Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
t
F
F
E
r
I
■I
I
r
II
f
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 32.
54ste Jaargang.
1915.
I
K
y
DE ONAANGENAME WERKELIJKHEID.
Donderdag 22 April.
UIT DE PERS.
BINNENLAND.
I
I
F
L
I
I
I
r. i
VOOR
Afzonderlijke
f6.105,
voor
ver-
met het opmaken
van den H. O.
Sneek, 20 April.
Het weekblad De Fakkel schrijft
50 Cts. Vervolgens
naar plaatsruimte.
dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
in bloei
ware tege-
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 8 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
particulieren.
er nog weinig; prijs
Men meldt
17 April:
De aanvoer van steenkolen uit Duitschland
langs hier, neemt weder toe, niet alleen wat
betreft de hoeveelheid, doch ook de kwaliteit
wordt beter. Tot dusver werden de kolen in
Emden door de marine-autoriteiten gekeurd.
Werden de kolen niet voor de marine geschikt
geacht, dan werden ze voor den uitvoer toe
gelaten. Gisteren kwamen hier evenwel van
Herne drie schepen binnen met betere soort,
terwijl nog twee groote geladen lichters in
Emden voor vertrek gereed liggen, bestemd
voor Groningen.
Onze Raad vergaderde
uur ter behandeling van
van ’t D.B. inzake betalingen
maar toch gelukkig gevolg
een algemeene keuring
dergelijke luxe kan immers
einden besteed worden!
Sleenkolenaanvoer
aan de Tel. uit Delfzijl d.d.
bezwaren
worden.
Zelfs nu nog zijn
van de S. D. A. P. die
bestuur vragen toch zoo
doen wat de minister voorstelt; de
digen lezen Het Volk mogelijk niet
Kan
actie
zou
eens
maatregelen klaar
En moet men in ieder geval niet dankbaar zijn
dat de goede bedoeling van Minister Posthuma
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels
10 Cts. per regel. Overigens
Het bureau van
Minister Posthuma is uitgegleden met den
voet. Reeds bij zijn eerste optreden in hel
Parlement bleek dat hij zich vooral zou be
ijveren het zoovelen mogelijk naar den zin te
maken. Zijn manier van zich in het publieke
leven te bewegen, zijn zakelijkheid, zijn breed
heid, maken hem dat vrij gemakkelijk. Het
is in een Minister een goede eigenschap,
meegaandheid, en al heel gauw werd hij door
sommigen, die van Minister Treub’s on
verzettelijkheid wat te veel last naar hun zin
hadden ondervonden, dan ook met lof tegen
over dien voorganger gesteld. Dat heeft
misschien zijn overigens goede kwaliteit doen
woekeren over zijn ministeriëele bedachtzaam
heid, en hem de circulaire aan de burge
meesters doen uitvaardigen, die hem nu reeds
zooveel verdriet berokkende.
Wij hebben dadelijk met eenigeverwondering
het geval aangezien, maar begrijpende dat de
zaak onuitvoerbaar zou blijken, en ons in
dezen tijd indien eenigszins mogelijk van
critiek op het regeeringsbeleid onthoudend,
hebben wij gerustelijk den loop van zaken
afgewacht. Wij hadden en hebben nog
de meest stellige overtuiging dat de Minister
in gemoede meende, dat tegemoetkoming aan
de socialistische wenschen goed en mogelijk
was, en dat hij niet anders bedoelde dan te
bereiken wat hij in zijn circulaire voorstelde:
de gemeenten die op zijn voorstel zouden
ingaan, voor de helft op rijkskosten in staat
levensmiddelen tegen verlaagde
on- en minvermogenden uit te
aan de aanwezigen uitleg en
de verschillende monsters,
welke demonstratie met aandacht werd ge
volgd. N. Harl. Crt.
Kieviten.
Mantgum, 19 April. Het aantal kieviten
neemt in deze omstreken steeds af. Geheele
streken, waar deze steltlooper vroeger algemeen
voorkwam, herbergen nu slechts een enkel
paar, of zijn er geheel van verstoken. Het
aantal geraapte eieren vermindert zoodoende
ieder voorjaar. Toch blijkt uit de markt
berichten, dat over geheel Friesland niet veel
minder eieren worden gevonden dan voorheen,
zoodat het voor de hand ligt te veronderstellen,
dat de hoogere kleistreken door deze vogels
worden verlaten om hun broedplaatsen te
vestigen in de lager gelegen weidestreken
onzer provincie.
Winschoten, 20 April. De burgemeesters
uit ’t Oldambt verklaarden het denkbeeld van
Minister Posthuma, betreffende de beschik
baarstelling van levensmiddelen voor on- en
minvermogenden, zooals dit is voorgesteld in
zijn bekende circulaire aan de burgemeesters,
voor onuitvoerbaar.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Heerenveen. Onze plaatsgenoot, de be
kende Nederlandsche bas-zanger, de heer
Johan Schmier, is per auto uit Leiden, waar
hij een uitvoering medemaakte, ernstig on
gesteld naar hier vervoerd. Naar wij nader
vernemen had hij een wondje aan den voet,
waarna bloedvergiftiging zich voordeed. De
toestand verergerde dermate dat hem de laatste
H. Sacramenten zijn toegediend. 0. N.
Witmarsum. 20 April. Maandag trad
de verordening in werking, volgens welke
het gewicht van het wittebrood bepaald is op
1/2 K.G. a 14 cts., het kleinbrood op t/2
ons. Eenige bakkers hadden zich nog niet
aan de bepalingen gehouden en kregen de
Sneek, 19 April. De veldwachter Van
der G. van Nijland, riep gisterenavond 10
uur een fietsrijder van hier, monteur de G.
aan, wijl deze zonder licht reed.
De wetsovertreder moest verbaliseerd worden.
Toen de veldwachter de hand aan ’t achterwiel
van den tweewieler sloeg, greep deze hem aan,
gaf hem een sneê in den nek en aan het
hoofd en nog een steek door de jas, die
echter geen doel trof, wijl ’t mes de brieven-
tasch van Van der G. raakte.
Hedenmorgen stelde de gemeentepolitie
alhier een onderzoek naar het gebeurde in,
met het gevolg dat de 23-jarige monteur op
last van den Commissaris van politie, van
middag naar Leeuwarden werd getransporteerd
en aldaar ter beschikking van den O. v. J.
is gesteld.
Sneek, 19 April,
hedenmorgen 10
eenige voorstellen
uit den post onvoorziene uitgaven en wijziging
der begrooting van dit jaar.
’t Eerste voorstel betrof een post van
wegens inbeslagneming van brood, dat bij
verkoop ruim f 8.opbracht.
Verder keurde de Raad goed het voorstel,
om f 57.525 bij te dragen als evenredig aan
deel in de kosten voor bevordering van elec-
triciteitsvoorziening in de Gemeente.
Eindelijk kwam de quintessens, f 4000
hooging van den hoofdelijken omslag.
De Voorzitter deelde mee, dat die verhooging
in de eerste plaats noodzakelijk was, wijl de
uitgaven voor de gasfabriek de raming hadden
overschreden.
Vervolgens voor kosten van pensioen voor
die ambtenaren, welke nog op pensioen moeten
wachten. Eindelijk voor aanleg van straten
(trottoirs) achter de Looxmastraat, en wijl men
nog niet wist of de kermis door zal gaan, enz.
Zonder hoofdelijke stemming werden alle
voorstellen aangenomen.
Daarna kwam de besloten vergadering aan
de beurt, waarin de Raad zich bezig hield
van het primitief kohier
Heden werden hier
aangevoerd bijna 12000 kievitseieren, die
voor het grootste deel werden verhandeld voor
12 ct. per stuk. Het grootste deel der eieren
was bestemd voor
Bonte eieren waren
4 en 5 ct.
Witmarsum, 20 April. Hedenmiddag viel
het dochtertje van den heer P. bij den opslag
te water. De heer E. Bakker van Bolsward
begaf zich gekleed te water en smaakte het
genoegen de drenkelinge op ’t droge te brengen.
Harlingen. Maandagmiddag werd de ten
toonstelling van vervalschte handelswaren,
georganiseerd door de vereeniging „De Mid
delstand,” geopend door den heer A. Meter,
voorzitter der vereeniging, die met een kort
woord de aanwezige autoriteiten en verdere
belangstellenden het welkom toeriep, ben
dankende voor hunne tegenwoordigheid. Spr.
wees er op dat men niet veel fraais op deze
tentoonstelling moet verwachten, daar alleen
op duidelijke wijze de vervalschte waren zijn
tentoongesteld. Bij nadere beschouwing zou
men echter bemerken dat het tentoongestelde
inderdaad de moeite waard is. Spr. hoopte dat
bollekorven op order van de politie terug.
Maar in den voormiddag werd vergunning
gegeven het gebakken brood nog te verkoopen.
De vischverkoop van gemeentewege gaat
nog door en schijnt goed te voldoen.
O. N.
De stoomploeg aan het werk.
Met de thans welhaast ten einde loopende
kanalisatie van Westerwolde heeft de land-
ontginning aldaar ongeveer gelijken tred ge
houden. Alléén onder het Noorden van de
gem. Vlagtwedde werd in de laatste 2 jaren
voor ruim 1200 hectaren woesten grond van
de voorgenomen ontginning kennis gegeven,
ten einde den gebruikelijken vrijdom van
grondbelasting gedurende de eerste 28 jaren
te erlangen. Boerderijen verrijzen, fabrieken
worden gesticht, de stoomploeg doorsnijdt
gansche vlakten, die sedert overoude tijden
woest lagen. Veengronden worden regelmatig
aangelegd en bewerkt.
Door een en ander is het aanzien van het
geheele landschap veranderd. Honderden
arbeidskrachten vinden werk neringen en
bedrijven, kleiner en grooter, ontwikkelen zich
en het is te verwachten, dat Westerwolde, als
het eenmaal geheel in cultuur zal zijn gebracht,
belangrijke bijdragen tot de graanschuren van
het rijke en vruchtbare Groningerland zal
leveren.
Met het oog op de landopbrengst verwacht
men voor de kanalisatie-maatschappij zelve,
zoowel als voor de stoomtramlijn van „Oost-
Groningen”, die het geheele landschap van
Noord tot Zuid doorsnijdt een goede
productiviteit. En voor den kunstmesthandel
een hoogst belangrijk afzetgebied.
N. v. d. D.
Bij onze naburen.
Een correspondent van het Alg. H. aan de
Oostgrens schrijft:
De geheele wol voorraad, welke in Duitsch
land aanwezig is, d. w. z. alle wol, die sedert
1 October 1914 is geschoren of nog geschoren
moet worden, onverschillig of deze zich nog
op de schapen, bij de eigenaars dezer dieren
of in opslagplaatsen bevindt, is thans op last
der generale opperbevelhebbers in beslag ge
nomen. Den 12en April j.l. heeft ’t ministerie
van oorlog de bestemming dezer wol aange
wezen. Het verbod van wederverkoop der in
beslag genomen wol is in tfopverre gewijzigd,
dat zij thans wel aan leveranciers voor het
leger mag verkocht worden, maar ook aan
dezen alleen. Vóór 1 Augustus a.s. moet de
geheele wolvoorraad 1914/15 in Duitschland
in eigendom aan de fabrikanten, die wollen
goederen voor het leger fabriceeren, zijn over
gegaan. Het dragen van wollen kousen e.d.
door de burgerlijke bevolking zal dus wel
spoedig tot de vrome wenschen behooren.
Knoeierijen in den wolhandel zijn nu ook
buitengesloten.
’t Is hier nog niet zoozeer de duurte als
wel de schaarschte aan het eerste voedings
middel, het brood, dat de burger- en minder-
gegoede bevolking drukt. Trouwens, welk
artikel gaat bij onze buren niet in prijs stijgen 1
Thans hebben weer alle aangesloten vereeni-
gingen van den Rijn-Westfaalsche Bandijzer-
Pletterij Bond c.s. bepaald, dat de prijzen van
bandijzer met 10 mark per ton worden ver
hoogd en gebracht op 150 mark per ton,
ingaande 15 April; voor fijne blikwaren stijgt
de prijs met 15 mark per ton. Alles een ge
volg van de steeds duurder wordende werk
krachten, zeggen de directies.
De oorlogstijd is dus zeer zeker een dure
tijd. Daarom, weg met overtollige weelde. Dat
denken zeer zeker ook de spoorwegdirecties,
daar ze de afzonderlijke hondencompartimenten
in de treinen hebben afgeschaft, ’t Geld voor
voor betere doel-
te stellen
prijzen aan
deelen.
Maar als wij die overtuiging, die stellige
overtuiging, eens niet gehad hadden, hoe
zouden wij dan Minister Posthuma's politieke
handigheid bewonderd hebben. Men versta
ons wel, niet ons er over hebben verheugd,
want nood en zorgen van honderdduizenden
behooren nimmer voorwerp van politieke
handigheid te zijn. Maar bewonderd, zooals
wij soms Dr. Kuyper’s of Mr. Troelstra’s
handigheid bewonderen, ook als wij zelf de
dupe ervan zijn.
Immers, hoe kostelijke les brengt ’s ministers
circulaire 1 Was zij niet gekomen, de socia
listische leiders zouden, al dreigender, maat
regelen hebben geëischt Om de „arbeiders”
voor de gevolgen van de prijsstijging te be
hoeden. De een in de naieve meening dat
werkelijk ministers en parlementen iets tegen
economische noodwendigheden vermogende
ander met beter inzicht, maar juist in de
wetenschap der onmogelijkheid van het ge
vraagde een lang bruikbaar propaganda-middel
aangrijpend. Het zou de economische resolutie
van het Arnhemscbe congres be-meetingd zijn,
en hoe brallende moties zouden de bourgeoisie
in het aangezicht zijn geslingerd.
En nu! Het bijna sociaal-democratische
gemeentebestuur van de hoofdstad ziet zich
verplicht in overleg met bijna „conservatieve”
besturen als die van Rotterdam en Den Haag,
aan den Minister te vertellen dat het niet
kan, onmogelijk kan denk eens, iets in
het belang van de arbeiders moet om finan-
cieele redenen worden nagelatenen dat
het technisch niet kan. En dat de minister
verder maar eens moet probe.eren den menschen,
maar uitsluitend op ’s rijks kosten, goedkoop
wittebrood te geven. Wittebrood, omdat zij
noodbrood niet blieven. Allerlei andere ge
meentebesturen haasten zich hetzelfde of zoo-
wat hetzelfde te zeggen, onbevreesder, nu de
heeren Vliegen en Wibaut zijn voorafgegaan.
En Hel Volk moet erkennen, dat het héél
moeielijk zal wezen, ’s ministers circulaire uit
te voeren, al heeft het eerst gevonden dat de
er toch waren om overwonnen te
er intusschen afdeelingen
aan haar gemeente-
spoedig mogelijk te
eenvou-
eens.
men zich voorstellen wat het met die
voor goedkoope levensmiddelen geworden
zijn, als de circulaire van den minister
niet de onmogelijkheid van de gevraagde
voor oogen had gesteld
het zou bijdragen tot
van levensmiddelen.
Het woord was daarna aan den beer dr. H.
Ferwerda, Rijkskeurmeester, die een rede hield
over bet onderwerp „De keuring van levens
middelen.” Spr. verdeelt den keuringsdienst in
een hygiënische keuring en in een handels
keuring.
Een melkkeuring is van recenten datum,
doch een keuring van vleesch vond men reeds
in het oude Rome. Van groot gewicht voor
de keuring zijn geweest de achtereenvolgende
ontdekkingen van verschillende bacillen en de
daarmede zich ontwikkelende bacteriologische
wetenschap, waarop dan ook de vleeschkeuring
steunt, in verband met de serumtheorie, waar
door men door toepassing van verschillende
sera tal van ziekte-toestanden bij het vee kan
constateeren.
Hierna ging spr. over tot melkkeuring, zoo
noodig om den mensch te vrijwaren tegen
verschillende ziekten, die door het gebruik
van melk kunnen worden overgebraebt.
De voorgestelde prov. keuringsdienst werd
door spr. toegejuicht als een stap in de
goede richting.
Spr. ging daarna over tot het tweede ge
deelte n.l. de handelskeuring en wees in ver
band hiermede op de keuring van vleesch,
bestemd voor de export naar Engeland.
Deze keuring is door het Rijk ingesteld
met de bedoeling de vleesch-export tot
meerderen bloei te verheffen. Mede een onder
deel van de handelskeuring is de Rijks boter-
controle, waardoor onze boter een gevestigden
naam in het buitenland heeft verkregen.
Nog wees spr. op het belang van de Rijks-
landbouw-proefstations, waar veevoeder, zaden,
kunstmest worden gekeurd in het belang van
den landbouw.
Ten slotte stond spr. een oogenblik stil
bij het Rijksbureau tot keuring van handels
waren, te Leiden, vanwaar ook de tentoonge
stelde monsters afkomstig waren en alwaar
ieder de verschillende waren kan laten onder
zoeken. Dat er erg wordt geknoeid blijkt uit
het tentoongestelde. Zal dit bij den eersten
oogopslag een eenigszins teleurstellenden indruk
maken, bij nadere beschouwing en diepere
studie zal de zaak echter zeer belangrijk
blijken. Spr. hoopt dan ook dat deze tentoon
stelling veel nut moge afwerpen, speciaal voor
Harlingen.
Een hartelijk applaus beloonde spr.
zijn interessante rede.
Daarna gaf de heer J. Ruiter Mzn.,
apoth .-chemicus,
verklaring van
een zoo ongewild
gehad heeft r
Wij hopen, dat het geweldig échec van de
proef alle verdere pogingen zal voorkomen.
Indien en voor zoover nood wordt geleden
moet op verhooging van ondersteuning worden
aangestuurd. Inkrimping van uitgaven zal
niet kunnen worden ontgaan, nu niet, en
niét na de crisis, tenzij ons land dan al in
bijzonder gunstige omstandigheden zou komen
te verkeeren. Kunstmatige tegemoetkoming
daaraan gedurende de crisis sluit den menschen
de oogen voor de werkelijke toekomst. Kan
buitendien op den duur in plaats van hulp
aan hen, aan den loonarbeider, worden hulp
aan den werkgever, in zooverre gemakkelijke
staatshulp den arbeider weerhoudt op zijn
patroon pressie te oefenen, ook in de gevallen
waarin die pressie gevolg zou kunnen hebben.
Niet in vermomde bedeeling maar
van de ondernemingen ligt de
moetkoming aan den arbeider.
Bolswardsche Courant
A
I
I
