ïïieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
I
I
54ste Jaargang.
1915.
Verscüijnt Donderdags en Zondags.
No. 67.
VOOR
Zondag 22 Augustus.
KERMIS.
BINNENLAND.
JAN SALIE.
NEDERLANDSCH FABRIKAAT.
-
in pakjes, is geurig, krachtig,
waterhoudendwordt verkocht
in ons pakjes a 22 et, in vierde!
pakjes a 2772 cent, is in vele
winkels verkrijgbaar.
Voor wederverkoopers
Bij Wed. J. Lemstra, Bolsward.
W. v. d. Goot, Makkum.
Theehandel Focke S. Klein,
HARLINGEN.
Maar elk ander middel, waardoor onze
Frieslands Bouwhoek, 19 Aug. Bij het
aardappelrooien blijkt alhier, dat enkele plan
ten door de gevreesde aardappelziekte zijn
aangetast. Meer en meer verbouwt men dan
ook alhier vroegrijpe, die niet zoo vatbaar
voor ziekte zijn. Sommige bietenvelden be
loven een rijken oogst. De graslanden staan
nog eenig mooi, het vee heeft volop te eten.
Bolswardsclie Courant
hond,
en
Als
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
per pon
er werd
per pon-
.jk
F*
feit was, dat
vooroordeel
de
onover-
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad ie telefonisch aangesloten onder No. 4.
Kleins Thee,
zou kunnen nemen,
industrie hooger vlucht
is ons welkom.
Een dier middelen is: de bevordering van
het technisch onderwijs in ons land. Van
het groote belang van dit onderwijs, hooger,
middelbaar en lager, zijn wij werkelijk door
drongen.
Een ander middel n.l. den volke te bewijzen,
dat reeds nu onze eigen nijverheid in zeer
vele opzichten de concurrentie van het buiten
land het hoofd kan bieden, achten wij even
eens zeer bruikbaar.
Daartoe zijn tot dusverre vooral tentoon
stellingen nuttig geweest.
Waardeering van onze nationale producten
en daardoor bevordering van onze nijverheid,
het is het doel, waartoe eene nieuwe vereeni-
ging is opgericht. In het eerste nummer van
haar orgaan, dat den naam der Vereeniging
draagt „Nederlandsch Fabrikaat”, vinden wij
dit doel nader uiteengezet.
De stichter der vereeniging jhr. C. W. F.
C. van Lith de Jeude, zegt daarin o.a.:
„Wij zijn niet chauvinistisch, wij weten
te goed, dat wij voor ons kleine land niet
de hulp van andere landen kunnen ont
beren. Wij vragen dan ook niet om enkel
Nederlandsche producten en niets dan Neder-
landsche producten te koopen.
Ons streven is niets anders dan te
trachten te bevorderen, dat de Nederlanders
zich bij voorkeur van Nederlandsche pro
ducten zullen voorzien, wanneer de in
Nederland vervaardigde goederen in hoe
danigheid en in prijs met de van ’t buiten
land ingevoerde kunnen wedijveren.”
Wij geven den schrijver volkomen gelijk,
als hij zegt:
„Eigenlijk is het belachelijk, dat men
voor een zoo eenvoudig doel eene vereeni
ging moet in het leven roepen,”
zijn het met hem eens:
„Wanneer het niet een
velen onzer landgenooten een
hadden tegen wat in ons land wordt gemaakt
en dat nog meer volkomen onverschillig
zijn naar de herkomst van wat ze koopen,
dan zoude onze Vereeniging gewis over
bodig zijn.”
Maar juist, omdat velen in ons land nu
eenmaal deze beide gebreken vertoonen, zal
de opgerichte vereeniging een groot arbeids
veld vinden en kan zij nuttig werk doen.
Uit den aard der zaak zal het orgaan van
deze vereeniging wel eens als elke propa
gandist een te veel aan ijver vertoonen.
Zoo achten wij een volzin als deze:
„Welk voordeel hebben wij er van,
wanneer wij de zakken van buitenlanders
spekken, die oorlogen zijn gaan voeren,
waarvan wij nu groote lasten ondervinden!
Welk nut heeft dat voor ons gehad?”
uit den booze, omdat de schrijver hier op
den rand is van het chauvinistisch gevaar
(en omdat hij hierin bovendien oeconomische
onjuistheden verkondigt.)
Maar weet de actie ten gunste van de
producten van onze eigen nijverheid dit gevaar
te vermijden, dan verdient zij ons aller steun.
Dat dit mogelijk is, blijkt uit den inhoud
van dit eerste nummer van het orgaan der
vereeniging.
Ooslergo schrijft:
Tegen de leuze: „Bescherming van
Nationale Industrie” hebben wij altijd
komelijke bezwaren gehad.
Niet omdat wij er tegen zouden zijn den
bloei van onze Nederlandsche Industrie te
bevorderen.
Maar omdat zij, die deze leuze aanheffen,
dien bloei van onze nijverheid slechts meenen
te kunnen bevorderen door de heffing van
hooge invoerrechten.
Dat middel willen wij niet.
Het is sinds lang mode bij sommige
enthousiasten in zake militaire ontwerpen,
om hen, die daarop critiek durven oefenen,
voor Jan Salie uit te maken. Wij ergeren
ons daaraan niet, het is een tamelijk on
schuldig vermaak, en bet herinnert er ons
aan, hoe 40 jaar geleden de jonge Multatuli-
aantjes een ieder, die het niet met hen eens
was over de appreciatie van Multatuli als
wijsgeer, voor „Juffrouw Laps” uitmaakten.
Enfin, het zij dan zoo; ieder, die niet
blindelings accepteert wat op militair gebied
gevraagd wordt, heet Jan Salie. Toen het
wetsontwerp-Rappard tot de stichting van
een fonds voor de Stelling Amsterdam door
de Tweede Kamer was verworpen, schreef de
thans oorlogszuchtige hoefijzer-correspondent
van het RandelMad, dat Jan Salie op het
Binnenhof had gezegevierd, en onder de
tegenstemmers was... Thomson I En thans,
nu het Landstormontwerp de beteekenis heeft
gekregen, die bet van huis uit gehad heeft,
en
drenkeling op, die gelukkig geen letsel had
bekomen en daarna de fiets.
Een ander ongeluk overkwam een
eveneens op de Lindegracht. Het dier ge
raakte onder de tram, een poot werd hem
afgereden. Het arme dier werd in een asch-
praam gedeponeerd, waar men het liet sterven.
Waarom het niet afgemaakt werd, vragen we,
dit ware o.i. beter geweest.
Voor de circusbezoekers was het gister
avond een groote teleurstelling, ’t Was zwart
van menschen op weg naar de openings
voorstelling van het circus Carré, het circus
was wel aanwezig, doch nog lang niet op
gebouwd. Zij die kaarten hadden gekocht,
konden hun geld terug krijgen. Dan morgen
maar weer eens probeeren. Men beweerde dat
het terrein te drassig was. Het transporteeren
van de zware wagens ging dan ook met groote
moeite gepaard. O. N.
Stavoren. Het nieuwe perron bij het
station alhier is thans gereed. Het is een
heel lang perron geworden en flink breed,
’t Is te hopen, dat boven het nieuwe perron
ook nog een overkapping wordt aangebracht.
En als dan mettertijd het station ook nog
eens voorzien wordt van electrische verlichting,
dan zal dit een belangrijke verbetering zijn,
zoowel voor personeel als reizend publiek.
Bij het spoorwegstation alhier wordt een weeg
brug gemaakt, die we tot heden hier nog niet
hadden. De Banier.
Joure, 19 Aug. De voorbereidende werk
zaamheden op het tentoonstellingsterrein alhier
naderen hare voltooiing. Als het weer nu
eens mee wil werken, zal ongetwijfeld het
getal bezoekers dat op de beide tentoonstel-
lingsdagen 25 en 26 Augs. e.k. naar
hier komt, legio zijn, want de deelname,
zoowel aan de landbouw- als aan de pluim-
vee-afdeeling is buitengewoon groot, terwijl
ter opluistering hoogst belangrijke inzendingen
zijn toegezegd.
Witmarsum, 19 Aug. Een onzer verbou
wers van vlas verkocht deze week eenige
pondematen voor de som van f 260
demaat. De prijs varieert echter
ook verkocht voor f 150 a f 160
demaat.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Workum, 19 Aug. Gistermorgen ongeveer
5 uur, zijn boven onze stad twee luchtschepen
waargenomen, enkelen meenden zelfs van drie
te hebben gezien. Ze waren duidelijk zicht
baar. In een er van kon men 8 manschappen
tellen, deze was even hooger dan de toren.
Meer dan een uur hebben ze boven en in de
onmiddellijke nabijheid van de stad in de
lucht gemanoeuvreerd. In onderscheidene
plaatsen aan de Friesche kust zijn de schepen
waargenomen. Velen zijn door het geraas,
hetwelk de motor maakte, wakker geworden,
doch dachten niet dat luchtschepen boven
ons zweefden. Hadden ze zulks geweten,
zeker zouden ze een kijkje hebben genomen.
Toen een der luchtschepen zich boven het
eiland Vlieland vertoonde, werd door de daar
gestationneerde wacht kanon- en geweervuur
op ’t luchtschip geopend, dat eindelijk in de
wolken verdween.
Naar men ons mededeelde is hedenmorgen
om 3 uur wederom een dergelijk schip over
onze stad heengetrokken. Bewoners meenden
een buitengewoon geraas in de lucht te hebben
waargenomen, doch konden niets zien, omreden
het nog duister was. Banier.
Buitenlandsche passen.
een bewijs, dat de tegenwoordige bij
zondere tijdsomstandigheden heel wat admini
stratief werk aan de betrokken openbare
besturen bezorgen, moge de mededeeling dienen,
dat b.v. als een gevolg van de verscherpte
bepalingen bij het grensverkeer alleen in de
provincie Gelderland gedurende het oorlogs
jaar niet minder dan pl. m. 10.000 buiten
landsche passen werden uitgereiktte meer
is dit teekenend, waar dit aantal in normale
tijden in den regel tusschen 50 en 6Q
schommelt.
Heerenveen, 19 Augs. Heden kwamen
uit alle hoeken onzer provincie 29 gemeente-
architecten vergaderen in het „Hotel Groen” om
het reglement van den opgerichten „Bond van
Hoofden van den Technischen Dienst van
Gemeentewerken in Friesland” vast te stellen.
Onlangs werd door de bemoeiingen van de
heeren E. v.d. Laan, Baarderadeel, A. Ooster-
baan, het Bildt en F. Reitsma, Menalduma-
deel genoemde bond opgericht. Op de eerste
vergadering te Leeuwarden werden deze en
de heeren W. Hofkamp, Leeuwarden en K.
Straatsma, Schoterland, tot voorloopig bestuur
gekozen; in deze tweede vergadering zijn ze
tot bestuursleden benoemd.
De bond telt thans 34 leden, vermoedelijk
zal dit getal met 4 vermeerderen, daar Hin-
deloopen, Sloten en Stavoren niet zijn toege
treden en Ameland en Schiermonnikoog geen
gemeente-architect hebben. Hieruit blijkt,
dat toetreding algemeen is.
Door den heer K. Straatsma werd een in
leiding gehouden over het walsen van wegen,
daarna stelde deze de aanwezigen in de ge
legenheid gewalste wegen in het Oranjewoud
in oogenschouw te nemen. In rijtuigen werd
de reis daarheen, (enkelen volgden per fiets,)
ondernomen. Om vier uur was men terug
en werd een gemeenschappelijk diner gebruikt
en om vijf uur werd de terugreis per spoor,
tram en fiets aanvaard.
Ook deze vergadering is uitstekend geslaagd.
Algemeen is erkend, dat deze bond recht
van bestaan heeft en nuttig zal kunnen
werken in het belang der leden en de ge
meenten, die zij dienen.
Heerenveen. Tengevolge van verkeerd
uit wij ken botsten gisteren op de Lindegracht
twee fietsers tegen elkaar aan, de een raakte
pardoes met fiets en al in de diepe Kolk,
natuurlijk niet anders hebben kon, werd Met schippersbaken diepte men eerst den
alweder Jan Salie door denzelfden journalist
ten tooneele gevoerd, en de heeren, die thans
nog de actie voor den algemeenen oefenplicht
voortzetten, werken ijverig met dit personnage.
We zouden dit alles glimlachend aanzien,
als daaraan niet een hoogst bedenkelijke kant
was. En wel deze, dat een ieder, die op dit
oogenblik meer van onze weermacht wil dan
onze Regeering wenschelijk en mogelijk acht,
een zeer gevaarlijk spel speelt. Wat toch
kan gevaarlijker zijn, dan dat men onder de
Nederlandsche natie, die personeel en financieel
zoo groote offers voor de handhaving van
onze neutraliteit bracht, het denkbeeld ingang
tracht te doen vinden, dat al die offers
eigenlijk vergeefs worden gebracht, omdat er
voor onze weerbaarheid veel meer moest
gedaan worden dan thans, willen wij in de
onverhoopte ure des gevaars noodige kracht
aan ons woord kunnen bijzetten
Dat alles is, al zien wij de verzachtende
omstandigheid van het strijd-enthousiasme
niet over het hoofd, onberaden, ondoordacht,
en leidt tot juist het tegenovergestelde van
hetgeen men daarmee wil bereiken.
Men zal in deze tijden goed doen met het
zeer juiste woord van den heer Tydeman
niet te vergeten, dat hij op 18 Mei 1.1. in
de Kamer sprak Men moet de Regeering
niets opdringen. En dat geldt ook thans
meer dan ooitwie toch buiten het leger
bestuur staat, kan on mogelijk beoordeelen, of
wij doen wat onze plicht is in zake weer
baarheid, daargelaten nog dat het zeer zeker
van veel meer belang is het leger, dat op de
been is, zooveel mogelijk ie volmaken en de
organisatie daarvan tot de best ingerichte op
tezvoeren, dan een veel grooter aantal man
schappen te hebben, die bij gebrek aan kader
onmogelijk de vereischte oefening hebben
kunnen krijgen.
Het zoogenaamde petitionnement voor alge
meenen oefenplicht is, al is het naïef goedig
bedoeld, feitelijk niet anders dan eene motie
van wantrouwen tegen de Regeering; dat
hebben zeker de mannen, die deze zaak op
touw gezet hebben, niet bedacht, en zal nog
minder tot het besef komen van hen die het
petitionnement teekenen. Trouwens aan hand-
teekeningen op verzoekschriften van welken
aard ook, hebben wij altijd zeer betrekkelijke
waarde toegekend; wat niets kost, is gemak
kelijk verkrijgbaar. Men vergete eindelijk
het woord van Generaal Staal niet: Algemeene
oefenplicht is in Nederland thans eene onmoge
lijkheid. Oostergo.
Wij lezen in Vrij Friesland:
In verschillende gemeenteraden is de vraag
aan de orde geweest: Kermis of geen kermis?
Het gold hier niet de principieele vraag, of
de kermis al dan niet voor goed moet afge
schaft worden, doch ’t ging er alleen maar
om, of de tijdsomstandigheden het afwim
pelen van de kermis noodig maakten.
Nagenoeg overal werd echter gestemd of
het de beginselkwestie van het instandhou
den of afschaffen van de kermis gold. Daar
door zullen ook dit jaar verschillende ker
missen niet worden gehouden, want bij de
principieele tegenstanders van de kermissen
voegden zich degenen die er in principe
niets op tegen hebben, maar die de tijden
er thans niet geschikt voor achten.
Wij behooren niet tot de tegenstanders
van de kermis. Is het noodig dat de ker
missen moeten verdwijnen, dan zullen ze
vanzelf wel ophouden. Overal worden ze
minder van beteekenis. In normale tijden
is er Voor ’t kermishouden zelfs heel veel
te zeggen. Niet ieder past het, om buiten
zijn woonplaats allerlei vermaken te be
zoeken en wij gunnen het aan dezulken
gaarne, om enkele dagen in het jaar te
profiteeren van ’t geen een kermis biedt.
Wie er niet aan wil meedoen, blijft vrij.
Of het in de tegenwoordige tijdsomstan
digheden gewenscht is geen kermis te hou
den? Wij zien het niet in. Zelfs in de
oorlogvoerende landen gaan de vermake
lijkheden haar gang. In de groote steden
van ons land staan schouwburgen en bios
copen steeds open. Waarom dan zooveel
aartsvaderlijke zorg voor de bewoners van
kleine gemeenten, waar in den regel al heel
weinig afleiding de eentonigheid van menig
menschenleven verbreekt? Het ergste is,
dat onder degenen, die de kennis in hun
eigen gemeente uit den booze achten en
voor zoover zij stem hebben in den ge
meenteraad dan ook niet aarzelen om
tegen het houden van de kermis te stemmen,
er niet tegen opzien, om in andere gemeen
ten aan ontspanningen mee te doen, die
met kermisvermaken vrij wel op dezelfde
lijn staan.
Het wil ons voorkomen, dat er op dit
gebied nog al wat schijnheiligheid bestaat
en dat die verwoede strijd tegen de ker
missen zeer dikwijls niet vrij van aan
stellerij en belachelijkheid is.
