Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Donderdag 6 Augustus.
w,
1914.
53ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 63.
BINNENLAND.
V er vloekt bedrij f.
VOOR
afzonderlijke
van
man
van
wraak,
verlangen
door
een catastrophe,
dan de wereld
flesch,
Ook
andere
en
zou toch redelijk
de weigering op
oorlogsverklaring
men
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
vernemen, bedragen die vergoe-
voor de
O. N.
om zilver terug
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
enz. gevorderd worden. Maar wie durft voor
spellen, dat het zelfs ooit hiertoe zal komen?
Er bestaat dus niet de minste aanleiding, om
zich door sensatieberichten te laten veront
rusten. N. R. Cl.
aan zilvergeld.
men
vernemen is er heden een zeer
aan zilvergeld aangemunt, zoodat
weer voldoende wisselgeld aanwezig
Het oorlogsmonster heeft wederom den
weerzinwekkenden kop opgestoken en dreigt
ditmaal een ontzettend bloedbad te zullen
aanrichten, schrijft Oostergo.
Wij vervloeken dit schandelijk bedrijf van
menschen die zich tot beschaafde volkeren
willen rekenen.
Het redeloos gepeupel schreeuwt in zijn
brooddronkenheid om wraak, om oorlog en
de vorsten zien er een verlangen van «het”
volk in.
Schandelijk bedrijf
Mij wordt niets bespaard, riep de Keizer
Frans Jozef uit toen zijn opvolger werd ge
dood. Had hij dan althans het goede voor
beeld gegeven en Europa deze slachting be
spaard.
Want dit staat vast, het onrecht dat Oosten
rijk meent te moeten keeren, is geen milli-
oenste van het nadeel dat Oostenrijk daar
mede aan de geheele wereld berokkent.
Wij dienen af te wachten wat er komen
zal, doch wij spreken onzen afschuw uit over
het bedrijf dier enkelen, welke het wagen
geheel Europa in de waagschaal te stellen
ter wille van een onbeduidend zaakje, als
het Servische.
Wij sluiten ons aan bij hetgeen dezer
dagen Het Vaderland schreef
Zeker het was heel brutaal van het
kleine Servië om nog een weinig te durven
tegenspartelen, nadat het machtige Oosten
rijk met zoovele woorden had verklaard
vóór Zaterdag zes uur moet gij u zonder
eenige reserve aan al mijn eischen onder
werpen of mijn leger staat gereed om u te
vermorzelen.
Maar had men die brutaliteit niet op
andere wijze kunnen straffen dan
Europa bloot te stellen aan
verschrikkelijker misschien
ooit heeft aanschouwd
Servië dacht mogelijk nog wel heel toe
schietelijk te zijn, omdat het terstond alles
heeft toegegeven, behalve op dat ééne punt,
dat het in strijd achtte met landswet
zelfstandigheid. Oostenrijk
zijn en niet op grond van
dat ééne punt tot een
overgaan. Er is toch ook nog iets, dat
scheidsrechterlijke uitspraak noemt.
Het zal Servië duur te staan komen.
Is echter Oostenrijk zich niet bewust
de groote ellende, die het oproept
Men mag wel spreken van verblindheid.
Het is nog slechts eenige weken geleden.,
dat de //eerbiedwaardige” Keizer zoo ernstig
ongesteld was. In tal van bladen kon men
lezen de dood van Frans Jozef zou de ergste
ramp zijn die ons kon overkomen. Voor die
ramp bleef men gelukkig bespaard. De Keizer
herstelde. Was echter de vereering voor den
oudsten vorst van Europa zoo groot geweest
als men het toen deed voorkomen, men zou
hem onder deze omstandigheden niet onder
de toejuiching van het volk een zoo weinig
gewettigde en daardoor gruwelijke oorlogsver
klaring hebben voorgelegd.
Eerbied voor eerbiedwaardigheid is in deze
ver te zoeken.
In het oorlogslexicon komt het woord
«eerbied” trouwens alleen voor als uiting van
respect voor de dommekracht van levend en
dood strijdmateriaal. Wie bekommert zich in
zoo'n tijd om monumenten van wetenschap
én kunst, van industrie, van beschaving.
Alles wordt weggemaaid als het koren voor
de maaimachine.
En die vernieling moet geschieden door
de legers, die noodig waren om den
vrede te bewaren. Bij vorstenbezoeken, bij
alle officieele gelegenheden, waar de macht-
hebbenden aan het woord kwamen, werd
getoost op den vrede als einddoel van het
streven der groote Mogendheden.
Wie lacht daar
Voor het oogenblik is de valsche klank
van de vredesbazuin verstomd. Wat zal men
du doen
Nu zal men in de kerken gaan en Gods
!6gen afsmeeken op het wapengeweld.
Scharsterbrug, 1 Aug. Tengevolge van
het mobilisatiebesluit zijn ettelijke personen,
werkzaam op de fabriek //Hollandia” alhier,
voor militairen dienst opgeroepen.
Naar wij vernemen, zal aan de gezinnen
dier opgeroepenen vanwege de fabriek elke
week f 8 worden uitgekeerd zoolang het ver
blijf onder de wapenen van het personeel duurt.
Lemmer, 1 Aug. Met het oog op den
kritieken toestand hebben B. en W. onzer
gemeente de kermis, welke in de volgende
week alhier zou worden gehouden, afgelast.
Sommige kermismannen die hun tenten reeds
hadden opgesteld, moesten weer afbreken.
Witmarsum, 2 Aug. Alhier en in de Zuster
dorpen Arum, Kimswerd, Pingjum en Makkum
circuleeren lijsten contra het verbod om in de
e.v. Raadszitting tusschen Art. 10 en 11 der
Politieverordening in te lasschen, dat het met
ingang van 1915 verboden is op de dorps
buurten bet kaatsspel op Zon- en feestdagen
uit te oefenen. Voorstanders ervan meenen
dat dit meer dan 100-jarig recht van bestaan
zoo maar niet mag verboden worden. Op de
lijsten wordt druk geteekend.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Franeker. Heden zijn wij niet in staat
een marktbericht te leveren, daar er vandaag,
tengevolge de gedrukte stemming, totaal geen
handel is geschied. De kermis, die heden
eindigt, heeft mede een ontzettend doodsch
verloop. De aangepl^kte telegrammen, waar
voor massa’s belangstellenden den oorlog be
spreken, vragen meer attentie dan de kermis
attracties. De groote jongenskaatspartij, waar
aan Belgen zouden deelnemen en welke heden
zou plaats hebben, is noodgedwongen ook
verdaagd. O. N,
Vaststelling maximum-prijzen.
Naar men verneemt, bevat de lijst van
artikelen met maximum-prijzen, die aan de
burgemeesters is toegezonden, een prijsbepaling
van suiker op 55, brood 18 tot 22, zout op
9 cent het kilode boterolie op 69 cent de
en rijst op 25 cent het kilo.
komen op die lijst verschillende
levensbehoeften tegen ongeveer de
gewone prijzen voor. Alg. H.
Gein Duitsch ultimatum aan Nederland.
Blijkens bij de beste bron ingewonnen
informatiën kunnen de berichten, als zoude
door Duitschland aan Nederland een ultimatum
gericht zijn, op de meest stellige manier
worden tegengesproken en kan hieraan toe
gevoegd, dat Duitschland geen verandering
heeft gebracht in zijn voornemen om de
Nederlandsche neutraliteit te eerbiedigen.
Alg. H.
Gebrek aan werkkrachten?
Wij vernemen, dat, terwijl in den land-en
hooibouw door de mobilisatie een groot gebrek
aan arbeidskrachten is ontstaan, de Amster-
damsche Arbeidsbeurs zoodanig bestormd wordt
door diegenen, die door de economische crisis
werkloos zijn geworden, dat de politie noodig
was om de orde te handhaven. Zeker zullen
onder die honderden velen zijn, wier arbeids
kracht nuttig kan worden aangewend op het
land. Op mondelinge, telefonische of schrifte
lijke aanvraag geeft de Arbeidsbeurs kosteloos
hare bemiddeling. Alg. H.
Zonderlinge geruchten.
De zonderlingste sensatieberichten doen
telkens de rondte. Zoo spreekt men thans hier
en daar van een oproeping van den landstorm.
Het schijnt geen overbodige moeite, er op te
wijzen, dat zelfs de plakkaten, waarbij de
machtiging daartoe verleend wordt, nog niet
zijn aangeplakt, terwijl toch die aanplakking
nog evenmin de oproeping zelve zou beteeke-
nen, als de bekendmaking van de inkwar-
tieringslijsten de inkwartiering zelve. Op zoo
danige machtiging toch zou nog moeten volgen
de //vordering” tot oproeping. En zelfs deze
zou dan wellicht nog slechts op enkele groepen
lieden beneden de 40 jaar betrekking hebben.
Artikel 6 der Landstormwet (waarmede men
de nadere uitwerking in de Landstorminstructie
vergelijke) spreekt niet van //oproepen”, maar
opmerkenswaardige nuance van //doen
oproepen” tot werkelijken dienst, en dan nog
slechts //wanneer, waar en naarmate het belang
der landsverdediging dit vorderen mocht”.
Bovendien zou uiteraard van het gros der
opgeroepenen niet veel meer dan graafwerk
een
te krijgen
«Wat dan?”
redacteur.
«Hoepel op!” werd hem toe-gesnauwd.
Hetgeen deze, al fietsende, deed.
Onze redacteur heeft tot dusver een goed-
koope dag gehad. Hij is benieuwd hoelang
dit stelsel van niet-betalen zou kunnen duren,
wanneer hij aldus met zijn munt-papiertje
van tien gulden bleef coquetteeren.
Hel hoofd koel houden.
De Tel. doet een beroep op den nuchter-
heidszin onzer landgenooten.
Wij zullen de laalsten zijn zegt
het blad om den ernst der tijden te
ontkennen, doch uit de gegevens waar
over wij beschikken en die ons uit de
allerbeste bron geworden, blijkt ons, dat
de toestand zoodanig is, dat er voor
Nederland geen onmiddellijk gevaar dreigt.
Mits men natuurlijk zijn hoofd koel houdt.
En dat dit geschieden zal daarvan
zijn wij, na de uitstekende maatregelen
door de Regeering genomen, ten volle
overtuigd.
Met volkomen gerustheid gaan wij de
toekomst te gemoet. Onze grenzen worden
streng bewaakt en wie onze neutraliteit
zal trachten te schenden, weet dat hij
een vastberaden volk tegenover zich
vindt.
Geeft onze militaire situatie, die door
de omliggende legers en vloten geëer
biedigd zal worden, dus geen reden tot
ongerustheid onze economische toe
stand is gelukkig van dien aard, dat
wij daarover ons niet behoeven op te
winden. En toch is het, alsof een plot
selinge krankzinnigheid de menschen
bevangen heeft. Dat er in de eerste
maanden en het is absoluut uitge
sloten dat de kritieke toestand langer
dan eenige weken duurt gebrek aan
levensbehoeften zal ontstaan, kunnen wij
op grond van een door ons ingesteld
onderzoek, pertinent tegenspreken.
Er is van alles genoeg en voor ge-
ruimen tijd. En wat onze geldmidde
len betreft ’t is eenvoudig krankzin
nig de angst, die men thans heeft voor
het anders zoo geliefde papieren geld.
Wij zullen het nog eens en als het
noodig is nog eens en eiken nieuwen
dag herhalen de positie van de Neder
landsche Bank is zóó sterk, de goud
voorraad zoo groot, dat wij geen oogen
blik bevreesd behoeven te zijn, dat het
bankpapier ook maar één oogenblik zijn
waarde zal verliezen. DwazenWant
is een gulden ten slotte ook maar iets
meer waard dan 46 cent
Al die «runs” op de banken is een
voudig het werk van menschen, die hun
hoofd kwijt raken, anderen aansteken en
daardoor ten slotte een toestand zullen
scheppen, die een onmogelijkheid zou
zijn als wij de zaken met Hollandsche
nuchterheid onder de oogen hadden ge
zien.
Of zijn wij, die altijd prat er op gaan,
dat wij bij uitstek koelhoofdig zijn, ten
slotte toch niets meer dan een hersen-
looze massa, die als kinderen bang wor
den voor een spook, een angst toonen,
waarover wij over enkele weken ver
moedelijk hartelijk zullen lachen
Roode Kruis.
Te Maastricht is gisternamiddag de voor
malige Augustijnenkerk door het Roode Kruis,
waarvan de burgemeester voorzitter is, en
onder leiding van dr. Brocx, daarin bijgestaan
door drie gediplomeerde verpleegsters, een
colonne van het Roode Kruis en twintig dames,
die zich als vrijwillige verpleegsters hebben
aangemeld, als Roode Kruis ziekenhuis geopend,
's Avonds zouden er 60 bedden zijn.
In 24 uren is de geheele inrichting tot
stand gekomen. N, R, C,
aan gezinnen van Milic'ens en
Landweermannen.
Wij zijn gemachtigd mede te deelen
dat de vergoedingen die ingevolge de artt. 84
der Militie-wet en löbis van de Landweerwet
worden uitbetaald aan de gezinnen, waarvan
de kostwinners zich onder de wapenen bevinden,
even goed worden uitbetaald gedurende de
mobilisatie, zooals in die artikelen staat vermeld.
De requesten voor het bekomen van eene
dergelijke vergoeding moeten tijdens de strijd
macht gemobiliseerd is niet worden gericht
tot den M. v. O., doch gericht tot en inge
diend bij den burgemeester van de
woonplaats van het gezin.
Naar wij
dingen voor de milüciens f 1.en
landweermannen f 1.50 per dag.
Humor in casa.
Het Alg. H. schrijft
Men spreekt liever niet over vermakelijke
voorvallen in dagen van grooten ernst. Maar
dat er velen van het publiek van hun ver
dwazing nog niet genezen zijn, bewijst wel
het volgende feit hoe een onzer redactie
leden heden een goedkoopen dag bad.
Hij fietste hedenochtend van buis, door den
gebrekkigen treinenloop daartoe gedwongen,
en vergat klein zakgeld bij zich te steken
wel had hij een muntje (de gelukkigevan
tien gulden, zorgvuldig weggeborgen in zijn
portefeuille. Aan den eersten den besten tol
gemerkte hij zijn gemis aan klein-geld. De
tol baas snauwde hem echter woedend toe,
toen de fietser hem van het flapje van tien
gulden sprak.
r «Ik laat je niet door!” riep de
den tol.
- «Ik ben toch
woordde de ander.
Dit hielp werkelijk; de tolboom ging open,
en de fietser mocht zijn weg naar Amsterdam
vervolgen zonder een cent te hebben betaald.
In stad gekomen was hij hongerig en
een Hollander I” ant-
De schaarschte
Uit Amsterdam meldt i
Naar we vernemen is
groot bedrag
er morgen
zal zijn.
Nogmaals echter meenen wij er op te moeten
aandringen, in het belang van den goeden
gang van zaken, de Nederlandsche Bank zoo
min mogelijk in haar bedrijf te bemoeilijken.
Wie niet dringend behoefte heeft aan zilver
geld, onthoude zich voorloopig van wisselen.
Uit betrouwbare bron verneemt men, dat
de Nederlandsche Bank het voornemen heeft,
bankpapier in andere dan de tot nu bestaande
waarden uit te geven. Bankpapier in grootere
waarden dan de bestaande zou worden aange
maakt, om uit te reiken aan hen, die voor
schotten vragen van het dezer dagen gevormde
garantiesyndicaat, en bankpapier in kleinere
dan de bestaande bedragen zou worden uitge
geven om te voorzien in de behoefte aan
klein wisselgeld.
Ten bewijze, hoe groot het gebrek aan
zilvergeld is, zij gemeld, dat in enkele koffie
huizen te Amsterdam wordt gevraagd, of men
met zilver dan wel met papiergeld wil betalen
is het laatste het geval, dan wordt men een
voudig niet bediend. N. R. C.
Ons Noorden schrijft over Groningen
Met den oogst op het land staat het er
treurig voor. Het koren en andere landbouw
producten zijn gereed om binnen gehaald te
worden, doch de boeren kunnen, wegens ge-
biek aan personeel, hiermede niet beginnen.
En paarden en manschappen zijn opgevorderd
voor verdediging der grenzen van het vader
land.
De Duitsche veldarbeiders, die werkzaam
waren in de gemeente Slochteren zijn met spoed
naar hun vaderland vertrokken. Dezer dagen
zijn duizenden werklieden, die in Duitsch
land werkten, hier teruggekeerd, om onder
de wapenen te komen,
Zooals uit het bericht van de cokesprijzen
blijkt is de prijs gisteren gestegen tot 65
cent. Verleden week was de prijs 36r/2 cents.
Geeft de gemeente inzake bet verhoog^n
van onderhoudsmiddelen wel een goed voor
beeld
Vergoeding
dorstig; hij nam plaats voor een café en
bestelde een broodje met een kwast. Toen
het op betalen aan kwam (eerst had onze
redacteur gegeten, de wijzeweigerde de
kellner verontwaardigd het muntpapiertje aan
te nemen.
«We zijn hier geen wissel-kantoor”
gromde hij onheusch.
«Ik zou toch wel gaarne willen be
talen 1” verzekerde de klant.
- «Voor veertig cent verteren, en met
blauw papiertje betalen,
die streken kennen we al
vroeg onze verzadigde
Bolswardsche Courant
op RIJWIEL., RIJTUIG, en AUTOBANDEN
waarborgt soliditeit.
Fabriek Hevea, Hoogezand (Groningen.)