Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
1914.
53ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 67.
Donderdag 20 Augustus.
DE PACIFISTEN.
Tijdelijke arbeidsbeurs.
BINNENLAND.
Wat te doen om elkaar
te helpen?
INGEZONDEN.
VOOR
Afzonderlijke
ijdele
het algemeen,
onze soldaten en
van
weigerden meel
Men was ook
de politie-
afgifte
{Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
een verruiming van
wederopbloei van het maat-
nu met gedruktheid en
menschen warmvoelend volk kan
veel besparen wat anders dreigt.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
ons nog
Terwijl de Bond zelfs oogenblikkelijk
slechts weinig kan doen, rust echter op onze
leden individueel de plicht, om ons Vader
land te helpen. Gevoelens van menschelijk-
heid en vaderlandsliefde met het bezit van
gezond verstand zijn de leidende motieven, die
ons Nederlandsche volk, onverschillig of men
zich al dan niet bij een vredesbond aansloot,
tot voorstanders van den vrede maakten. Het
vormt de lichtzijde van deze donkere dagen,
dat ons volk thans door daden van deze
voortreffelijke eigenschappen blijk geeft. Het
is verblijdend, dat ook zij, die niet onder de
wapenen zijn om aldus de onzijdigheid van
ons land te helpen handhaven, veel ten al-
gemeenen nutte doen, in het besef, dat vrees
en moedeloosheid niets goeds tot stand brengen
en dat vooral in deze tijden kalmte en over
leg, gepaard met krachtig handelen, nood
zakelijk zijn.
Gaat dan voort Uw steun, financieel en
persoonlijk, aan hen te geven, die trachten
door goede organisatie de economische nadeelen
der ook door ons onontbeerlijk geachte en
zoo voortreffelijk ten uitvoer gebrachte mobili
satie zooveel mogelijk te temperen. En over
weegt, ter wille van ons vaderland en van.
ons allen, bij elke handeling niet in de eerste
plaats wat Uw persoonlijk belang wellicht zou
medebrengen, maar allereerst wat de zorg
voor onze geheele gemeenschap vordert. Een
eendrachtig, kalm overleggend, voor zijn mede-
Ooievaarodebaa r.
Heerenveen, 15 Augs. Een eigenaardig
en zeldzaam gezicht, hedenavond tegen den
schemer. Een twintigtal ooievaars streken neer
op den grooteu gashouder bij onze gasfabriek
en namen plaats, elk één poot opgetrokken,
op de omrastering, heel het hek in het rond,
’t Was, uit de verte gezien, alsof er een nieuw
en fraai omlijnd ornament op was aangebracht.
Op het dak van de boerderij van J. Heida
bij huize „Voormeer” waren wel een veertigtal
neergestreken.
Ooievaar odebaar schatdrager.
Welken schat komen ze aandragen in dezen
triesten tijd?
Een spoedigen vrede,
den toestand, een
schappelijk leven, dat
malaise geslagen is?
O, mocht dat zoo zijn 1 Weest dan gezegend
als brengers van de blijde boodschap 1
Wonseradeel, 17 Augs. De bereiding der
verbouwde granen neemt hier een geregeld
verloop. Mei de drie nieuw ingevoerde machines
wordt met spoed gewerkt. De granen, evenals
de peulvruchten, zijn niet zoo zwaar als in
de beide vorige zomers. Vreesde men in het
eerst voor eenige stagnatie in den bouwhoek,
er is niets van te bemerkende boeren
krijgen zonder drukte alles geregeld van en
uit den grond. Uit de naburige stadjes als
Bolsward en Franeker bezoekt het werkvolk
reeds onze dorpen, doch er is geen behoefte
aan arbeidskracht. In de grootere plaatsen
Weigert geen beroep op uw steun, hetzij
door zelf de handen mee uit te steken, hetzij
door uwe geldelijke bijdragen op de vele
vraaglijsten. In het laatste gevalschenkt
liever dadelijk, en verbindt u met uw naam
desnoods voor latere giften.
Propageert de regels en wetten van mensch-
lievendheid en naastenliefde, zoowel voor
vriend als vijand.
Loopt niet te koop met uw voorkeur voor
deze of geene oorlogvoerende partij. Wij zijn
onzijdig, laten wij het inderdaad trachten
te blijven.
Betracht de matigheid, en houdt uw goede
gezondheid in standweest elk een toon
beeld van Nederlandsche soberheid.
Weest anderen tot voorbeeld van degelijk
vaderlander; we moeten de handen ineenslaan,
elkaar opbeuren en steunen. In deze en
komende dagen zijn we allen gelijk.
Laten we allen dus groot trachten te zijn
in alles en dit is veelwaarin wij
als onderdanen van een klein land groot
kunnen zijn.
’t Is een tijd van zware beproeving, niet
in het minst voor hen, die voorvechters waren
in den strijd tegen den oorlog, de pacifisten.
De Nederlandsche Bond „Vrede door Recht”
heeft jarenlang enorme kracht ontwikkeld.
Het is voor zijn strijders een zware beproeving
dat de Europeesche oorlog is uitgebarsten.
Het Hoofdbestuur heeft een kort woord
gericht tot zijn leden. Wij willen het hier
afdrukken
worden veel fabrieken en bedrij ven stop gezet
of men werkt 3 a 4 dagen per week. In
Franekeradeel vergaderden de boeren en be
sloten aan de vaste arbeiders zoolang de crisis
duurt, twee derde van het bedongen loon te
betalen.
Beetsterz^aag, 15 Aug. Eenige jongens
aan ’t visschen onder 't behoor van ons dorp
zagen zeer duidelijk tegen den avond een
luchtschip, waaraan een soort bootje hing, drijven
in de richting Heerenveen.
Hepk. Nieuwsbl v. Fr.
Op de Dinsdag in hotel Schram te Sneek
gehouden protestvergadering van handelaren
in veevoeder, waren ongeveer 50 personen
aanwezig.
Het algemeen oordeel was dat men thans
vóórkoopen (door fabrikanten willekeurig ver
broken, door vervallen-verklaring van de con
tracten) niet wil voortzetten, daar fabrikanten,
die voorraad genoeg hadden, reeds 1 Aug.
van voorkoop af te geven.
van oordeel, dat h.h. fabri
kanten zedelijk verplicht zijn het door hun
afnemers te veel betaalde te restitueeren.
N. Sn. Ct.
Makkum. In een buitengewone ledenver
gadering van de Coöperatieve Vereeniging
voor Electrische Centrale verlichting alhier is
benoemd tot voorwaardelijk directeur en 1ste
machinist electricien de heer T. R. E. Ken
nedy van Dam te Amsterdam. O. N.
Een gevolg van den oorlog is het ook,
dat het niet raadzaam is voor amateur-foto-
grafen om hun toestelletjes als gewoonlijk
mede te nemen. Onwillekeurig nemen die een
uitstapje naar onze zeeplaatsen maken, tot
bezoek aan hunne daar ingekwartierde familie
leden, een foto-toestel mede op reis. Dit is
echter dringend af te raden; laat de toestellen
in dezen tijd maar thuis. Te IJmuiden zijn
al meerdere amateurs fotografen naar
wachts gebracht tot onderzoek en afgifte van
de camera. De ernst der tijden brengt mede,
dat men op alle photografen een oogje moet
houden.
De bezorging der couranten.
Het Bestuur der Vereeniging van uitgevers
van dagbladen: De Ned. Dagbladpers, zal
dezer dagen vergaderen, o.a. om te onder
zoeken wat gedaan kan worden, om een
geregelde bezorging der couranten te bevorde
ren, waarover algemeen wordt geklaagd, voor
namelijk tengevolge van niet voldoende over
ladingen in de treinen aan de verschillende
snijpunten der spoorwegen. Tijd.
De Tooneelkunstenaars en de Oorlog.
De Nederlandsche Tooneelkunstenaars-ver-
eeniging te Amsterdam heefteen rondschrijven
verspreid, waarin zij de tooneelkunstenaars
uitnoodigt onmiddellijk aan het bestuur kennis
te geven, indien de directies pogen, in verband
met den oorlog, verandering te brengen in de
aangegane verbintenissen. Er zal dan een
spoed-vergadering van de betrokken tooneel-
spelers worden bijeengeroepen, om gezamenlijk
hunne belangen te bespreken. Volgens de
circulaire hebben reeds eenige directies pogingen
aangewend om plotseling de contracten te
veranderen. N. R. Ct.
De Zaandam,whe Kermis.
De Gemeenteraad van Zaandam heeft, in
verband met de zeer ongunstige tijdsomstan
digheden, met algemeene stemmen besloten
de kermis dit jaar niet te doen doorgaan.
Mocht later onder betere omstandigheden uit
de burgerij het verzoek komen om de kermis
te houden, dan zal dit in den Raad gunstig
worden ontvangen.
Voor de gemeentekas beteekent bet niet
houden van de kermis een geldelijk nadeel
van ongeveer f 12.000. Alg. H.
Officier-predikant.
In de Ned. Herv. Kerk te Apeldoorn is
Zondagochtend in de godsdienstoefening voor
de militairen opgetreden de reserve-luitenant
der infanterie W. Faber, predikant bij de
Geref. Kerk te Schipluiden. De dominéé
droeg de uniform. Spr. had tot tekst ge
kozen Ps. 20 6„Wij zullen juichen over
Uw heil en de vaandelen opsteken in den
naam onzes Gods”. De godsdienstoefening
werd bijgewoond door eenige hoofdofficieren
en verscheiden officieren van lageren rang.
De dienst eindigde met het zingen van de
eerste twee verzen van het Wilhelmus.
N. R. Ct,
Onderstaand stukje ontleenen we aan het
Handelsblad
Wat iedereen van ons kèn en mbèt doen,
zoo goed mogelijk door deze moeilijke
tijden heen te komen Wat ieder van ons
kan doen, om ’t eigen land en ons eigen
volk, dus ook om ons zelven te helpen?
Herwin uw vertrouwen in ’t Nederlandsche
bankpapier.
Maak geen onzinnige jacht op goud of
zilver; wanneer gij goud en zilver verzamel-
det, pot het dan niet misdadig op.
Wanneer uw vaste leveranciers in de on
mogelijkheid beweren te zijn, uw bankpapier
te wisselen (onaannemelijke uitvlucht trouwens,
nu èu het Rijk èn de gemeente Amsterdam
soliede papieren bons uitgaven!), deponeer dan
bij hen een vast bedrag, waarop de door hen
geleverde waren kunnen worden verrekend.
Verzamel geen levensmiddelen of voor
raden; koop slechts voor uw dagelijksch ge
bruik. Hierdoor blijven de eerste levensbe
hoeften matig in prijs, zoodat honderdduizen
den van uwe medeburgers er het directe voor
deel van zullen ondervinden.
Leeft eenvoudig, zonder overdadigheid,
zonder verspilling.
Houdt het hoofd koel, het hart warm, de
gedachten klaar. Laat men zichzelf, en ook
anderen, niet zenuwachtiger maken, dan velen
reeds zijn. Weest niet overdreven neerslachtig
en evenmin overdreven verheugd over de aan
staande berichten van nederlaag en over
winning.
Indien ge werkman zijt, toont u dan van
den waren slag door uw patroon behulpzaam
te zijn in hetgeen hij van uw arbeidskracht
vraagt. Zijt ge patroon, helpt dan mee door
de goede stemming er zooveel mogelijk bij
uw personeel en werkvolk in te houden. Zoo
wel van de eene, als van de andere zijde
kan kracht en opgewektheid uitgaan. Wan
neer dit geschiedt in elke fabriek, in elk
magazijn, en eiken winkel en op elk kantoor,
dan leidt de algemeene goede geest er niet
noodeloos onder, integendeel, elk zal dan
in zijn kring tot nut zijn voor
Wijdt uw goede hart aan
matrozen. Vergeet het mooie werk niet
het Roode Kruis.
Het Bestuur van bet Werkloozenfonds te
dezer stede besloot in zijne vergadering van
Vrijdag j.l. tot oprichting van eene tijdelijke
arbeidsbeurs.
Ieder die door de tegenwoordige tijdsom
standigheden werkloos wordt, kan zich aan
geven bij een der ondergeteekenden.
Eveneens kunnen zij die behoefte aan
werkkrachten hebben zich tot hen wenden.
Door zich in contact te stellen met de
Gemeentelijke Arbeidsbeurs te Leeuwarden die
voorts in verbinding staat met alle gemeen
ten in Friesland, is het mogelijk dat een
ruim overzicht verkregen wordt wat de vraag
en aanbod op allerlei gebied betreft.
Het is van belang zoowel voor werkgever
als werknemer zich spoedig bij een der onder
geteekenden aan te geven, opdat eenerzijds
zoo weinig mogelijk storing in het bedrijf
komt en anderzijds de werkloosheid tot een
geringen omvang wordt beperkt. Alle aan
vragen worden kosteloos behandela.
Het Bestuur van het Werkloozenfonds.
M. OBERMAN, Eere Voorzitter.
G. I. v. d. PLOEG, Voorzitter.
C. W. EISMA, Penningmeester.
D. B. EERDMANS.
J. A. MOOIJ.
W. YDEMA.
T. BOSCH MA.
F. DE JONG, Secretaris.
De tijden zijn vreeselijk. Barbaarschheid
en waanzin schijnen over beschaving en rede
lijkheid te zegevieren. Zij, die thans leven,
worden wèl zwaar getroffen. En in verslagen
heid gedenken wij, pacifisten, den beschavings
arbeid gedurende bijna een halve eeuw van
Europeeschen vrede, een arbeid die Weldra
nieuwe vruchten scheen te zullen bréngen en
thans misschien opnieuw moet worden aan
gevangen.
Maar dit alles kan geen reden zijn tot
wanhoop of tot ongeloof in de verwezenlijking
der vredegedachten. De voortgang der bescha
ving kan vertraagd, niet voor goed gestuit
worden. En wapengeweld en krijgsverschrik-
king zijn in staat ons, menschen, te vernieti
gen, doch onverdelgbaar zijn de gedachten,
overal en in allerlei vorm geuit, betreffende
een elkander waardeerende en vertrouwende
menschheid, een verhouding die ondanks dezen
allerdroevigsten toestand reeds thans tusschen
de meerderheid der volkeren heeft bestaan, maar
die helaas niet bij machte was zich tegenover
den wil van een deel der tegenwoordige macht-
hebbenden voldoende te doen gelden.
De rampzalige nederlaag van de strijders
voor internationale rechtvaardigheid en voor
het welzijn der menschheid moet ons een
aanleiding zijn onze strijdwijze te herzien;
ons ideaal blijft onaangetast. Boven het
tijdelijke verheven, zal het ook in de som
berste oogenblikken blijven het lichtpunt,
waarheen ons streven te richten. Wanneer
wij zelf niet het geluk mogen hebben te
oogsten wat wij en zoovelen vóór ons gezaaid
hebben, wij zullen onvermoeid met zaaien
voortgaan, ten bate van hen die na ons komen
en die hun beschaving niet meer door een
volkerenkrijg als dezen zullen willen bezoedelen.
Wij zijn gereed om, zoodra de omstandig
heden het toelaten, met méér vuur en méér
toewijding dan ooit, zij het wellicht op eenigs-
zins andere wijze, het vredeswerk te hervatten.
In dezen ernstigsten aller tijden, nu Europa
in dreigend gevaar is zich zelf te vernietigen
en ook ons eigen vaderland ernstig bedreigd
wordt, zijn theoretische betoogen en
woordenpraal ten eenenmale misplaatst.
Een kort woord tot zijn leden meent het
Hoofdbestuur van „Vrede door Recht” echter
niet achterwege te mogen laten.
Gesterkt door de instemming en den steun
van de edelste en grootste geesten der
menschheid, gesterkt mede door de plechtige
verklaringen der Regeeringen van alle Staten
der Wereld op de Vredesconferenties en bij
tal van andere gelegenheden afgelegd, hebben
de georganiseerde voorstanders van den vrede
een te groot vertrouwen gehad in den voor
uitgang der beschaving, in de macht der
meening, in het verstandelijk inzicht der
regeerders, in de eerlijke handhaving van ge
sloten overeenkomsten. Ons aller arbeid voor
de geleidelijke ontwikkeling der internationale
rechtsorganisatie op papier heeft al te veel
onze krachten onttrokken aan den veel
dringender en noodzakelijker arbeid, om zoo
spoedig mogelijk tot stand te brengen een
hechte internationale organisatie van alle
menschen van goeden wil, die, goed geleid,
wellicht den grooten oorlog nog had kunnen
voorkomen. Dat wij, pacifisten van alle landen,
die de menschheid den gruwel van dezen oorlog
hadden willen besparen, niet voorzien hebben,
hoe dringend het gevaar was, geeft ook ons
een gevoel van schuld welke slechts verzacht
wordt door de ondenkbaarheid, dat de menschen
elkander waarlijk zouden aandoeu datgene
wat thans geschiedt.
De voorstanders van den vrede, in zooveel
verschillende landen in tal van vereenigingen
gesplitst, hebben zich niet tijdig genoeg kunnen
verzamelen in één krachtige actie op de open
bare meening, toen plotseling met verbijsterende
snelheid het oorlogsgevaar ontstond en al
grooter en uitgebreider werd. Onze Neder
landsche pogingen tot gemeenschappelijk op
treden moesten aldus falentoen op« de
internationale bijeenkomst te Brussel een plan
van actie voor een laatste poging gereed lag,
kwam de tijding die alle hoop vernietigde.
Bolswardsche Courant
om
op RIJWIEL., RIJTUIG, en AUTOBANDEN
waarborgt soliditeit.
Fabriek Hevea, Hoogezand (Groningen.)
