Uieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
w
Klein s Thee,
in ons en vierdel pakjes. Ge
broken Thee ook per ons.
1916
No. 27.
VerscHijnt Donderdags en Zondags.
55ste Jaargang.
Zondag 2 Aprii
BINNENLAND.
VOOR
en
AEngwirden.
Onze handelsvaart.
VERLOVEN INGETROKKEN.
mede-
een
4
begrepen hebben, wat de
strijd tegen de gebeele
Marine en is ge
vermoedelijk af-
een torpedo en wel van het
door de Duitsche marine
van een
AMSTERDAM 31
was wel gedruktheid,
paniek.
’s-GRAVENIIAGE,
oegde zijde deelt
De „Tubantia.”
Verschillende bladen gaan voort met zeer
scherpe artikelen te plaatsen aan het adres
van Duitschland, naar aanleiding van het ver-
Een deputatie
moeders trok gisteren op
ze hadden geen
turf konden
31 Maart. Van be
voegde zijde deelt men ons mede, dat de
berichten als zouden alle bestaande verloven
zijn ingetrokken en beslag zijn gelegd op alle
goederentreinen, volstrekt onjuist zijn.
Arnh. Cl.
In vele winkels verkrijgbaar.
Voor wederverkoopers
Bij Wed. J. Lemstra, Bolsward.
W. v. d. Goot, Makkum.
Theehandel Focke S. Klein,
HARLINGEN.
„pokkies”, die aan
heet te zijn, en i
pokken bewonderen.
Ontrouwe grenswacht.
Woensdagmiddag was de surveilleerende
kapitein der grenswacht te Groesbeek door
zijn kijker ooggetuige van een der vele slechte
praktijken, waaraan sommige militaire wachten
zich dagelijks schuldig maken. Hij zag nog
juist hoe een kar, beladen met varkens en
gevolgd door een koe, onder bescherming van
de aldaar dienstdoende militaire wacht over
de grens trok. Weldra was hij ter plaatse en
liet de ontrouwe wacht gevankelijk naar de
hoofdwacht Groesheek overbrengen.
Nijm. Ct.
over den
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Hartwerd. Dezer dagen werd door den
zoon van den veehouder T. P. Hiemstra op
de landerijen, beboorende tot de zathe Bloem-
kamp (Oldeclooster) een zeldzame gouden
munt gevonden. De munt, die getuigt dat
de kunst destijds op zeer hoogen trap stond,
geeft den beeltenaar te zien van Philips VI
van Frankrijk, de eerste koning uit het Huis
der Valois, onder wiens regeering in 1839
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
gaan der „Tubantia.” Bladen, die te voren
zeer Deutsch freundlich waren, steken thans
hunne meening niet onder stoelen of banken.
Andere onverantwoordelijke rumoermakers
knoopen hieraan den wensch vast dat het thans
tijd is geworden Duitschland aan te pakken
waarbij de gealliëerde pers niet in gebreke
blijft dit smeulend oorlogsvuurtje aan te
wakkeren, er op wijzende dat Duitschland
aan het eind van zijne krachten is en in een
toestand van armoede en hongersnood verkeert.
Derhalve weinig risico voor een nieuwen aan
valler om op zijn nek te krijgen, iets wat
wel eens deerlijk kon tegenvallen.
Nu zijn er in de sloepen van de „Tubantia”
stukken brons gevonden, deze zijn onderzocht
door het departement van
bleken dat dit brons zeer
komstig is van een torpedo
systeem dat o.m.
wordt gebruikt.
Deze ontdekking gaf natuurlijk direct weer
aanleiding tot een aantal heftige artikelen en
eenige scherpe platen, waarvan de strekking
ver van neutraal is.
Ja, zegt de Engelsche pers we hebben reeds
vroeger zes van die Duitsche onontplofte
torpedo’s met bronzen luchtkamer opgevischt.
Nieuw rumoer in de vaderlandsche pers.
Menschen weest kalm.
Kan de „Tubantia” niet tegen de zevende
onontplofte Duitsche torpedo met bronzen
luchtkamer aangedreven zijn
N. Harl. Cl.
Melkvoorz ien ing.
Terwijl de provincie Friesland reeds een
zeer voldoend werkende melkvoorziening had,
heeft de Minister van Landbouw gemeend een
melkvoorziening geldende voor het geheele
land in het leven te moeten roepen, waarbij
die voor onze provincie vrijwel omver werd
geworpen. Ondanks de bemoeiingen van den
gouverneur om onze prov. melkregeling te
laten voortbestaan, was de Minister hiertoe
niet genegen, zoodat de prov. melkregeling
bij de rijksregeling behoort te worden aan
gepast. Kostte eerstgenoemde regeling de
Friesche zuivelfabrieken f 100,000 per maand,
zoo zal dit bedrag thans stijgen tot f 200,000.
De nieuwe leening.
De Maasbode is zeer tevreden
uitslag.
„Werd de vorige maal in de pers bij de
opwekking vrij algemeen op den stok achter
de deur gewezen, omdat geen argument mocht
worden verzuimd, thans gevoelde men, dat de
zaak veel gladder van stapel zou loopen en
zulke krachtmiddelen overbodig zouden zijn,
zegt het blad.
Voor ons land is het een groot belang,
dat beide leeningen zoo vlot slaagden.
Zeker, de leiders in het buitenland kennen
de gunstige financieele positie, waarin Neder
land allengs is komen te verkeeren en die
juist in tegenovergestelde richting zich ont
wikkelde als de economie onzer oorlogvoerende
buren.
Maar voor de publieke opinie in de nabu
rige landen spreekt toch weer het best een
welgelukte operatie als deze tweede, die zonder
ophef, bijna in stilte, als gold het een dood
gewone emissie, haar beslag kreeg.
Bij andere kleine neutrale Staten vergeleken,
steekt Nederland’s positie ook in dit opzicht
gunstig af.
Ook financieel blijft Nederland op zich zelf
staan, zonder naar links of naar rechts ook
maar de geringste verplichting aan te gaan.
Dat is in den stijl van onze correcte en
telkenmale door oorlogvoerenden reeds gepre
zen neutraliteitspolitiek.
Tegelijkertijd nu dat de leening onze onzij
digheid en onafhankelijkheid markeert, toont
zij ook onze kracht”.
Na gehouden gedachtenwisseling ge
voerd op de vergadering der Prov. Fr. Drukkers-
vereeniging, hebben de uitgevers.van een aantal
locale couranten besloten den abonnements-
en regelprijs te verhoogen.
Ook andere bladen in de provincie hebben
dat voorbeeld gevolgd.
Crisis in de cacao-industrie.
Men meldt aan het N. v. d. D.
Met ingang van 1 April a.s. zijn de pi. m.
150 losse werklieden der cacao-fabriek van
de firma Bensdorp en Co. te Bussum, wegens
het uitvoerverbod van suiker enz., uit hun
dienstbetrekking ontslagen. Een deel dezer
arbeiders heeft reeds ander werk gevonden.
0. N.
van huis-
naar onzen burge
meester; ze hadden geen brandstof meer in
huis en turf konden ze niet meer krijgen.
Ze klaagden haar nood, doch de burgervader
kon ook geen hulp verschaffen. Na praten
over en weer bekwam de deputatie toch nog
de zekerheid van niet een tevergeefsche reis
te hebben gemaakt. Ze kregen toezegging
daar en daar zich voorloopig van het ver
langde te voorzien. O. N.
Klein-smokkelen.
Men meldt uit Oldenzaal aan ’t N. v. d. D.
Er gaat geen dag voorbij of reizigers trachten
goederen, waarvan de uitvoer verboden is, met
den trein over de grens te brengen. Wel is
waar meent een enkele reiziger in gemoede
dat de uitvoer van kleine hoeveelheden niet
verboden is, doch bij de meeste aanhoudingen
blijkt duidelijk dat men die goederen frauduleus
tracht uit te voeren.
Dan is het een reiziger, die de uit te voeren
boter in den mouw van zijn jas heeft geborgen,
dan een reiziger, die een flesch olie tusschen
de rijtuigkussens heeft verstopt, of weer een
ander, die met een paar gerookte worsten op
reis is gegaan. Veelal zijn het nog eerste
klasse reizigers, die o.a. spek bij zich hebben.
Dezer dagen had een reiziger in kleine
hoeveelheden verschillende soorten koloniale
waren bij zich.
Gisteren werd een reiziger aangehouden, die
tien pond boter en vier pond spek trachtte
uit te voeren. Het gevolg was dat deze
artikelen in beslag genomen en proces-verbaal
opgemaakt werd. De reiziger miste bovendien
de aansluiting op den trein naar Berlijn.
De inentingsepidemie.
Men schrijft uit Amsterdam aan de Enkh. Ct.:
De pokken nemen gelukkig niet toe. Het
aantal patiënten in het Wilhelminagasthuis
vermeerdert dagelijks met een of twee, maar
het zijn meest lichte gevallen. Totaal zijn er
nu omstreeks 20 pokkenlijders, terwijl het
aantal in observatie genomen personen even
in de 70 bedraagt.
Van een epidemie is dus gelukkig geen
sprake, en de meeste medici zijn het er over
eens, dat men de gevreesde ziekte er spoedig
weer onder beeft.
Maar de inentingsepidemie doet zich duchtig
gelden. Uit het boek der historie blijkt, dat
de pokken herhaalde malen in Amsterdam
ernstig hebben gewoed. Die oude schrik zit
er nog in, naar het schijnt. Van de gelegenheid
tot gratis-inenting is althans zoo druk gebruik
gemaakt, dat de menschen soms vier uur of
langer moesten wachten, eer ze een beurt
kregen.
In verschillende scholen zitten alle meisjes
met opgestroopte mouwen, omdat dat voor de
i het opkomen zijn, beter
de juffrouw moet ieders
0. N.
Blauwhuis. Het mag zeker als een bij
zonderheid worden vermeld, dat op 19 Maart
Kornelis Bekema reeds een viertal kievits
eieren in één nest heeft gevonden.
vatieven en nationaal-liberalen reeds lang
hebben. Wat wil die plotselinge bekeering?
Wij hopen, dat de verantwoordelijke partij
leiders gezien en
gevolgen van een
neutrale wereld zouden zijn.
Maar daarom kan toch niet genoeg her
haald worden van Duitschland moet geëischt
worden, dat zijne oorlogschepen geen handels
schepen aanvallen, indien zij niet zeker weten,
dat deze handelsschepen geen Nederlandsche
handelsschepen zijn. De vraag is niet alleen,
of hun bedoeling is een vijandelijk schip aan
te vallen, maar of zij een schip aanvallen
zonder redelijke zekerheid te hebben, dat het
geen Nederlandsch schip is.
De Hollandsche Lloyd weigert, naar wij
gelezen hebben, uit te varen, voor de oorlog
voerende mogendheden verklaringen hebben
afgelegd, die een torpedeering van een Neder
landsch schip door een oorlogschip onmogelijk
maken.
Wij meenen, dat inderdaad onze zeevarenden
op zulk een verklaring recht hebben. Alg. H.
de 100-jarige oorlog met Engeland ontbrandde,
waarin de Maagd van Orleans Jeanne d’Arc
haar groote rol vervulde.
Het opschrift in Gothische letters luidt:
4- Philippus Dei Gratia
Francorum Rex
P (Christus) imperat
P vincit
P regnat
niet in
van de
uitvloeisel zal zijn
geallieerdenconferentie.
Voorts schrijft de N. Ct., dat het comité-
generaal niet plaats zal hebben voor Dinsdag a.s.
AMSTERDAM, 31 Maart. Van militaire
zijde wordt meegedeeld, dat het bericht om
trent het niet verleenen van militaire verloven,
geenszins beteekent een versterking van onze
weermacht. Het gaat alleen om het intrekken
van de verloven van twee dagen of een week.
Het wijst allicht erop, dat iets ernstigs aan
de hand is, doch wettigt geenszins het ontstaan
onmiddellijke ongerustheid.
Maart. Op de Beurs
maar geen spoor van
Gisteren zijn telegrafisch alle verloven schrijft
het Alg. H. van officieren en manschappen
van land- en zeemacht behalve die, welke
verleend werden door de Ministers van Oorlog
en Marine ingetrokken.
Dit bericht wordt bevestigd door een
deeling uit ’s-Gravenhage.
In verband hiermede slaan vermoedelijk
de volgende berichten uit Den Haag.
De hoogste militaire autoriteiten van zee-
en landmacht waren hedenochtend met elkaar
in drukke conferentie.
De Minister van Binnenlandsche Zaken had
hedenochtend conferenties met den directeur
van het Kabinet der Koningin en met den
Minister van Buitenlandsche Zaken.
Naar verluidt zou zeer ophanden zijn
comité-generaal der Tweede Kamer.
's-GRAVENHAGE, 31 Maart. In verband
met de berichten omtrent het niet meer ver
leenen van militaire verloven, schrijft de
N. R. Ct., dat deze berichten hoegenaamd
verband staan met de torpedeering
„Tubantia”, maar dat het wel een
van de eergisteren gesloten
Het artikel in het Berliner Tageblalt, geeft
een volledige bevestiging van de woorden van
den heer Avenarius, waarvan wij reeds eerder
melding maakten. Ja, nog sterker, want vol
gens het Berliner Tageblalt wenschte ook de
zoo talrijke Centrumpartij het torpedeeren van
neutrale, dus ook van Nederlandsche handels
schepen. De krachtigste en meest invloedrijke
politieke partijen in Duitschland wenschen
een onbegrensd torpedeeren van handelsschepen
ook van de schepen van neutrale staten,
Nederland, Zweden, Amerika.
Men moge dit goed overwegen. De geestes
gesteldheid van de meerderheid der meest
invloedrijke klasse wij mogen wel zeggen
van de regeerende klassen in Duitschlandde
klasse van officieren, ambtenaren, grondbezitters
geleerden en nog zoo velen meer doet hen
een onmeedoogenden vernietigingsoorlog tegen
onze handelsschepen wenschen.
Hebben wij Nederlanders ons wel goed voor
oogen gesteld wat dit beteekent?
En heeft de regeering alles gedaan, wat
gedaan kon worden om Duitschland den ernst
van een dergelijke handelwijze te doen be
grijpen? Heeft de regeering overleg gepleegd
met Zweden, met Amerika, mpt de andere
staten in het artikel van het Berliner Tage
blalt genoemd, om gezamenlijk Duitschland op
de mogelijke gevolgen van een oorlog tegen
neutrale handelsvloten te wijzen?
Wij hebben onlangs gelezen wij meenen
in Het Volk dat de Nederlanders om der
wille van de „Tubantia” geen oorlog wilden.
Dit is misschien juist en zeker is ons geen
enkel verantwoordelijke redactie van eenig
blad bekend, die gevraagd heeft om terwille
van de „Tubantia” oorlog te gaan voeren.
Wij houden hier te lande onze zinnen beter
bij elkaar. Doch wij kunnen niet nalaten te
verklaren, dat de tegenstand in Duitschland
tegen het roekelooze drijven van conservatieven
en nationaal-liberalen niet ernstiger verslapt
kan worden, dan door bier in Nederland van
de daken te verkondigen, dat wij „geen oorlog
wenschen” en niet om de „Tubantia”, niet
om tien of twintig „Tubantia’s” oorlog zullen
voeren. Niets kan meer meewerken om een
oorlog, zuiver ter verdediging van onze vlag,
onze vloot, onze voorziening in levensmiddelen
onvermijdelijk te maken.
Thans heeft de begrootingscommissie in
den Rijksdag met algemeene stemmen opéén
na besloten, dat de duikbooten-oorlog alleen
tegen de vijanden van Duitschland gevoerd
zal worden.
Een verheugend feit. Maar vanwaar is die
ommekeer gekomen en wat beteekent hij
precies? Hij is te algemeen, dan dat wij
kunnen aannemen, dat al die groote partijen
eensklaps van meening veranderd zijn. Het is
natuurlijk mogelijk, maar wij vragen ons dan
toch af, waarom en waardoor. De wensch naar
een „riicksichtlosen” duikbootoorlog, is
waarlijk niet gisteren of eergisteren ontstaan,
is het gevolg van een overtuiging, die conser-
1
A-
Bolswardsche Courant,
