lieuws- en Advertentieblad
Bols ward en Wonseradeel.
'f
I
i
1915.
Versciujnt Donderdags en Zondags.
54ste Jaargang.
No. 88.
E
I
I
i
<1
Donderdag 4 November.
RAADSO VERZICHT.
BINNENLAND.
VOOR
t
3
t.
- 30.000
i
1911.
1912.
1913.
1914.
1915.
1916.
Bolswardsche Courant
afzonderlijke
en
is,
r
I
de uitgaven te
uiterst gering,
lu
zagen
een
de be-
- 27.500
- 33.000
- 38.400
- 39.000
IÉT
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 8 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
tl
Wie geen
weet dan ook
zijn oorzaak vindt in
de
de schuit
zonk. De knecht, die
zwemmende den kant te bereiken, doch de
verdronk.
te diep
Alg. 11.
verslag en
eens bedriegt,
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
beamen wij, maar toch wordt weer onbillijk
gehandeld, wanneer men den eenen ambtenaar
eenige honderden guldens verhoogt en weer
aan onderwijzers,
Dat bevordert de
Die
voor fietsrijdeis
Goes wilde
repareeren,
deze plotseling uit elkaar vloog. Er
geweldige ontploffing. De winkel-
aan scherven geslagen
een aan de overzijde
manufactuurwinkel
bedelaar verdween in de diepte en
Vermoed wordt d»t de schuit
geladen was.
de film verder langs een in de zaal uitkomend
platform, de trap af, op de straat kon worden
geworpen, zonder andere schade aan te richten
dan schroeien van een gedeelte van’t plafond.
Het gezicht der hoogopslaande vlam ver
oorzaakte echter begrijpelijker wijze een ernstige
paniek onder de bezoekers, voor het meeren-
deel uit kinderen bestaande. Het werd een
hevig dringen om buiten te komen en velen
hebben daarbij kwetsuren en kneuzingen be
komen. Eenigen werden in de apotheken ver
bonden. Gelukkig is een en ander zonder
ernstige ongevallen afgeloopen.
Een raadsel blijft het hoe de film, die
buiten dienst was, in brand is geraakt. De
film waarmede gewerkt werd, stond bij een
door de politie en brandweer ingesteld onder
zoek nog ongeschonden in het apparaat.
M. Ct.
Arme kerel
Maandagmorgen kwam bij den exporteur
Duijvensz te Aalsmeer een bedelaar aan de
deur ventende met postpapier. Daar de man
er nog jong en krachtig uitzag, sprak hij
tegenover den bedelaar zijn misnoegen er over
uit, dat de man bedelde, er direct op latende
volgen indien bij werken wilde, hij bij hem
wel kon helpen inpakken. Hiertoe verklaarde
de bedelaar zich aanstonds bereid. Den ge-
heelen dag hielp bij bij het inpakken van
planten, welke ’s avonds met de stoomboot
verzonden moesten worden. Met dat werk
kwam men ongeveer zes uur ’s avonds klaar.
Daar de pakschuur te Aalsmeer aan ’t kanaal
staat en het station der stoombootmaatschappij
juist aan de overzijde, moesten de colli per
schuit worden overgevaren naar den steiger,
met welk werk een der knechten van den
heer D. en de bedelaar zich belastten.
Nauwelijks was de schuit van den wal, of zij
aan de riemen zat, wist
De winsten van den Frieschen greidboer.
In de raadsvergadering der gemeente Wonse
radeel deelde de heer R. Ypey het volgende
mede over de winsten, welke in de laatste
paar jaar door de Friesche weideboeren zijn
gemaakt
Aan eene fabriek, waar de melk van onge
veer 2000 koeien wordt verwerkt, is in de
eerste 6 maanden van 1914 f 5500 meer be
taald dan in de eerste 6 maanden van 1913
en in het eerste halfjaar 1915 f90.000 meer
dan in gelijk tijdperk van 1914. Aan eene
andere fabriek is in 1914 2.30 cent per Kg.
melk meer betaald dan in 1898. Rekent men
de opbrengst van eene koe op 3800 Kilo
melk, dan zou dit eene meerdere opbrengst
geven van 3800 X 2.30 ct. f 87.40 per
koe, vergeleken bij 1898. Een fabrikant ver
telde hem, dat hij gedurende de maanden Mei,
Juni, Juli en Augustus f 200.000 meer uit
betaald had dan in hetzelfde tijdperk van het
vorig jaar. Dat zou verdeeld over 100 leve
ranciers voor ieder gemiddeld f 2000 meer
zijn, en dat in 4 maanden. De hoogere bedrijfs
kosten waren reeds afgetrokken. O. N.
Door een soldaat werd Zondagavond te
Harlingen een rondzwervend knaapje aange
houden. Bij onderzoek bleek het te zijn de
14jarige Pieter Ley, wonende te Dokkum.
De jongen was aan het zwerven geraakt, naar
zijn zeggen met de bedoeling een betrekking
te zoeken.
Hij werd aan de politie overgegeven, die
hem naar zijn ouders heeft teruggebracht.
N. H. Ct.
Brand in een bioscoop.
Zondagavond geraakte in de projectiekamer
der Cinema Parisien le Neuzen een film in
brand. De exploitant, de heer A. Castelijn,
die zelf de vertooning deed, wist de brandende
film buiten het kamertje te krijgen, waarbij
hij brandwonden aan de handen opliep, terwijl
Bemine-ontploffing
De winkelier Kauffmann te
gisterochtend een benzinelamp
toen i
volgde een
ruiten werden aan scherven geslagen en ook
de ruiten van een aan de overzijde van de
straat gelegen manufactuurwinkel werden
vernield. Een deurpaneel werd ingedrukt en
belangrijke schade aan den winkelinventaris
toegebracht. Een begin van brand kon spoedig
gebluscht worden. Alg. H.
Actie voor dienstweigering
De volgende circulaire is naar het Volk
meldt door den minister van waterstaat
gericht tot onderteekenaars van het manifest
over de dienstweigering (het manifest-Bahler
c.s.), die in staatsdienst zijn
Tot mijn leedwezen trof ik onder het
manifest waarin tot dienstweigering wordt
aangespoord, ook uw naam. Dit is een feit,
waarvan de ernst niet mag worden onderschat.
Is het voornemen, om te weigeren deel te
nemen aan de gewapende landsverdediging,
wanneer deze krachtens de wet vanwege de
Koningin wordt gevorderd, bij ieder staats
burger te laken, waar het ambtenaren geldt,
die zooals gij, bij de aanvaarding van hun
ambt een eed of belofte hebben afgelegd,
aanvangende met de woorden „Ik zweer
(beloof) getrouwheid aan de Koningin en
gehoorzaamheid aan de wetten van den staat”,
is zulk een daad ten eenenmale ontoelaatbaar.
Ik vertrouw, dat, bij kalm nadenken, gij tot
inzicht zult komen, dat onderteekening uwer
zijds van het manifest, zeer zeker niet in
overeenstemming is geweest met den door u
afgelegden eed, noch met uw plicht als
ambtenaar en dat gij bereid zult zijn mij
ten spoedigste mede te deelen, dat gij die
onderteekening als niet gedaan wenscht te
zien beschouwd.
Bezoldiging-gemobiliseerde ambtenaren.
Kort na de mobilisatie werd ten aanzien
voor de bezoldiging van gemobiliseerde rijks-
ambtenaren een regeling getroffen, welke
hierop neerkwam, dat deze hun burgerlijke
bezoldiging behielden, indien en voorzoover
deze hooger was dan hun militaire bezoldiging.
Deze regeling was echter niet van toepassing
op ben, die voor eerste oefening onder de
wapenen waren. Van dezen wordt de burger
lijke bezoldiging sedert de mobilisatie
gelijk trouwens ook vóór dien het geval
was gedurende den duur der eerste
oefening ingehouden.
Sedert de dienstplichtige landstorm voor
den werkelij ken dienst werd opgeroepen, heeft
zich ook de behoefte doen gevoelen aan
regeling omtrent de uitbetaling van
zoldiging van burgerlijke ambtenaren, die
daarbij werden ingelijfd. Naar het schijnt,
is binnenkort de tot standkoming van zoo
danige regeling te verwachten, volgens welke
ook de hierbedoelde personen hun burgerlijke
bezoldiging behouden, indien en voor zoover
deze hooger is dan hun militaire bezoldiging;
uitgezonderd zullen slechts worden zij, die
behooren tot een landstormjaarklasse, welke
binnen één jaar na de inlijving van het
eerste gedeelte der militielicbting van gelijken
leeftijd in werkelijken dienst werd gesteld.
De tot zoodanige jaarklasse behoorende
ambtenaren enz. zullen hun burgerlijke be
zoldiging evenals de dienstplichtigen der
militie gedurende acht en een halve maand
moeten derven.
In dit geval verkeert de landstormjaarklasse
1915 en zal vermoedelijk de landstorm
jaarklasse 1916 komen te verkeeren.
N. R. Ct.
Een slachtoffer van den oorlog.
Bij de politie te ’s-Gravenhage heeft een
heer aangifte gedaan, dat op hem in de Frans
Halsstraat aldaar, Vrijdagavond tien schoten uit
een geweer gelost werden, hij hoorde de kogels
om zich heen fluiten. Even daarna verscheen
in zijn nabijheid een militair, gewapend met
een geweer, dat hij op hem richtte en hem
toeriep„Als je me niet zegt waar de Duit-
schers zijn, schiet ik je dood”. Onmiddellijk
daarna was de soldaat weer verdwenen.
Later werden in de nabijheid hulzen
patronen gevonden.
Later meldde men nog aan bet Alg. R.
dat dit gebeurde op een vrij eenzame plaats
van de Frans Halstraat nabij den Parallelweg,
en wel door een jeugdige infanterist, in een
schoolgebouw aan de Fischerstraat ingedeeld
en die aangewezen was voor overplaatsing
naar het veldleger, doch nog achtergebleven.
Na de aangifte van het gebeurde bij de
militaire wacht aan de school bij de Frans
Halsstraat werd een onderzoek ingesteld en
werden op een stuk weiland in de buurt een
groot aantal (ruim 20) hulzen van patronen
gevonden. Onmiddellijk werden de militaire
wachten gewaarschuwd en werd last gegeven
de binnenkomende militairen te fouilleeren.
Na eenigen tijd werd de bedoelde infante
rist, toen hij zich weer aan het schoolgebouw
aanmeldde, aangehouden en daarna in ver
zekerde bewaring gesteld. Men vermoedt dat
de man niet wel bij het hoofd was. Een
onderzoek wordt nog ingesteld.
’n Rare schildwacht.
den nacht van Zondag op Maandag
twee politie-agenten op den Hoogen
Laarderweg te Hilversum een soldaat staan,
gewapend met geweer en bajonet. Zij hiel
den hem aan, waarbij het bleek dat de man
onder den invloed was. De agenten, die be
merkten, dat dit de schildwacht was, die in
het dichtbijzijnde artilleriepark behoorde te
staan, brachten hem naar de aldaar gestation-
neerde wacht, doch onderweg rukte de man
zich los, rende weg en stelde zich op een
vijftig Meter afstands van de agenten op.
Zij hoorden hem den grendel van het geweer
overhalen, waarna kort achter elkaar twee
schoten op hen werden gelost. De agenten,
die ijlings dekking zochten, begaven zich naar
de wacht, waar zij den commandant met het
gebeurde in kennis stelden. De schildwacht
werd toen in arrest gesteld. Bij zijn onder
vraging zeide hij reeds door burgers te zijn
lastig gevallen en hij dacht nu met stroopers
te doen te hebben gehad. Alg. H.
Onvoldoend hulpmateriaal.
Gisternacht had te Sassenheim de stoom
tram van de N. Z. H. T. M die om 11.52
uit Leiden moest aankomen, een uur vertraging.
Een autohandelaar uit Lisse, wiens vrouw met
de tram moest meekomen, ging per auto de
tram tot Sassenheim tegemoet. Met zijn vrouw
wilde ook in de auto overstappen een juffrouw
uit Lisse. De tram was echter alweer in be
weging en het meisje raakte er onder. De
wielen gingen haar midden over het lichaam.
Het slachtoffer leefde toen nog. Het tramrij-
tuig werd opgelicht met een dommekracht,
die echter afbrak, zoodat het rijtuig weer op
het lichaam neerplofte. De dood trad nu on
middellijk in. N. R. Ct,
Hoe beknopt ook onze Verslaggever het
laatste raadsverslag in ons Blad weergaf, toch
had het eene respectabele lengte. Trouwens
wanneer de begrooting aan de orde komt,
dan worden de sluizen der welsprekendheid
geopend en er is dan ook meer dan genoeg
stof om zich te laten hooren.
Toen wij het verslag waren doorgeworsteld,
was onze totale indruk, dat er weinig belang
rijke besluiten genomen zijn. Hoeveel moeite
de Commissie ook deed om
verminderen, haar succes was
trouwens de woorden van den Voorzitter, dat
de zuinigheid de wijsheid wel
waren wel op hun plaats.
Over het algemeen kwam de Commissie
met zulke minieme verlagingen, dat het de
moeite niet loonde, terwijl op gewoon onder
houd moeielijk valt te beknibbelen. Den
geheelen avond was dan ook de groote meer
derheid van den Raad op de hand van B. en W.,
meestal bleef de Commissie alleen staan met
hare voorstellen, zeker geen aangename positie,
maar degenen welke eenigszins het klappen
der zweep kennen, hadden dit echec gerust
kunnen voorspellen.
Hoe lofwaardig wij het streven ook vinden
om den hoofdelijken omslag niet te verhoogen,
toch was en is een belangrijke stijging onzer
gemeentebelasting te voorzien. Er gaat in de
laatste jaren bijna geen enkele vergadering
voorbij of er worden besluiten genomen, die
geld kosten, zonder dat er moeite wordt
gedaan voor middelen, die de gemeentekas
kunnen stijven.
Om eens te doen zien in welke mate onze
hoofdelijke omslag de laatste jaren stijgt, volgt
onderstaand een staatje waarop de bedragen
over de laatste jaren voorkomen.
Geraamd op f 26.000
H
u
ii
u
H
vreemdeling in Jeruzalem
heel goed, dat deze stijging
de vermeerderde uit
gaven, waaronder wij o.m. rekenen de kosten
der nieuwe begraafplaats, een werk, dat naar
ons van deskundige zijde verzekerd werd nog
wel tien jaren had kunnen wachten, een
luxueuze veelading, waarvoor direct geen nood
zaak was, 70 pCt. in de kosten eener rioleering,
die feitelijk door de eigenaren der perceelen
had moeten worden betaald, een park, dat
hoe fraai ook van aanleg, der gemeente veel
duurder komt, dan men ooit had gedroomd,
blanco credieten enz., enz., zijn alle te zamen
oorzaak van de stijging onzer gemeentebelasting
ook weer dit jaar.
Nam nu de finantieele draagkracht der
ingezetenen in gelijke mate toe, dan was er
geen reden tot bezorgdheid, maar juist het
tegenovergestelde is het geval. Verschillende
industrieën zijn hier opgedoekt of worden
naar andere steden verplaatst, zonder dat
nieuwe bedrijven dit verlies compenseeren.
Het natuurlijk gevolg is dan ook, dat de
belastingschroef hoe langer hoe meer moet
worden aangezet. De laatste wijziging der
heffingsverordening levert daarvan een duidelijk
bewijs.
Deze stijging van den hoofdelijken omslag
weerhoudt weer gefortuneerden om zich hier
te vestigen, als natuurlijk gevolg waarvan
thans hier flinke buizen onbewoond staan of
slechts gedeeltelijk bewoond worden.
Eene gepaste zuinigheid vooral in het doen
van nieuwe uitgaven is hier dringend noodig.
Dat de tegenwoordige tijdsomstandigheden
ook toeslagen aan werklieden noodig maken,
Workum. De door de Gemeente uit
geschreven 5 pCt. leening ad. f 14.000 is
door Burgemeester en Wethouders in drie
deelen, toegewezen aan
de firma ten Gate Fennema te Sneek
f 5500 tegen den koers van 101.51.
J. Bogtstra te Workum f 5000 koers 1011/4.
Gebrs. Kingma Bolsward f 3500 koers 1011/^.
Van de 9 inschrijvers tot een gezamenlijk
bedrag van f 89.500. De laagste inschrijver
stelde den koers op 99l/4 de hoogste buiten
de bovengenoemde op 101. De Banier.
Workum Was alhier aanvankelijk door
den Burgemeester in conferentie met fabrieks
directeuren en melkslijters op initiatief van
het steuncomité een plaatselijke regeling inzake
melkvoorziening getroffen, later aangevuld en
verbeterd door eene provinciale regeling,
waarbij de particuliere prijs voor volle melk
was gesteld op 10 ct., deze regelingen zijn
thans evenwel weder op losse schroeven gezet,
door een later gekomen rijksregeling waarbij
de prijs waarschijnlijk 11 cent zal zijn.
De Banier.
anderen, wij denken b.v.
geen verhooging toekent,
tevredenheid niet.
Om dit overzicht niet onnoodig groot te
maken, achten wij het minder noodig de
diverse posten der begrooting punt voor punt
na te gaan, het wordt dan eene berkauwing
van ons verslag en wie dit eenmaal gelezen
heeft, doen wij geen dienst in herhalingen te
vallen.
Een uitzondering willen wij maken wat
betreft de klacht over den gevaarlijken toe
stand van de steeg bij de Gasfabriek,
smalle steeg heeft geen ruimte
en herhaaldelijk kwamen daar dan ook bot
singen voor, waarop wij reeds eenige keeren
in ons Blad wezen, en waarvoor wij ernstig
hebben gewaarschuwd.
Gelukkig zal er nu haast achter gezet
worden om het fietsrijden door die steeg
finaal te verbieden.
