versierd met
reuzen-muskietennetten.
Evenwel, voor een absoluut verbod van
spelen zijn er weinigen. De Zondag, dat is
het hem juist. Op werkdagen speelt soms
alles, fijn en grof, zeer vriendschappelijk met
elkaar. We willen ons oud Friesch spel
niet missen.
In de gezegde laatstgehouden Raadszitting
is in dezen geen definitief besluit genomen.
Komt onze Vroedschap weer bijeen, dan
zal hoogstwaarschijnlijk dit de vraag worden
„zal het kaatsen op straat in Kimswerd ge
heel worden verboden, in Witmarsum, Pingjum
en Arum enkel op Zon- en Feestdagen”.
Wordt dit laatste het geval, dan rust, naar
we oordeelen, op onze Kaatsvereenigingen de
taak pogingen in ’t werk te stellen om ge
schikte sportterreinen, buiten het dorp, te
krijgen.
En die zijn er te vinden. In Witmarsum
hebben we de Hertekamp, in Arum de
Kooltsjerij, in Pingjum het zoo geschikte
terrein van den heer Tacoma, terwijl ook
Kimswerd gemakkelijk een oefenterrein zal
kunnen vinden.
Wij gelooven, dat eene verplaatsing van
speelplaats het spel ten goede zal komen.
Op de steenen wordt te veel gewerkt met
A
Bols war is che Courant
11
