Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
54ste Jaargang.
No. 62.
1915.
RAADSOVERZICHT.
(i
E
r
y
i
Donderdag 5 Augustus.
BINNENLAND.
Na een jaar oorlog.
Uit W o n s e r a d e e 1.
VOOR
afzonderlijke
afdeeling ten
J.
Meijer,
v. Fr.
Stavoren, 2 Aug. De glazen bollen
al of niet te vreezen hebben hun «intrede”
ook in de Zuiderzee gedaan. Alhier is er een
aangespoeld van pl. m. 15 c.M. middellijn.
Visschers van hier, die wel aan de haring
vangst deelnamen op de Noordzee, verklaren,
dat ’t onmogelijk drijvers
kurken,
de vleet zeer
doorgaans de handen vol hebben met werk,
dit zaakje hebben moeten opknappen. Dit
lag toch geheel op den weg van den aan
nemer en het is wel opvallend, dat de besteder
de fouten van den aannemer zelf gaat her
stellen.
De andere punten achten wij reeds vol
doende in ons verslag behandeld.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 8 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
de kermisgezinden hunne voor de
kermis bestemde penningen zullen bewaren
voor den komenden winter, zouden wij niet
bevestigend durven te beantwoorden. Wie
o.a. j.l. Zondag de honderden fietsers zag
passeeren, die de Witmarsumer kaatspartij
hadden bijgewoond en dienzelfden avond de
laatste tram van dien kant belast en beladen
met feestgangers zag binnenkomen, zal evenals
wij tot de conclusie komen, dat het eenige
verschil thans is, dat de dubbeltjes inplaats
van in Bolsward verteerd te worden, thans
voor andere feesten buiten Bolsward worden
uitgegeven.
Afgaande op het drukke verkeer naar steden
en dorpen waar geregeld festiviteiten worden
gehouden, krijgt men den indruk, dat voor
velen de tijdsomstandigheden nog niet erg
nijpend zijn, te oordeelen naar het uiterlijke,
schijnt er door velen nog al een aardig stui
vertje tegenwoordig verdiend te worden. Daar
zullen echter ook ongetwijfeld velen zijn, die
het door den oorlogstoestand minder goed
hebben en die er dan ook niet aan denken
om hunne vaak zuur verdiende penningen
aan pretjes en reisjes uit te geven. Voor
diegenen behoeft men ook niet bevreesd te
zijn, dat ze hun geld onnut zullen besteden
en is het schrikbeeld der tegenwoordige
malaise wel wat erg op den voorgrond geplaatst.
Hoe het ook zij, dat wij ditmaal geen
kermis krijgen is een leelijke tegenvaller voor
onze jeugd. Wie zich zijn eigen kinderjaren
herinnert, gevoelt, dat de kermis vooral voor
de kleinen een groote aantrekkingskracht heeft.
Met hoeveel vreugde werden de eerste kerrnis-
schepen ingehaald en alleen het vooruitzicht
op draaimolen, oliebollen en verdere zoetig
heden bracht al dagen vóór de pret de hartjes
in verrukking.
Dat voor ouderen de kermisvermakelijk
heden niet meer die attractie hebben van
vroeger, geven wij dadelijk toe. Ieder die
finantieel daartoe in staat is, weet bij onder
vinding, dat de ware kunst alleen te genieten
is in daarvoor geheel ingerichte schouw
burgen en komt men dan ook eens in de
Amsterdamsche- en Rotterdamsche schouw
burgen, dan ziet men menig provinciaal daar
zijn hart ophalen. Wie meer houdt van
lichtere kost als operetten en revue’s kan
daarvan ook in de hoofdplaatsen volop genieten.
Enfin het pleit is beslist, napraten helpt
niet, toch kunnen de voorstanders der kermis
die daarvoor in den Raad gepleit hebben,
verzekerd zijn, dat menigeen, wiens zaak voor
deel heeft van dit jaarfeest, hunne pleidooien
met belangstelling heeft gelezen.
De interpellant over den verzakten duiker
bij de nieuwe begraafplaats, kreeg ook de
gevraagde inlichtingen. De geleden schade
komt voor den aannemer. Toch klinkt het
vreemd, dat onze gemeente-werklieden, die
Hepk. Nieuwsbl.
De Friesche Preek.
Deersum, 1 Aug. 1915. Te klein, veel te
klein was ons kerkje hedenmorgen, om al de
belangstellenden te bevatten, die uit ons dorp
en uit de omgeving waren opgekomen, om
Dr. Wumkes van Sneek in het Friesch te
hooren preeken. Stoelen en banken meer
dan bezet; het pad daartusschen geheel
gevuld met geïmproviseerde zitplaatsen;
het orgel en het kerkportaal vol menschen,
die zich met eene staanplaats moesten verge
noegen. Wie niet vroeg genoeg van huis was
gegaan, om een plaatsje te veroveren, moest
terug keeren zonder den predikant gehoord
of gezien te hebben.
Nadat deze had uiteen gezet, waarom hij
de aloude taal op den kansel durfde en wilde
gebruiken, werd als tekst voorgelezen Hande
lingen 28 vs. 1431. De preek, naar aan
leiding van dezen text uitgesproken, is onder
den titel «Paulus te Rome” in den handel
gebracht en voor luttelen prijs verkrijgbaar
gesteld.
Zeer voldaan keerde de talrijke menigte na
afloop der godsdienstoefening huiswaarts een
stemmig van oordeel, dat het gebruik van ’t
Friesch aan de «stichting” geen afbreuk doet,
doch dat integendeel een preek in de «memme-
tael” uitgesproken bij velen beter «inslaat”,
dan wanneer die in het Hollandsch wordt
voorgedragen. N. Sn. Cl.
Mej. ds. A. Zernike, sedert 1911
predikant bij de Doopsgezinde Gemeente te
Bovenknijpe, heeft wegens a.s. huwelijk eervol
ontslag aangevraagd tegen 1 Oct. a.s.
Regeer ing svarkens.
Naar gemeld wordt, zal, te beginnen met
9 Augustus, de regeering wekelijks weer
beschikbaar stellen voor de slagers de z.g.
regeeringsvarkens, om te beginnen 6000
per week.
De prijzen zijn in Duitschland weer stijgend,
zoodat de export daarheen opnieuw begint.
Er kunnen nu voor het Nederlaudsch publiek
weer evenveel varkens tegen verlaagden prijs
worden beschikbaar gesteld, als er naar
Duitschland gaan.
zijn inplaats van
nenhalen van
slaan.
Arum, 2 Aug. Gisteren herdacht de heer
J. Dijkstra alhier den dag waarop hij vóór
25 jaar als veldwachter der gemeente Won
seradeel in functie trad.
Stavoren, 2 Aug. Naar we vernemen, zal
de eerste der nieuwe veerbooten de «Van
Hasselt”, op 15 Aug. e.k. in dienst worden
genomen. Een proefvaart zal op 12 dezer
worden gehouden.
Wonseradeel, 2 Aug. De eerste granen
zijn reeds door de stoomdorschmachine ge
schoond, n.l. koren of garst. De kwaliteit
is uitstekend, de kwantiteit ruim, de prijs
hoog, zoodat verbouwers een ongekend hoogen
prijs besommen, per pondemaat zelfs f 200
en hooger.
Friesche Wouden, 2 Aug. We leven hier
in een land, dat als 't ware overvloeit van
melk, eieren, aardappelen en spek. Enorme
massa’s dezer artikelen leveren deze streken
op en worden er uitgevoerd. We zien het,
doch kunnen er niet, althans niet in vol
doende mate, van profiteeren. Zuivelproducten
en eieren zijn zoo hoog in prijs, dat ’t alge
meen zich met soms slechte margarine moet
behelpen. Eieren zijn te duur om ze zelf te
eten. De aardappelen zijn zóó in prijs ge
stegen, dat ’n gewoon burgermensch of arbeider
ze niet kan betalen. En spek... daar is,
evenmin als aan andere vleeschproducten,
geen bijkomen aan. En dat, terwijl we nog
in den tijd der verdienste zitten. Hoe zal
’t komen als de winter komt? Met een
leege maag bij een koude kachel, want ook
de brandstof begint schrikbarend duur te
worden. Het vooruitzicht is niet zeer be
moedigend.
Ofschoon onze verslaggever reeds eene be
schouwing gaf over de laatst gehouden raads
vergadering en daardoor het gras ons voor
de voeten is weggemaaid, willen wij toch nog
op enkele punten de attentie vestigen.
De hoofdzaak, de aansluiting onzer ge
meente bij den provincialen keuringsdienst
van levensmiddelen ging er met vlag en
wimpel door, discussies hadden hierover niet
plaats en met algemeene stemmen werd het
voorstel van B. en W. aangenomen.
Door deze toetreding hebben knoeiers, die
trachten voor goed geld inferieure levens
middelen te verkoopen, daarvoor geen gelegen
heid meer en wordt de eerlijke handelaar ten
zeerste gebaat.
Vooral door de preventieve werking dezer
keuring, kan men zeker zijn, in de toekomst
waar voor zijn geld te verkrijgen, waarom wij
dit besluit toejuichen als zijnde ook zeer
in ’t belang der volksgezondheid.
Voorstanders der kermis kregen nul op het
request, dat bij de groote meerderheid der
bevolking dit besluit is tegengevallen, behoeft
geen betoog.
Het ging hier niet om het principieele der
kwestie van al of geen kermis, maar de meer
derheid besloot uit een oogpunt van gemeente
belang om ditmaal opnieuw de kermis te-
schorsen.
Zijn wij goed ingelicht, dan derft de ge
meente door dit besluit een bedrag van
ongeveer f 700 aan staangelden, een buiten
kansje, dat onze gemeentekas best kan ge
bruiken.
Of nu
Nu, na een jaar oorlog, staat men nog even
vreemd tegenover de vraag wanneer en hoe
het einde zal wezen als op het oogenblik, dat
het eerste schot viel. Natuurlijk zal er een
maal een eind komen aan dat doen der men
schen. Of de wapenen een beslissing zullen
brengen, of een oeconomische of financieele
uitputting een der partijen zal noodzaken de
wapens neer te leggen er is nog niet met
eenige zekerheid iets over te zeggen, maar
wel kan nu al gezegd worden, dat na den
oorlog de wereld een beeld van ontreddering
zal vertoonen, zooals men voor den oorlog
niet heeft kunnen droomen. De wereld en de
menschen hebben zich niet alleen te schamen
over wat gebeurd is, maar ook en in niet
mindere mate, over de wijze, waarop de
menschen zich zelf, hun veelgeprezen bescha
ving, hun hooggeroemde geestesontwikkeling
een kaakslag hebben gegeven, waarvan de
sporen ver over een menschenleeftijd heen niet
zullen worden uitgewischt. Aan dat uitwis-
schen zullen allen moeten meehelpen, ook zij,
die dank zij wijs en beleidvol bestuur bleven
buiten den wereldbrand. Hun, wie tot dusverre
dat geluk beschoren is, past op een dag als
vandaag een gevoel van dankbaarheid. Dank
baarheid, dat hun land gespaard bleef voor
de gruwelen van den krijg, dat hun steden
en dorpen niet verwoest zijn, dat de beste
van hun zonen niet zijn neergeschoten. Als
die dankbaarheid een uiting moge vinden,
dan ga zij naar onze regeering, naar H. M.
de Koningin, die het hooge, niet genoeg te
waardeeren voorbeeld geeft van algeheele toe
wijding aan de landszaak naar de mannen,
die den oorlogstijd aan het roer hebben ge
staan. Zeker, ook zij waren menschen, zij
stonden voor niet voorziene moeilijkheden, zij
zullen ongetwijfeld fouten hebben begaan.
Niet als feilloozen, wien eerlijke en opbou
wende kritiek gespaard moet worden beschouwe
men hen, maar wel als mannen, die met
ongeloofelijke inspanning alles gedaan hebben
wat hun hand vond te doen, om te midden
van de woedende golven het kleine schip een
veilige vaart te verzekeren, Arnh. Cl,
voor netten kunnen
wijl ze bij ’t bin-
zeker zouden stuk
Een interessante bijeenkomst,
Lichte athletiek,
Zaterdagavond, 31 Juli 1915.
De tijdens de Bondskaatspartij te Witmar-
sum, de Pinkstermaandag j.l. gegeven demon
stratie op ’t gebied van lichte athletiek, heeft
tengevolge gehad dat zich te Witmarsum
een voorloopig comité heeft gevormd, met het
doel een sportvereeniging op te richten.
Men achtte het wenschelijk het daarheen
te leiden, dat men zich in verschillende dor
pen van Wonseradeel vereenigde, ten einde
op gezette tijden elkanders krachten in die
richting eens met elkaar te meten, waardoor
onwillekeurig meer animo zal ontstaan.
Daaromeen vereeniging «Wonseradeel”,
welke in geheel op zich zelf staande dorpsaf-
deelingen zal bestaan.
Er was een oproep gedaan ter algemeene
vergadering, op Zaterdag 31 Juli, in het
tramstation te Witmarsum, ’s avonds 7 uur.
De heer Haitsma Mulier zou een lezing hou
den, de heer Sutherland Royaards, uit Bolsward
vermoedelijk ook mededeelingen doen. Uitge
maakt zou worden of een vereeniging Won
seradeel zou ontstaan dan wel een vereeniging
Witmarsum.
Het voorloopig comité had alle bestuurs
leden van kaatsvereenigingen in Wonseradeel
uitgenoodigd, de behandeling van een en
ander mede bij te wonen.
Het voorloopig comité bestaat uit de h.h.
H. H. Piccardt, M. Werkhoven, H. A.
de Bruin, H. van der Vliet, O. Werkhoven,
S. Kooistra, B. Luxwolde, R. Westra, en de
doktoren Engelhardt en Kroon.
't Was niet erg vol op de zaal van
Zaterdagavond, maar de luidjes, die er waren,
vormden samen een zeer belangstellende schare.
Witmarsum had de meeste bezoekers geleverd,
vertegenwoordigd waren verder nog de kaats
vereenigingen van Pingjum, Makkum, Arum,
Kimswerd, terwijl ook de tennisclub van
Makkum, een harer leden naar deze bijeen
komst had afgevaardigd. Een zestal jonge
dames had aan de uitnoodiging gevolg gegeven.
De heer Piccardt presideerde. Hij releveerde
in zijn openingswoord hoe de demonstratie op
Pinkstermaandag j.l., had geleid tot deze ver
gadering. Friesland komt achteraan op het
gebied der lichte athletiek. In Holland is
men ons met reuzenschreden vooruit. Dat
moet anders.
Nu hield de heer Haitsma Mulier, bescherm
heer der kaatsvereeniging «Witmarsum”, eene
lezing. Deze was te belangrijk om daarvan
in een paar regels een voldoend overzicht te
geven. En voor een volledig verslag ontbreekt
ons heden de ruimte. Laat ons zeggen dat
de heer H. M. sprak over gymnastiek en
athletiek, over het onderscheid, over de
samenvoeging van beide. Spreker toonde aan
hoe sportmenschen gebruik maken van gym
nastiek koe onderwezen moet worden, om
opvoedend werkzaam te kunnen zijn, want
goede gymnasten en goede sportsmen moeten
goede kameraden zijn.
Aan de lichte athletiek was natuurlijk in
hoofdzaak mijnheer Mulier’s lezing gewijd.
Spreker toonde aan wat het was, hoe en waar
men haar beoefende. Eenigszins wetenschap
pelijk werd ons een overzicht en uitlegging
gegeven wat sport is.
De hoofdregel is recht en billijkheid,
daarbjj komen kameraadschap, saamhoorigheid,
gehoorzaamheid en gevoel voor orde.
Aan het ontwerp «wedstrijd” werd nog al
menig woord gewijd. Verschillende citaten
'uit brochures werden voorgelezen, ter toelich
ting en verklaring. Over indeeling in klassen,
over vóórgiften in tijden en afstand, hoorden
we vertellen; gewezen werd op de onmisbare
medische hulp, voor onderzoek vóór de oefe
ningen, zoo noodig tijdens en na dezelve.
Kinderen dienen eerst door den dokter onder
zocht vóór ze aan oefeningen beginnen mee
te doen.
Doel en hoofdzaak moet zijn «men schenke
den kaatser gelegenheid zich te bekwamen in
de lichte athletiek”, hij wordt er vlugger,
wisser, kalmer, doordachter, beter door.
Over het kaatsen door meisjes werd ook
gesproken. Spreker is voorstander, en raadde
aan te beginnen met het spelen met den
tambourinbal.
Aan het slot van zijn lezing gekomen, ver
wachtte spreker bepaald dat er in Wonsera
deel eene vereeniging zal worden opgericht,
en deze zal staan onder de beproefde leiding
van den gymnastiekleeraar Sutherland Royaards,
te Bolsward. Wat er zal worden gedaan
korfbal, slingerbal, tambourinbal, speer- en
discuswerpen, spel, en nog eens spel.
We gaan hier niet voetballen, we hebben
ons aloude kaatsspel. Dit kaatsspel willen we
trachten te verbeteren, daartoe zullen we be
oefenen de lichte athletiek.
De heer Sutherland Royaards zette daarna
alles nog eens nader uiteen. Hij zal trachten
allen zoo nuttig en aangenaam mogelijk bezig
te houden.
Nu las de Voorzitter het concept-reglement
voor. Dit zal, (naar ons inzien) na oprich
ting eener vereeniging toch nog eens door de
dan als lid toegetredenen moeten worden
nagezien en behandeld.
Bij de algemeene bespreking bleek dat men
accoord ging met het streven der voorloopige
commissie. Enkele aanwezigen stelden vragen
of vroegen nadere inlichtingen. De factor
«spelleiders” kwam ter tafel, zoo ook de hoop
des vaderlands, onze jeugd, jongens en meisjes.
Het resultaat dezerbijeenkomst was, dat
is opgericht eene Afdeeling «Witmarsum”.
Er traden direct toe 16 manlijke leden, ter
wijl een vijftal jongedames ’t ook eens zal
wagen met de lichte athletiek.
De afgevaardigden der verschillende dorpen
verklaarden zich bereid mede te werken tot
eene eventueele oprichting eener
hunnent.
Nadat nog was besloten het voorloopig
comité te laten voortbestaan tot de andere
dorpsafdeelingen zijn opgericht, ging men
uiteen.
Deze
mooie
feesten op Zondag
Augustus 1915.
interessante vergadering was een
inleiding tot de Witmarsumer sport
en Maandag, 1 en 2
Ws.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Bolswardsche Courant
