lieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
K
p
M
b
r
I
1915.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
54ste Jaargang.
No. 17.
FOCKE S. KLEIN, Harlingen.
Zondag 28 Februari.
BINNENLAND.
DE OORLOG.
1
I
r»
INGEZONDEN.
VOOR
afzonderlijke
Joure.
Tot eene stille hoop
Babbelzucht.
Reeds langen tijd had het de aandacht der
politie te Zwolle getrokken, dat buiten de
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a. 5 Cent.
Theedrinksters, die KLEIN’S
THEE van zO ct. per ons, 25
ct. per vierdel, nog niet hebben
gedronken, noodigen we uit
deze Thee eens te probeeren
ze is mooi grof, zonder stof,
schenkt goudgeel, heeft een
volle, geurige smaak en is zeer
waterhoudend.
THEEHANDEL
Voor weerverkoopers verkrijgbaar:
Te Bolsward bij Wed. J. J. LEMSTRA.
Makkum bij W. v. d. GOOT.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Hei bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
werkelijkheid heeft met begrippe:
vrucht, van
vaardigheid
te maken.
Joure. Woensdagmorgen stapten drie Bel
gische dames, die op bezoek naar Gaasterland
waren geweest, over uit de Lemstertram in
die naar Heerenveen en schenen maar wat op
het balcon te willen blijven. Op herhaalde
nitnoodiging om binnen te komen het
was nog al frischjes buiten werd daaraan
blijkbaar met eenige tegenzin voldaan. Het
trok vervolgens vandeom entegenoverzittenden
de aandacht, dat de middelste weinig of in
het geheel niet sprak en ook buitengewoon
ingebakerd was. Van het gezicht was slechts
een klein deel te zien, 't Kon wel ook
naar de gestalte te oordeelen een verkleede
man zijn, werd er in stilte geoordeeld, gezegd
werd het echter niet.
Te Heerenveen aangekomen, waren daar
aan het station een paar marechaussees, waar
van de een de middelste der drie vrouwen,
die opwandelden naar het spoorstation, plotse
ling aansprak met: Waar moet dat heen?
De „dame” was daarop niet voorbereid en
wist niet wat te zeggen.
Dan wisten de dienaren der wet het wel
en namen „den man”, want het was een ver
kleede man, een geinterneerde die hoopte op
deze wijze te kunnen ontvluchten, gevangen
om hem naar Gaasterland terug te leiden.
De twee werkelijke dames waren zichtbaar
zeer teleurgesteld en moesten nu met ’r twee
tjes de terugreis aanvaarden.
Spanje zou doen
oorlog zal men
eigendom niet
tot dusverre”,
niet kunnen binnendringeneen
zouden wij niet kunnen volvoeren en er zou
ons slechts overblijven de kusten te belegeren
en den toevoer af te snijden”. De zeeslagen
zouden, volgens Caprivi, in de toekomst
waarschijnlijk niet beslissen over het lot der
natiën. Beslissend zouden zijn „bf een
landing in grooten stijl, bf de vernieling van
den vijandelijken handel”. Zoo sprak Caprivi.
Wij buitenstaanders, die thans die woorden
weer lezen, denken „arm Duitschland Die
is raak Met de eigen woorden van zijn
Rijkskanselier wordt zijn hooge veront
waardiging over Engelands snoodheid be
lachelijk gemaakt. De mond van Caprivi opent
zich daarover en blaast haar weg. Duitschland
heeft in dezen geen „schoone lei”. Het blijkt
duidelijk uit Caprivi’s woorden, dat, wanneer
het ten opzichte van Engeland had kunnen
doen, wat Engeland thans ten opzichte van
het dit zonder eenige
hebben. Dat het niet
Engeland te behandelen,
zou hebben
volstrekt geen deugdzame
slechts het uitvloeisel zijner
nemen nu de twee vijanden in den grooten
vijandenkring; de twee doodsvijanden in Juli
nog „bevriende mogendheden”, een paar dagen
later elkaar aanbassende en verscheurende
dieren. De Amsterdamsche hoogleeraar van
Hamel deed een goed werk, toen hij in de
(oude) Amsterdammer van Zaterdag, de eigen
de historische verklaringen van den Rijks
kanselier Caprivi afdrukte, waarin deze
Duitsche staatsman precies dezelfde oorlogs-
praktijk ter zee verdedigde als... die, waar
over Duitschland, nu de Engelschen haar
toepassen, zóó geweldig verontwaardigd zijn.
De Engelsche „uithongeringspolitiek” is
immers een schande! De Engelsche „uit
hongeringspolitiek” is immers iets ongehoords
Och zoo schijnt prof, van Hamel te
lachen weest bedaard, brave, vrome Duit-
schers, weest bedaard Wat gij nu zoo
hoogelqk kwalijk neemt, omdat het U schade
doet, is niet specifiek Engelsch. Het is ook
Duitsch. Het is ook „made in Germany”.
Het is uw eigen brave, vrome Rijkskanselier
Caprivi, die den 4en Maart 1892 in den
Rijksdag, toen van radicale zijde de Duitsche
Regeering aangespoord werd om het initiatief
te nemen tot het respecteeren van zeehandel
en zeevaart in een zeeoorlog, diezelfde
„uithongeringspolitiek” verdedigde. Met ronde
woorden deed hij hethij gaf b.v. aan hoe
Duitschland eventueel in een oorlog met
„In den toekomstigen zee-
waarschijnlijk het privaat-
meer kunnen respecteeren dan
„Ons leger zou daar (in Spanje)
binnendringeneen landing
Jouster Ct.
Een wonder-telefoon.
In het Tolhuis was pas de telefoon
aangebracht. Enkele bezoekers zaten gezellig
onder een bittertje. Een hunner verwijdert
zich even, gaat gauw zijn kantoor binnen,
laat zich aansluiten aan no. 25 (het Tolhuis)
en vraagt B. te spreken, zich voordoende als
een heer van buiten, die B. wel ken. Hij (vol
ernst) met de hoorn voor ’t oor en de mond
voor de trompet (hij spreekt niet alle dagen
door de telefoon) vraagt iet-wat schuchter:
Wat blieft menheer!
„Meneer” zegt een paar woorden om dan
plotseling B. te vermanen met: Maar B. wat
ruik ik, zit je nu al aan de bitter! Foei man,
dat is toch veel te vroeg.
B. (ietwat „veraltereerd”) zegt: Nou, dat
se troch sa’n ding prate kenne wist ik, mar
dat se d’r nou ek al troch rüke da’s frjemd!
Jouster Crt.
Sneek, 26 Febr. Jl. Woensdag had alhier
in het gebouw der Hoogere Burgerschool de
overdracht aan de School plaats van de
herinneringsgeschenken door de Commissie
tot herdenking van het 50-jarig bestaan der
School, aangeschaft uit de door haar inge
zamelde gelden.
Namens die Commissie voerde eerst het
woord Dr. Ament, die o.m. dankte voor den
steun bij hare werkzaamheden ondervonden
van de zijde van het D. B. en van de Comm.
van Toezicht op ’t M. O.
Voor de ontvangen gelden van oud-
leerlingen werd een fraaie kast aangekocht,
bestemd voor de directeurskamer en waarin
het archief der School zal worden geborgen.
De kamer der leeraren werd verrijkt met
een kastje, waarin een volledige encyclopaedie
van Winkler Prins komt, laatste uitgave.
Bij deze geschenken was een spaarbank
boekje gevoegd. Uit de som, door haar op
dit boekje gestort, zal de bibliotheek geleidelijk
worden aangevuld.
Namens ’t D. B. voerde na Dr. A'. het
woord, de Burgemeester, die met oprechten
dank namens de Gemeente de geschenken
aanvaardde.
Vervolgens sprak Dr. Bouma als voorzitter
van de Commissie van Toezicht. ZEd. bracht
een hartelijken dank aan de Commissie tot
herdenking van het 50-jarig bestaan voor de
wijze, waarop zij haar taak had volbracht.
Dr. B. hoopt dat die taak nog niet geëindigd
is, doch dat de Commissie bij verbetering der
tijdsomstandigheden alsnog gelegenheid zal
vinden ’t 50 jarig jubileum der H. B. S. op
eenigszins feestelijke wijze te doen vieren.
Nadat de Directeur het woord had gevoerd
en Dr. B. nog eens had herinnerd aan den
tegenwoordigen uitstekende toestand der school,
dankt de Directeur voor de betoonde belang
stelling.
Diezerpoort, op een stuk bouwland, des
Zondags veel mannen en jongens zich bezig
hielden met dobbelen om geld. Doordat door
de spelers posten werden uitgezet en allerlei
voorzorgsmaatregelen waren getroffen, wisten
zij tot 1.1. Zondag te voorkomen, dat zij op
heeterdaad werden betrapt. Zondag echter
mocht het der politie gelukken, de daders te
verrassen, waarbij een 40-tal processen-verbaal,
wegens het spelen met en om geld, werd
opgemaakt.
Onder hen, die bekeurd werden, waren
zoowel huisvaders als kinderen van 12 a 14
jaar en dat het spel bedenkelijke afmetingen
ging aannemen, moge blijken uit het feit,
dat één der spelers b.v. acht gulden per dag
gewonnen had. Het is te hopen, dat er nu
aan dit verderfelijke dobbelen een einde komt.
Arnh. Ct.
Een buitenkansje.
Velen te Deventer hebben in de weinig
rooskleurige tijdsomstandigheden een buiten
kansje. Sedert de laatste dagen toch is het
daar op den IJsel een groote bedrijvigheid
met de spieringvisscherij. Was in de laatste
jaren de vangst van weinig of geen beteekenis,
dit jaar wordt er overvloedig gevangen,
hoeveelheden, als waarvan we ouden van dagen
hoorden spreken. De spiering is zeer groot
van stuk en wordt voor den prijs van 5 cent
per K.G. gretig van de hand gedaan.
Een voordeeltje zoowel voor de visschers
als de bevolking waarvoor het een gezonde,
lekkere en voordeelige voeding is bij de
tegenwoordig ongekend hooge vleeschprijzen.
Alg. H.
Door ratten aangevallen.
Een kindje van 5 maanden is in den nacht
van Woensdag op Donderdag in een woning
in de Schooterboschstraat te Rotterdam in den
slaap door ratten aangevallen. Op verschillende
plaatsen is het in het hoofd gebeten. Het
kindje werd naar het Ziekenhuis gebracht.
N. R. Ct.
Van deftige woning tot vesting.
Men schrijft uit ’s-Gravenhage
Het oude patriciërshuis op den hoek van
de Koninginnegracht, vroeger bewoond door
jhr. Mr. van Karnebeek, laatstelijk gediend
hebbende tot toevluchtsoord voor jeugdige
Belgische vluchtelingen en tevens bestemd om
te worden afgebroken, trok hedenochtend veler
belangstelling. Wat was het geval Alvorens
te worden afgebroken, werd het heden door
een detachement grenadiers bezet, die het
bij wijze van militaire oefening geheel in
staat van verdediging bracht. De glasramen
werden verwijderd en daarvoor in de plaats
werden zandzakken aangebracht, terwijl in de
muren schietgaten werden gehakt en op de
zolderverdieping een observatiepost werd inge
richt.
Inwendig werden stellingen gemaakt langs
de wanden, waarop de manschappen plaats
namen om gebruik van de schietgaten te kun
nen maken en werden verschillende voorzie
ningen getroffen, waardoor het oude gebouw
zijn vreedzame bestemming geheel verloor en
veranderd werd in een sterke vesting, waarin
veel krijgsgedruisch heerschte. Alg. H.
Noord-Amerikaansche Hypotheekbank.
Naar wij vernemen, zal aan de aandeel
houders der Noord-Amerikaansche Hypotheek
bank te Leeuwarden worden voorgesteld, over
het 2de boekjaar, geëindigd 31 December
1914, na ruime afschrijvingen, 5 pCt. dividend
uit te keeren over het onverplicht gestorte
en 3 pCt. over het verplicht gestorte kapitaal.
Deze instelling is de eerste der in het
buitenland werkende hypotheekbanken, die
over 1914 haar dividend aankondig!.
Uitbreiding spoorwegverkeer.
Met ingang van 1 Maart zullen op de
lijn Sneek-Stavoren nog twee treinen worden
ingelegd, en wel een trein van Sneek naar
Stavoren, vertrek 9 uur 24 ’s morgens aan
komst 10 uur 11. Deze trein, die op alle
stations zal stoppen, liep tot nog toe alléén
des Dinsdags, doch zal thans alle dagen loopen
behalve Zondags.
De tweede trein is een van Stavoren naar
Sneek, die tot nog toe alleen des Dinsdags
en des Zondags liep en met ingang van 1
Maart alle dagen en ook des Zondags zal
loopen en op alle stations stoppen. Vertrek
9 uur 37 ’s morgens, aankomst 10 uur 26.
L. Ct.
De Arnh. Ct. schrijft
Er gaat toch niets boven een goed geweten.
En het tegenovergestelde is ook waar; een
kwaad geweten is een bedenkelijk zware last.
Gelukkig de menschen, en ook de Regeeringen
en de volkeren, die in zedelijk opzicht „een
schoone lei” hebben.
Dat blijkt dezer dagen opnieuw. Wie veel
couranten móet lezen, wie veel groote couran
ten moet doorzien, couranten, welker af
metingen het opnemen van veel beschouwin-
wiugen en kritieken van het oorlogsbedrijf
der verschillende partijen mogelijk maken, die
heeft dagelijks de gelegenheid zich te ergeren,
't Schijnt, dat de „bevriende” mogendheden,
die elkaar in vredestijd niets dan lof toe
zwaaien, onmiddellijk wanneer zij van „be
vriende” vijanden geworden zijn, in geen
enkel opzicht meer deugen. De tot tegen
partij geworden bewonderaar ziet in zijn vroe-
geren vriend niets dan slechts, acht hem in
staat tot alles wat laag is en toont een dus
danige minachting voor den gisteren nog
bewierookte, dat de omstanders zich afvragen,
hoe het mogelijk is, dat al die leelijke quali-
teiten niet eerder zijn ontdekt. Men dicht
elkaar feiten en gedachten en voornemens toe,
die zóó infaam zijn, dat als ons, particuliere
personen, een dergelijke gemoedsstemming
overviel, we zouden denken, dat er een eeuwige
brouille het gevolg van moest zijn.
Maar men make zich niet te zeer ongerust.
Regeeringen zijn als de naar Shakespeare’s
opvatting veranderlijk. Als morgen de
vrede tot stand komt, doen ze weer poes-lief
tegenover elkaar. De nagels worden inge
trokken de gif-tong eveneens, en eerekruisen
en eeretitels vliegen vice versa. Das ist der
Welt Lauf. ’t Is niet grootsch van lijn,
maar ’t is nu eenmaal gebruik. Laten we
er een hooghartig glimlachje voor over hebben
en inmiddels trachten de wereld wat beter
te maken en op volksvertegenwoordiging en
regeeringen dien invloed te hebben, dat zij
geen daden doen, waarover zij zich later hebben
te schamen.
Bij al de moreele narigheden, die de oorlog
voerende partijen in haar over-en-weergescheld
te zien geven, treft ons hoe feitelijk niemand
het recht heeft den ander iets te verwijten.
Of men bij de verdediging van eigen zaak
zich voortdurend bedient van Gods naam en
die eigen zaak als een soort speciale aange
legenheid van den Allerhoogste beschouwt,
dan wel „den lieben Herrn Gott aus dem
Spiel” laat, doet natuurlijk niets aan de recht
vaardigheid of de onrechtvaardigheid van die
zaak af. Woorden zijn woorden en, wie het
gemakkelijkst praat, heeft ze het gemakke
lijkst te zijner beschikking. Madame Roland
had gelijk, toen zij op het schavot der „Ter
reur” uitriep: „O Vrijheid, hoeveel mis
daden zijn er niet gepleegd in Gods naam
en met zalvende woorden op de lippen der
misdadigers Het zou goed zijn, als de oorlog
voerende 20ste eeuw haar bestialiteit los
maakte van het hooge patronaat, waaronder
nog maar al te vaak het krijgsbedrijf wordt
gesteld. Dat is doodeenvoudig ergerlijk. De
:n van Gods-
i erkenning der hoogste recht
en hoogste liefde al bitter weinig
Woordbreuk blijft woordbreuk en
doodslag doodslag, al tracht men die ook
mooi te praten met bijbelteksten.
De „schoone lei”, waarover we spraken,
wie heeft die? Duitschland? Engeland? We
Duitschland doet,
scrupule gedaan zou
bij machte was
zooals het eventueel Spanje
behandeld, is
daadhet was
machteloosheid op dit punt.
Tegenover Engelands „vuile lei” van thans
staat dus de niet-schoone lei, die Duitschland
gaarne te zien had gegeven, als het maar ge
kund had. Engeland zondigde met der daad,
Duitschland zondigde in gedachte en wensch.
Het Duitsche volk, dat zijn Bijbel kent, zal
begrijpen, dat er inderdaad aldus gezondigd
kan worden.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
Aan Bolsward’s Comité.
Ook bolsward’s Militairen stand,
Staat, waakt en bidt, voor het dierbre Vaderland,
Stoer, fier en vrij, gelijk de ouden van weleer.
Vrij, van alle smet, voor deugd, waarheid en eer,
Waarlijk, het is en blijft een dure zuivere plicht
En mocht het zijn, hoe het oordeel zich ook richt.
Wij I wijbeschermen moedig en getrouw
Met God, ons heilig rood en wit en blauw,
Vol van móedigen ernst, met stillen diepen zin
Voor ons aller Vaderland en dierbre Koningin.
Een werkelijke hulde zij dan ook thans gebracht
Wat met de Burgerij, door U al werd volbracht.
Geloof ons wel, dat in deez Mobilisatie,
Zich iedere Militair verheugt in een tractatie,
Wil door dezen, ons aller dank aanvaarden.
Wanneer wij ’s nachts op wacht dan staren,
Dan uit zich het gemoed, van ons hier bij
[de grens
en spreekt dan uit deez
[wensch:
Spaarspaarons God, verhoor ons aller bede,
Verdelg de oorlogswoen, herstel de wereldvrede.
G. D. de WAIJ,
Hoofdverbandplaats, Tilburg.
Bolswardsche Courant
i
