lieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
I
r
i
1
i
No. 26.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
54ste Jaargang.
1915.
r
I
1
Ui
H
Donderdag 1 April.
TOESTAND.
DE
BINNENLAND.
VOOR
4 f zonderlijke
dit jaar
beschouwen,
Tel.
Ons Noorden
1
uur
dit
L.
K'
te gaan of niet bree-
het landsterrein voor
graanproductie, bruik-
van de Noord-
Sneök, 30 Maart. De kaatsvereeniging
j/Sneek” hield hier hedenavond haar jaarlijksche
ledenvergadering.
In het openingswoord wees de voorzitter
er op dat de meeste Belgen, die hier elk jaar
aan de Int&rnationale deelnemen, meestal ge
sneuveld of gefusileerd zijn.
In de notulen van een vorige vergadering
werd meegedeeld, dat ’t batig saldo van 1913
er alllerhande listen verzonnen
de beesten over de grens krijgen,
wege de strenge controle niet zoo
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 8 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
I
Spionnage
Uit Heerenveen wordt aan
bericht
Een op kennelijke wijze vreemd doende
vreemdeling, die zich bij den een presenteerde
als Armenisch zendeling, bij den ander als
een vertegenwoordiger van Syrische inrichting,
ging bij de burgerij langs om gelden in te
zamelen voor genoemde doeleinden. Omreden
hij zich nu eens vertoonde als een deftig gekleed
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
uit ons eigen volk, die nu met leege handen
zitten, niet uitnemend voor dit doel in wer
king konden gesteld worden.
Anders hangt zoo iets steeds aan het geld.
Nu niet. Nu moeten deze tienduizenden per
sonen toch van regeeringswege onderhouden.
Naardien nu bleek, hoe men elders, in
andere landen, al zulk te onderhouden per
soneel vaak voor kunstwerken aanwendt,
waarom kon men het dan ook hier niet doen?
Ledigheid is ’s duivels oorkussen.
Van dit oorkussen houdt men door werk
verschaffing al zulk nietsdoend personeel met
een af.
f7.135 had bedragen. Het jaarverslag behelsde
weinig nieuws.
Het Bestuur deelde daarop mee dat, aan
gezien dit jaar van de Internationale niets
kan komen, men zich gedurende 1915 zal
bepalen tot jongens- en openingswedstrijden.
De rekening van den penningmeester sloot
met een batig saldo van f 232.93. ’t Aantal
leden bedraagt thans 256, onder welke 3
donateurs.
Besloten werd de contributie voor
op 50 ct. of de helft te bepalen.
Als bestuurslid werd herkozen de heer P.
Geensen en we) met bijna algemeene stemmen.
Tot afgevaardigde naar de Algem. Verg,
koos men bij acclamatie den heer Zuiderbaan,
voorzitter der Afdeeling.
Bij de behandeling van den Beschrijvings
brief werd Sneek aanbevolen voor den te hou
den Bondswedstrijd in 1916.
Voor den wedstrijd van Jong Nederland,
werd natuurlijk Pingjum gehandhaafd.
De Paardehorzel aan het werk!
Hüisterheide, 29 Mrt. In geheel Fries
land en ver daar buiten, zijn bekend de be
roemde hengst Alva, van de Stoeterij alhier
en de zwarte merrie Emma, van mej. Wed.
A. Hijlkemabeide werden meermalen be
kroond en Emma behaalde als tuigpaard zelfs
een prijs in Den Haag.
’t Is waar, ze waren niet jong meer, maar
als echte Friesche hengst stond Alva hoog
aangeschreven en was de krachtvolle Emma
nog een sieraad van den stal. En beide
hebben bijna gelijktijdig gisteren den dood
gevondenniet zooals we reeds opmerkten aan
verval van krachten, maar door toedoen van
een nietig insectde paardenhorzel. Deze
legt haar eieren in de haren, de larven worden
met de tong naar binnen gewerkt en zetten
zich dan tegen den maagwand. Zijn zij talrijk
dan wordt dikwijls de maag doorboord en de
dood is het onvermijdelijke gevolg.
Voor de eigenaars, die zoo aan de dieren
gehecht waren, een verlies van beteekenis.
N. Sn. Ct.
Werkkrachten te kort.
Te Amsterdam moet in het bakkersbedrijf
zoo’n groot tekort aan werkkrachten voor de
Paaschdrukte zijn, dat door de belanghebbende
vakorganisaties per uitvoerig telegram tot den
Minister van Oorlog het verzoek gericht is,
om aan alle gemobiliseerde bakkerspatroons
en gezellen nog deze week 4 dagen verlof
toe te staan.
heer en op een anderen keer als ’n bedelaar,
onderscheiden talen, Fransch,Duitsch,Engelsch
en Nederlandsch sprekende, wekte hij a
spoedig argwaan tenminste de marechaussee
en politie meenden aanleiding te hebben om
den persoon nader te leeren kennen. Alle
café’s en logementen werden afgezocht, evenals
de hier vertrekkende treinen geïnspecteerd,
doch zonder resultaat. Vermoedelijk dacht men
had men hier met een spion te doen. Mogelijk
dat de vreemdeling begrepen had, dat de politie
naar hem zoekende was, en alzoo wederom
verdwenen is, om moeilijkheden te voorkomen.
Smokkelaarslisten
Men schrijft aan de N. Ct.
Brabantsch-Duitsche grens:
Met het smokkelen van paarden naar Duitsch-
land is een aardige duit te verdienen en geen
wonder, dat
worden om
hetgeen van
gemakkelijk is. Voor paarden, waarvoor hier
de flinke prijs van f 875 wordt besteed, geeft
men in Duitschland tot f 1700 toe.
Ondanks de strenge bewaking wisten een
paar dagen geleden eenige smokkelaars in een
bezending niet minder dan 13 paarden de
grens over te brengen. Zij hadden daarbij een
zeer zonderlingen weg gekozen.
Bij het grensdorpje Achtmaal is de grens
over een groote lengte met prikkeldraad afge
zet en vindt men op betrekkelijk Hinken
afstand geen wachtpost. Maar op een zeker
punt loopt er een beekje dwars onder het
prikkeldraad door.
In een tijdsbestek van nog geen drie
hadden de smokkelaars de bedding van
beekje uitgediept, zoodat er als het ware een
tunnel was gegraven, waarlangs de paarden
onder de draadversperring door de grens wer
den overgeleid en aan de Duitsche kooplui
afgeleverd tegen prijzen als bovenvermeld.
De smokkelaars hadden een prachtige winst
in den zak gestoken.
Smokkelen van paarden.
Thans wordt in den omtrek van Schinnen
(Limb.) met paarden gesmokkeld op een wijze,
die alle perken te buiten gaat, Als een staaltje
op hoe uitgebreide schaal de smokkelhandel
gedreven wordt, kan dienen, dat in de laatste
maand aan het station Schinnen een 26-tal
wagons paarden zijn aangekomen, die geregeld
des nachts gelost worden. Wijl het vervoer
van losse paarden na zonsondergang verboden
is, worden dan enkele ledige karren mee
gebracht en de geloste paarden hiervoor ge
spannen, soms met drieën voor ééne kar.
Alles wijst er op, dat men hier met eene
verbeterd georganiseerde smokkelaarsbende te
doen heeft. Óndanks de meest uitgebreide
politie-maatregelen en de ijverigste bemoeiingen
der politiebeambten, die herhaaldelijk hunne
nachtrust opofferen om de schuldigen te be
trappen, is het nog niet mogen gelukken een
resultaat van beteekenis te verkrijgen. Ook de
adressanten der paarden zijn niet te achter
halen, wijl... deze eenvoudig niet bestaan. Op
de adressen staan doorgaans valsche namen
vermeld. O. N.
De Veluwe productief gemaakt.
De Standaard bespreekt in een driestar de
wenschelijkheid om na
der grondstrook van
landbouw, vooral voor
baar zou zijn te maken.
Niet ontkennende de moeilijkheden die zich
zullen voordoen, zoo bv. in zake de bemesting,
vervolgt de schrijver:
Doch achter al deze problemen staat, met
name voor ons land, dan toch ook het pro
bleem van de Veluwe, waaronder we dan nu
samenvatten alle streken van ons land, die
’t zij door zand, ’t zij door moeras, ’t zij
door gebrek aan goede afwatering, buiten
staat zijn een voor de bevolking bruikbare
productie te leveren.
De Zuiderzee-quaestie staat er natuurlijk
ook achter, en niets zou ons tegen een even
tueel pogen tot uithongering sterker maken
dan een geheel nieuwe provincie.
Toch blijven dit voorshands toekomstdroomen.
Doch geen toekomstdroom behoeft de ont
ginning van de Veluwe te blijven.
Voor de Veluwe komt ’t op goede methode
van bewerking, op goeden mestvoorraad, en
op handen met spaden en kruiwagens aan.
Vandaar de vraag, of de tienduizenden
geinterneerden, vluchtelingen en werkloozen
Een minimumlijder.
De hoofdonderwijzer te Heijlen, gemeente
Sluis, gaat 1 April met pensioen, daar hij den
65-jarigen leeftijd heeft bereikt. Dertig jaren
lang heeft hij het in Heijlen uitgehouden en
is tenslotte met zijn salaris nog niet verder
kunnen komen dan tot het minimum, voor
zijn aantal dienstjaren gesteld, n.l. f 1050,
of welals hoofdonderwijzer, met dertig dienst
jaren in dezelfde gemeente, nog geen f 20
per week.
In den raad waren alle heeren vol lof over
de wijze, waarop hij al dien tijd het onder
wijs heeft geleid en vooral omdat hij al dien
ijver aan den dag legde op een salaris, zoo
zei de burgemeester, /waarop zich geen tweede
candidaat ooit zou aanmelden”. Deze burge
meester is eerst kort te Sluis, zoodat hij aan
het lijden van dezen minimum-lijder geen
schuld heeft; integendeel had hij medelijden
met den man en raadde hem zelf aan, nu
hij op 1 April a.s. den dienst verlaat, nog
gauw een request bij den raad in te dienen,
met verzoek, zijn salaris voor het laatste jaar
nog met f 150 te verhoogen, dan zou zijn
pensioen ook f 100 meer bedragen.
En in de raadszitting van gisteren ver
dedigde de burgemeester dit adres tegenover
de raadsleden. Och, zei hij, dertig jaar lang
heeft hij trouw zijn plichten vervuld en ’t is
gewoonte, dat zoo iemand dan een gouden
horloge met inscriptie of zoo iets gegeven
wordt; laten wij hem nu in plaats daarvan
f 150 geven; ’t is maar voor ééns en voor
hem beteekent ’t een kapitale zaak, daar hij
naar aanleiding daarvan jaarlijks f 100 pen
sioen meer ontvangt.
En in een royale bui besloot de Raad er toe.
Na dus dezen ij vervollen onderwijzer 30
jaar lang op het minimum te hebben laten
teren, doet de Raad heel royaal door eens
f 150 te schenken en... daardoor het Rijk
te nopen; jaarlijks f 100 meer pensioen te
geven.
Nu verder.
Wegens het pensionneeren van bovenge
noemden hoofdonderwijzer werd een oproep
geplaatst voor de vacante plaats, tegen... het
wettelijk minimum weer. Geen enkele solli
citant daagde op.
Een nieuwe oproep werd geplaatst, met een
f 100 hooger gesteld salaris, maar nog ver
scheen geen enkel gegadigde. Wéér kwam
er f 100 bij en nu heeft men eindelijk twee
sollicitanten, zoodat niet eens het door de
wet vereischte drietal candidaten op de lijst
kan worden opgemaakt. Tijd.
Een landbouwersknecht was het bouw
land aan ’t bewerken onder de gemeente
Bocholz (L.), dicht bij de Duitsche grenzen.
Plots staat voor den landbouwer een deftig
gekleed Duitscher, die genen vroeg, of hij
zoo goed wilde zijn, een brief, die hij hem
ter hand stelde aan zijn meester te gaan
brengentijdens zijn afwezigheid zou de
Duitscher wel op de paarden passen. Zoo
gezegd, zoo gedaan. De knecht ijlde naar
zijn patroon, doch toen hij terugkwam, waren
de beide paarden de eg en de Duitscher
spoorloos verdwenen. Alles was reeds veilig
in het «grosze Vaterland”. In den aan den
eigenaar ter hand gestelden brief stond te
lezen, dat de Duitscher gaarne de som zou
betalen, die de paarden waard zijn.
De Generaal Jhr. van der Goes schrijft in
de Arnhemsche Courant omtrent het torpedeeren
van //de Medea”:
Reeds herhaaldelijk vestigden wij de aan
dacht op het feit, dat de oorlog tot steeds
ingewikkelder en moeilijker omstandigheden,
ook voor de neutrale Staten, leidde; wij stel
den daarbij op den voorgrond, dat vooral de
economische strijd tot grooter bezwaren zou
aanleiding geven.
Sedert bij de entente mogendheden het plan
was gerijpt om, in strijd met het volkenrecht,
den neutralen handel met Duitschland te be
letten, was het te verwachten, dat Duitschland
niet zou nalaten revanche-maatregelen te tref
fen, die op hun beurt weer nog krassere maat
regelen van Engeland in het leven riepen en
aanleiding gaven, dat de toepassing van de
door Duitschland ingestelde revanche-maat
regelen steeds strenger werd. Het /Zoog om
oog en tand om tand”, dat wij tot voor
weinige maanden beschouwden als een sport
en liefhebberij van Sioux-Indianen, heeft zijn
intocht gedaan in Europa; op het slagveld
door het ten tooneele voeren van Gourka’s en
andere Indianen, ter zee door het verklaren
der vrije zee tot oorlogsgebied en den daar
gevoerd wordenden boven- en onderzeeschen
strijd. Scheen het aanvankelijk, dat door beide
partijen de belangen der neutralen zooveel
mogelijk zouden ontzien worden, in de laatste
dagen heeft het daar niet veel meer van; we
zijn van kwaad tot erger gekomen.
Bepaalden de entente-mogend heden er zich
toe 'om neutrale handelsschepen aan te houden,
op te brengen en nu en dan de ladingen ver
beurd te verklaren of aan de uitspraak van
een prijsgerecht over te laten, om ten slotte
eiken handel met Duitschland te beletten, van
Duitschland kwam men er al spoedig toe om
vijandelijke schepen in den grond te boren,
om wederkeerig den handel op Engeland zoo
veel mogelijk te fnuiken, en thans is ten
minste naar wij hopen het maximum be
reikt; ook neutrale schepen staan thans bloot
aan het gevaar om, indien zij een voor vijan
delijk land bestemde lading vervoeren, naar
den kelder te worden gestuurd.
Het thans met de nMedea” gebeurde, levert
daarvan een droevig voorbeeld; van een ver
gissing toch kan hierbij geen sprake zijn. Al
zouden wij willen aannemen, dat de commandant
van de Z/U 28”, indien hij daartoe de gelegen
heid had gehad, het schip naar Zeebrugge zou
hebben opgebracht, dan zou dit slechts eene
welwillende onderstelling zijn, geenszins eene
verschooning voor het gepleegde onrecht. De
vraag evenwel of ’t torpedeeren van de //Medea”
aanleiding moet geven tot ernstige verwikke
lingen, beantwoorden wij beslist ontkennend;
er aan herinnerende dat, toen de Duitsche
verklaring, die 18 Februari 1.1. is ingegaan,
verscheen, President Wilson verklaarde, dat
Amerika het torpedeeren van een zijner schepen
als een onvriendelijke daad zou
dus niet als een casus belli.
Bij de beoordeeling van den ernst der daad
moet in elk geval de bedoeling der Regeering
van het land, wiens dienaren het feit plegen,
in de eerste plaats worden beschouwd; geldt
het de vooropgezette bedoeling dier Regeering,
om een vijandelijke daad te doen plegen, dan
zou dit stellig tot ernstige verwikkeling kun
nen leiden; dat zulks met het torpedeeren
der pMedea” niet het geval kan zijn, mogen
we zonder voorbehoud aannemen.
Blijkbaar hebben we hier te doen meteen
blinden overdreven ijver van den commandant
der //U 28”, die in de toepassing der bedoe
ling van zijn instructie te ver is gegaan, in
de meening, dat het tot zijn taak behoort er
zoodanig den schrik in te brengen, dat het
scheepsvolk algemeen zal gaan weigeren om
te dienen op schepen, die ladingen vervoeren
met bestemming voor havens der entente-
mogendheden.
Dat echter het gebeurde met de "Medea”
aanleiding zal geven tot een zeer ernstig
protest onzer Regeering, is aan geen twijfel
onderhevig; haar tactvol en bezadigd, maar
tevens krachtig optreden sedert het begin van
den oorlog is ons daarvoor een waarborg.
Natuurlijk zal het Z/Medea”-incedent niet na
laten in de buiténlandsche pers tot talrijke
commentaren aanleiding te geven; laat ons
echter hopen, dat onze dagbladredacties zich
ter zake zullen weten te onthouden van elk
twistgeschrijf, waardoor toch niets anders kan
worden bereikt dan het bemoeilijken van de
taak onzer Regeering en het aankweeken van
onrust.
Naar onze overtuiging is er thans geen
enkele reden tot ongerustheid, maar is het
onze plicht onbeperkt vertrouwen te stellen
in onze Regeering in de gerechtvaardigde
overtuiging, dat zij ook dit incident tot een
bevredigende oplossing zal brengen, waarbij
het dan zal blijken dat in de goede verhou
ding, die tusschen ons en de oorlogvoerende
landen bestaat, geen enkele ongunstige wijzi
ging is gekomen.
Tot nog toe heeft onze Regeering onder
alle omstandigheden de Nederlandsche onzij
digheid weten te handhaven op zoo voortref
felijke wijze, dat zij de bewondering heeft
gewekt, zelfs van ons niet wel gezinde bui-
tenlandsche bladen en bestaat dus voor ons
slechts aanleiding om met vertrouwen op haar
beleid kalm en rustig te blijven; hoe onbe-
vangener we den toestand onder de oogen
zien en ons bij elk, voorkomend geval af
vragen, welke oorzaken tot eeoig incident
kunnen geleid hebben en welke de ware
belangen zijn der daarbij betrokken partijen,
des te meer zullen we medewerken om buiten
den strijd te blijven en de op ons rustende
toch reeds zware verplichtingen tegenover ons
zelf en tegenover het buitenland ook verder
op waardige wijze te volbrengen.
Bolswardsclie Courant
J
