lieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
i
Theehandel Focke S. Klein,
HARLINGEN.
Prijsverlaging
Klein s Thee,
1916.
55ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 5.
h’i
i
VOOR
Zondag 16 Januari.
CORRESPONDENTIE.
Wegens de uitgebreid
heid van het raadsverslag wordt
het slot van het Jaaroverzicht
in het volgend nummer geplaatst.
Redactie.
Uit de Raadszaal.
i
In ons pakjes thans 20 ct.,
in vierdel pakjes 25 ct. Ge
broken Thee 18 ct. per ons.
In vele winkels verkrijgbaar.
Voor wederverkoopers
Bij Wed. J. Lemstra, Bolsward.
W. v. d. Goot, Makkum.
Bolswardsche Courant
afzonderlijke
om
kennisgeving aange-
K
van
Het
tot
den
Vergadering op Donderdag 13 Januari 1916.
- - »<j
n
De huur der huizen in de stad
enorm opgedreven. Wat de op-
den heer Eisma betreft, hiermee
W. gaarne rekening houden,
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Het komt voordeeliger uit alles in
nemen, en om eerst de helft te
en dan eens af te wachten is met
a.
A. v. d. Meer
de Schippersvereniging al
om de boomen, waarvan de
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
B. en W. stellen voor van den post
onvoorziene uitgaven, waarop nog voorhanden
is een bedrag van f 594.16 een som van
f 40 af te schrijven.
Tevens is er een voorstel tot wijziging der
begroeting om de som f 1500, die door eige
naren van woningen in de Hollandiabuurt
is bijgedragen in de kosten van demping eener
sloot aldaar, in de begrooting op te nemen
onder ontvangst en ook onder uitgaaf.
Beide voorstellen worden goedgekeurd met
algemeene stemmen.
2. Foorstel B.
van een
ander voor
het begin van
ons aller
onze Gemeente
bloeien, en wij
krachten weer zullen kunnen aan
dien bloei te bevorderen.
om f 15.000 te leenen
In de begrooting is deze
en uitgaaf reeds opge-
De bedoeling is, niet de geheele
in eens op te nemen, maar bij gedeei-
naar gelang er behoefte aan kasgeld is.
en W. tot het aangaan
lijdelijke geldleening van hoogstens
f 15.000,ter voorziening in kasgeld.
Het voorstel behelst
bij Gebr. Kingma.
som onder ontvangst
nomen.
som
ten
Met algemeene stemmen goedgekeurd.
3. Voorstel B. en W. tol gemeentelijke
woningbouw en het vragen van een rijksvoor-
schot met bijdrage.
Dit voorstel behelst, nu Ged. Staten heb
ben goedgekeurd de scheiding en deeling
der Robijnsche fenne, om over te gaan tot
den bouw van voorloopig 46 woningen, waar
de huurprijs varieert van f80 tot f 180.
totaal der kosten is geraamd op
f86.700.en daarvoor aan te vragen rij ks-
voorschot. Uit de exploitatierekening, zooals
die nu is opgemaakt blijkt dat het totaal
der huursommen bedraagt f 4585,waarbij
dan een klein tekort komt van f515, waar
van het rijk de helft zal dekken. Begroot
is dat de grond met stratenaanleg, rioleering
en slootdempen zal kosten f 10.700 wat
over 75 jaren moet zijn afgelost, terwijl de
bouw der woningen f 76,000 bedraagt, af te
lossen over 50 jaren. B. en W. stellen
voor te besluiten om over te gaan tot dezen
woningbouw en daarvoor een rijksvoorschot aan
te vragen plus bijdrage voor het tekort.
Over dit punt ontstond een zeer uitgebreide
discussie. Heel in het kort komt de bespre
king hierop neer
De heer Terhenne heeft met genoegen de
stukken nagegaan, en gezien dat de rekenjng
sluit met een klein te kort. Door straten
aanleg en rioleering bij de bouwkosten te
nemen, zal dit tekort iets verminderen, wat
hij, dus in overweging geeft. Verder meent
hij kan men met volle gerustheid dit plan
aanvaarden. Wel is de rentestandaard op
een of andere verhooging en dat alles drukt
op den hoofdelijken omslag. Hij zal misschien
geen meerderheid vinden, doch wil voorstellen
eerst uit te maken of de gemeente bijslag
zal geven of niet.
De heer Eerdmans heeft gehoord, dat vooral
het goedkoope type woningen bijslag noodig
maakt. Hij ziet er geheel geen bezwaar in
de huur der woningen f 5 hooger te
stellen. Zij zullen er evengoed om verhuurd
worden.
De heer Lunter wijst er op, dat om tot
een goede exploitatierekening te komen er een
toeslag noodig is. Hooger met de huur gaan,
zal moeite geven ook met het oog op de ver-
eischte goedkeuring. Al begint men nu al
met een klein tekort, later kan de toestand
ook wel beter worden.
De Voorzitter wijst er op, dat er van de
bouwkosten 6 pCt. gerekend is, en dat kan
voor de woningen ook wel uit. Alleen het
goedkoopste type maakt den bijslag noodig.
De heer Kramer merkt op, dat de huur
zoo gesteld moet worden, dat de huizen ook
verhuurd worden, waarop de heer Keikes
antwoordt, dat de particulieren geen bijslag
geven, en dus niet zoo goedkoop kunnen als
de gemeente. Dat de gemeente met de huizen
zal blijven zitten is niet te vreezen.
De Voorzitter merkt nog op, dat f 80 huur
voor een arbeider nog al wat beteekent, en
dan komt type b dat f 98 huur moet doen.
De heer Eerdmans heeft van velen ver
nomen, dat f 5 huur meer geen bezwaar is,
en met het gedeelte van het voorstel om
toeslag te geven kan hij niet instemmen.
De heer Oosterbaan wijst er op, dat na
lange bespreking er nu eindelijk een plan van
woningbouw is. Hij kan met B. en W.
meegaan, ook wat het getal woningen betreft.
Dit is nu een goed plan, en ’t blijft toch
een ingrijpende maatregel. Hij denkt dat als
later de huizen in gebruik zijn, men ’t oogen-
blik zal zegenen dat er toe besloten werd.
De heer v.d. Wal wil toch nog even op
merken, dat hij veel voelt voor de opmerking
van den heer Eisma om er ook Eriesche steen
bij te gebruiken. Ook met het oog op den
spoedigen bouw acht hij dit een belang; die
steen is hier, de andere moet aangevoerd
worden en er kan ook nog gesloten water
komen door vorst.
De Voorzitter zou wel wenschen, dat de
heeren, die bezwaar hebben tegen de beraamde
huursommen, dan met een bepaald voorstel
kwamen, hoe hoog zij de huur willen hebben.
B. en W. nemen de verantwoordelijkheid
daarvan niet op zich. De exploitatierekening
moet in elk geval sluiten, als men geen toe
slag wenscht, dan moeten zij verhooging van
de huur voorstellen.
Nadat hierover nog eenigen tijd gesproken
werd, kwam het voorstel Keikes, geen toeslag
te verleenen, gesteund door de heeren Eerd
mans en Boersma in stemming. Het werd
verworpen met 8 tegen 3 stemmen de
drie genoemde heeren.
Het voorstel zooals het door B. en W. is
ingediend werd nu aangenomen met 10 stem
men, tegen 1, de heer Boersma.
De Voorzitter merkt op, dat nu de kosten
van het bouwplan in de gemeente-begrooting
dienen te worden opgenomen. De ontvangsten
en uitgaven worden beide dus verhoogd met
bet bedrag van f 86.700, wat met algemeene
stemmen wordt aangenomen.
De Voorzitter stelt nu aan de orde het zoo
pas ingekomen adres dertimmerlieden-patroous,
om de aanbesteding van het bouwplan te
houden onder aannemers dezer gemeente.
De heer Terhenne weet niet of de gemeente
wet hieromtrent ook iets bepaalt, zoo niet,
dan is hij er wel voor om ’l verzoek in te
willigen, wijl de adressanten zelf verklaren
zonder »pot" te zullen inschrijven.
De Voorzitter deelt mee, dat bij B. en W.
reeds een gelijkluidend adres is ingekomen,
maar met het oog op den om vang van het
aan te besteden werk achten zij inschrijving
van enkel ingezetenen niet in het belang der
gemeente. Adressanten hebben zich nu tot
den Raad gewend met hetzelfde verzoek.
De heer Kramer stemt toe dat B. en W.
het hebben afgewezen, maar hij is er toch
niet tegen het onder ingezetenen aan te be
steden. De begrooting is er om te zien of het
werk gegund kan worden of niet.
De heer Lunter daarentegen hoopt wel dat
een aannemer van Bolsward het werk krijgt,
doch hij meent dat vrije inschrijving op een
werk van dezen omvang gewenscht is*
moment hoog, en worden de bouwkosten duur,
maar de woningnood dwingt om in te grijpen.
De heer Eerdmans is niet gesticht door
den bijslag die de gemeente zal moeten geven,
temeer daar B. en W. de vorige vergadering
zeiden dat bijslag niet in de bedoeling lag.
De heer Keikes wil ook tegen den toeslag
der Gemeente opkomen, ’t Zou tegen den
kostenden prijs verhuurd worden, en nu blijkt
dat er geld bij moet, elk jaar, en zulks vindt
hij niet wenschelijk daar de finanliën der
gemeente er minder gunstig voorstaan. Hij
zou met de huurbepaling willen wachten tot
de woningen gereed zijn, dan weet men ook
pas wat ze kosten.
De heer Wierema vraagt of men direct
alle 46 woningen wil aanbesteden of eerst de
helft er van.
De heer Boersma had diezelfde vraag ook
willen stellen. Hij meent dat men niet te
hard van stapel moet loopen, en vindt beter
het eerst eens met de helft aan te zien.
De heer Eisma heeft niet het bestek ge
zien, maar uit de toelichtingen van den
architect heeft hij vernomen, (dat de muren
van waalsteen moeten zijn.
Dit spijt hem wel, daar hier ter stede
twee steenfabrieken zijn die jaarlijks 20 a 25
duizend gulden aan werkloon betalen. Dat
die plaatselijke industrie niet kan meedingen
zou hem spijten. Voor fundamenten, binnen-
en zijmuren zou hij Friesche steen wel goed
vinden, en dat zal ook niet duurder uitkomen.
De Voorzitter beantwoordt de verschillende
sprekers. De opmerking van den heer Ter
henne omtrent de bijeenvoeging van grond
aankoop en stratenaanleg is terecht, dat is
ook B. en W. niet ontgaan, maar in den
Haag schijnt men den huizenbouw geheel af
zonderlijk te willen houden. De inspecteur
der volksgezondheid heeft ons zoo geadvi
seerd. Den heer Eerdmans wordt opgemerkt,
dat het onmogelijk was om zonder toeslag de
exploitatierekening sluitend te maken, ’t Is
thans een abnormale tijd, de bouwmaterialen
zijn heel duur. Om de huur der woningen
hooger te stellen gaat ook niet, want het
moet door arbeiders betaald worden. Al werd
voor elke woning f 10 hooger huur bepaald
dan nog zou er een klein tekort blijven.
Zonder toeslag zou wel een voorschot zijn te
krijgen, maar het rijk vergoedt de helft van
het tekort, dat anders door de huurders ge
heel moet gedragen worden. De heer Keikes
heeft terecht opgemerkt dat B. en W. geen
toeslag wilden, maar de exploitatierekening
was niet op te maken zonder deze. De heer
Wierema vroeg of de 46 woningen ineens
zullen worden aanbesteed, en daarop antwoordt
Spr., wat tevens ook als antwoord aan den
heer Boersma kan geiden, dat dit wel het
plan is.
eens te
bouwen
het oog op den bestaanden woningnood niet
raadzaam,
wordt reeds
merking van
willen B. en
en er den architect over raadplegen.
De heer Boersma wil toch liever eerst de
helft bouwen, later kunnen de bouwmaterialen
ook wel goedkooper zijn, en hij wil er een
voorstel van maken uit voorzichtigheid. Voor
alles in eens kan hij zijn stem niet geven.
De Voorzitter merkt hiertegen op, dat veel
woningen nog onbewoonbaar verklaard moeten
worden, als er verbetering zal komen moeten
er nieuwe woningen bij. Hij acht de proef
om met 23 te beginnen niet in het belang
der gemeente.
De heer Terhenne heeft de teekening inge
zien en dan kan het niet anders of alles moet in
eens aanbesteed worden, 't Is een blok, men
kan niet hier en daar een stuk weglaten, en
de prijs der bouwmaterialen wordt in den
eersten tijd na den oorlog nog beduidend
hooger verwacht.
De heer Boersma houdt vol, dat het voor
zichtig is, niet dadelijk alle 46 aan te be
steden, en er komt nog iets bij, de gemeente
geeft hier toeslag en toch zijn er genoeg
huiseigenaars, die niet meer dan 5 pCt. rente
maken van hun huizen. Dat is toch geen
woekerwinst, en Spr. acht het niet wensche
lijk dat de gemeente tegen zulke eigenaars
gaat concurreeren.
De heer Keikes huivert toch nog om voor
dit plan te stemmen met het oog op den
toestand der gemeente-financiën. In de laatste
jaren komt er haast in elke raadsvergadering
9'.
deeling van
fenne.
Een en
nomen.
h. Missive van den Bond van Lichame
lijke opvoeding inzake de regeling en het
toezicht op de openluchtspelen enz. voor de
schooljeugd en ouderen, waarbij wordt ver
zocht een permanente Commissie te benoemen
die jaarlijks daarover rapport uitbrengt aan
B. en W.
B. en W. stellen voor tot benoeming dezer
Commissie van 3 leden over te gaan dit
wordt goedgekeurd en daar de benoeming
aan den Voorzitter wordt overgelaten, be
noemt deze de heeren Eisma, Eerdmans en
Oosterbaan.
i. Adres van
hier verzoekende
takken hinderlijk zijn, te snoeien.
Dit wordt op voorstel des Voorzitters ge
steld in handen van B. en W. ter afdoening.
j. Adres van de timmerlieden-patroons,
alhier, verzoekende dat de aanbesteding van
de gemeentelijke woningbouw zal worden ge
houden onder aannemers in deze gemeente.
Dit adres zal worden behandeld na punt
3 der agenda.
PUNTEN VAN BEHANDELING.
1. Beschikking uil post onvoorzien, dienst
1915.
de benoeming tot lid der Commissie
wering van schoolverzuim, alsmede van
heer A. C. D. Stockmann, dat hij die benoe
ming niet aanneemt,
d. Resolutie Ged. Staten, houdende goed
keuring der gemeentebegrooting voor 1916.
e. Idem, houdende goedkeuring van het
suppletoir kohier hondenbelasting.
f. Idem, goedkeurende een aanvulling der
algemeene politieverordening.
Idem goedkeurende de scheiding en
het eigendomsrecht der Robijnsche
Op een ongewoon laat uur, half negen,
onder buitengewoon onstuimig weer, begaven
we ons j.l. Donderdag naar ’t Raadhuis, om
de eerste vergadering dezes jaars mee te
maken. Elf leden waren present, de heeren
Praamsma en Vis waren afwezig, eerstgenoemde
met kennisgeving.
De notulen werden zonder hoofdel. stem
ming goedgekeurd.
De Voorzitter hield daarna een aanspraak,
gelijk dit gewoonte is bij den aanvang van
ieder jaar. Hij zeide ongeveer het volgende:
M. H.
Op deze eerste vergadering in dit jaar
verheugt het mij U hier weder tegen
woordig te zien; tot mijn spijt is de
heer Praamsma wegens ongesteldheid ver
hinderd hier aanwezig te zijn, en het is
mijn wensch dat bij spoedig volledig
hersteld moge zijn om met ons ook weder
de belangen der Gemeente te behartigen.
Bij een terugblik op het nu afgeloopen
jaar zal ons hart zeker dankbaar gestemd
zijn. Aan het begin van 1915 staande,
wisten wij niet wat het ons zou brengen,
wij gingen met vrees en beven de toe
komst tegemoet, wijl de oorlogsvlam
rondom om ons brandde en hoewel ons
land gespaard bleef voor den oorlog,
deed zich de invloed ernstig gevoelen
ook in de levensvoorwaarden der inge
zetenen dezer Gemeente. Gelukkig heeft
zich die toestand eenigszins hersteld, en
nu wij weer staan aan
het nieuwe jaar, is het zeker
wensch dat in dit jaar
weer mag groeien en
onze
wenden om
M. H.l ik wensch U toe dat Gij hiertoe
moogt medewerken en dat God ons de
krachten geve, die daartoe noodig zijn.
(Applaus.)
ngekomen stukken:
Missives van de heeren J. C. Cuperus,
en D. B. Eerdmans, dat zij
de benoeming tot lid der Commissie van
Bijstand aannemen.
b. Missives van de heerenA. Banning,
H. J. van den Oever, 8. J. Praamsma, J. A.
Faber, S. Fennema, H. Beekhuis en Mevr.
J. Bruinsmade Boer, dat zij aannemen de
benoeming respectievelijk tot Voogd van het
St. Anthonygasthuis, Voogd van het Weeshuis,
Voogd van het Alg. Stadsarmenhuis, bestuurslid
der Stadsspaarkas, Commissaris der Bank van
Leening,flid der Plaatselijke Schoolcommissie
en lid der Da mescommissie voor de handwerken.
c. Missives der heeren G. A. Leverland,
F. Terpstra, M. B. Eerdmans, L. Tigchelaar,
A. Heslinga en J. Feenstra dat zij aannemen
