Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Theehandel Focke S. Klein,
HARLINGEN.
No. 77.
Verscüijnt Donderdags en Zondags.
54ste Jaargang.
1915.
I
IBB-
I
VOOR
Zondag 26 September.
afzonderlijke
In snoade
gyng ’t jier ut,
1
Frisia.
BINNENLAND.
aan
een
in pakjes, is geurig, krachtig,
waterhoudend; wordt verkocht
in ons pakjes a 22 ct., in vierdel
pakjes a 27‘/2 cent, is in vele
winkels verkrijgbaar.
Voor wederverkoopers
Bij Wed. J. Lemstra, Bolsward.
W. v. d. Goot, Makkum.
u
Lr
K
5
grytman.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 8 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Leeuwarderadeel. De burgemeester heeft
voorwaarden gesteld aan de groenteslijters om
in den a.s. winter regeeringsgroenten aan de
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
politie bezwaar
vertooning. De man,
men
Mar ut ’e mallemounleman
Syn frage, blykte it, hy hie plan
Om by syn komst noch jild to jaen.
Dos, koe men ’r noch ’n slach mei slaen,
De grytman tocht: gjin tiid forsomme,
’t Bistjür moat mar ris by ’noar komme.
Eu ’t eal en achtber doarpsbistjfir
Kaem op in middei gear, om oer
De inallemounlesteaoplakspriis
To praten; elk seach heecb en wiis,
Ilwent dudlik hie men yn ’n rekken
Sa’n saek joech folie stof ta sprekken.
De grytman dielde it nijes mei,
Hy brimde in kear ef hwet, en sei
„Wy komme, hearen, hjoed byien
For ’n hiel gewicht’ge saek, nei ’k mein,
In mallemounleman wol witte
Hwet steanjild wy bilelje litte.
Dêr moatt’ we nou ’n bisliit oer dwaen
En ik wol elk it wird wol jaen
Dy ’t sprekke wol oer disse saek,
Ho mear ho Ijeaver, praet mar raek,
’k Scoe graech in priis bipale wolle
Fen net to min en net to folie.”
voor u
een aantal ingewijden en toestroomende
er scheen iets aan de
Onder den trein.
Gisteravond had bij den overweg bij het
station ’s Heer Arendskerk een ongeluk plaats.
De vrijwillige landstorm uit Goes had bij een
oefening enkele punten bij de spoorlijn bezet,
welke tegen een vijandelijke groep verdedigd
moesten worden. De 18-jarige korperaal-land-
stormer A. Joosse uit Goes werd op een ge-
gegeven oogenblik aangevallen, maar wilde zich
niet overgeven en liep achteruit over de rails.
Op hetzelfde oogenblik kwam de sneltrein
van 7.56 uit Middelburg langs den overweg
en greep den jongen, die nog een 100 Meter
meegesleurd werd. De trein reed door en de
machinist, die in Goes geen melding van het
gebeurde deed, schijnt niets bijzonders bemerkt
te hebben. De jongen werd afschuwelijk ver
minkt en moet onmiddellijk dood geweest zijn.
Per lorrie, begeleid door de afd. Goes van
den v rij willigen Landstorm, werd hij naar het
station Goes overgebracht. Alg. H.
Een mislukt ongeluk.
De man, die zich eiken avond bij „Carré”
te Amsterdam door een automobiel laat over
rijden, zou gistermiddag om twaalf uur zijn
„kunsten” vertoonen op het Rembrandtplein.
De auto arriveerde met den kolossus er in
en hield voor „De Kroon” stil ten aanschouwe
van
nieuwsgierigen. Maar
zaak te haperen. Het „ongeluk” liet op zich
wachten... De reden bleek te zijn, dat de
had gemaakt tegen deze
die aldus ervoer, dat
zich in Amsterdam nog niet eens kan
laten overrijden als men wil, bleef nog wat
op het plein toeven, doch toen bekend werd,
dat het ongeluk zeker niet zou gebeuren,
zakten de belangstellenden af. Hbld.
Het nut van de Keuringsdiensten
blijkt weer eens duidelijk uit het zoo juist
verschenen jaarverslag van den gemeentelijken
Keuringsdienst te Nijmegen. We ontleenen
ten bewijze daarvan aan dat verslag het
volgende
Van de 89 onderzochte monsters grutte-
meel waren er 56, d. i. 63 pCt. ondeugdelijk
van samenstelling, omdat zij niet bestonden
uit zuiver boekweitgruttemeel, maar uit meel,
vermengd met rijst- of maïsmeel6 der 7
onderzochte monsters griesmeel bestonden niet,
zooals behoord had, uit tarwegries, maar uit
kunstmatig geelbruin gekleurd rijstgriesmeel
van de 95 monsters worst bevatten er 72 of
75 pCt. te veel meel of kleurstof20 pCt.
der monsters raapolie was vervalscht58 pCt.
der monsters limonade waren zoet gemaakt
met saccharine, inplaats van suiker, en van
de 12 onderzochte monsters kindermeel vol
deed zelfs geen enkele aan den eisch van te
zijn „gedextrineerd wat als kindermeel werd
verkocht, was niets anders dan fijngemalen
en gezeefde rijst. Eveneens waren alle monsters
azijn ondeugdelijk van samenstelling, hetzij
door te laag gehalte aan azijnzuur, hetzij door
te hoog vuilgehalte 1
De bemanning van de „Noordzee F”.
Arie Bos en Dirk de Mol, de twee dertien
jarige Katwijkers, behoorende tot de bemanning
van den Katwijkschen logger „Noordzee V”,
die gisteren in Den Haag door den rechter
commissaris in verhoor werden genomen, zijn
na dat verhoor op vrije voeten gesteld. De
overigen blijven opgesloten in het huis van
bewaring in Den Haag. Allen gedroegen zich
bij het verhoor zeer kalm.
De hoofdpersoon in het drama de zich
En ien fen ’t hege selskip sei
Minhear, as ’k dan hwet freegje mei,
Fensels ’t spil is for us nij
Mar kinn’ jy ek sizze, neisten by,
Hofolle fjouwerkante miette
Sa’n ding sahwet bislacht op striette
„Sa’n frage is nou sa dom as ’t kin,
Sei do de grytman, ’k kin wol sjen
Jy ha gjin sikkepit forstan
Fen ’n mallemounle goede man,
Dat praet fen tjouwerkante mietten,
Mar ’t ding is roun, doch ’k jimme witten.
Frisia. O. S. A.
OER BITTEN EN DATTEN.
Om efter de sinten to kommen wirdt er
fen alles ütprakkesearre en in hopen nimme
it hjarren neat net nauw ho ’t se der efter
komme, as dat op in earlike ef op in skelme
wize giet, dat is al wakker like folie, as bja
mar efter de duiten komme kinne, dat is de
haedsaek, en de menear hwerop is bysaek.
Op ’e merke to Saendam moest immen syn
slach slaen troch de misken to lokjen nei in
saneamd „lachbuis”, in ynrjuchting hwer ’t
allerhanne fratsen uthelle waerden, mei ’t
doel de bisikers slop fen laitsjen to krijen.
In boer gyng sa op yn ’e fortoaning en wie
der sa mei syn hiele hert by, dat er alles om
him hinne forgeat en sadwaende net fornaem,
dat men him syn gouden horloasje mei
kjetting untfutsele. Dit waerd er earst ge-
waer, do ’t er it ding goed en wol kwyt wie.
De goede man koe do it laitsjen pch sa
skoan litte, mar de skelm, dy ’t him mei
’t ürwirk ut ’e foetten makke, bat grif
safellesto mear lake, net sasear om de potse-
rijen fen ’t „lachbuis”, mar mear om de koal,
dy ’t er de boer stoofd hie.
It bart mear dat immen der sünder erch
yn rint. Sa bygelyks de beide soldaten, dy
’t grinswacht hiene de foerige wike. Twa
breklike aide mannen, sjofel yn ’e klean en
noch sjofeler op ’e gong, kamen mei folie
gekrimmenear bij de soldaten mei de frage
ef hja wol oer de grins mochten. Hja wieme
sa earm en sa warch en hja moasten sa noa-
dich fierder, en folie net genóch. Mar de
soldaten woenen it tawird net jaen, hja hiene
te soargjen, dat nimmen oer de grinzen kaem.
Mar de beide earme sukkels diene mar gjin
lichten en lammetearren for ’t Hide faderlan
wei, oan ’t salang de grinswachten it meilijen
om ’t hert sloecb en de üngelokkigestimpers
to forstean joegen, dat se de sersjant efkes
freegje scoene. Mar tafallich lei dy to
sliepen en nei folie praterij krigen de earme
lijers den mar permisje om hjar mar üt ’e
foetten to meitsjen. Mar och heden, krekt hiene
de soldaten it tawird jown, ef de aide mannen
dienen hjar aide klean ut en de soldaten
seagen foar hjarren stean twa feardige mare
chaussees, dy de hearen wachten perces oan-
seinen, omdat hja frij joegen om oer de
grinzen te gean. De menear, hwerop dy
beide handhavers fen de wet de beide solda
ten der yn rinne lieten, wie der fier by lans
en dat hawwe de hegere hearen ek yn ’e
rekken hawn, sadat de beide skildigen gjin
straf krigen.
De wize fen dwaen fen ’e marechaussees
kaem folie oerien mei it dwaen fen ’n fjild-
wachter, earne op in doarpke yn ’t wetterlan.
Dy moast op strupen passe en de fiskers
efter de boksen ef hja ek yn forbean wetter
kamen, mar folie drokte hie de man net,
trochdat dêr to lanne de fiskers tige earlik
liken to wêzen en gjin jager him yn ’t fjild
joech sunder akte. De fjildwachter foun it
wol hwet forfelend, dat er noait ris bijt krije
koe en hy bigoun himsels sa njunkenlytsen
as oerboadich te biskögjen. Dêrom scoed er
in fiskerman mar ris hwet helpe en hy die
oan immen de frage, hwerom as er noait ris
yn ’e jiskepoelen fiske. Dy binne forbean,
sein de fisker. Nou, sei de pelysje, om my
meije jy der wol fiskje, hjer Dat hoefde
er de fisker gjin twaris to sizzen en mei in
goed ure hie dy de netten yn ’e jiskepoelen.
Mar dêr kaem deselde fjildwachter en makke
de fiskerman perces. En do ’t de fisker sei,
dat er fen de man seis permisje krigen hie,
do wie ’tantwird: „Ik koe alles wol sizze,
mar dêr bin ik gjin baes oer.”
bevolking der gemeente te verschaffen. Gaan
zij op de gestelde voorwaarden in, dan zal
men hier kunnen verkrijgen zuurkool voor
5 cent, snijboonen voor 9 cent en uien
cent de vijf ons. Voor andere groenten als
kool, wortelen, rapen is de prijs nog niet
vastgesteld, maar bepaald is, dat de winst l1/2
cent mag bedragen. O. N.
Joure. Niettegenstaande onze najaarsvee-
markt door het prachtigste weer dat zich
denken laat werd begunstigd, was er toch
bizonder weinig aanvoer, vooral wat rundvee
betreft. Er waren nl. maar 52 koeien ter
markt en het getal 580 was voor paarden
ook niet hoog, hoewel we dit in verband met
den uitvoer ook niet hadden verwacht.
Voorts waren nog 52 varkens en biggen
17 schapen en 12 geiten aangevoerd.
De handel was niet vlug, al werden beste
prijzen gemaakt. Die van de paarden waren
echter lager dan de voor enkele dagen geboden
stalprijzen. J. Crt.
Christus noemende A. Vlieland, een groote,
zware jonge man, wilde ook nu niet geboeid
worden, maar liet zich gedwee, leunende met
zijn hand op den schouder van den veldwachter,
weer naar zijn cel brengen.
In de pauze van het verhoor werd hun
eten verstrekt. Vlieland zei toen tegen de
anderen, dat zij daarvan niets mochten ge
bruiken alvorens hij gebeden had, en staande
sprak hij daarna een gebed uit.
N. R. Ct.
Het lijkje van het 5-jarig meisje G. Z.,
te Barneveld, dat onder verschijnselen van
vergiftiging, vermoedelijk tengevolge van het
eten van roombroodjes, overleden is, is gister-
namiddag naar Utrecht vervoerd, ten einde
gerechtelijk te worden geschouwd.
De ziekte van een der andere kinderen uit
hetzelfde gezin, dat eveneens van de broodjes
gegeten heeft, heeft een zeer ongunstige keer
genomen, zoodat men ook voor deze kleine
het ergste vreest. N. R. Ct.
Een aardig geval in de dierenwereld
deed zich gisteren onder Oudemirdum voor.
Een zekere heer W. logeerde bij den kastelein
B. aldaar. Als beminnaar van natuurschoon
deed hij des avonds een wandeling met zijn
gastheer in de bosschen. Zij hoorden toen
het geschrei van een haas. In ’t eerst meenden
zij dat deze in een wildstrik zat, doch al
spoedig zagen zij het dier in wilde vlucht
komen aanrennen, met een wezel op den nek.
Bij de Sminkvaart gekomen sprong de haas,
uit blindheid of uit zelfbehoud midden in de
vaart. De wezel liet haar toen los en zwom
naar den overkant terwijl de haas zwom naar
den kant waar de heeren stonden, doch het
dier kon niet bij den wal komen. De W.
pakte hem toen bij de ooren en met de woor
den Don hast dij zo kranig houden, dat van
mij zist ek gijn lest ha, liet hij de haas weer
los in de vrije natuur. O. N.
Van schrik gestorven.
Men meldt uit Hattem d.d. 20 Sept,
de Zw. Ct.Hedenmorgen had alhier
ongeluk plaats, welker gevolgen zoo in-droevig
zijn, dat ’t geheele stadje onderden indruk is.
In de Kruisstraat struikelde en viel ’t paard
van den stalhouder J. van Piekeren alhier,
gespannen voor het rijtuig. Op de been ge»
holpen, viel het nogmaals; wederom opge
holpen, viel het ten derden male. De schrik
sloeg den koetsier, een zoon van den stalhou
der J. van Piekeren, oud 27 jaar, om het
hart en heeft hem dermate bevangen, dat
reeds hedenmiddag de dood een einde aan
zijn leven maakte.
In de val geloopen.
In een onzer steden was iemand onder be
handeling van een dokter. De patiënt moest
noodzakelijk naar een andere gemeente ver
trekken en ofschoon zijn toestand ten gevolge
der gebruikte medicijnen aanmerkelijk was
verbeterd, achtte hij het met ’toog op even
tueel verder gebruik, goed een afschrift te
vragen van het recept. De apotheker gaf het.
Nu mocht patiënt toch wel eens weten, wat
hij alzoo kreeg te slikken, en met behulp van
iemand, die er meer van wist, ging men aan
het ontcijferen, waarbij de twee tot hun groote
verbazing bij de omzetting van een der regels
kwamen tot de medëdeeling: Verkoop dit
voor 16 stuivers. Deze aanwijzing zal op het
oorspronklijke wel niet hebben gestaan.
Alg. H.
De Koningin Emma gezonken.
De mail aan boord van de „Koningin Emma”
bestond uit 90 zakken, waarvan er, volgens
den gezagvoerder 20 zijn verloren gegaan. In
postkringen neemt men echter aan, dat er
meer postzakken worden vermist. Het verloren
gaan van een deel van de mail treft inzake
Amsterdam.
De zendingen aangeteekende brieven voor
Amsterdam uit de Indische hoofdplaatsen ont
breken ditmaal grootendeels. Uit Soerabaja is
alleen eenige gewone correspondentie aange
komen.
In het geheel zullen er wellicht ongeveer
1000 aangeteekende brieven weg zijn. Met
zekerheid kan worden gezegd, dat er 162
aangeteekende brieven uit Semarang zijn ver
loren gegaan.
Er zijn nieuwe lijsten aangevraagd.
N. R. Ct.
De justitie heeft beslag gelegd op het
bij Marssum uit een sloot opgehaalde lijk
van een 32-jarig meisje uit Leeuwarden»
Men scoe, nei aide sede en wet,
Hwer earne it bard is siz ik net,
Mar yn in doarpke op Fryske groun
Wer merke ha, hwent eltsien foun,
Sa’n merke moast yn eare bliuwe
Oars scoe men alle nocht fordriuwe.
Nou wier ’t yn ’t lytse doarpke sa
Sa’n merk gyng hiel bihindich ta,
Bisunders kaem der noait sa net,
Och, ’t wier nou ienkear net in slêd,
Dat, woe men merkewille smeitsje,
Mei ’n bytsje moast men yen formeitsje.
’t Wier alle jierren wakker lyk,
In mannich diskes oan 'e dyk,
In kreamke mei rikke iel en sa,
Dêr moast it folkje jiers mei ta,
En elk wie ’r ek wol mei tofreden,
Ta kleijen hie gjin minske reden.
’t Gyng op ’e léste merkedei
Yn 't doarpke er altiid drok oan wei,
Foaral mei ’t fallen fen ’e joun
Wier ’t folk yn merketrou forboun,
Elk song dan, stlnder roai ef miette,
Dan koe de slüchste it sliepen litte.
En sjongend krigen hja 't bislut,
Sa gyng 't jier yn, sa
Sa hiene pake en beppe dien
Sa die yn 't doarp noch elk en ien.
Der waerd in steev’ge slok by dronken,
Mar dochs, hja balden ’t op ’e skonken,
Mar hwet gjin minske tinke scoe,
Stie nou to wachtsjen; immen woe
As ’t mocht, yn ’t lytse doarp fen’t jier
Graech stean, ta allemans plesier,
Mei ’n mallemounle en frege al ringen
Hwet steanjield as men nou bitinge.
Ja, steanjild, dêr hie ’t doarpsbistjür
Gjin sikkepit bitinken oer,
Elk wier nou al sa bliid as ’t koe
Dat immen der ris komme woe
Mei ’n mallemounle, it wier in eare
Foar ’t doarp, men moast it beech
[waerdeare.
Bolswanlsche Courant
Mfli
Kleins Thee,
■r
r
E
J
