Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Zondag 24 October.
le CHR. WINTERLEZING.
Theehandel Focke S. Klein,
No. 85.
Verscmjnt Donderdags en Zondags.
54ste Jaargang.
1915.
n
IS
VOOR
BINNENLAND.
H A R L1 N G E N.
T
in pakjes, is geurig, krachtig,
waterhoudend; wordt verkocht
in ons pakjes a 22 et, in vierdel
pakjes a 27'/2 cent, is in vele
winkels verkrijgbaar.
Voor wederverkoopers
Bij Wed. J. Lemstra, Bolsward.
W. v. d. Goot, Makkum.
Bolswardsche Courant
Afzonderlijke
n
met gebed werd
tot stand gebracht
door
toorn,
'fjfl
het Rijk.
de Tel. gemeld.
een
van
hun gods-
wien de
schuld van zich,
erge wreedheid,
geen
werd niet gerept
vrede geeft. Men
den krijg. Als de Christus
en ’t volk
blijven.
het geleerde betoog
bovenstaand verslag
Daar hier en
rede moeielijk
wen als een
van te maken.
De heer v. d. Ploeg bracht den Spr. dank
voor zijn ernstig woord, en
de vergadering gesloten.
Alhier zal i
voor kinderen
te helpen.
de Christelijke leer der naasten-
Klein s Thee,
de zonde en
landen waar
Engelschen
Belgen om
om
weer
van de vangst is nog niet bekend,
zeer zeker niet hoog, anders was daar
i
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 8 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
De Doelezaal was j.l. Woensdag geheel
gevuld met belangstellenden naar de rede van
Ds. J. DE VISSER van Middelburg, die han
delde over het onderwerp: Gerechtvaardigheid
Gods en de oorlog.
De heer G. I. v. d. PLOEG opende, na
een gebed, met een gepast woord ter inleiding
van deze lezingen en het heden te behandelen
onderwerp, deze samenkomst, waarna de
Spreker optrad.
Hij begon met te wijzen, dat er verband
bestaat tusschen de twee zaken in zijn onder
werp genoemd, terwijl er tevens een contrast
in ligt opgesloten, zoo zelfs dat nu de groote
wereldoorlog er is, velen het geloof in Gods
rechtvaardigheid verloren, want het recht is
sterker dan ’t onrecht, de oorlog is onrecht
en dit deed bij velen twijfel rijzen omtrent
de rechtvaardigheid van den Almachtige. Dat
God rechtvaardig is gevoelt men. Hij de
Volmaakte kan niet bestaan zonder de deugd
of de eigenschap der rechtvaardigheid. Uit
den bijbel blijkt dit ook voldoende, evenzoo
Gods houding tegenover de zonde. Liefde en
genade staan tegenover rechtvaardigheid en
toorn, en toorn wordt zelfs de spits der liefde
genoemd, dus is ook een gevolg van de recht
vaardigheid en heiligheid Gods.
De oorlog is er altoos geweest. Sedert de
zonde van ’t eerste menschenpaar kwamen de
gevolgen der zonde over het menschdom, en
bet begon reeds met broedermoord. Het Oude
Testament is als het ware vol van strijd en
krijg. De Heer der Heerscharen was met
Israël in al de krijgsbedrijven.
Nu is er nog de strijd des geloofs te strijden
en ook de volkerenoorlog woedt in onzen tijd
en wel op vreeselijke wijze. De anti oorlogs-
beweging heeft op haar programma ontbinding
van die bloed- en moordpartij, en dat is een
schoon streven, doch er is overdrijving bij.
Misdadigers worden daar als zieken beschouwd,
er is dus geen zonde meer. De groote Tolstoï
erkent wel de noodzakelijkheid van den strijd
doch hij wil geen deel aan den oorlog nemen.
Als men getrouw was aan de wet van Christus
zou de krijg on mogelijk zijn, alle weerstand
is uit den booze. Tolstoï put zijn dragslijn
geheel uit de Bergrede, heeft alleen het oog
op den berg der zaligprediking en vergeet
Calvarieberg volgde. Bij de wereld-
den Christen is God het
iddelpunt, bij Tolstoï is de mensch bet
Snejk Gisterenmorgen ontstond er toen
de vrouw des huizes een oogenblik voor een
boodschap afwezig was, brand in de woning
van V. aan de Koopmansgracht. Gelukkig
werd dit door de buren opgemerkt, die in
de woning wisten te komen en met emmers
water den brand bluschten. De oorzaak van
het ongeval was dat het afgehaalde beddegoed
te dient bij de kachel stond, warm werd en
vlam vatte.
Hoewel de inboedel, waarvan niets gered
kon worden, verzekerd was, levert dit ongeval
een groote schadepost op voor V., die als
landweerman onder de wapens staat.
0. N.
Gaasterland. De lijstervangst was, gelijk
de vorige week werd gemeld, zeer loonend,
doch thans laten de vogeltjes op zich wachten
tot teleurstelling van velen. Gisternacht
waren er weer vele aangevlogen, doch het
resultaat
doch
In het 2e deel zijner rede beschouwde Spr.
den oorlog als middel om te straflen in de
handen Gods. Er zijn er die wijzen op
misbruiken die bestonden in de
de oorlog is uitgebroken. De
om hun hooghartigheid, de
hun lichtzinnigheid, Franschen
hun ongeloof, dé Duitschers om hun
trots, zij zouden nu gestraft worden misschien
ook voor hun optreden in de koloniën of
tegen andere rijken. Maar hoe rijmt zich
dan het recht van den oorlog met de recht
vaardigheid Gods God is goed, het middel
Gods is ook goed. Hoe verklaart men dan
het recht, als de sterkste overwint? Het
oordeel is niet aan de menschen. De bloed
dorstige oorlog is wreed, er ontstaat over-
prikkeling der zenuwen door en Slaat en
maatschappij worden er door ontwricht.
Zou dat alles het werk zijn van den recht
vaardigen God De vorst is niet schuldig
aan de misdaden van zijn krijgers, en uit
het kwade komt vaak het goede voort. De
oorlog verheft het nationaal gevoel ja,
zegt Spreker, maar de oorlog moet recht
vaardig zijn. Onze voorvaderen hadden het
lied
is er een bewijs van en toch sedert is de
oorlog altoos gaande. De vredesbonden zien
al hun hoop den bodem ingeslagen, en toch
de Christus bood aan de wereld den waren
vrede. Deze zal eerst komen als de mensch
niet meer reageert op de zonde doch op de
ware leer des evangelies. De wereld mag
honend vragen: Wat is er in 20 eeuwen van
dien vrede gekomen? Het antwoord mag zijn
dat vooreerst op die 20 eeuwen heel wat is
af te schrijven, wijl het Christendom hier nog
zoo lang niet beersebend is, en verder kan er
op gewezen worden dat de eerste Christenen
werkelijk den vrede hadden en dien ook be
tracht hebben. En wat zich thans Christen
noemt is een dooreenhaspeling van dien naam.
Door dezen laatsten oorlog zijn velen in hun
dommel gestoord. God is nog almachtig, en
’t was opmerkelijk dat velen, die anders van
den Almachtige nooit iets wilden weten, nu
vroegenwat er was van Gods almacht,
’t Is ons daarbij niet duidelijk wat ze bedoelen
met dien Almacht. Het geloof was verzwakt,
de oorlogsgeest is gebleven. De allersterkste
bond is die, welke door de rechtvaardigheid
is gelegd, en waarbij men onbevreesd God in
’t aangezicht durft zien. Bij het vredespaleis
van Hem, die den waren
was daarbij door de cultuur
bevangen, doch den Vredesvorst liet men er
buiten.
God nu beeft ernst gemaakt met de ver
zoening. Gods rechtvaardigheid laat uitkomen
de gevolgen der zonde. De geestesstrooming
is ook uit God, maar niet de verbastering
die heerscht in de wereldbeschouwing en de
litteratuur van den tegenwoordigen tijd. Deze
oorlog nu is een brand en de kreet van angst
die opging was het midden tusschen een
vloek en het gebed.
Een andere geest moet er komen, en die
komt in den mensch door Hem die ons leert
Hem te aanbidden. Deze wereldbrand is een
teeken van Zijn heilig misnoegen. Dat ons
land nog gespaard is voor den krijg is niet
omdat wij beter zijn dan die anderen, het is
een genade, waarvoor wij Hem dank schuldig
zijn.
Overal waar de geesel van den oorlog zich
vertoont, trekt mede ten strijd het Roode
Kruis om te helpen. Dat is de goede uit
werking van
liefde.
Al werpt elk volk dat oorlog voert de
en al verwijt men elkander
men doet toch daarin voor
ander onder. De strijdenden moeten
eerst inzien dat ware verbonden kunnen be
staan, zooals Amerika daarvan reeds een voor
beeld geeft. Ons land, onder de regeering van
Wilhelmina moge door Gods hand ook verder
bevrijd blijven van
toegang krijgt in de Kabinetten
Hem dient, zal er vrede zijn en
Met volle aandacht werd geluisterd naar
van den Spreker, waarvan
een kort uittreksel is.
daar het logisch verband der
was te vatten, is dit te beschou-
proef om er een beknopt geheel
dat er een
beschouwing van
m
centrum.
Wij, zegt Spr. zien in den oorlog
gevolg van de zonde, elke overtreding
Gods wet wekt zijn toorn, en Hij bedient
zich daarbij van de middelen, als straf, beproe
ving en geneesmiddel. De oorlog is het middel
waarvan God zich bedient. De oorlog en Gods
rechtvaardigheid zijn niet tegenstrijdig, voor
wie geloovig opziet naar den Algoede, den
Almachtige, den Rechtvaardige.
Het anathema: de oorlog aan den oorlog,
leidt in zijn consequentie tot een onmogelijk
heid. Politie, justitie en magistratuur zijn er
om ’t recht te handhaven, en toch die alle
zijn een openbaring van macht. Paulus zegt
trouwens ook: De overheid draagt het zwaard
niet te vergeefs”. Bij een oproer immers
zal ook de meest verharde anti-oorlogsman
het noodig viuden, dat de overheid handelend
optreedt, eu mits niet uit drift maar in dienst
wel het een of ander van vernomen. De
prijzen der lijsters zijn nog 10 cent per stuk,
De houtsnippen laten nog altijd op zich
wachten. Met de lijsterbessen doet zieb een
eigenaardig geval voor. Het vorige jaar werden
de meeste bessen geplukt doch, daar er toen
niet werd gevangen, moest men ze op den
mesthoop werpen, dientengevolge lieten velen
de bessen dit jaar maar aan de boomen zitten
en, daar er in Gaasterland een ware spreeuwen-
plaag heerschte, waren ze spoedig verorberd.
Er zijn menschen, die zoo wel 12 H.L.
hebben laten opeten en thans wordt er
gaarne f 3.00 voor de halve H.L. betaald.
O. N.
Balk. Alhier zal een school gesticht
worden voor kinderen van Waalsche ge
ïnterneerde soldaten. Een Waalsch onderwijzer
wordt met de leiding daarvan belast. De
kinderen van de Vlaamsche geïnterneerden
aldaar kunnen het onderwijs op de lagere
school volgen. De Banier.
In de gehouden huishoudelijke ver-
de Ver. voor Vrouwenkiesrecht
een commissie van vijf leden
te onderzoeken op welke wijze
van het gezag is gehandeld, zulks goedkeuren.
Over de oorzaken van den huidigen oorlog
wil Spr. het niet hebben, en geen oordeel
vellen over het al of niet schuldig zijn, doch
wel betoogt hij, dat wie zijn land verdedigen
wil, dit ook zoo goed mogelijk moet doen,
en als de tractaten verbroken worden, hebben
de anderen het recht zich te verweren, De
oorlog wordt dan voor dezulken een recht
vaardige zaak, die met God begonnen kan
worden. Frederik van Eeden zegt dan ook:
Als wij aangevallen worden, zullen wij vechten.
Zullen wij Luxemburg of België volgen, vraagt
hij? Luxemburg? Dan ook geen leger
meer en geen Nederlandsche Leeuw meer
want de leeuw verdedigt zich. Hij keurt moord
en doodslag af, maar zal, als hij wordt aan
gevallen, zich verdedigen. De stelling:- «geen
man en geen cent”, gaat dus niet op.
De theorie van Domela Nieuwenhuis, dat
de toekomst is aan de maatschappij zonder
wapenen is nog vooreerst geen werkelijkheid,
en hoewel tegen den oorlog gekant, zal ieder
zich verweren, wanneer hij wordt aangevallen.
Dat is zoo in ’t individueele leven, dat is
ook zoo met volkeren en landen. De Hollanders
zijn wel een Christenvolk, maar de heilige
weerloosheid moet men nog niet betrachten.
Nederland zal zich verdedigen, algemeene
dienstplicht acht Spr. goed, het beste materi
aal en zorgvuldige oefening noodig. De enkele
dienstweigeraars? Welnu daarmee moet men
een weg zoeken, misschien kunnen ze dienst
doen in de hospitalen.
De helden onzer historie, bijv. Prins
Maurits bij Nieuwpoort, de Ruiter op zee,
zij vroegen de zegen des Heeren over hun
wapens, en dat was geen huichelarij. Wij
ergeren ons niet aan die uiting van
dienstig gemoed zegt Spr. Hij, voor
religie is het steunpunt des levens, ziet in
den oorlog een openbaring van de zonde in
’t algemeen.
«Mijn schild en de betrouwen
Sijt Ghij o God de Heer!” enz.
Langdurige vrede, zoo beweert men ver
slapt de zeden en de energie. Prof. Beets
heeft gezegd: Vrede is geluk, het hoogste
geluk, maar op zedelijk gebied bestaat er bij
een groot gevaar van verslapping.
De Fransche revolutie was verschrikkelijk
en toch had zij zegenrijke gevolgen. Het
blijft toch altijd, zegt Spr. de vraag of het
zelfde niet langs anderen weg te bereiken
ware geweest en ook of hier het geneesmiddel
niet erger is dan de kwaal. Én die ver
slapping door den vrede is waarschijnlijk
meer toe te schrijven aan welvaart en weelde.
Hoe de rechtvaardigheid en heiligheid
Gods ook in den oorlog uitkomt, wordt reeds
in de H. Schrift zelf aangetoond, wat' Spr.
met aangehaalde teksten verduidelijkt.
Dat de oorlog een onvoldoend middel is,
dat leert het evangelie wel anders. Het
evangelie heeft de blij mare in de wereld ge
bracht maar door den Christus, die zich op
offerde. De tegenwoordige levensbeschouwing
van velen is eigenbaat en materieel belang,
de blijmare is voor dezulken afgestuit op de
zelfzucht der menschen. Op het congres van
18 Mei 1899 is duidelijk geworden dat de
vredes-idée zich ontwikkelt, het vredespaleis
gadering van
te Sneek is
benoemd om
bier ter stede verandering in de duurte der
levensmiddelen kan worden gebracht. Deze
commissie zal in een a.s. Maandagmiddag te
houden vergadering rapport uitbrengen.
N. Sn. Ct.
Te Harlingen hebben zich ongeveer
1500 hoofden van gezinnen aangemeld om
goedkoope cokes van de gasfabriek te be
trekken.
Onze gemeente telt ongeveer 2000 gezins
hoofden. Commentaar overbodig.
N. H. Ct.
Een persoon, afkomstig uit Rotterdam,
met name K., verkocht aan eenige inwoners
te Harlingen horloges voor 15, 10 of 5
gulden per stuk. De gelukkige koopers, die
meenden dat het gouden uurwerken waren,
(men koopt natuurlijk in den eersten den
besten goudsmidswinkel een gouden horloge
voor een paar rijksdaalders) zagen zich echter
bedrogen, daar het geheel geen goud bleek
te zijn. Zij «renden” naar het politie-bureau
in klagende verontwaardiging.
Het gevolg was dat de koopman werd aan
gehouden terzake van bedrog en naar Leeu
warden is overgebracht. N. H. Ct.
Een duur zaakje voor
Uit Haarlem wordt aan
Op het terrein van de Werf «Conrad” worden
van Regeeringswege de buitenlandsche paar
den gestald, die aan de grenzen opgevangen
of op andere wijze geïnterneerd worden.
Omdat dit terrein door vaarten van het
naburige schoterkwartier is gescheiden, hebben
de militairen, om de verbinding tot stand te
brengen, een zolderschuit dwars door een
der vaarten gelegd.
Daarvoor moet echter, behalve voor het
recht van het inbeslagnemen van gemeente-
eigendom, aan de gemeente Schoten ook be
taald worden een vergoeding voor het strem
men van het verkeer. Dit is geen geringe
som het bedraagt een njksdaalder per dag
en de schuit ligt er al een jaar. Toen men
in den Haag de rekening kreeg van een 400
rijksdaalders, is dan ook dadelijk bevolen hier
verandering in te brengen.
De verbinding wordt nu
een roeiboot.
Een jeugdige dievenbende.
Een dievenbende, bestaande uit een vijftal
knapen van 11 tot 13 jaar oud, is te Delft
door de politie aangehouden.
Bij een winkelier werd een bus koffie
ontvreemd, bij een ander tinnen voorwerpen
en van een fiets, welke onbeheerd op den
openbaren weg stond, werd de lantaarn ge
stolen. Van woningen braken ze afvoerbui
zen af en verkochten het zink.
Bij een opkooper, die een en ander voor
geringen prijs van de jongens had gekocht,
werden verschillende voorwerpen in beslag
genomen. Arnh. Ct.
Een spoorwagen als woning.
Sedert Mei had het gezin van den arbeider
O. te Winterswijk zijne tenten onder den
blooten hemel opgeslagen. Door de welwillend
heid van het gemeentebestuur heeft het thans
een ouden spoorwagen gekregen, waarin het
nu onder dak gebracht is.
