Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Zondag 10 October.
w
I'
a
Theehandel Focke S. Klein,
HARLINGEN.
I
No. 81.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
1915.
54ste Jaargang.
T
I
'I
s
VOOR
- 11.50
I
>-
V
g
in pakjes, is geurig, krachtig,
waterhoudend; wordt verkocht
in ons pakjes a 22 et, in vierdel
pakjes a 27 72 cent, is in vele
winkels verkrijgbaar.
Voor wederverkoopers
Bij Wed. J. Lemstra, Bolsward.
W. v. d. Goot, Makkum.
Uit de Raadszaal.
Bolswardsche Courant
Afzonderlijke
Bolsward'
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 8 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Kleins Thee,
worden naar gelang de dienst-prestaties,
dus met 1 Januari
het loon te bepalen
voor de volwassenen
voor
Vergadering van Donderdag 7 October 1915.
alleen bij hooge exceptie wordt het land
onderhands verpacht, en daarom oordeelen
B. en W. ook nu de publieke verpachting
het meest gewenscht.
De heer v. d. Wal stelde voor een commissie
uit den raad te benoemen om toezicht uit te
oefenen. Dit wil Spr. niet gewenscht voor
komen en niet noodig ook. B. en W. zijn
belast met het toezicht op de gemeente-
eigendommen, en het zou twijfelachtig zijn
of een Commissie uit den raad beter op de
hoogte was welke bemesting enz. het land
noodig heeft. Daarvoor is noodig een des
kundige.
De heer v. d. Wal heeft een Commissie
uit den raad’genoemd, in de veronderstelling
dat B. en W. den tijd niet hebben alles goed
na te gaan. Het is gebleken dat de hand
niet gehouden is aan den conditiën bij de
verpachting gesteld, dat stemde de Voorzitter
Daarom vond Spr. een Commissie
Het is er maar om
voldoende toezicht wordt uit
worden wel conditiën gemaakt omtrent het
onderhoud van ’t land, maar het noodige
toezicht of er aan voldaan wordt ontbreekt.
De heer Eerdmans heeft ook veel gevoeld
van hetgeen de heer Wierema te berde bracht.
Ook hij gevoelde dat er bezwaren zijn, ingeval
de landerijen telkens in andere handen over
gaan. Maar toch heeft hij ook ingezien dat
de gemeente anders staat tegenover de huur
ders dan een particulier. De gemeente heeft
met de geheele burgerij te doen, en dan willen
ook anderen de gelegenheid gaarne hebben
om het gemeenteland te huren, en ieder heeft
er evenveel recht op.
De heer Terhenne gevoelt ook de bezwaren
van telkens publiek te verhuren, hij wil wel
eens weten hoe het den vorigen termijn is
gegaan. B. en W. zeggen dat het nu een
florissante tijd is en er dus wel extra hooge
pacht te bekomen zal zijn. Beter zou het zijn
wanneer de huur naar billijke taxatie werd
bepaald en de huurders dan de voorkeur
genoten. De huurders konden dan verbete
ringen aan het land aanbrengen, zonder dat
de eerste de beste de gelegenheid zou hebben
daarvan de vruchten te trekken, terwijl toch
de Gemeente een behoorlijke pachtsom kon
stellen.
De heer v. d. Wal wil meegaan met de
heeren Wierema en Terhenne, want als het
voorstel B. en W. wordt aangenomen en er
telkens publiek verpacht wordt, is de Gemeente
een harde landheer. Een goed landheer gaat
wel als de omstandigheden er naar zijn, de
pacht verhoogen, doch hij verjaagt de pachters
niet. Hij kan wel meegaan met het idee van
den heer Terhenne om den huurprijs bij
schatting te bepalen, maar bij wil in de eerste
plaats goed gezorgd hebben voor het land,
en hij zou er daarom voor zijn, dat er een
Commissie uit den Raad werd benoemd die
toezicht uitoefent op het land der gemeente.
Spr. zag dezer dagen land van de Stichtingen
en daar was het in orde, terwijl bij de landen
van de stad de sloot haast dichtgegroeid was.
De heer v. d. Klei zegt dat deze kwestie
al vaker in den Raad is behandeld. Een
vroegere maal heeft Spr. zelf ook de bezwaren
geopperd, thans door den heer Wierema te
berde gebracht, en hij heeft toen ook voor
gesteld de landerijen, als zij vrijkomen, te
verhuren tegen den geschatten prijs.
De Voorzitter moet beginnen een misver
stand weg te nemen. De meening schijnt te
heerschen dat B. en W. met bun voorstel
afwijken van den algemeenen regel, en dit is
niet juist. De gemeentewet wil ook dat de
eigendommen der gemeente bij voorkeur publiek
worden verpacht en dat was hier ook regel.
Onderhandsche verpachting was uitzondering.
Het vorig jaar is, om de bijzondere tijds
omstandigheden, hierop ook die uitzondering
gemaakt en de huur voor één jaar verlengd.
Dat motief van het vorig jaar is nu vervallen,
het afgeloopen jaar is een goed jaar geweest
voor de pachters, althans niet minder gunstig
dan vorige jaren, daarom meenen B. en W.
dat nu weer de algemeene regel moet gelden
van publiek verpachten. Er is gesproken dat
dit niet billijk is ten opzichte der pachters,
doch B. en W. meenen juist dat publiek
verpachten het meest billijk is tegenover de
verschillende melkboeren, want anders zouden
zij, die het eenmaal in huur hebben, bevoor
recht zijn tegenover anderen, die het ook zeer
graag willen huren.
Met het oog op de goede instandhouding
van het land is het wel waar dat de bepa
lingen omtrent bemesting minder goed worden
nagekomen. Dat is in 't College B. en W.
reeds herhaaldelijk besproken, en beter toe
zicht is noodig. Dat een sloot dichtgroeit,
kunnen B. en W. wel constateeren, doch het
goede onderhoud ten opzichte bemesting,
begreppeling enz. eischt een deskundige. Er
is reeds aan gedacht een andere regeling te
maken, waarbij de gemeente zorgt voor de
noodige terpaarde, mest of wat er moet zijn
en de huurders moeten zorgen dat dit over
het land wordt gebracht. Dit zal misschien
eerst iets duurder voor de gemeente uitkomen,
maar dat zal voorkomen dat op den duur het
land wordt uitgeput. Voor B. en W. is het
een lastige kwestie. Was de architect altoos
ter beschikking, dan kon deze er toezicht op
uitoefenen en door geregeld onderzoek ons op
de hoogte stellen.
De heer Terhenne liet het voorkomen of
B. en Wnu de boeren een florissanten tijd
hebben, maar wilden trachten een hoogere
huur te bekomen. Dit is piet juist gezien,
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
a.s.
van
n
den timmerman-
wagenmaker z/ - 11.50 - 14.
2. Ambtenaren secretarie. Na ernstige over
weging, en na opmerking dat het werk op
reeds toe.
van toezicht wel goed,
te doen dat er
geoefend.
Den heer Terhenne doet het genoegen dat
B. en W. de bezwaren reeds onder de oogen
hebben gezien, en een andere controle willen
uitoefenen, opdat het land niet uitgemergeld
zal worden. Wordt de huur volgens taxatie
bepaald, dan kan de huurder met den tijd
meegaan en verbeteringen aanbrengen, terwijl
toch de Gemeente een behoorlijke huur maakt.
De heer Wierema wil, als de billijkheid
meebrengt dat de landerijen publiek verhuurd
moeten worden, toch de vraag stellen, waar
om dan bij de huizen der Gemeente een
andere handelwijze wordt gevolgd?
De Voorzitter antwoordt dat B. en W. en
de raad de belangen der Gemeente hebben
te behartigen. Nu is het voor een eigenaar
van huizen niet gewenscht telkens andere
huurders te hebben, want daar komen geregeld
onkosten uit voort, doch bij publieke ver
huring van land is wel het gemeentebelang
gebaat en tevens dat der belanghebbenden.
De heer Wierema acht publieke verhuring
niet in ’t belang van het land, voor sommige
landerijen gaat ter oorzake van hun ligging
de bemesting met belangrijke onkosten ge
paard en de huurders hebben geen belang
bij de verbetering als ze het toch weer aan
een ander moeten afstaan. Als naar markt
waarde de huur bepaald wordt, kon wel voor
langeren termijn verpacht worden.
De heer Keikes vindt dat wel wat te hoog
wordt opgegeven van de uitmergeling van
het land, ’t Is altoos zoo geweest dat het
publiek verhuurd werd, en ’t is nog land.
Ze willen het nog wel graag hebben.
De Voorzitter. Om voor langeren tijd, men
sprak reeds voor ’t leven, het land te ver
huren, dit zal bij boeren wel kunnen als de
eigenaars de zekerheid hebben dat de huurders
flnantieel in staat zijn de plaats goed te onder
houden, doch hier blijft twijfel bestaan of
het gemeenteland wel goed wordt bemest.
Goed toezicht is noodig en dan kan wel pu
bliek verpacht worden.
De heer v. d. Wal vraagt nog of er ook
strijk- en verhooggelden van worden betaald?
Daar zou hij tegen zijn; waarop de Voorzitter
meedeelt dat een heel onbeduidend strijkgeld
wordt uitgeloofd, doch verhooggelden worden
niet gegeven.
Met 7 tegen 3 stemmen wordt aangenomen
het voorstel B. en W. om publiek te ver
pachten. Tegen stemden de heeren Wierema,
v. d. Klei en v. d. Wal.
5. Onbewoonbaarver klaringen.
Burg, en Weth. stellen voor, op advies
der Gezondheidscommissie om over te gaan
tot de onbewoonverklaring van een negental
woningen, meest alle gelegen bij de Glei-
bakkerij. Zij zijn in zulk een staat, dat ze
niet meer aan de eischen voldoen. De ont
ruiming wordt dan bepaald op 12 Nov. 1916.
De heer Keikes merkt op, dat door zoo’n
besluit de eigenaars der huizen in de beurs
worden getroffen, en hoewel hij daarmee nu
zoozeer geen medelijden heeft, wenscht bij
toch eerst eens na te gaan, hoe de toestand
dezer woningen is.
Het punt wordt verdaagd tot de volgende
vergadering en het voorstel en advies der
gezondheidscommissie worden ter visie gelegd.
6. Voorstel B. en W. tot het aangaan
eener geldleening.
Ten behoeve de rioleering en demping buiten
de Blauwpoort en bouwing van een schaft
lokaal bij de Gemeentereiniging wordt voor»
hun schouders gelegd, in den laatsten tijd is
verzwaard, wordt voorgesteld de jaarwedde te
bepalen: maximum
van den len ambten, aan vang f 1100 tot f 1400
2en /f - 700 - 1000
óen y y - 100 - 250
waarbij wordt bepaald dat het salaris als
ambtenaar van den Burgerlijken Stand in die
jaarwedde is inbegrepen.
De le en 2e ambtenaar kunnen dan f 100
hooger klimmen dan thans en de 3e ambte
naar f 50.
Tevens wordt een regeling voorgesteld voor
de waarnemende functiën ingeval er een vaca
ture ontstaat.
3o. Werklieden Gasfabriek. Is overwogen
dat ook de werklieden, die thans geen toeslag
ontvangen, toch den druk der tijden onder
vinden, waarom ook voor hen een toeslag
wordt voorgesteld, tot een maximum van f 14
per week.
4o. J. van der Schaaf en Echtgenoote.
Voor het schoolschoonmaken verhooging te
geven met bet oog op de duurte der tijden
vinden B. en W. niet raadzaam, doch daar
adressanten zelf voor de materialen moeten
zorgen, wordt voorgesteld hiervoor over 1915
een bedrag van f 5 te verleenen.
5o. Politiebeambten. B. en W. vinden,
daar 1 Jan. van dit jaar een nieuwe regeling
is ingetreden, het niet noodig daarin reeds
nu verandering te brengen, maar zij stellen
voor, aan de agenten le klas een toelage van
f20 en voor de 2e klas van f 10 toe te
staan over 1915.
Deze adviezen zullen bij de begrooting in
de volgende vergadering worden behandeld.
PUNTEN VAN BEHANDELING.
1. Wijziging gemeente-begrooting 1915.
B. en W. stellen voor f 77.26 te nemen
uit het fonds voor onvoorziene uitgaven en
dit bedrag te voegen bij de postenverzeke
ring tegen brandschade en waterschapslasten.
Met algemeene stemmen goedgekeurd.
2. Goedkeuring rekening 1914 weg Bols
ward Harlingen
B. en W. stellen voor deze rekening on
veranderd goed te keuren.
De heer Vis vraagt, waarom deze rekening
nu door B. en W. is onderzocht en niet
zooals gewoonlijk, door een commissie uit
den Raad
De Voorzitter antwoordt, dat deze rekening
met de schoonmaak tusschen de paperassen
zoek was geraakt. In de andere gemeenten is
deze rekening reeds in Mei behandeld, en om
nu geen verdere stagnatie te hebben, gingen
B. en W. het na.
Met algemeene stemmen goedgekeurd.
3. In gebruikgeving schoollokalen. Adressen
Friesche Maatschappij van Landbouw, afd.
„Bolsward" en de „Hanze", met advies van
B. en W.
B. en W. adviseeren om voor een winter-
cursus in landbouw een lokaal van school
no. 1 beschikbaar te stellen, op dezelfde voor
waarden als een vorig jaar.
Met algemeene stemmen goedgekeurd.
Voor ;/de Hanze” wordt op gelijke voor
waarden een lokaal van school no. 2 beschik
baar gesteld op Maandagavonden van 89
uur van November tot Mei.
Met algemeene stemmen goedgekeurd.
4. Adressen inzake verhuringen van lande
rijen, met advies van B. en W.
Van Wallinga, P. van der Weide en A.
Tolsma is verzoek ingekomen de bij hen in
gebruik zijnde landerijen wederom te mogen
inhuren. B. en W. stellen voor hierop af
wijzend te beschikken. Het vorig jaar, wegens
den onzekeren toestand, is hen voor een jaar
onderhands het land afgestaan, maar die reden
bestaat thans niet meer, waarom publieke
verhuring het meest gewenscht wordt geacht.
De heer Wierema kan zich met dat denk
beeld niet vereenigen. De gebruikers van het
land vinden in publieke verhuring een beletsel
om verbeteringen aan te brengen, want dan
zou een ander daarvan profiteeren. De alge
meene regel is, dat de huurders gelegenheid
hebben weer in te huren, en tegenover den
huurder is het niet billijk dat het publiek
wordt verhuurd. De gemeente heeft den
eigendom dezer landerijen, doch dit is niet
slechts om er maar de huurpenningen voor
te beuren, de goede instandhouding der lande
rijen behoort ook tot de gemeentezorg. Np
waren heden lang niet
er wel 3, n.l. de heeren
en Praamsma.
De notulen werden goedgekeurd.
Ingekomen stukken:
a. Resolutie van Ged. Staten, meldende
de Koninklijke goedkeuring op de bettings- en
invorderings-verordening op de ontsmettingen.
b. Schrijven van Burgemeester en Wet
houders, berichtende dat voor die gemeente
als lid der Commissie voor den weg Sneek
Bolsward is benoemd, in de plaats van wijlen
den heer Van der Leij, de beer J. J. H.
Piccardt, burgemeester.
c. Missive van den heer M. Oberman,
dat bij aanneemt de benoeming tot weesvoogd.
d. Missive van de Commissie van den weg
BolswardHarlingen dat tot voorzitter dezer
Commissie is benoemd de heer M. Oberman.
Een en ander voor kennisgeving aangenomen.
e. Procesverbaal van de opname der boeken
en de kas van den gemeente-ontvanger over
het 3e kwartaal 1915.
Ter visie voor de leden van den Raad.
f. Adres van F. Feenstra, verzoekende
dat de inwerkingtreding der onbewoonbaar-
verklaring van twee woningen worde uitgesteld
tot 12 Mei a.s., aangezien de bewoners met
12 November geen andere woning kunnen
krijgen. Tevens vraagt bij goedkeuring om
die woningen nog zoo te verbeteren, dat ze
wel weer als bewoonbaar zullen kunnen worden
verklaard.
Dit adres in handen van B. en W. om
advies, de gezondheidscommissie gehoord.
g. Adviezen van B. en W. omtrent ver
hooging van loon
lo. Werklieden gemeentereiniging. Na be
komen inlichtingen van andere gemeenten
is gebleken, dat het loon hier op een lager
maximum staat dan elders, waarom wordt
voorgesteld dat maximum f 2 hooger te stellen
per week, met dien verstande dat beloond kan
en
voor de jongeren
f 3.50 tot f 9.50
- 10.50 - 13.—
De vergadering van j.l. Donderdag had
geen groote agenda, slechts 6 punten, en
meest van geen omvangrijken aard. De behan
deling der gemeente-begrooting was nog niet
op ’t appèl, die wordt bewaard voor de nu
komende vergadering.
Deze vergadering was in hoofdzaak belegd om
te behandelen de reclames tegen den hoofde-
lijken omslag. Vorderde de agenda voor de
openbare zitting een dik uur, de raadsleden
hebben er meer tijd aan moeten wijden.
In deze vergadering waren wel een vijftal
adviezen inzake loonsverhooging wegens »den
druk der tijden”. Deze komen met de begroo
ting aan de orde, en als het er wat op weert,
kan dat een drukke avond worden. Het voor
stel over landverhuring, dat heden aan de
orde kwam, is reeds als een voorpostengevecht
te beschouwen.
De strijdkrachten
compleet. Er misten
Kramer, Oosterbaan
