Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Neutraliteit vóór alles.
w
j
1915.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
54ste Jaargang.
No. 40.
I
Donderdag 20 Mei.
BINNENLAND.
Ir
z
f
<1
r
VOOR
afzonderlijke
slaboonen
onzer
dus dat in plaats van op
1*1
onze
Tegen
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Dit is het eerste proces-ver-
een dergelijke overtreding is
u: D.
j
Door het bestuur der afd.
Groene Kruis” is in
den 15 dezer tot
van beide partijen worden
breiding en
getuigt van
Uitgezet.
Het Arnh. Dbld. deelt mede, dat de heer
G. A. de Vries, die namens de classis Arnhem
der Geref. Kerken onder de Nederlanders in
Rijn-Pruisen en Westphalen arbeidt, van de
Duitsche regeering zonder opgaaf van redenen
aanzegging heeft ontvangen, om binnen veer
tien dagen het Duitsche grondgebied te ver
laten.
Windhandel.
In de Betuwe en omgeving wordt op ver
schillende plaatsen reeds een drukke handel
in fruit gedreven, terwijl alles nog in bloei
staat. Er worden, naar verluidt, hooge prijzen
besteed.
In Maas en Waal is de windhandel ook
weer begonnen. Te Leeuwen zijn op verschil
lende plaatsen de bloesems verkocht tegen
over het geheel flinke prijzen. Geld.
Uit het Noorden van de provincie
Groningen meldt men aan de N. R. Ct.:
Het koude weer van de laatste dagen heeft
een slachting aangericht onder het wol vee
van de landbouwers, die kwelders in hun
bezit hebben. Bij sommige schapenhouders
zijn tot 10 pCt. en hooger van de dieren
bezweken; in een enkele gemeente een 100
stuks. De schapen, welke kort vóór de kou
geschoren zijn, hebben het niet kunnen vol
houden.
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Tjerkwerd.
Tjerkwerd van het z/
hunne vergadering van
wijkverpleegster benoemd mej. E. Hieber te
Nijmegen.
Sneek, 18 Mei. Naar aanleiding van het
gesprokene gisterenavond in „Amicitia” door
mej. Marg. Meijboom en de h.h. C. Smeenk,
redacteur van Patrimonium en J. H. Schaper,
Lid der Tweede Kamer, werd hier een af-
deeling opgericht van den Nederlandschen
Anti-Oorlog Raad, aanvankelijk met ruim 40
leden.
Sneek, 18 Mei. Met 't hoofd onzer ge
meente hielden een 25-tal bakkers (13 bleven
absent) gisteren een bijeenkomst, waar de
controle werd besproken over ’t a.s. verbruik
van brood van ongebuilde tarwe.
Voor ’t verkrijgen daarvan meldden zich
hier vóór 13 Mei ongeveer 200 personen aan,
die gezamenlijk per week 4900 brooden van
één pond zullen consumeeren, welke een
waarde vertegenwoordigen van 4900 X 6 et.
of f 294.
Franekeradeel, 17 Mei. Ook in deze
gemeente zijn late bloembollenakkers aangelegd
in sommige dorpen, in navolging van gemeenten
als Wonseradeel, Barradeel en enkele andere.
De velden bloeien thans voor het eerst en
staan nog een paar Zondagen in vollen bloei.
In laatstgenoemde gemeenten ontbloemt men
reeds weer druk, zoodat daar het prachtgezicht
ineens is verdwenen.
Witmarsum, 17 Mei. De Bondskaatswed-
strijd op Pinkster-Maandag belooft dit jaar
belangwekkend te worden. Benevens den zil-
wandelbal, vereerd door den heer W.
en zoon van een
van Wonseradeel,
Oogstvooruitzichlen.
Men schrijft uit den Geld. Achterhoek aan
de Arnh. Ct.:
De ijsheiligen hebben zich dit jaar genadig
getoond en ons van vorst verschoond, tot
geluk voor de bezitters van de vruchtboomen,
die op het oogenblik nog in een ongewoon
schoonen bloei staan. We hebben zoodoende
een rijk beschot te verwachten, vooral van
appels en peren, ofschoon de laatste door de
nachtvorsten in de eerste dagen der maand
vrijwat geleden hebben, evenals de aardbeien,
vroege aardappelen, haver enz. Ze konden
echter wel een duwtje verdragen, want ze
zouden anders te zwaar beladen worden.
Algemeene oefenplicht.
Aan de Tweede Kamer is een adres gezon
den, waarin, met het oog op de veiligheid
en waardigheid van den Staat, die eischen,
dat op elk oogenblik over alle gezonde krach
tige mannen in weerbaren staat beschikt kan
worden, aangedrongen wordt op onverwijlde
wettelijke invoering van algemeenen oefen
plicht, zulks in afwachting, dat de algemeene
dienstplicht voor alle physiek geschikten tot
stand zal zijn gekomen. Het adres is onder-
teekend door vele bekende personen op allerlei
gebied, militaire autoriteiten, hoogleeraren,
persoonlijkheden op handels- en industrie
gebied en het propaganda-comité der Vereeni-
ging nVolksweerbaarheid” voor Algemeenen
Oefenplicht, terwijl de oud-ministers van Oorlog
Colijn, Cool en Staal verklaren zich met de
strekking er van te kunnen vereenigen.
Verloven.
De Minister van Oorlog heeft bij circulaire
de medewerking van de burgemeesters inge
roepen voor de controle op de te verleenen
verloven voor de hoog noodige werkzaamheden
ten behoeve van den hooibouw, het wieden,
het boonen poten en anderen soortgelijken
veldarbeid.
De aanvragen dier verloven zullen worden
onderzocht door een provinciaal bemiddelings
bureau, welks oordeel omtrent de aanvragen
wordt vermeld op roode of witte kaarten.
De witte kaarten welke een gunstig
oordeel inhouden komen later bij de
burgemeesters terecht om te controleeren of
het verleend verlof inderdaad wordt gebezigd
voor het doel waarvoor het wordt gevraagd.
Bij de j.l. Zaterdag gehouden verhuring
van landerijen te Langweer zijn over het
geheel hooge prijzen gemaakt. Er waren
perceelen, die tweemaal zooveel hebben opge
bracht als verleden jaar en over 't geheel
is de prijs zeker wel een derde hooger dan
in 1914.
Merkwaardig proces-verbaal.
een goochelaar, die te Ütrecht zijn
kunsten vertoonde, heeft de politie proces
verbaal opgemaakt, wijl de man, zonder dat
hij daartoe gerechtigd was, het Roode-Kruis-
insigne droeg,
baal dat voor
opgemaakt.
doen verlaten, wil dat óók zonder dat wij
ons leger uitbreiden.
Wij herhalen, het is ons intusschen niet
bekend of er dezulken bestaan. Een groot
deel van ons volk achter zich hebben, doen
zij dan ongetwijfeld toch niet. De Nederlandsche
natie is nooit zeer oorlogszuchtig geweest, en
wij gelooven niet dat de gebeurtenissen van
de laatste negen maanden haar dat meer dan
vroeger gemaakt zouden hebben. Wien men
ook spreekt, in stad of land, hij roemt daarom
onze Regeering het meest en het warmst,
omdat zij ons kleine scheepje steeds maar
van de oorlogsrotsen vrij heeft weten te houden.
Sympathieën en anti-pathieëu zijn er genoeg
en die zijn vermoedelijk niet al te gelijkelijk
verdeeld, maar zij zullen toch maar héél
weinigen bewegen, te verlangen dat terwille
daarvan ons land eenige honderd duizenden
van zijn kinderen zou offeren. Wij zijn over
tuigd dat, mocht ooit een Minister op
het misdadige denkbeeld komen dit te doen,
Kamers en volk hem smadelijk alleen zouden
laten staan.
Er is maar één ding dat een zoo gruwbaar
iets als een oorlog rechtvaardigt, wit men,
verontschuldigt, dat is de bedreiging van onze
onafhankelijkheid, ons ongeschonden volksbe
staan. Wie in eenige andere omstandigheid
ons tot den krijg zou willen drijven verdient,
en verkrijgt gelooven wij, slechts den afkeer
van nagenoeg geheel onze natie.
Wij lezen in de Fakkel:
Is er in ons land een strooming die ons
volk tot deelneming aan den wereldoorlog zou
willen drijven Een hoofdartikel van Het
Volk van 10 Mei 1.1. beweert het, vooral naar
aanleiding van het feit dat een onzer dag
bladen tegelijk stemming maakt voor een
//daad” onzerzijds tegen de voor het vernielen
van de ^Lusitania” verantwoordelijke re
geering, en voor versterking van onze weer
middelen. //Er is schrijft Het Volk
in Nederland een strooming, dat blijkt uit
het bovenstaande voldoende, die het zou toe
juichen als ook wij in oorlog geraakten met
Duitschland. Men durft het niet openlijk
zeggen, men durft het niet hardop denken,
maar de wijze waarop de leuze //een millioen
soldaten” wordt verdedigd, wijst onmiskenbaar
daarheen. De Telegraaf is in ieder geval meer
logisch, en meer openhartig, dan het soort
schrijvers dat, als De Nieuwe Amsterdammer
voor algemeene volkswapening agiteert met
de bewering, dat Nederland daardoor in een
ommezien een op en top demokratisch, ja
haast socialistisch, volksleger zou krijgen.
Achter al deze agitatie zit, meer of minder
bewust, de zucht, dat Nederland zal
i n g r ij p e n in de groote worsteling tusschen
de wereldrijken, en aan welken kant het zich
dan zou moeten stellen, is voor ieder duidelijk.
De sympathie van het overgroote deel van
het land is allereerst bij het overvallen, ver
woeste en uitgehongerde België.
Wij zien geen kans over de niet met zoo
veel woorden uitgesproken bedoelingen van
andere redacties een zoo stellig oordeel te
vellen. Intusschen, welke ook de intenties
van De Telegraaf en De Nieuwe Amsterdammer
zouden mogen zijn, wij gelooven niet dat, is
de veronderstelling van Het Volk daaromtrent
de juiste, zij eene strooming in ons volk
zouden vertegenwoordigen.
Aandrang tot versterking onzer weer
middelen heeft op zich zelf met oorlogszuchtige
neigingen niets te maken. Hoe langer de
krijg duurt en hoe meer volken eraan deel
nemen, des te meer druk zal er van de eene
en de andere zijde op ons worden geoefend
om ons mede in de worsteling te betrekken.
Het is onze plicht ons zoo sterk mogelijk te
maken, om dien aandrang met zoo groot
mogelijke kracht te kunnen weerstaan, en
beide partijen er een gevaar in te doen zien
ons door plagerijen in de armen van haar
tegenstander te jagen. Maar het zal buiten
dien noodig wezen ook tegen den tijd dat
de vredesonderhandelingen beginnen, zoo
scherp mogelijke tanden te kunnen laten zien.
Dan, misschien meer dan ooit, zal er met
krachtigen arm over onze belangen gewaakt
moeten worden.
Wij meen en
oorlogszucht te wijzen, het streven naar uit-
verbetering onzer weermacht eer
de ernstige bedoeling om, te
midden van het dringen rondom ons, vast op
beenen te blijven staan, te voorkomen
dat wij door een
medegesleept.
Intusschen kan, wij stemmen het toe, bij
sommigen de propaganda voor de uitbreiding
van ons leger gepaard gaan met den wensch
ons bij een der strijdende machten te voegen.
Heel nauw verband tusschen beide zien wij
evenwel niet. Dat wij een half millioen man
meer op de been zouden kunnen brengen,
van alle uitrusting voorzien en oefenen, alles
tijdig genoeg om met succes een der oorlog
voerende partijen te hulp te komen, daaraan
zullen, dunkt ons, toch maar weinigen ge
looven. Wie ons onze neutrale positie wil
iemand bezig met het poten van
ginds een ander druk in de weer om de
schapen te scheren, thans schijnt de winter
nog een laatste poging te ondernemen om
baas te blijven van het terrein. Een voort
durende regen, voortgezweept door een krach
tigen N. Ooster, maakt het verschrikkelijk
koud. Arme schaapjes, die hun warm kleed
missen, maar ook arme melkkoe, .die nog pas
een paar dagen geleden den warmen stal ver
wisselde met de weide Een paar boeren alhier
toonden hart te hebben voor hun koeien. Wel
was de stal reeds geheel schoongemaakt, maar
het was toch beter het vee weer op te zetten.
En te midden van het slechte weer haastten
zij zich de beestjes weer stalwaarts te drijven,
waar deze zich weer dadelijk recht op hun
gemak gevoelden. Fran. Ct.
Workum, 17 Mei. Naar de tijdsomstandig
heden te oordeelen en de verschillende aan
voeren op plaats gehad hebbende paarde-
markten in verschillende deelen van ons land,
waarvan aan één markt zelfs één paard was
aangevoerd, viel ons de aanvoer op de heden
alhier gehouden voorjaarspaardenmarkt mede
26 paarden stonden aan de lijn. De handel
was levendig en men besteedde goede prijzen.
Werkpaarden werden verkocht voor f 250
tot f 400. De Banier.
Stavoren. Het is wel eigenaardig, dat
broedende vogels zich meermalen aangetrokken
gevoelen tot plekjes, die men daar allerminst
geschikt voor zou achten. Zoo heeft een
lijsterpaar zijn nest gebouwd onder de brug,
waarover de treinen op de pont worden ge
reden en waar uiteraard af en toe een helsch
leven wordt gemaakt. De oude vogels laten
zich bij de voedering der jongen niet storen.
N. Sn. Ct.
Vergoeding wegens kostwinnerschap.
De Minister van Oorlog heeft bepaald, dat
het voor de kaderleden, wier landweerdiensttijd
onder normale tijdsomstandigheden op 1 Aug.
1914 of op een lateren datum geëindigd zou
zijn, toch in de bedoeling ligt, zooveel mogelijk
ook aan hun belangen tegemoet te komen en
wel door een groot gedeelte hunner slechts
in die mate en zoodanig tot het verrichten
van militaire diensten te verplichten, dat zij
over voldoenden vrijen tijd kunnen beschikken
om te hunnent door loonenden arbeid toe
reikend in de behoefte van hun betrekkingen
te kunnen voorzien. Hetzelfde geldt voor het
(iienstplichtig landstormpersoneel, dat thans
onder de wapenen is. Ónder die omstandig
heden kunnen de betrekkingen van landweer-
kaderleden en de landstormplichtigen, die
huiswaarts keeren, geen rechtmatige aanspraken
doen gelden op vergoeding wegens den dienst
van dezen, zoo lang die militairen niet weder
tot den geregelden dagelijkschen dienst bij
den troep verplicht worden. Aan hun betrek
kingen dient daarom de vergoeding te worden
ingehouden.
Mocht het niettemin in sommige gevallen
voorkomen, dat de militaire diensten, welke
van bedoelde landweerkaderleden en landstorm
plichtigen worden geëischt, zoodanig op hun
tijd beslag leggen, dat die personen daardoor
niet of niet voldoende in de behoeften van
hun gezin kunnen voorzien, dan kan door
den burgemeester aan den Minister worden
voorgesteld, de betrokken gezinnen in het
genot te laten blijven van vergoeding, hetzij
tot het volle, hetzij tot een lager bedrag.
Het hoofdbestuur der Nederlandsche Ver.
„Onze Vloot” heeft in een adres aan de leden
van de Tweede Kamer zijn volle ingenomenheid
betuigd met het aan de Kamer door de heeren
O. J. K. van Aalst c.s. ingezonden adres,
waarbij aangedrongen wordt op onverwijlde
wettelijke invoering van /Algemeene Oefen
plicht".
Het hoofdbestuur van //Onze Vloot” spreekt
in zijn adhaesie-adres als zijn vaste overtuiging
uit, dat een onverwijlde wettelijke invoering
van //Algemeenen Oefenplicht” met den aan
kleve van dien, niet alleen is een dringende
eisch des tijds, maar tevens een noodzakelijke
voorwaarde om als onafhankelijke natie met
gerustheid den loop der wereldgebeurtenissen
te kunnen afwachten.
Door de afdeeling //Harlingen” van de
S.D.A.P. is besloten niet in te gaan op het
voorstel van de vrijzinnige Kiesvereeniging
/Vrijheid en Orde” om bij de eerstvolgende
gemeenteraadverkiezing de openvallende zetels
te laten aan die partijen, welke ze thans
bezitten.
veren
Mulier, geboortig alhier
voormaligen burgemeester
stelt deze heer een zilveren eerekruis disponibel
voor het winnend partuur. Verder zijn er
nog een 6-tal zilveren medailles geschonken
door kaatsliefhebbers en een 3-tal sigaren
stellen op zilveren voet, terwijl erpl.m.fl80
aan prijzen en premiën worden uitgeloofd. De
heer Mulier te ’s-Hage denkt zelf den wedstrijd
bij te wonen, terwijl zekere heer De Vries,
in het bezit van het Olympisch diploma,
waarschijnlijk eene demonstratie zal geven in
speer- en discuswerpen, knotsoefeningen en
een loop van 400 meter.
’s Morgens 9 uur beginnen de kaatsers
hun spel in een 6-tal perken. Pl.m. 50 par
turen nemen aan den wedstrijd deel.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Oosterwierum. Hoopte men de vorige
week, dat het eindelijk gedaan zou zijn met
koude en vorst en zag men hier en daar
Bolswardsehe Courant
i
