lieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Theehandel Focke S. Klein,
I
4
1915.
No. 89.
Verscmjnt Donderdags en Zondags.
54ste Jaargang.
De taak van den burgemeester.
II
ft
I
41
VOOR
November.
Zondag 7
BINNENLAND.
Alg. q.
4
4
HARLINGEN.
I'
in pakjes, is geurig, krachtig,
waterhoudendwordt verkocht
in ons pakjes a 22 et, in vierdel
pakjes a 27‘/2 cent, is in vele
winkels verkrijgbaar.
Voor wederverkoopers
Bij Wed. J. Lemstra, Bolsward.
W. v. d. Goot, Makkum.
beter middel om
4
Bolswardsclie Courant
fzonderlijke
n
kwartier
van
gebouw.
vaak, alleen bij
datum zooveel,
anderen, inbe-
levensmidde-
gevluchte
allerlei
Kleins Thee,
•Mi
de oorlogsellende door te komen, dan door
datgene, waar de regeering zelf geen raad mee
weet, aan de burgemeesters op te dragen.
ver
een
van
goed-
een stokje voor steken.
dit rijkworden van genoemde
neen, dit mag hij niet maar
van regeeringskaas.
maar zoo vriendelijk
te schrijven hoe
over de
I
U
I
Ml
zoo
eenige vertraging
van ’t nieuwe
aan het licht gebracht.
O. N.
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
zoo iets vreezen voor nog
van matiggeprijsde levens-
van kaas weer
Immers, de regeerings-
aan
boerenwoningen,
dens van misdrijf
van het lijk
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 8 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
en daarna van Dr. Tjabbes, die een stukje
ijzerdraad uit Springer’s keel haalde. Dr.
Tjabbes oordeelde directe opname in het zieken
huis te Groningen noodzakelijk, waarheen hij
dan ook direct per ziekenauto werd vervoerd.
Hoe het ijzerdraad in het eten is gekomen,
is tot heden nog niet
Smokkelen.
De grenswacht te Losser heeft vanmorgen
te half vijf 17 paarden, die men
grens trachtte te brengen, in beslaggenomen.
In het geheel waren er 28 smokkelaars.
Dezen ontkwamen, doch men meent ze te
kennen. Ook 1000 pond vet werd in beslag
genomen. Alg. H.
Wij lezen in de Nieuwe Courant:
Naar het schijnt zal nu weldra aan den
Burgemeester de distributie van regeerings
kaas worden opgedragen voor een dag?
een week een maand Wie kan, bij zooveel
ministerieele, speculatiekweekende grilligheid,
nog een ander liedje zingen dan
„In raadslen wandelt de mensch op aard?”
Zijnedelachtbare zal, met of door zijn ambte
naren vroeger zei men: de schout met
zijn rakkers moeten toezien, dat de winke
liers niet te veel kaas aanvragen en dat ze
de ontvangen kaas „niet wegmaken”, gelijk
het heet, als gefingeerde kaaseters ze voor
hen over de grenzen helpen tooveren, met
behulp van andere tusschenpersonen, die hun
leed over de gruwelijke menschenslachting zien
verzacht met lapjes van de Nederlaudsche
Bank.
Maar hij zal ook hebben toe te zien op
de winkeljongens, wier familieleden tot in
den zestienden graad, tot verbazing van hun
eerlijken baas, dien baas op eenmaal en bij
voortduring met de leverantie van consumptie-
kaasjes begunstigen. Moeten nagaan, hoe die
kaasjes naar een anderen baas verhuizen, die
ze, met goede winst, internationaal weet te
maken.
Of, zal dit zoo’n vaart niet loopen
Hoe is het met de margarine gegaan, vóór
het uitvoerverbod?
De fabrikanten leverden aan de winkeliers
slechts een zeker quantum, overeenkomstig
hun gewone debiet, en ze moesten beloven
niet meer dan vijf pond tegelijk te verkoopen.
Doch weldra liepen vrouwen en kinderen om
margarine de winkels af aan ieder pond
zat een dubbeltje oorlogswinst! en duizenden
kilogrammen zijn zoo over de grenzen gegaan.
Nu het kunstje bekend is, zal het ook wel
met de regeeringskaas worden gedaan en
den heer Nobel en zijn kaasboeren en expor
teurs ten spijt de zoogenaamd voor het
binnenland bewaarde kaas de 40 pCt. van
heden eer te boven gaan dan dat ze zal dalen.
Erg zou ik dat niet vinden. De oorlogs
winsten kwamen dan, zij het ook voor een
nog veel te klein gedeelte, ook ten goede aan
menschen, die het veel meer noodig hebben
dan de kaasfabrikanten en de exporteurs, die
thans voor het rijkworden een monopolie
schijnen te bezitten.
Maar ik vergat het bijna de burge
meester zal er
Niet voor
heeren, o
voor het „wegmaken”
Als nu de minister
wil zijn hem precies voor
en waar hij het stokje steken moet.
Zal de burgemeester den winkelier moeten
gebieden aan een aangenamen klant te vragen:
Hoe zit dat, vrouwtje? Wat ben je van
plan met dat kaasje te doen? Ik moet zwart
op wit van je hebben, dat jelui het thuis
zelf zult opeten
En, als ze het kaasje dan toch brengt...
zij weet wel bij wien?
En hoe dat kaasje dan verder te achter
halen in zijn rollende vaart naar de grens?
Er zijn nog wel andere middelen om regee-
ringskaas „weg te maken,” doch ik heb reeds
Melk.
Wanneer er niet spoedig maatregelen in
de melkvoorziening genomen worden, zoo
schrijft men uit Groningen aan het N. v. d.
D., zal het er treurig uitzien. In ’t noorden
van ons land worden de melkleveranciers
tegenover de burgerij onverschillig met het
gevolg, dat de een na den ander de melk
naar de fabriek brengt, waardoor de klanten
geen melk meer krijgen, en niet behoeven te
hopen, dat ze van een anderen leverancier
een liter bekomen.
Ontploffing.
Gistermorgen wilde een I4-jarige jongen
met ..behulp van naphthaline de kachel aan
maken in een drukkerij aan de Albrechtkolk
te Rotterdam. Daarbij had een ontploffing
plaats, waardoor de kleeren van den jongen
in brand geraakten. Deze vluchtte op straat
en sprong in het water. Met brandwonden
overdekt werd hij door een brugwachter en
een schipper met behulp van een haak en
roeiboot gered. Een begin van brand, dat
in de drukkerij ontstond, kon spoedig worden
gebluscht.
Herten.
In de bosschen bij Beetsterzwaag zijn in
vijf dagen 30 herten geschoten. Er werden
er wel 100 gezien. De boeren zijn niet erg
met deze dieren ingenomen, die zich voeden
op hun wei- en bouwlanden. Alg. H.
Misdrijf?
Men meldt uit Amstelveen aan het Alg. H.:
Gisteravond bracht de justitie uit Amster
dam, vergezeld van den burgemeester onzer
gemeente en de heeren dr. Schoo en Van
Ledden Hulsebosch, een bezoek aan een paar
naar aanleiding van vermoe-
en in verband met het
vinden van het lijk van een inwoner dezer
gemeente, dat Maandagmorgen uit de polder
sloot werd opgedregd.
Er hadden enkele aanhoudingen plaats.
Hij zag er van af!
Te Delft zou gisteren een paartje in het
huwelijk treden. Alles was gereed en de
noodige onkosten gemaakt, toen de jonge man
op het laatste oogenblik den ambtenaar van
den burgerlijken stand kwam vertellen dat hij
van het huwelijk afzag. Alg. H.
Een mislukte proefrit.
Sedert eenigen tijd worden te Arnhem
proefritten gehouden op de schipbrug, in ver
band met de binnenkort te openen nieuwe
tramlijn naar de Geldersche groentenveiling.
Tot dusver hadden die proeven een goed ver
loop. Hedenmorgen werden zij voortgezet
met een goederentrein der Betuwscbe Tram,
bestaande uit een locomotief en drie met
pulp geladen goederenwagens. De trein pas
seerde zonder incident van de overzijde de
brug naar de stad, maar op den terugweg
had een ongeluk plaats. Toen de trein het
iets hooger liggende tweede brugvak zou op
rijden, kantelde een der schepen. De trein
reed terug en nu braken de verbindingen van
een paar schepen van het eerste vak en het
brugdek, zoodat het geheele bruggedeelte aan
de stadszijde inzakte, waarbij nog twee schepen
geheel af gedeeltelijk kantelden. Op de loco
motief stonden, behalve de machinist, de
directeuren der Betuwsche Tram, van de ge
meentetram en de directeur van gemeentewer
ken. Allen kwamen met den schrik vrij. In
het verkeer wordt tijdelijk met booten voorzien.
Alg. H.
Sneek 4 Nov. Onze ijsvereeniging „De
Friesche Jeugd” die thans 270 leden telt,
besloot gisterenavond op een ledenvergadering
dezen winter weer een hardrijderij te houden
van jongens tusschen 13 en 15 jaar en we
uit de geheele provincie.
Een 2e rijderij hoopt men uit te schrijven
van jongens en meisjes uit onze gemeente.
Nog besloot men tot ’t houden van een
ijsfeest. Aan ’t bestuur zal de organisatie,
van deze pret worden overgelaten. De nog
al vrij goed gespekte kas veroorloofde tot 't
houden van een tombola onder de 24 aan
wezigen.
't Bestuur had 43 prijzen disponibel, zoo
dat de meesten ter vergadering met een paar
verrassingen voor moeder de vrouw of een
familielid huiswaarts keerden.
Sneek 5 Nov. Een spoedeischende
gadering hadden we gisterenavond met
agenda vanéén punt: Voorstel
B. en W. tot beschikbaarstelling van
koope cokes.
Binnen een kwartier was de zitting dan
ook afgeloopen; ’t voorstel van B. en W. na
overleg met de Gascommissie, luidde Opeen
nader door B. en W. te bepalen dag kan
elk gezinshoofd in de gemeente per week
een H. L. ongeklopte cokes tegen betaling
van 50 ct. van de gasfabriek halen en we
als zijn inkomen niet hooger is dan f 1000. Na
een opmerking van den heer Ytsma, die
graag had gezien dat B. en W. den prijs
nog lager hadden gesteld, antwoordde de
Voorzitter, dat de Commissie zich in onder
scheidene plaatsen bad vergewist van den
cokesprijs en dat zij tot de conclusie was ge
komen, dat Sneek nog goedkooper was.
Zonder hoofdelijke stemming werd daarna
't voorstel van B. en W. aangenomen.
Sneek 5 Nov. De gasontploffing in ’t
bijna voltooid O. B. Weeshuis, die Dinsdag
middag plaats vond, mocht, o, heilige een
voud, niet vermeld worden. Inderhaast werd
getelefoneerd naar onderscheidene bladen, ook
naar de L. Crt. om ’t zaakje s. v. p. niet
ruchtbaar te maken, terwille vanden
gasfitter, die, toen de gaslucht met zijn reuk
orgaan in aanraking kwam, met een lampje
ging onderzoeken of er zich ergens ook een
lek bevond.
Met een draadbericht kwam men telaat
de steeds op pad zijnde correspondent was
de telegraaf te vlug af en zoo stond de heele
historie Woensdagavond reeds in de Leeuwar
der, tot groote teleurstelling en misschien tot
nog grooter bevreemding van h.h. Regenten.
Enfin, ’t is gebeurd en een volgende maal
„beter oppassen” zal nu voortaan wel, vol
gens de meening van Regenten, tot de vrome
wenschen blijven behooren.
Intusschen is 't ongeluk niet
grooten om vang, dat er
door ontstaat voor de opening
Een dozijn ruitjes ongeveer ge
barsten, een nog al vrijwat beschadigd plafond,
een vernielde deur, plus nog eenige kleinig
heden, ziedaar 't gevolg van de emotie,
voor de betrokken firma is er geen financit ële
scha, wijl deze verzekerd is. Gelukkig maar
dat persoonlijke ongelukken bij dit ongeluk
niet zijn voorgekomen. Voor den betrokken
fitter is ’t vanzelf een dure les geweest. Vrij-
zeker zal hij naderhand in donker bij ’t ver
nemen van gaslucht niet eer zijn toevlucht
nemen tot kunstlicht, als wanneer door vol
doende ventilatie ’t gas geheel verwijderd is.
En laat ons eindigen met de opmerking, dat
’t dien fitter verboden was, bij avond in 't
nieuwe gebouw de gasgeleiding in de bad
kamer aan te brengen.
IJzer in het eten.
De arbeider T. Springer te Veendam, werk
zaam aan de aardappelmeelfabriek „Wilder-
vank en omstreken” te Eexterveenschekanaal,
zou gistermiddag in de fabriek z’n middag
maal nuttigen. Nadat hij een groot gedeelte
daarvan reeds verorberd had, kwam hij tot
de ontdekking, dat zich stukjes ijzerdraad in
het eten bevonden. De man kon plotseling
ook niet meer slikken. Onmiddellijk stelde
hij zich onder behandeling van Dr. Huizenga
genoeg gezegd om te doen uitkomen, hoe bij
uitstek moeilijk deze taak van den burge
meester is.
Zeg maaronuitvoerbaar.
Het is der regeering nog altijd niet genoeg
zaam gelukt voorschriften uit te-vaardigen,
die uitvoerbaar en te handhaven zijn, die
stijging der prijzen van levensmiddelen beletten
en geen bevoorrechting kweeken.
De regeering legt hare zorgen, haar werk
en hare verantwoordelijkheid in hooge stapels
op de schouderen van den burgemeester.
En wee hem, als de stapels hem te zwaar
blijken, zijn intense kracht wat verslapt of
het hem faalt aan de alwijsheid, waarvan de
regeering, die zelf geen raad meer weet, hem
de gelukkige bezitter acht te zijn 1
Dan staat hij daar, als „de arme dwaas,”
die van twee kanten van de regeering en
de burgerij met natte papierproppen wordt
geworpen, of met bijtenden drukinkt wordt
ingewreven.
En onderwijl wordt hem een nieuwe last
opgelegd en hem een reeks nieuwe lasten in
het vooruitzicht geplaatst.
Zoo weet de regeering dictatorale centrali
satie te paren aan décentralisatie.
Toen Van Leeuwen nog burgemeester van
Amsterdam was van oorlogswee was toen
nog geen sprake npemde hij reeds de
burgemeesters de „rijkskruiers”.
Maar uit dienzelfden mond klonken in
de Eerste Kamer ook de fiere woorden
„Een burgemeester van een groote stad
heeft de wet en geen anderen chef.”
Zou hij thans nog zoo durven spreken
en er naar handelen?
Buiten alle wetten om
ministerieele beschikking van
wordt den burgemeester opgedragen: inkwar
tiering en inrichting van gebouwen voor mili
taire behoeften, uitkeeringen aan gezinnen van
gemobiliseerden, de uitvoering der landstorm
wet, steun aan werkloozen en
slagneming en prijsbepaling van
len, het onder dak brengen van
Belgen, extra politiebemoeiïng van
aard, de voeding van vee, enz. enz.
Burgemeester Zimmerman van Rotterdam,
zei ervan op een vergadering van burge
meesters en secretarissen van Zuid-Holland
„Er is geen burgemeester, die daartegen
bezwaar maakt, we zijn nu eenmaal de „rijks
kruiers,” maar we vinden toch wel, dat de
departementen wat heel veel op onze toch
menschelijke schouders laden. Alles wordt
maar aan de burgemeesters opgedragen en zij
hebben de verantwoordelijkheid”.
De edelachtbaren klapten geestdriftig in de
handen, ten blijke van instemming.
En nu krijgen ze nog de kaasverdeeling
voor hunne verantwoording.
Blijkens de vergadering van belanghebben
den extra beminde onderdanen eens ministers
in Café-Central gehouden, zijn de kaas
handelaars en de kaasmakers met deze nieuwe
opdracht van minister Posthuma niet onte
vreden.
In het dieren-epos „Reintje de Vos” zijn
de wolfskinderen Hollebuik en Nooitgenoeg
ook niet ontevreden in het vooruitzicht, dat
Koning Nobel de leeuw hun ter wille
zal zijn.
Maar mij doet
grootere ontbering
middelen, zoodra de uitvoer
zal zijn opengesteld,
prijzen voor de verbruikers zijn evenredig
de marktprijzen?
De gegeven raad aan de kaasfabrikanten
om hunne voorraden nog niet te verkoopen,
wijst op voortdurende stijging der marktprijzen,
evenredig aan de steeds groeiende behoeften
van bet buitenland.
En wat de consumptieprijs van de melk
betreft, ook deze zal evenredig blijven aan de
kaaswaarde van dit vocht. Door het stellen
van een maximaalprijs zullen we een kort
tijdje wat minder betalen wat verblijdend
is maar met het stellen van steeds stijgende
maximaalprijzen is de klimmende ontberings-
nood van duizenden niet weg te nemen.
Blijft de oorlog lang aanhouden, dan zullen
op de schouders der burgemeesters nog andere
en zwaardere lasten worden gelegd.
Aan ons, gemeentenaren, de plicht hen
daarbij te steunen, en aan hen niet te wijten,
wat hun van hooger hand wordt opgedragen,
mildelijk hen te beoordeelen, waar hunne
krachten te kort schieten.
En te zoeken naar een
