Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
1914.
53ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 61.
De Vredescongressen In 1914.
Donderdag 30 Juli.
De Haagsche trainstaking.
BINNENLAND.
VOOR
eervol
met achterlating van
der
de
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
van
J.
opliep,
verwond,
passagiers
den Secretaris her-
van den
voor publieke
W. in dit geval
voor zoover er
Houten Zondagavond
van der Voort van
afgezanten verklaard
van
van R. K. Handels-
van dito Christelijke,
een verordening op
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch. aangesloten onder No. 4.
maar het
van ’t D.B.
laatste jaren een
het streven naar
en meer
ingang vindt, een
dat de vaak oneerlijke
nationale strijd-politiek
Sneek, 28 Juli, ’t Was te rijmen dat
onze raadszitting gisterenavond met een druk
bezoek werd vereerd.
De agenda en wel de beide laatste punten
er van, prijkte n.l. met de ontslagaanvrage
i onzen berucht gewprden gemeente-secretaris
v. d. Laan en wel tegen 1 Oct. a.s.
Onder de ingekomen stukken was een
schrijven van den Bond van Ned. Onderwijzers
■hier, verzoekende wijziging van de salaris
regeling.
Naar aanleiding van het opheffen
Haagsche tramstaking schrijft men aan
Arnh. Cl.:
Wie heeft den strijd gewonnen? het ant
woord hierop kan zonder twijfel luiden: „Geen
van beide partijen”. Ten minstë: niet „gewon-
nen” in den eigenlijken zin van het woord.
Het personeel heeft met zijn vijftien dagen
langen strijd bereikt, dat zijn arbeidsvoorwaar
den zullen worden herzien, dat wil zeggen
verbeterd. Het blijft echter zeer de vraag, of
deze verbeteringen geheel zullen zijn volgens
de eischen der arbeiders. Intusschen de laat-
sten hebben vertrouwd op een goed resultaat
van de samenwerking tusschen de Tramdirectie
en de door ’t Gemeentebestuur benoemde com
missie, bestaande uit de heeren mr. Anton
van Gijn, dr. Nolens en mr. Peyrot. De
regeling, door de directie en commissie gemaakt,
zal waarschijnlijk in den loop van de maand
Augustus haar beslag krijgen en daarna door
het College van B. en W. worden goedgekeurd,
om per 1 Oct. te worden ingevoerd.
Dat er andere arbeidsvoorwaarden zullen
komen, is op zichzelf een overwinning op de
directie. Men kon het niet anders beschouwen,
wanneer men bedenkt, dat de president-com-
missaris der Tram-maatschappij, mr. D. van
Houten, in den aanvang der staking verklaarde,
dat haar geldelijke toestand in geen geval
gedoogde, dat meer geld voor het personeel
zou kunnen worden uitgetrokken.
Volgt de quaestie van de erkenning der
vakorganisaties door de directie. Dit was geen
eisch, voorkomende op het stakingsprogramma,
maar men verwachtte van de directie, dat zij,
wilde zij onderhandelen, daartoe zou overgaan.
Zij heeft dat niet gedaan en het scheen een
oogenblik, alsof daar alle verdere toenadering
op zou afstuiten. Intusschen: deze klip is
vrij handig ontzeild, doordat de onderhande-
lingen voornamelijk zijn gevoerd met de heeren
Hoejenbos en van der Voort van Zijp. Dezen
zijn geen bestuurders der organisaties, maar de
laatsten hadden hun haar vertrouwen geschon
ken en de directie beschouwde hen blijkbaar
als afgezanten, als bemiddelaars. Wij hebben
ettelijke aanmerkingen gehoord, dat op deze
wijze de politieke elementen in de zaak betrok
ken waren. Echter heeft de politiek als zoo
danig toch waarlijk geen rol gespeeld.
Rest het vraagstuk van de slachtoffers:
Dit is tot het laatst toe een groote belemme
ring geweest voor een vlot verloop der onder-
handelingen. De directie had niet de defini
tieve toezegging gedaan, dat er geen slacht
offers zullen vallen. Maandagmorgen 9 uur
kunnen allen aan het werk gaan, die langer
dan. twintig jaar in dienst zijn der Maat
schappij en verder successievelijk de anderen
bij de verdere organisatie van den dienst en
plaats is. Dit heeft mr. van
aan de heeren Hoejenbos,
Zijp en eenige andere
en met deze bepaling is
arbeiderszijde blijkbaar genoegen genomen.
Geen slachtoffers alzoo... maar een quaestie
van tijd. Van langen of korten tijd? Afwachten
is de boodschap. Van een algemeene geest
drift onder de arbeiders bij het einde van
den strijd kan men, scheen het ons toe, moeilijk
spreken.
een stuk teekenden, om
benoemd te krijgen, als voorzitter
Bond van gemeenteambtenaren.
De heer Ytsma antwoordt den heer Dwars-
huis dat, als ze dit niet hadden gedaan ze
hun positie in de waagschaal hadden gesteld.
’t Voorstel van ’t D. B., om den heer
v. d. Laan tegen 1 Oct. eervol te ontslaan,
werd met 12 tegen 2 stemmen aangenomen.
Tegen: De Wolf en Brouwer.
't Laatste punt was ongetwijfeld niet ’t
minst krasse:
Verzoek van J. v. d. Laan om een jaar-
lijksche toelage uit de gemeentekas, als toeslag
op zijn eventueel pensioen.
Natuurlijk hadden B. en. W. voorgesteld
op dat verzoek afwijzend te beschikken, met
welk advies de Raad zich zonder discussie en
z. h. st. vereenigde.
Nu ’t rapport is uitgebracht inzake ’t
onderzoek naar den toestand ter Secretarie,
zegt de Voorz., acht ik de commissie van
haar taak ontheven en stel ik voor dit rapport
ter griffie te deponeeren.
Sneek, 27 Juli. Toen gisteravond de
Langweerder boot, kapt. Bakker, met een
Sneeker gezelschap van de meeting te
Leeuwarden terugkeerde, werd van achter een
houtschuur te Schenkeschans een hagelbui
van zware grintsteenen op de boot gericht.
De kapitein zelf werd tot tweemaal toe aan
het hoofd getroffen, waardoor hij een zware
buil, een schram en ontvellingen bij zijn oog
De machinist werd aan de hand
terwijl enkele van de overige
niet zuinig met de projectielen in
aanraking kwamen. Na onderzoek bleek het
dat eenige jongens de daders waren.
Heeg, 27 Juli. De landbouwer P. Flapper
zou hedenmiddag met de maaimachine, waar
voor twee paarden waren gespannen, naar het
land. Op den grintweg werden de paarden
schichtig en sloegen op hol, met het
gevolg, dat alles in de diepe bermsloot terecht
kwam. De man kwam met den schrik en een
nat pak vrij, doch ëen best paard werd gedood.
Ook de maaimachine werd nog al beschadigd.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Workum, 27 Juli. Als een bijzonderheid
kunnen we mededeelen, dat bij den heer
J. Lameris, horlogemaker alhier, 16 April j.l.
kuikens uit de broedmachine zijn gekomen
en door hem verder opgefokt. Heden morgen
kreeg L. van die kuikens het eerste ei en
wel een met twee dooiers. Het zijn gekruiste
Wijnandottes. De kippen zijn dus nog geen
15 weken oud. De Banier.
De anti-alcohol-tentoonstelling te Har
lingen is Zaterdagavond 11 uur gesloten.
De heer Buining sprak daarbij een kort
woord, waarin hij wees op de uitstekende
samenwerking tusschen de verschillende
onthoudersvereenigingen, op de belangstelling
van B. en W., publiek en pers.
De tentoonstelling mag in alle opzichten
volkomen geslaagd worden genoemd. Het
aantal bezoeken bedroeg niet minder dan
3498. Bovendien brachten 225 leerlingen van
de hoogste klassen der openbare en bijzondere
scholen in de gemeente een bezoek.
Ook finantiëel moet deze expositie een
succes zijn. Zonder subsidie en met het
verleenen van vrij entree nog te mogen bogen
op een batig saldo, ziedaar omstandigheden,
waarop de deelnemende vereenigingen terecht
trotsch mogen zijn. N. Harl. Ct.
Het Leidsch Dbl. meldt
Een vliegje, dat in het oog van een chauf
feur terechtkwam, was Zondagnamiddag half-
twee oorzaak, dat het slachtoffer het stuur
van de auto van den heer P. v. M., wonende
te ’s-Gravenhage, kwijtraakte en bij de Groote
Vink tegen een hek en de buis der waterleiding
terecht kwam. De geheele voorkant der auto
werd ingedrukt en kwam in zoodanigen staat,
dat verder rijden onmogelijk was.
Het hek werd gedeeltelijk vernield. Erger
was de dame, die naast den eigenaar der auto
zat, er aan toe. Door den schok sloeg zij
voorover en met het hoofd door de voorruit.
Hevig bloedend werd ze in de Groote Vink
verbonden. Een geluk bij een ongeluk was,
dat de eigenaar der auto zelf dokter is en zijn
vrouw dus direct hulp kon verleenen. Nadat
een familie, per auto daar ter plaatse zijnde,
die plan had naar den Haag te vertrekken,
het echtpaar bereidwillig twee plaatsen had
aangeboden, vertrok men
de auto, huiswaarts,
Dat verzoek werd in handen gesteld van
B. en W. om ’t bij de a.s. Begn>oting in
behandeling te brengen.
Dan nog een request
en Kantoorbedienden en
die beiden vragen om
verplichte winkelsluiting.
Óm praeadvies in handen
gesteld.
Aan den onderwijzer W. Deinum, sedert
15 Oct. 1875 werkzaam aan scholen Ilenl
in deze gemeente, werd op diens verzoek
wegens gevorderden leeftijd eervol ontslag
verleend, onder dankbetuiging voor de aan de
gemeente bewezen diensten.
Wegens vertrek naar elders werd op verzoek
tegen 1 Sept. a.s. eervol ontslagen de Onder
wijzer E. Haites, werkzaam aan school no. 3.
Met de betrekking van gemeente-architect
werd tijdelijk belast de heer Ids. de Jong,
Opzichter der gemeente-werken.
’t Baggeren van de Stadsgracht, vanaf de
Koningsbrug tot aan de Kolk, werd voor
f 1340 onderhands gegund aan H. T. de Jong
te Oudehaske.
De heer De Wolf pleitte
aanbesteding, waar B. en
geen voordeel in zagen.
’t Voorstel tot onderhandsche aanbesteding
der levering van de noodige sanitaire artikelen
voor de scholen 2 en 3, gaf soms aanleiding
tot een oorverdoovende discussie.
B. en W. stelden voor de firma R. S. Stokvis
en Zonen te Rotterdam met bewuste levering
te belasten voor de som van f 2840.
De gemeente-architect en de directeur der
gemeentereiniging hadden indertijd eenige
scholen bezocht, waarin ’t closetstelsel was
aangebracht met urinoirs.
Als de beste leveranciers in die artikelen
had men hun aangewezen drie firma’s in den
lande, onder welke de genoemde Stokvis
Zonen.
Eenige raadsleden gaven te verstaan, dat
men met opzet de Sneeker industrieelen had
passeerd.
De heer Ytsma wou publieke aanbesteding
met aanwijzing van de firma’s van welke men
de artikelen moet betrekken.
't D. B. zei dat de tijd voor publieke aan
besteding te kort was, wijl de vacantie voor
de deur staat en dat werk in dien tijd klaar
moet worden gemaakt.
Een voorstel van De Wolf, om publiek aan te
besteden, werd verworpen met 10 tegen 4
stemmen, dat van ’t D. B. aangenomen met
10 voor en 4 stemmen tegen.
Aan de firma Egbert Veen en Zoon viel
de eer te beurt, de gemeente zoolang f 60000
te leenen tegen 5 pCt., ter voorziening in de
behoefte aan kasgeld.
Na een begrootingswijziging en een voorstel
tot betaling uit den post onvoorziene uitgaven,
kwam de quintessens van de agenda:
Verzoek van Jakob v. d. Laan, om
ontslag als secretaris dezer gemeente.
Niettegenstaande de Raad had besloten dat
adressant tegen 1 Aug. moest aftreden, wou
de heer v. d. L. dien datum uitgesteld zien
tot 1 Oct. wijl er anders tijd te kort schoot
voor een tijdige regeling van zijn pensioen.
De heer Blok wil zich niet tegen ’t voorstel
van B. en W. verzetten, om v./d. Laan
volgens zijn verzoek op 1 Oct. te ontslaan.
Maar in verband met ’t onderzoek ter secre
tarie, beschouwt de heer Blok dat voorstel
niet conform. Er zijn dingen aan het licht
gekomen, zoo raar, dat van eervol ontslag
eigenlijk geen sprake kan zijn. Mij komt 't
echter onverstandig voor, als wij dezen man
gewoon „ontslag” gingen geven. Dan kwam hij
misschien in beroep bij Ged. Staten en van
daar ging het naar de Kroon.
Dan zouden we ’t begin wel,
einde niet kunnen zien.
Ontslaan we hem eenmaal tegen 1 Oct.,
dan zijn we van hem af en zijn plaats kan
spoedig weer worden vervuld.
Druk werd daarna gediscusseerd door de
h.h. De Wolf, Bakker en Ytsma.
Eerstgenoemde pleitte tegen „eervol”.
De wethouder Westra beschouwt dat heele
„eervol” als een vormkwestie.
Dr. Bouma wekt het medelijden op voor
den man, die wegens ziekelijken toestand ont
slag moet nemen.
't Gaat niet aan, zegt de oudste wethouder,
tegen de meening van de medici in, hierbij in
oppositie te komen.
De heer Zelvelder roept de clementie van
den Raad in, tfbor den man, die weggaat in
diepzieken toestand. „Wie zonder zonde is”,
roept de heer Z. met zijn bekende krachtige
stem, werpe den eersten steen op hem.
De heer Blok meent zich genoeg gerecht
vaardigd te hebben, nadat hij nog bad mee
gedeeld dat v. d. Laan wordt beschuldigd van
declareeren zonder grond en valschheid in
geschrifte.
De Voorzitter: daar moet ik tegen protes-
teeren, dat staat niet in ’t rapport.
De heer Dwarshuis weet mee te deelen,
dat alle ambtenaren ter Secretarie indertijd
Het doel der vredescongressen.
Voor hen die voor de vredesbeweging ijve
ren, zijn het voorjaar en het najaar steeds
belangrijke jaargetijden. Het is dan het tijd
perk der Congressen, nationale en internatio
nale, waarop de vredesvrienden zich vereeni-
gen, om met elkander te bespreken, wat in
het laatste jaar geschied is, en om uit dat
verleden leering te trekken voor de naaste
toekomst. De Vredescongressen zijn veelal
een kenmerk van den vooruitgang der be
weging. De talrijkheid en hoedanigheid der
deelnemers, de belangstelling die het Congres
in de pers ondervindt, de belangrijkheid der
onderwerpen en der daarover gevoerde be
raadslagingen, al deze punten zijn in de
verblijdend getuigenis, dat
„Vrede door Recht” meer
bij de bevolking van alle landen
bemoedigende belofte ook,
en egoistische inter-
van heden op den
duur plaats zal moeten maken voor een eer
lijke, ethische en tegelijkertijd het nationale
welzijn bevorderende internationale samen-
werkingspolitiek der toekomst.
De nationale vredescongressen, die in het
voorjaar, en de internationale vredesbijeen
komsten, die in het najaar plegen te worden
gehouden, hebben voornamelijk een propa
gandistisch karakter. Hun nut bestaat in de
eerste plaats ten opzichte van de vertegen
woordigers der buiten het centrum der Ver-
eeniging gelegen afdeelingen, en ook ten op
zichte van de buitenstaanders, helaas nog
altijd het groote publiek. Nieuws wordt op
de Congressen zelden gehoordwat gespro
ken wordt, kan men meestal elders beter en
zaakkundiger lezen. De leiders der beweging,
die van de uitgebreide litteratuur over het
algemeen goed op de hoogte zijn, en die geen
redevoeringen noodig hebben om hun geest
drift en ijver hoog te houden, zouden dan
ook zonder Congressen hun taak even goed
vervullen.
Voor hen daartegen, die in de kleinere
gemeenten de pionniers der beweging zijn,
veelal nog door de groote meerderheid hunner
plaatselijke medeburgers met een medelijden-
den glimlach als „utopisten” worden bespot,
zonder dat zij in hun woonplaats een kring
van overtuigde vrienden hebben die weder-
keerig door geestdrift en onderlinge vriend
schap elkander tot volhouden en steeds
grootere krachtontwikkeling aansporen, voor
hen werkt zoo een nationale of international
vredesbijeenkomst verfrisschend en versterkend.
Dat de vredesbeweging, verre van eenzijdig
te zijn, een ethische, een economische, een
juridische zijde heeft en dat de voorstanders
dezer verschillende richtingen gezamenlijk mede
arbeiden in één groot geheel, zal hun na deze
Congressen weder des te duidelijker zijn gé
wordén, evenals de geestdriftige samenwerking
van zoovelen van verschillende levensbeschou
wing, ouderdom en maatschappelijken stand
weder het geloof verhoogen zal, dat de „uto
pie van heden” inderdaad zal worden de
werkelijkheid van morgen, naar Frédéric
Passy’s beroemd gezegde.
„Woorden, geen daden, is het na een
Congres regelmatig terugkeerend brommend
antwoord van hen, die zich voorstanders van
den vrede noemen, maar door hun sceptische
opmerkingen den goeden invloed van iedere
enthousiaste uiting helaas al te zeer temperen 1
Het zij toegegeven Maar zijn deze
„woorden” niet een onmisbare voorwaarde,
om tot „daden” te geraken Bevatten deze
„woorden” niet in zich een belofte van
latere „daden” Zullen niet, wanneer door
de „woorden” der vredespropagandisten in
alle landen gevormd is een krachtige open
bare meening die een ethische internationale
politiek, een goede verstandhouding en een
internationale rechtsorganisatie tusschen de
Staten eischt, dank zij deze propaganda, de
Regeeringen onze wenschen in „daden”
moeten omzetten
Bolswardsche Courant
j
op RIJWIEL., RIJTUIG, en AUTOBANDEN
waarborgt soliditeit.
Fabriek Hevea, Hoogezand (Groningen.)
