Kieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
1914.
53ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 59.
De cinematograaf-industrie.
1.
r
Donderdag 23 Juli.
BINNENLAND.
VOOR
Afzonderlijke
F
later brachten
’t Was alles
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
werd een
was naar
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Rel bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
het einde constateeren. Gelukkig dat hij kwam
nu was er de zoo nopdige hulp voor de
arme moeder.
En toen haalde men den vader van het
veld... hij heeft zijn dochter niet levend
weergezien.
Arm huisgezin. Het gansche dorp was zeer
onder den indruk van dit tragisch geval.
Ws.
In een der nommers der Handelsbericht en
vinden wij eenige»interessante mededeelingen
van onzen vice-consul te Londen, jhr. De
Bosch Kemper, over de cinematograaf-industrie,
waaraan wij het volgende ontleenen.
De ontdekkingen op het gebied der bewegend
fotografische beelden vangen omstreeks 1876
aan. In Engeland werden sedert 1885 proeven
genomen, in 1896 gaf Lümière te Parijs de
eerste cinematografische voorstelling. Degrootste
lengte der film bedroeg dat jaar 42 meter.
De groote groepen in de cinematograaf-
industrie zijn achtereenvolgens: vervaardigen
van filmlinten vervaardigen van toestellen
tot opname van projectie-toestellen; maatschap
pijen die de opnamen verrichtende film-
handelaren, die de films koopeu en verkoopen,
maar vooial films huren, verhuren en onder
verhuren; en eindelijk de cinematograaf schouw
burgen of bioscoop-theaters.
Londen is vrijwel de voornaamste wereld
markt voor filmsde beste opnamen echter
worden gedaan in Frankrijk, Italië en Amerika,
door de bekende maatschappijen Pathé, Gau
mont, „Cines”, Vitagraph” en „Thanhauser”.
Voor weinig artikelen wordt zooveel reclame
gemaakt als voor nieuwe films. Reeds weken
voordat de een of andere maatschappij een
nieuwe film gereed heeft, wordt de belang
stelling er voor gaande gemaakt door berichten
in de pers, foto’s in geïllustreerde bladen, etc.
Zoodra de film in een zeker aantal exemplaren
gereed is, wordt hij verzonden naar de ver
schillende wereld-hoofdsteden en daar door
den agent der maatschappij afgerold in zijn
vertoonlokaal, waar de handelaren komenkijken.
Spoedig daarna vindt dan een veiling plaats
en wordt de film verkocht aan de meestbiedende,
met het recht de film in een bepaald gebied te
vertoonen. De handelaar-sluit dan weer huur
contracten met de verschillende schouwburgen.
Veel aandacht trok de veiling in'Februari
van de langste film, die tot dusver gemaakt
werd, de film, „Quo Vadis”, gemaakt door
de Italiaansche maatschappij „Cines”. De
totale lengte van de film is 2.4 K.M., natuurlijk
bestaat het filmlint uit verschillende stukken.
Voor het gebruik van deze film in Groot-
Brittanië werden 15 exemplaren er van ver
kocht voor 7.600 pond sterling, dat is dus
f91.200. Het uitsluitend opvoeringsrecht van
deze film voor de Vereenigde Staten werd
aangekocht voor f 336.000, voor Duitschland
voor f 96.000.
Zooals hierboven bleek is de gewone gang
van zaken, dat de filmfabrikant zijn nieuwp
film verkoopt en er dus alle rechten op
verliest. -
een
nemingen
door een
handelaren
Een reisavontuur.
Men schrijft aan het Gr. Dagblad:
Een inwoonster van het dorpje Ezinge wilde,
tijdens de academiefeesten, de feestelijkheden
te Groningen bij wonen en vertrok daartoe
’s morgens kwart voor tien met eenige vrien
dinnen zper rijwiel. Dicht bij Steenstil liep de
band leeg, en bleek te moeten worden ge
repareerd. Na 10 minuten rijden was de band
weer leeg, en zoo ging het nog eenige malen
door, totdat ’s middags 2 uur Groningen
werd bereikt. (Een afstand van pl.m. een uur
fietsen).
Daar de fiets onbetrouwbaar bleek, zou de
terugreis per boot worden aanvaard, men was
dan zeker op tijd thuis te zijn. Om 11 uur
's avonds kwam men bij de spoorbrug, die
gesloten was. Dit gebeurt meer, en men hoeft
daar nimmer lang te wachten. Dezen avond,
met allerlei extra-treinen duurde het 2 uur,
vóór de weg vrij was en de boot haar tocht
kon vervolgen.
Op het oogenblik van vertrek kwam de
kapitein met een treurig gezicht zeggen, dat
de motor het vertikte en men niet verder kon.
Men moest verder loopen en ’t gezelschap
wandelde, te middernacht, over Hoogkerk en
Vierverlaten naar Ezinge. Te Vierverlaten was
de brug afgedraaid; gevolg: wachten. De
brugwachter, diep medelijden hebbend met de
pechvogels, biedt hun aan de hulp van zijn
zoon, die een melk kar heeft. De nachtelijke
wandelaars, blij, dat ze niet behoeven te loopen,
aanvaarden dit aanbod dankbaar (ze waren
natuurlijk doodmoe van de omzwervingen op
het feestterrein) en zoonlief wordt uit zijn
nachtrust opgetrommeld. Na veel pourparlers
blijkbaar had hij niet erg veel lust in ’t
geval biedt hij aan ’t gezelschap van 15
personen voor f 9 naar Ezinge te brengen.
Men zou zich moeten behelpen, daar de kar
niet groot was.
Des morgens te 4 uur kwamen de 15 feest-
genooten in het stille dorpje aan, en schalde
hun hoera-geroep door Je straten. Zij hadden
rondom de kar gezeten met de beenen ben
gelende in de lucht, maar zij waren ten slotte
thuis, en konden de doodelijk-ongeruste familie
leden geruststellen.
Onvrijwillig bad.
Ter hoogte van de kalkovens had in de
Keulschevaart een aanvaring plaats tusschen
een pleizier-motorboot en een overhaal-schuit,
met dat gevolg, dat alle inzittenden van
laatstgenoemde te water geraakten. Een bakker
met zijn volgeladen broodwagen, de jolleman
en drie kinderen van 5 tot 10 jaar werden
op die wijze tot een ongevraagd ochtend bad
gedoemd. Onmiddellijk sprongen eenige om
standers te water, ten einde de drenkelingen
te redden. Met vereende krachten mocht men
er dan ook in slagen allen ongedeerd op het
droge te brengen. De aanvaring was te wijten
aan den bestuurder der motorboot, welker
eigenaar, die in de boot aanwezig was, zich
dan ook dadelijk bereid verklaarde de be-
loopen schade te vergoeden. Allereerst kwam
hiervoor in aanmerking de bakker, die den
inhoud van zijn broodwagen door de onder
dompeling in broodpap veranderd zag.
Alg. Undbl.
De gelukkige hengelaar.
Een hengelaar, bewoner van Watergraafs
meer, bracht zijn Zondagmiddag met visschen
door aan den oever van de Keulsche vaart.
’t Duurde lang voor hij beet kreeg, maar
eindelijk voelde hij iets zwaars aan den hengel.
Toen hij ophaalde kwam het achterwiel van
een fiets boven water. De man trok het
karretje op het droge en waarschuwde de
politie.
Toen bleek, dat het karretje aan een be
woner -der De Wetbuurt toebehoorde, waar
het Vrijdagnacht uit een werkplaats was ont
vreemd.
Daar een der banden stuk was, vermoedt
men, dat de dader, geen kans ziende het te
berijden, het in de Keulsche vaart geworpen
heeft, Tel,
Wonseradeal, 20 Juli. Als men eendeels
zich „buiten de wet stelt” en anderdeels van
de wet profiteert, kan men van die tweeledige
verhouding soms nog voordeel hebben ook.
Er woont hier een echtpaar, dat geen „echt”
paar is, d. w. z. ze zijn niet volgens de wet
getrouwd. Man en vrouw maken beide aan
spraak op ouderdomsrente. Waren ze nu wet
telijk getrouwd, dan zouden ze samen f 3 per
week ontvangen, maar nu ze volgens de wet
vreemd van elkaar zijn, krijgen man en vrouw
elk f 2, dus samen f 4. Waarmee ze een gulden
per week bevoorrecht zijn boven degenen die
een wettelijk huwelijk hebben aangegaan.
Scharsterbrug, 17 Juli. L. van der Woude
van Sneek, tijdelijk met een woonschip te
Joure liggende, had vanmiddag het buiten
kansje met den hengel in de Scharsterrijn
alhier een karper van 8 pond te bemachtigen.
Joure, 18 Juli. In den afgeloopen nacht
zijn uit het nest bij de heerenhuizinge van
den heer E. E. de Boer alhier 3 jonge ooievaars
ontvreemd.
Hindeloopen, 19 Juli. Buitengewoon druk
was heden Zondag het bezoek aan het strand.
Er stonden wel 13 auto’s en motorfietsen.
Over de 500 baden werden er verleden week
genomen. De pensions zijn alle bezet.
Makkum, 19 Juli. Alhier had heden
middag eene vrijzinnig-godsdienstigeopenlucht-
samenkomst plaats, welke bezocht werd door
5 a 600 personen. De eerste spreker Dr.
Niemeijer uit Bolsward besprak ’t onderwerp
„Vrijzinnig-Lichtzinnig” en plaatste hier
tegenover „Orthodox-geveinsd”. De tweede
spreker Ds. de Kloet uit Marssum had tot
onderwerp „iemand en Iemand” en besprak
volgens Luc. 19, het verhaal van Zacheus
en Jezus, terwijl de heer Sjouke de Zee uit
Irnsum „Kristendom en Mienskip” behan
delde. Na iederen spreker liet een zangkoor
zich hooren. Na opening en vóór de sluiting
gemeenschappelijk lied aangeheven.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Arnhem, 21 Juli. De inspecteur van
politie v. d. M. te Arnhem, die onlangs bij
ongeregeldheden in de Hommelstraat zekeren
A. v. d. Post met de revolver doodschoot en
diens broeder licht verwondde, is thans door
de rechtbank veroordeeld tot zes maanden
gevangenisstraf, overeenkomstig den eisch van
het O. M.
Workum, 21 Juli. Gisterenavond had het
Bestuur van de Vereeniging „Plaatselijk
Belang” alhier ten huize van den heer P.
Bonnema, eene vergadering van belang
stellenden opgeroepen om te komen tot het
maken van een overhaal en gelegenheid
voor kleedkamertje bij het Torentje alhier,
uitstekende gelegenheid tot het nemen van
een bad.
Door het Bestuur was een bescheiden
plannetje opgemaakt, doch zulks bleek nog
te groot te zijn en het kleine aantal op
gekomen belangstellenden besloot dan ook
enkel te trachten 40 aandeelhouders van ieder
f 5.bij elkaar te krijgen, om alsdan nog
dit seizoen een vaartuig met 8 kleedkamertjes
buiten het torentje en over de vaargeul te
stationeeren, ten dienste van aandeelhouders
en hunne gezinnen.
Ter vergadering werden een 10-tal aan-
deelen genomen en getracht zal worden de
anderen aan te vullen. De Banier.
Arum. Zaterdagmiddag zou een twintig
jarig meisje voor haar moeder, die ongesteld
was, den dokter hAlen. Deze was echter niet
te huis, waarop het meisje zenuwachtig en
gehaast zich huiswaarts spoedde. Eer zij
echter hare woning bereikt had, werd zij door
een doodelijke bloedspuwing overvallen, zoo-
dat zij als lijk weder in de woning kwam,
die zij zoo even gezond maar vol zorg voor
haar zieke moeder verlaten had. 0. N.
Kassierslooper beschoten.
Hilversum. Toen gistermiddag de inkas-
seerder K. van een kassiersfirma alhier op zijn
rijwiel uit Bussum kwam, met f 5000 in
contanten bij zich, werd hij bij de Crailoosche
brug door een persoon met een revolver in
den rug geschoten. K., die licht gewond werd,
zette den persoon achterna, die op den Ko-
ninginne-weg alhier door een politie-agent werd
gegrepen. De aangehoudene, een zekere H.
v. B. uit Utrecht, verklaarde dat de revolver
onopzettelijk was afgegaan. O. N.
Naar aanleiding van een verzoek van
ingezetenen van Wonseradeel stelt de com
missie voor strafverordeningen den raad dier
gemeente voor, om Zondags het kaatsen op
de publieke straat te verbieden.
Arum, 21 Juli 1914. Vader
buiten gegaan, op het veld. Daar is zooveel
te doen in dezen tijd. Moeder en dochter
waren bezig in huis, ’t Was immers Zaterdag.
Straks, als de avondklok over de velden zal
laten hooren dat het zes uur is, wordt de
arbeid neergelegd. Dan komt vader thuis.
En dan morgen Zondag; rustdag, na ’n week
van drukke bezigheid.
Ruim drie uur in den middag. Moeder
wordt onwel. Een kwaal, waaraan ze lijdende
is, komt zoo in eens en in al zijn naarheid
voor den dag, erg, heel erg. Daar moet on
middellijk hulp komen.
De dochter, een meisje van 19 jaar, erg
geschrokken, toen ze moeder daar zag liggen,
ijlt naar den dokter. Niet thuis! Nu grijpt
angst, groote angst haar aan. Hoe nu, hoe
nu? Moeder zoo naar, en dokter buitendorps
Veel harder dan ze kan, wil ze huiswaarts
gaan. Dan zal ze trachten zelf te helpen,
misschien is er hulp te krijgen bij vriend of
gebuur. Haastig, zeer haastig naar huis...
Ze is niet weer levend thuis gekomen.
Door opwinding, door angst, door grooten
haast heeft ze zich te veel overspannen ...daar
begeeft zich iets in hare borst... bloed, alles
bloed!...
Waren er niet medelijdende menschen
geweest, ze was op straat doodgebleven.
Binnengedragen bij bekenden, is ze schier
onmiddellijk gestorven. En even 1
ze haar in de brancard thuis,
afgespeeld in een kwartier tijds.
Dokter Engelhart van Witmarsum, tele
grafisch ontboden, was zoo spoedig mogelijk
per stoomfiets hier aanwezig. Hij kon slechts
Eenige maanden geleden wenschte
Amerikaansche groep van cinema-onder-
hieraan een einde te maken,
trust te vormen met de
en de schouwburgende door
die trust uitgegeven films zouden 't eigendom
blijven van de cinema-ondernemingen, die ze
vervaardigd hadden't prachtig effect van
de trust zou zijn, dat men de filmproductie
geheel in de hand had en juist zooveel films
op de markt kon brengen als men verkoos.
Schouwburgen, die niet uitsluitend films van
de trust gebruikten, zouden geboycot worden
de kleinere schouwburgen, die de willekeurige
prijzen niet konden betalen, zouden met
ondergang bedreigd worden de grootere zouden
niet meer vrij zijn in de samenstelling hunner
programma’s en nieuwe cinema-ondernemingen
zouden niet kunnen worden opgericht.
Tegen deze tirannie verzetten zich bijna
alle handelaren en schouwburgen in Groot-
Brittanië en van de Amerikaansche plannen
is niets gekomen.
Natuurlijk staat of valt de geheele industrie
met de bioscoop-schouwburgen als die niet
bloeien, sterft de industrie. In het algemeen
gaat het deze schouwburgen echter goed, voor
zover ze eenige jaren oud zijn. Dividenden
'an 20 pCt. ’s jaars zijn geen zeldzaamheid;
enkele schouwburgen leveren nog vee] hoogere
minsten. Maar hier en daar worden wel wat
al te veel nieuwe schouwburgen opgericht.
In het Vereenigde Koninkrijk kwamen er in
de vijf eerste maanden van dit jaar 161
nieuwe bioscoop-ondernemingeu bij, met een
kapitaal van 930.500 pond. Enkele dezer
ondernemingen kunnen het niet houden wie
als nieuweling en meteen klein kapitaal in het
vak komt, gaat er aan.
Men ziet thans in verschillende plaatsen
in Groot-Brittanië (Bristol, Liverpool, Soutport)
de overheid samen gaan met bestaande onder
nemingen, om vergunningen te onthouden
aan nieuwe ondernemingen. De overheid over
weegt daarbij, dat te groote mededinging voor
het belang van alle partijen schadelijk kan
zijn. Op kleinere plaatsen vermenigvuldigen
de Electric Palaces zich echter op onrust
barende wijze.
Het totaal aan bioscoop-schouwburgen in
het Vereenigd Koninkrijk wordt op 6000
geschat, waarvan alleen te Londen reeds 400.
Het totaal* in deze schouwburgen gestoken
kapitaal bedraagt ongeveer 21/2 millioen ponden
sterling.
Duitschland schijnt niet meer dan 1500
dergelijke schouwburgen te bezitten, waarvan
160 te Berlijn.
Om een begrip te geven van de weelde,
waarmede deze schouwburgen soms zijn inge
richt, diene, dat de bouw en inrichtingskosten
van een onlangs geopende onderneming te
Londen 45000 pd. st. bedroegen terwijl er
slechts plaats is voor 900 personen.
De wetgever in verschillende landen heeft
voor het bioscoop-bedrijf allerlei beperkende
bepalingen in het leven geroepen. Vooreerst
om te zorgen voor de materieele veiligheid
in de theaters en de psychische veiligheid
der bezoekers, al is op dit gebied nog weinig
gedaan. Te Londen bestaat censuur van over
heidswege alleen in zoover, dat de plaatselijke
autoriteiten de jaarlijksche vergunning tot
't geven van cinemavertooningen kunnen in
trekken, wanneer films worden vertoond, met
de goede zeden in strijd. Overigens is een
censuur ingesteld door de voornaamste belang
hebbenden bij het bedrijf zelf voor hun eigen
bescherming. Deze „British Board of film
Gencors” zetelt te Londen. Te Liverpool heeft
de overheid allerlei beperkende maatregelen
getroffen, om kinderen onder een bepaalden
leeftijd aan het zien van een sensatiefilms te
onttrekken.
Ook in ons land houdt het bioscoopvraag
stuk de autoriteiten in verschillende gemeenten
bezig en eenig toezicht op de films is zeker
niet ongewenscht.
Ten slotte zij nog gemeld, dat in enkele
landen overwogen wordt een film-belasting in
te voeren. In België en Italië zijn wetsont
werpen met die strekking aanhangig gemaakt.
In Engeland wordt er ook over gedacht.
Bolswardsclie Courant
f
op RIJWIEL., RIJTUIG, en AUTOBANDEN
waarborgt soliditeit.
Fabriek Hevea, Hoogezand (Groningen.)
