Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
I
k
II
verscüijnt Donderdags en Zondags.
54ste Jaargang.
No. 33.
1915.
Bh
FOCKE S. KLEIN. Harlingen.
r
Zondag 25 Aprii
VOOR
8 maanden.
B.
de leden worden toe-
Uit de Raadszaal.
Vergadering op Donderdag 22 April 1915.
’t Bestuur
eener aan-
den
Aan
dat ’t
i vuil
ja»
I
en W., de Gezondheids-
voor kennisgeving
FJ
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Theedrinksters, die KLEIN’S
THEE van 20 ct. per ons, 25
ct. per vierdel, nog niet hebben
gedronken, noodigen we uit
deze Thee eens te probeeren
ze is mooi grof, zonder stof,
schenkt goudgeel, heeft een
volle, geurige smaak en is zeer
waterhoudend.
THEEHANDEL
Voor weerverkoopers verkrijgbaar:
Te Bolsward bij Wed. J. J. LEMSTRA.
u Makkum bij W. v. d. GOOT.
voor den doodgraver,
aan de leden wor-
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per
Franco per post 50 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Het vorenstaande werd
aangenomen.
e. Adres van het Bestuur van de Vereeni-
ging „Pro Juventute” te Leeuwarden, die bij
haar pogingen om jeugdige veroordeelden te
helpen en te leiden, te kampen heeft met
finantiëele moeilijkheden, daar de rijkssubsidie
niet toereikend is. Zij verzoekt, omdat ook
Bolsward onder het ressort hater werkzaam
heid is begrepen, van de Gemeente een toe
lage, zoo mogelijk f 50.per jaar.
W. om advies.
van B. en W. begeleidende
concept-instructie voor de tuinknechten
Echter zal hij er prijs op stellen, dat de Raad
op de hoogte wordt gehouden met hetgeen
wordt gedaan in dezen.
De Voorzitter dankt voor de opmerking
wat aangaat de instemming met zijn voorstel,
en dat de Raad er mee in kennis zal moeten
worden gesteld spreekt van zelf. Het moet
meer beschouwd worden als een proef.
Als ingegaan werd op al de artikelen in
de missive genoemd, zou het der Gemeente
per week wel duizend ja misschien tweeduizend
gulden kunnen kosten. Er zal een proef
worden genomen om die als basis te stellen
voor wat men later verder zal moeten doen.
Het voorstel van den Voorzitter werd met
algemeene stemmen aangenomen.
En met deze vracht van ingekomen stukken
en dit reeds drukke discours was men gekomen
tot de
PUNTEN VAN BEHANDELING.
1. Missive Gezondheidscommissie inzake
toestand in Hollandiabuurt met antwoord van
Burgemeester en Wethouders.
Gelijk men weet, is in November des
vorigen jaars een missive van de Gezondheids
commissie bij den Raad ingediend, om aan te
dringen op demping en rioleering van een
sloot tusschen de huizen aan de Harlinger-
straat, en die der Verwerstraat en Julianabuurt.
B. en W. hebben daarover advies uitge
bracht, met de eigenaars der woningen een
conferentie gehouden en doen nu het voorstel
om bedoelde sloot van gemeentewege te doen
dempen, een flink riool met zinkputten aan
te leggen. De kosten zijn begroot op f4900
waarvan de eigenaars der aangrenzende huizen
gezamenlijk 30 pCt. zullen bijdragen. Dit
voorstel komt nu in behandeling.
De heer Eisma heeft missive en advies met
belangstelling gelezen. Hij betreurt het dat
er bij eersten aanleg van die nieuwe buurten
niet voldoende op gelet is, dat de riolen
moeten uitwateren op de gemeenteriolen of
openbare vaarwaters. Er zouden veel moeiten
en kosten bespaard zijn geworden. Hij ziet in
dit plan niet veel verbetering, want de bewoners
werpen den rommel die zij kwijt willen zijn
eenvoudig over de schutting of in de sloot.
Hij acht noodig dat er 2 of 3 diepe zink
putten komen, waarin het water kan bezinken,
want er mag alleen water in de polderslooten
geloosd worden.
De heer Keikes heeft den toestand eens in
oogenscbouw genomen, doch hij vond de
poldersloot aan den buitenkant in nog slechtere
conditie dan de te dempen sloot. Als er zink
putten komen, mogen die wel zoo gemaakt
worden dat de bewoners ze niet kunnen openen
want anders zal daarin alles worden geworpen
wat men kwijt wil zijn.
De heer Èisma voert hiertegen aan i
riool bestemd is voor den afvoer van
water; in de zinkputten verzamelt zich het
vuil, dat door den reinigingsdienst wordt op
gehaald, zoodat alleen water in den polder
komt. De toestand is in alle buurten eigen
lijk gelijk. Bij de woningen op ’t Oordje
gaat ’t ook dito, wat men wil missen werpt men
op ’t land van het Weeshuis, doch ’t water
wordt afgevoerd naar de Workumervaart.
De heer Praamsma weet dat gedane zaken
nu eenmaal geen keer nemen. De onhoudbare
toestand moet verbeterd worden en daaraan
wil hij meewerken, echter is het hem niet
duidelijk hoe de riolen op de Makkumervaart
kunnen uitwateren en bij abnormaal hoogen
stand dit in den polder moet geschieden. Hij
ziet daarin een practisch bezwaar.
De heer v. d. Wal meent dat op het
hoogste punt de rioleering beginnen zal die
dan naar beide zijden uitwatert, zoodat er
eigelijk twee riolen komen.
De Voorzitter antwoordt de sprekers, dat
het bekend is dat in die buurt op te laag
peil gebouwd is, doch daaraan valt nu niet
te veranderen. Dat B. en W. met deze zaak
lang getalmd hebben, vond zijn grond in de
meening dat door de te maken rioleering
eigenlijk niets werd verkregen dan een ver
plaatsing van het vuil, dat dit dan in den
polder zou terecht komen. De inspecteur van
den gezondheidsdienst heeft den architect ver
zocht te onderzoeken of het niet mogelijk
was, dat in de Makkumervaart de uitwatering
plaats vond, en alleen bij abnormaal hooge
waterstanden het water in den polder vloeit.
De architect heeft dat opgenomen en gezegd
dat zulks kon. Hoe dat geschiedt, dat weet
Spr. ook niet. De bedoeling is er flinke
zinkputten in aan te brengen, die op geregelde
verkrijgbaar stellen. Om hier visch te be
komen heeft hij reeds een poging gedaan,
en daarmee zal ook een proef worden geno
men. Onze gemeente is aangesloten bij de
Vereeniging van Plattelandsgemeenten en
kleine steden. Die vereeniging zal den
vischaankoop voor gemeenschappelijke reke
ning ter hand nemen, maar er is nog geen
regeling gekomen. Zoo zal ook gesmolten
rund vet, waaraan behoefte is, misschien door
’t Comité verkrijgbaar worden gesteld. Spr.
stelt zich voor, als men hem vertrouwen
blijft schenken, en ’t verleende crediet ook
voor deze materie wordt verleend, om in
deze zaak te doen, wat kan worden gedaan.
De heer Eisma. Ik wensch hierop de vraag
te stellen of de handelaars van den verkoop
ook profiteeren, of dat de Gemeente zelf
handelt?
De Voorzitter. Dit is eigenlijk iets waar
over ook de Raad niet kan besluiten. Het
doel is door den tusschenhandel den verkoop
te doen plaats hebben, doch soms is dit niet
mogelijk. Om bijv, het artikel vet te noemen,
daarin zijn misschien wel 50 handelaren in
onze Gemeente, en het zal toch onmogelijk
zijn op al die verkoopers controle te houden,
of zij hun waar wel uitsluitend aan de min
en onvermogenden afleveren. In ’t algemeen
is het de bedoeling dat de Gemeente niet
zelfstandig handelend optreedt.
Den heer Eisma doet dit genoegen, want
die handelaars en neringdoenden moeten toch
ook hun kost kunnen verdienen, waarop de
Voorzitter nog nader toelicht, dat zij niet de
dupe zullen worden van de te nemen maat
regelen, en merkt er bij op, dat als om een
artikel geschreven wordt, het er dan nog lang
niet is. Uit andere gemeenten zijn hem ook
al gevallen bekend dat men artikelen besteld
heeft, doch dat deze nog niet ontvangen zijn.
Den heer Praamsma is het hoogst aange
naam dat de heer Eisma hier die zaak ter
sprake heeft gebracht en ’t antwoord van den
Voorzitter beeft hem ook genoegen gedaan.
De heer Keikes vraagt of de Gemeente de
waren tegen denzelfden prijs als ze worden
ingekocht, ook weer van de hand doet?
waarop de Voorzitter antwoordt, dat de ver
koopsprijs der waren geregeld wordt naar wat
ze het vorig jaar hebben gekost. Het verschil
dut is wat ze nu hooger in prijs zijn
wordt door Rijk en Gemeente ieder voor de
helft bijgepast. Visch echter wordt tegen
den kostenden prijs verkrijgbaar gesteld, doch
op vet wordt nu ongeveer 15 cent per kilo
verloren, dat is dus voor Gemeente en Rijk
ieder 7*/2 cent verlies. De uitvoering echter
is er nog niet. De Minister heeft verschillende
zaken genoemd, waarvan de distributie bepaald
onmogelijk is. Tarwemeel bijv, als dat aan
de bakkers wordt verstrekt, is later nooit
na te gaan aan welke klanten het daarvan
gebakken brood wordt verkocht. Varkens-
vleesch, spek en vet, hoe zal dat gaan? Zal
het van Regeeringswege worden toegezonden,
of moet het van de slagers hier betrokken
worden? Het is alles nog een groot raadsel.
Aan gesmolten rundvet is hier behoefte en
daarop zal ook worden aangedrongen, doch
op ’t artikel aardappelen, ook in de ministe-
rieele missive genoemd, zal ons wel geant
woord worden, dat daar in deze streken geen
behoefte is, en men zich die zelf wel kan
aanschaffen.
De heer v. d. Wal vraagt of het vet niet
door middel van de slagers geleverd kan
worden? De Voorzitter antwoordt dat hij zich
zelf ook die vraag heeft gesteld, maar het is
nog niet opgehelderd of het van regeerings
wege wordt gezonden of dat het hier bij de
slagers kan gehaald worden. Men heeft gedacht
om bons af te geven. De besturen der werk-
liedenvereenigingen kunnen die aan hun leden
verstrekken, de niet aangeslotenen kunnen
zich tot het steuncomité wenden, en kleine
burgers kunnen bijv, op de secretarie formu
lieren aanvragen. Men begrijpt, de zaak is
moeielijk en nog lang niet opgehelderd.
Den heer v. d. Klei verheugt het dat de
adressen omtrent deze zaak zoo goed zijn
ontvangen en ook dat de Voorzitter er wel
willend op heeft geantwoord, maar hij wil er
met klem op wijzen dat de kleinhandelaars er
niet de dupe van moeten worden, want deze
hebben ook in deze tijden met groote zwarig
heden te kampen, meer vaak dan de arbeiders.
De heer Vis vindt goed dat de regeling
aan den Voorzitter wordt overgelaten en ook
dat het crediet, hetwelk vroeger reeds verleend
werd, ook voor deze zaak kan worden besteed.
Aan B. en
f. Missive
een
dezer gemeente.
g. Idem instructie
Deze instructies zullen
den thuis gezonden, met verzoek eventueel te
maken op- en aanmerkingen bij den Burge
meester in te dienen vóór 8 Mei a.s.
h. Beredeneerd verslag vau B. en W. over
den toestand der Gemeente over het jaar
1914.
Zal in afdruk aan
gezonden.
i. Van B. en W. een opgaaf wat in
het afgeloopen jaar in deze gemeente is ge
schied voor volkshuisvesting ter voldoening
aan art. 52 eerste lid der woningwet.
Voor de leden ter inzage gelegd.
Advies van de Commissie der Strafver
ordeningen het noodig achtende dat voldoende
toezicht op de herstelling van kerken en torens
wordt uitgeoefend, wenscht
dat de besturen
bezit moeten zijn
Gemeentearchitect dat hij
kennis heeft gekregen,
verordening in dien zin te
I
Tegenwoordig waren 12 leden, de heer
Oosterbaan was afwezig.
Deze vergadering had een korte agenda,
doch dat sluit natuurlijk niet in, dat het ook
een korte vergadering moet zijn. Bij het viertal
punten dat vooraf was aangekondigd kwam
nog heel wat anders kijken. Bij de ingekomen
stukken waren ook adressen van verschillende
vereenigingen uit den werkenden stand om
hun ingenomenheid te betuigen met de missive
van den Minister om van gemeentewege levens
middelen voor een billijken prijs beschikbaar
te stellen voor de on- en minvermogenden.
Door deze adressen kwam de prijs der levens
middelen ter sprake en zijn de huismoeders
niet spoedig uitgepraat over deze aangelegen
heid, ook de heeren hebben er zich in onzen
Raad ambitieus mee bezig gehouden, en na
de afhandeling der agenda kwam nog op ’t
tapijt het plan van uitbreiding onzer gemeente,
en bleek het dat men tot de erkenning is
gekomen dat de staat der volkshuisvesting
hier wel tot het stadium is gekomen, dat er
tot uitbreiding der stad zal moeten worden
overgegaan. Het vroeger gereed gemaakte plan
van heeren Gastbuisvoogden leek allen zeer
aanlokkelijk toe; die grond tusschen de stad
en ’t grootscheepsvaarwater, kwam het aller
geschiktst voor en men meent dat het niet
genoeg is zoo’n uitbreidingsplan op papier te
hebben, maar dat bet ook werkelijkheid dient
te worden. Een Commissie uit den Raad
zal... maar dat vertel ik de lezers wel aan’t
einde van het beknopt verslag dezer vergadering.
De lezing der notulen? Neen, dat behoort
tot de historie. De Secretaris is laatst wegens
een keelongesteldheid, verschoond geworden
van het lezen der notulen, en nu, die onge
steldheid is gelukkig al reeds lang geheel
hersteld, heeft men toch de gewoonte aan
genomen om de opgestelde notulen ter inzage
te leggen voor de leden. De raadsleden kunnen
nu een voor een serieus het geschrevene
nagaan, en in de eerstvolgende vergadering
wordt dan gevraagd of men er iets bij heeft
op- of aan te merken. Zulks was dezen keer
niet het geval en dus werden ze goedgekeurd.
De nieuwe maatregel wint tijd uit in de open
bare zittingen, want men kan nu maar direct
aanschikken en beginnen met de
Ingekomen stukken:
a. Schrijven van den heer G. Schoonhoff,
dat bij bedankt als bestuurslid der Stads
spaarkas, waarbij een missive van
der Spaarkas, houdende inzending
beveling in de ontstane vacature, bestaande
uit de heeren F. J. Bruinsma en J. F. Ooster
baan.
In de volgende vergadering zal de benoe
ming geschieden.
b. Resolutie van Ged. Staten houdende
goedkeuring dat het „Convent” der Ned. Herv.
Gemeente, wordt afgevoerd van de lijst der
instellingen van weldadigheid.
c. Idem, houdende goedkeuring van het
raadsbesluit inzake overeenkomst met den heer
H. F. van der Werf inzake afstand van grond
en recht van uitgang.
d. Missive van B. en W. van Wonsera
deel, berichtende dat den heer J. II. H. Pic-
cardt, op verzoek ontslag werd verleend als
commissaris over den weg Bolsward-Harlingen
en dat in zijne plaats is benoemd de heer
J. Timmer, lid van den gemeenteraad.
voor te schrijven
van die gebouwen in het
van een bewijs van den
van de herstelling
Het voorstel om de
wijzigen wordt
den leden in afschrift toegezonden.
k. Missive van B. en W. begeleidende
een aanvulling van de Strafverordeningen
inzake het gebruik van het wandelpark.
Ook dit zal in afschrift aan de leden wor
den gezonden, terwijl de Voorzitter verzoekt
eventueele op- en aanmerkingen voor 15 Mei
bij hem in te zenden. Wanneer de opmer
kingen op deze en de te voren genoemde
instructies schriftelijk ingediend worden, be
vordert dit de goede afhandeling er van.
l. Schrijven van de Ned. Tramweg-Maat-
scbappij, verzoekende voor het bouwen van
een dubbele brugwachterswoning bij de nieuwe
draaibrug over de Makkumervaart, vrijstelling
van Art. 1 der Bouwverordening.
Dat art. schrijft voor dat alleen aan open
bare wegen en straten mag worden gebouwd,
doch daar het in het belang van een vlugge
bediening der brug gewenscht is dat de brug
wachter bij de brug woont, wordt ontheffing
dier bepaling gevraagd.
In handen van B.
commissie gehoord.
m. Adres van de vereenigingen, de S.
D. A. P., van de Werkliedenvereenigingen,
van de Fabrieksarbeiders, de Bakkersbedien
den, de Typografen, de Timmerlieden, de
Haven- en transportarbeiders en misschien
nog meer vereenigingen, te kennen gevende
dat zij met ingenomenheid kennis hebben
genomen van de Missive van den Minister,
om levensbehoeften als meel, spek, vet enz.
tegen een billijken prijs te verschaffen aan de
min- en onvermogenden, waarom zij in overwe
ging geven, dit niet aan de winkeliers over
te laten.
De Voorzitter zegt dat B. en W. hebben
overwogen of dit wel een zaak is waarover
B. en W. advies kunnen uitbrengen en
raad daarover dan te doen beslissen,
den inkoop van Gemeentewege en vooral aan
de distributie dezer levensmiddelen zijn zulke
ernstige bezwaren verbonden, dat het nemen
van maatregelen daardoor grootendeels is op
geschort. Bij raadsbesluit van het vorig
jaar is aan den Burgemeester een crediet toe
gestaan in verband met de buitengewone
maatregelen, Spr. stelt voor dat de raad dit
beginsel blijft handhaven, en hem het ver
trouwen te schenken, om indien en zoover
het mogelijk wordt geacht, daaraan uitvoering
te geven.
Uit de Dagbladen (men zie ook ons uit de
Fakkel overgenomen hoofdartikel van j.l.
Donderdag) blijkt reeds welke groote moeie-
lijkheden zich daarbij voordoen. Voor zoo
ver het kan, wil Spr. ook die levensbehoeften,
waarvan de ministeriëele missive spreekt, hier
Bolswardsche Courant
b
