ïïïeuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Donderdag 7 October.
b
n
1
I
K'
6
I
I
1
-
•fc
No. 80.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
54ste Jaargang.
1915.
H
p?
I
Js
P
I
i
BINNENLAND.
Voor het Kantongerecht.
IK
f®
VOOR
g
Bolswardsche Courant
Afzonderlijke
toezicht, door den
de
van
de NR. Cl.
het vroege
den pere-
al
van
kiezing
hoofd, zoodat
de Graaff van
kundige hulp, waarna de
naar hare woning werd vervoerd.
vroeger in
verzonden.
er procesverbaal van
Zitting van Vrijdag 1 October 1915.
om
vragen en
Mond- en klauwzeer.
De vrees, dat door het grensverkeer het
mond- en klauwzeer van Pruisisch naar
Nederlandsch gebied zou worden overgebracht,
is spoedig bewaarheid.
Te Dinxperlo is bij den veehouder!. Bolond
deze ziekte reeds uitgebroken en ook te
IJzerlo gem. Aalten, is zoo’n geval reeds
voorgekomen. Arnh. Cl,
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 8 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Makkum. Vrijdagavond had de jaar
vergadering plaats der coöp. vereen, voor
Electrische centrale verlichting te Makkum.
Nadat de voorzitter de vergadering had
geopend, werden de notulen voorgelezen en
onveranderd goedgekeurd. Het jaarverslag,
rekening en verantwoording over’t afgeloopen
boekjaar en de begrooting voor dit jaar waren
in druk den leden toegezonden en werden alle
onveranderd goedgekeurd.
Aan verlichtingsstroom is dit jaar verbruikt
118150 A. U. De prijs was getaxeerd op 3.7
cent per A. U. doch moest door de omstandig
heden met 8/10 cent worden verhoogd. Dure
steenkool- en olieprijzen en weinig kracbt-
afname door de fabrieken waren de hoofd-
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Hel bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
6 I
I
was
samen naar ’t
De duistere
en kregen een
De rol van beklaagden was bij deze zitting
weer ruim voorzien, doch velen waren niet
opgekomen en dan wordt er niet veel omslag
met de behandeling gemaakt. Ofschoon er
ruim 50 beklaagden gedagvaard waren, waar
van een tiental onder de kinderwetten viel,
was het getal zaken dat in de openbare zitting
aan de orde kwam, zeer klein. Wij hebben
slechts van een viertal melding te maken.
1. M. H. te Arum stond terecht, wegens
het zich toeëigenen van peren uit den hof
van zijn buurvrouw. In den gewonen vorm
wordt dit «hofzingen” genoemd, iets waar
sommige jongens en ook wel grooteren als ze
de kans schoon zien, nog al liefhebberij in
hebben. Hier had het, naar ons uit de behan
deling bleek, een meer ernstig karakter.
Op een Zondagmorgen, op een uur dat
men kon veronderstellen dat de bewoners nog
te bed lagen, begaf beklaagde zich in den
hof van zijn buurvrouw en nam daar ver
scheidene peren van een boom. De handeling
was gezien, en de buurvrouw toen zij het
vernam, nam geen genoegen met deze handel
wijze.
Door getuigen wordt bewezen dat de be
klaagde de peren zich toeeigende, en hij ont
kent ook niet dat hij het deed, maar hij
meende zich deze vrijheid te kunnen veroor
loven. Zijn vader kocht wel vaak peren van
de Weduwe, en had het recht van voorkoop.
Ook van dezen boom had hij reeds een mand
naar Groningen gezonden. Bekl. wilde nu
eens weten hoe de peren waren, (hoe ze
smaakten denkelijk) en hoeveel er nog aan
zaten. Hij is wel dikwijls bij de Wed. aan ’t
werk en meende dus gerechtigd te zijn, de
peren te nemen.
De beer Ambtenaar acht de overtreding
wettig bewezen, de getuigen zijn duidelijk,
en ofschoon het hier een geringe waarde
betreft, maken de omstandigheden het feit
van ernstige.n aard. De Wed. Bonnema heeft
ter goeder trouw het vorig jaar toegestaan
dat er een deur in de schutting werd gemaakt
tusschen beider erven, en nu is op een heel
vroeg morgenuur hiervan misbruik gemaakt
door stiekum van de peren te nemen. ZEd.
Gestr. heeft eerst overwogen of hij de zaak
voor de rechtbank zou brengen, doch om de
geringe waarde wil hij het bij ’t kanongerecht
afdoen. Eisch f 25 of 15 dagen.
Bekl. vindt dit heel hoog. Hij had geen
plan om zich te verrijken met die peren,
maar wilde er daarna over handelen om ze
alle te koopen.
De heer Kantonrechter merkt op, dat deze
verwering twijfelachtig is, door de verklaringen
der getuigen. En in elk geval was
morgenuur niet de tijd om naar
boom te gaan.
2. A. B. te Spannum, staat terecht, ter
zake beschuldiging dat hij met paard en wagen
op den weg zijnde, niet uitweek voor een
fietsrijder.
Op 12 Juni ontmoette hij den heer M. van
der Meulen van Bolsward, die per rijwiel
van Wommels naar Spannum reed. Beklaagde
kwam met paard en wagen denzelfden weg
langs in tegengestelde richting. Bij den
bestuurder zaten nog drie mannen; op den
wagen, ’t was een ledige hooiwagen, was een
plank gelegd, die aan beide zijden een eindje
buiten den kant uitstak.
Volgens v. d. Meulen heeft de bestuurder
geen ruimte gegeven, toen hij belde en hem
moest passeeren. Daardoor raakte bij tegen
den wagen en viel met zijn fiets om en in
de sloot. Zijn pak koopmansgoederen was
bedorven, waardoor hij groote schade heeft
geleden.
Bekl. is wegens niet uitwijken op klachte
van v. d. Meulen bekeurd, doch verweert zich
met de verklaring dat hij half spoor heeft
gegeven, en van het aanrijden tegen den
wagen heeft hij niets gemerkt. Wel k wam
de wielrijder den wagen achternavliegen, en
maakte toen heel wat drukte.
V. d. Meulen, nu getuige, verklaart dat
er op zijn bellen geen centimeter ruimte werd
gegeven, en toen hij daardoor in de sloot
terecht kwam, reed de wagen door, zonder dat
de opzittenden hem te hulp kwamen. Daarom
is hij den bestuurder nageloopen en heeft hem
aausprakelijk gesteld voor de schade, doch de
boer wilde nergens van weten en zei: ’k Heb
en zegt dat hij niet
de openbare straat woont. Zijn ramen
pleintje, dat bij het huis behoort,
scbetsteekening gemaakt
ander met den biljartstok tegen de slaap. De ge
troffene zonk bewusteloos ineen. De inmiddels
ontboden geneesheer zag het geval niet te
ernstig in en de jongen werd naar huis ge
voerd. Des morgens echter is hij aan de ge
volgen overleden. De dader, dit hoorende,
meldde zich bij de politie aan. Alg. H. 2
De uKoningin Emma’
De firma Dirkzwager te Maassluis, belast
met het bergingswerk van de overblijfselen
van de «Koningin Emma”, heeft als resultaat
van een op de plek des onheils ingesteld
onderzoek, aan de directie van de Stoomvaart
maatschappij «Nederland” medegedeeld, dat
het schip reddeloos verloren is. Wellicht,
dat van de lading en van hetgeen zich aan
dek bevond nog een en ander kan worden
opgebaald. Tel.
O. N.
Workum, 4 Oct. Bij een onzer ingezetenen
U. S. staan enkele aardbeziënplanten dit jaar
voor de tweede maal in bloei. Mocht nog
eenigen tijd het mooie weer aanhouden, dan
kunnen nogmaals vruchten worden geplukt.
de Banier.
Sneek 5 Oct. Met ’t oog op de hooge
prijzen die de boterfabrieken aan de melk
boeren uitkeeren (op moment, deelt men ons
mee, al 10 ct per L.) werd de burgerij heden
verrast door de mededeeling, dat zij op mor
gen 11 ct. voor ’t mengel kan betalen.
Sneek 5 Oct. ’t Gaat onder onze recht
zinnige broeders in de Herv. Kerk niet naar
wenscb, tweedracht heerscbt er.
De gevolgen van die oneenigheid bleven
gisteren bij de verkiezing van 8 gemachtig
den in ’t kiescollege niet uit.
Hoewel de Vrijzinnigen in de laatste jaren,
was ’t met een kleine meerderheid, meester
’t terrein bleven, deed zich bij de ver-
van gisteren ’t feit voor, dat ’t ver
schil in stemmenaantal tusschen links en
rechts een verschil opleverde van 69 tot
ruim 80.
Van Vlieland wordt gemeld aan
N. Harl. Crl.
Vrijdag den eersten October wachtte de
huisvrouwen eene zeer onaangename verrassing.
Zonder de minste voorafgaande kennisgeving
en wat erger is zonder de minste reden
verhoogden den melkboeren de melkprijs zoo
maar even met 2 cent per liter. Nu de prijzen
van veevoeder gedaald zijn, werd allerminst
aan deze oorlogsschatting gedacht, er werd
Vrijdagmorgen dan ook in allerlei toonaarden
geprotesteerd. De een beweerde, dat slechts
begeerigheid naar oorlogswinst de drijfveer
was, weer een ander oordeelde een dubbeltje
voor een liter niet te veel, als ’t dan maar
melk was, enz. enz. Wij voor ons vinden het
jammer, dat zoovele beurzen deze extra uitgaaf
van één tot twee kwartjes per week niet
kunnen lijden en dus de maag, d. w. z. ge
zondheid en levenskracht gedupeerd worden.
Bronzen pasmunt.
Men schrijft uit Limburg aan het Hdbl.:
Sedert een paar weken is het opvallend
zoo weinig bronzen pasmunt er circuleert.
Toch zijn er ten tijde van de onttrekking
van Duitsche munten aan de circulatie, in
Januari van dit jaar, honderden 10-guldens-
zakken aan centen in omloop gebracht. En
ook in de volgende maanden is steeds van
Rijkswege gevolg gegeven aan aanvrage om
pasgeld. Waar ’t dan alles gebleven is? Het
gerucht gaat, dat ook bronzen pasmunt tegen
woordig een gewild handelsartikel is voor
export naar Duitschland. Als het waar is,
moeten opkoopers hier te lande voor 14 gulden
aan centen gaarne 15 gulden betalen.
Twist met doodelijken afloop.
In het café «Hof van Holland” te Franeker
kregen jongelui twist. Een van hen sloeg een
oorzaken hiervan. De exploitatierekening sluit
met een inkomst en uitgaaf van f 8568.395.
De begrooting met inkomsten en uitgaven
groot f 8835.53 werd hierna vastgesteld.
In de plaats van het aftredende bestuurslid
den beer S. van der Burg werd gekozen de
heer J. Bergsma en in diens plaats in het
college van toezicht de heer H. de Bruin.
Hierna sloot de voorzitter te 10.20 de ver
gadering waar 40 stemgerechtigden waren
present geweest. O. N.
Vrijdag j.l, is uit het interneerings-
kamp te Gaasterland ontvlucht de geïnter
neerde Belgische militair H. v. d. L., zich
noemende artist en verloofd met een meisje
van Sneek.
De krijgsraad had hem wegens diefstal bij
een boekhandelaar te Balk veroordeeld, welk
vonnis Vrijdag in kracht van gewijsde ging.
Hij heeft de ten uitvoerlegging van z’n
vonnis niet afgewacht en is vermoedelijk in
vrouwenkleeding vertrokken.
Wie zou hier de hand in hebben gehad?
vraagt De Nieuwsbode, waaraan we dit bericht
ontleenen.
Nieuwebrug. Een vrouw uit bet naburige
Haskerdijken stond op de kermis alhier wat
al te dicht bij den zweefdraaimolen zij kreeg
onder het draaien een slingerbak tegen het
ze bewusteloos neerviel. Dr.
Heerenveen verleende genees-
vrouw per rijtuig
niets met je noodig, mijn naam gaat je niks
aan.
De mannen, die mee op den wagen zaten,
zijn nu als getuigen gedagvaard. Twee er van
werden gehoord, n.l. 8. de Groot en D. Rein-
sma, die zeer eenstemmig verklaren, dat de
boer halfspoor is uitgeweken, en zij hebben
van de aanrijding niets gemerkt, ook niet
gezien dat de wielrijder in de sloot reed,
maar wel is deze hen nagedraafd en heeft
tegen den boer gezegd: Ik heb een appeltje
met jou te schillen.
De plank die dwars over den wagen was
gelegd om er op te zitten lag schuins, anders
konden ze niet door den dam, en dus stak
de plank niet van beteekenis naar buiten uit.
Na eenige vragen en bespreking vraagt de
heer Ambtenaar vrijspraak voor den beklaagde
wegens gebrek aan bewijs.
3. J. P. te Tjerkwerd heeft prikkeldraad
in zijn ramen om geen last van de kinderen
te hebben, doch de politieverordening van
Wonseradeel verbiedt het hebben van prikkel
draad of andere scherpe en snijdende voor
werpen aan de openbare straat. De politie
had den beklaagde er attent op gemaakt,
dat hij geen prikkeldraad om zijn ramen
mocht hebben, doch hij wilde het niet weg
nemen, en dus moest
worden opgemaakt.
Bekl. is tegenwoordig
aan
zijn bij een
Hij heeft een scbetsteekening gemaakt van
zijn woning die hij overlegt, en waarmede
hij aantoont dat de ruimte voor zijn ramen
geen openbare straat is.
De politie verklaart dat de ramen van
beklaagde zijn naast de speelplaats bij de
school. Het prikkeldraad is niet in maar
voor de vensterbanken langs gespijkerd, en
meermalen zijn daardoor de kleeren gescheurd,
ja, ’t is een wonder dat er geen meer on
gelukken voorvallen. Het plein is kerkegrond,
en wordt als speelplaats gebruikt, 't is dus
wel openbare straat.
De heer Ambtenaar merkt op, dat alle
straten, stegen, pleinen enz. die niet van
den openbaren weg zijn afgesloten, als open
bare straat beschouwd worden. Hij beaamt
ten volle dat het hier voor den bewoner
lastig is, wanneer de kinderen in de venster
banken gaan zitten. Toch mag hij zonder
vrijstelling van den Burgemeester te hebben,
daar geen proppen, prikkeldraad of zooiets
aanbrengen, of hij moet zijn erf afscheiden
van de straat.
Hij wil, rekening houdende met de
standigheden, een lichte straf
eischt f 1 of 1 dag.
Bekl. vindt dit evenwel nog al bezwaarlijk
want als hij er geen draad heeft, zal hij
de kinderen nog meer last krijgen.
4. J. T. te Wons reed met anderen op
den laten avond van 25 Augs. langs de Kade
te Bolsward, met een rijwiel waarop geen
licht brandde. De politie, die daar surveilleerde,
kon er geen genoegen mee nemen. Het
een heel clubje jongelui, die
Oranjewoud waren geweest,
rijwielen werden aangehouden,
bekeuring mee naar buis.
Van deze bekeurden is alleen deze bekl.
gekomen. Zij verklaart dat haar lantaarn
niet wilde branden. «Wie weet hoe vaak heb
ik het geprobeerd,” zegt ze, «maar de lamp
wilde niet meer branden.”
Eisch f 1 of 1 dag.
Alle overige zaken bij verstek.
De uitspraak dezer vonnissen heeft plaats
gehad j.l. Zaterdag.
Consumptiemelk.
Waar de melk in groote hoeveelheden op
gekocht wordt door de kaas-, gecondenseerde
melk-, margarine- en melkpoederindustritën
en zoodoende aan de consumptie is onttrokken,
is op initiatief van den minister van landbouw
een vereeniging in het leven geroepen van
fabrikanten van melkproducten, welke tot
doel heeft, de regeling van de beschikbaar
stelling van consumptiemelk voor binnen-
landsch gebruik (voor zoover aan deze regeling
behoefte zal blijken te bestaan) en de regeling
van den uitvoer van melk en melkproducten,
met uitzondering van boter en kaas.
De minister stelt zich voor, met het bestuur
van deze vereeniging voortdurend voeling te
houden, waar het bovenstaande onderwerpen
betreft en zal het bestuur in staat stellen
hem op verzoekschriften, betreffende het uit
voerverbod van melk en melkproducten (be
halve boter en kaas) van advies te dienen.
Alle handelingen worden echter gecontroleerd
door een commissie van toezicht, door den
minister aan te wijzen.
Mocht inderdaad schaarschte van melk in
de groote steden blijken te bestaan, dan zal
deze vereeniging op aanvraag van de gemeen
telijke autoriteiten een zekere hoeveelheid
beschikbaar moeten stellen.
Om deze eventueel gedwongen consumptie-
melk-leverantie niet alleen op de melkfabri-
kanten te doen drukken, wordt verwacht, dat
een regeling tot stand zal komen tusschen de
bovengenoemde Vereeniging van Fabrikanten
van Melkproducten en een organisatie van
de kaasindustrie. N. R. Ct.
Schipper en vrouw verdronken.
Men meldt uit Haarlemmermeer aan het
Alg. H.:
De soldaten van het fort aan den Sloterweg
te Haarlemmermeer, zagen gisteren een bieten
schip in de Genievaart stil liggen. Eerst meende
men dat de eigenaars in de roef waren om
te eten, doch toen zich een paar uur daarna
nog niemand op het schip vertoonde, gingen
een paar soldaten op onderzoek uit. Ze vonden
het schip onbeheerd, waarna ze gingen dreggen,
met het gevolg dat de jonge schipper en zijn
vrouw weldra levenloos werden opgehaald.
Bijzonderheden ontbreken. Alleen weet men,
dat de drenkelingen afkomstig zijn van Hazers-
wonde.
Van andere zijde meldt men:
In de Genievaart nabij den Sloterweg onder
Haarlemmermeer zijn gisteren gevonden de
lijken van den 24-jarigen schipper G. Sloot
weg uit Hazerswoude en diens echtgenoote.
Door een of andere oorzaak is vermoedelijk
de vrouw, die aan het roer stond, over boord
geraakt en is de man, die in de lijn liep, bij
zijn pogingen om haar te redden, verdronken.
Men schrijft aan
De Oostfriesche haringvisechers hebben tot
dusver ruime vangsten en wel zoo, dat bij
het gebrek aan vaten, wegens het minder
aantal kuipers en andere vaklieden, enkele
reederijen in de neutrale landen vaten trachten
te koopen, opdat de gevangen haring als
vaten kan worden gepakt en
