ïïïenws- en Advertentieblad
Bols ward en Wonseradeel.
I
I
I III
I
5
1916.
No. 34.
Verscüijnt Donderdags en Zondags.
65ste Jaargang.
i
L
ZOMER T IJ I).
p
Donderdag 27 April.
VOOR
Afzonderlijke
BINNENLAND.
Bin-
van
1
Aan de Leden der Tweede Kamer
der Staten-Generaal.
Hoogedelgestrenge Heeren,
maar
hotels
F
INGEZONDEN.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 8 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar A 5 Cent.
eene algemeene staking bij ont-
gedeelte hunner. De broodvoor-
ons land wordt daardoor ten
van het
daarvan
in de woning van een vriend. Hij is weer
naar het kamp overgebracht. De woning van
den vrie.nd te Haarlem is geheel ontsmet,
eveneens een gedeelte van het politiebureau
waar de verdachte vertoefd heeft. Uit het
onderzoek is gebleken, dat hij met de stoom
tram paar Haarlem gereden is, en daar met
de N. Z. H. T. M. tot de Anegang getrokken
is. Aan de tramdirectie is daarvan door de
politie kennis gegeven. Alg. H.
Gezouten varkensvleesch.
Het Ned. Landb. Wbl. meldt, dat te Winters
wijk varkens worden gekocht om in te zouten,
met het doel, het mogelijk te maken, althans
een deel van den grooten voorraad op te
ruimen. Mocht aan het einde der volgende
er plaatsen zijn waar geen
Een tegenvaller
In het vooruitzicht, dat het voor de
Hollandsche Jantjes te Harderwijk een ver
velende Paschen zou worden, nu zij wegens
het niet krijgen van verlof niet mochten
weggaan, kwam het vrouwelijk geslacht tot
hen, en zoo zag men in de Paaschdagen
menige teedere ontmoeting aan het station.
Doch eenige militairen hadden er iets anders
op bedacht. Door een sergeant was een groote
boottocht naar Amsterdam op touw gezet. De
impressario verspreidde circulaires met in-
teekenbiljetten en spoedig waren er een paar
honderd liefhebbers voor dit uitstapje te
vinden. Een motorboot uit Amsterdam, daar
voor gehuurd, kwam Zaterdagavond de haven
binnen en juist was men bezig aan ’t opladen
van den noodigen mondvoorraad en ettelijke
vaatjes bier, toen het militair gezag voor een
en ander een stokje stak, omdat znlk een
groote uittocht, al was het dan niet met den
trein, in strijd werd geacht met het verbod
van den Opperbevelhebber. Den kapitein van
de boot werd aangeraden, maar weer spoedig
heelemaal alleen terug te varen, daar het niet
zou g»an. Begrijpend, dat ’t. zelfs op Paschen,
met het militair gezag slecht eieren eten is,
koos hij dan ook maar, hoewel na veel
sputteren, het ruime sop. Alg. tl.
daarom zullen wij dit uur het 13de moeten
noemen. Rekenen wij maar alleen met de
geboorten en sterfgevallen, die zich aan geen
zomertijd storen, maar wel zullen maken dat
men bij den zomertijd den normalen tijd moet
handhaven. Hoe zullen bijv, de geboorten en
sterfgevallen te boeken zijn, die 30 April
’s avonds 11 uur (normalen tijd) en in het
tweede twaafde of 13de uur ’s nachts van
30 September, terwijl de klok stil staat, plaats
hebben? Volgens zomertijd op 1 Mei en 30
September, volgens normalen tijd op 30 April
en 1 October. Het wil ons derhalve toe
schijnen, dat men op de secretarieën van
gemeentehuizen, voor dergelijke gebeurtenissen
wel degelijk aan den normalen tijd zal moeten
vasthouden. Met de gemeentehuizen zullen er
tamelijk zeker, nog andere inrichtingen zijn,
die in hetzelfde geval verkeeren. Maar! daar
mede zullen wij twee tijden hebben, waarvan
natuurlijk slechts één, wettelijk kan zijn. En
zoo zullen zich allerwaarschijnlijkst andere
zwarigheden voordoen, die nu nog niet te
voorzien zijn, maar het raadzaam maken, de
zaak eerst goed te overwegen en het spreek
woord in toepassing te brengen: Bezint eer
gij begint.” A. V.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Met angstvallige zorg heeft de Regeering
er steeds voor gewaakt, dat de arbeiders in
de groote meelfabrieken niet werkloos be
hoefden te worden wegens stopzetten van het
maalbedrijf. Volgens de meening van bijna
alle deskundigen is het huidige tekort aan
tarwe en meel te wijten aan deze zorg, die
den invoer van tarw'e deed verkiezen boven
die van meel.
Toch hadden de groote meelfabrieken,
kapitaalkrachtige ondernemingen zijnde, die
tijdens den oorlog tijden van goede winsten
hebben meegemaakt, beter kunnen zorgen
voor hunne 840 arbeiders, dan thans de
Nederlandsche Bakkerij heeft te doen voor
c.a. 6000 bakkersgezellen, zijnde aanzienlijk
minder dan het vierde deel van het aantal
arbeiders in het broodbakkersbedrijf.
Een van de eerste bezwaren, die door de
laatste Ministers van L., H. en N. inzake
maatregelen in ’s lands belang te nemen ge
opperd werden, was steeds om de bedrijven zoo
weinig mogelijk te ontwrichten.
Een hoogst-ernstige strijd dreigt uit te
breken. Vele bakkers zullen niet in staat
zijn aan de eischen van den Minister te vol
doen en zullen tot ontslag van personeel en
dientengevolge door het verstoken zijn van
regeeringsmeel tot algeheele sluiting van hun
bedrijf moeten overgaan. De bakkersgezellen
dreigen met
slag van een
ziening van
ernstigste bedreigd.
Met den meest mogelijken klem dringt
daarom het Centraal Bestuur van den Neder-
landschen Bakkersbond er op aan, dat dit
dreigende gevaar binnen onze grenzen, ver
oorzaakt door de volmaakt willekeurige en op
geen enkelen wettelijken of gewettigden basis
berustenden maatregel van den Minister van
L., N. en H., worde voorkomen.
Het verzoekt daarvoor Uwe medewerking
en steun, het aan U hoogedelgestrenge over
latend daarvoor den vorm te kiezen, welke
U wenschelijk en in ’s lands belang acht.
Het Centraal Bestuur van den
Nederl. Bakkersbond.
G. SLAGT, Voorzitter.
G. J. BOKHORST, Secretaris.
Amsterdam, April 1916.
Mijneheeren,
Door den maatregel van Zijne Excellentie
den Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel om vanaf den 24sten April het bakken
van wit brood geheel te verbieden, met uit
zondering van het brood bestemd voor zieken,
wordt de Nederlandsche bakkerij zeer ernstig
getroffen.
De vervaardiging toch van het wit brood
en speciaal van het klein-en 1 oxebrood levert
den bakkers het grootste deel hunner bedrijfs
winst op, zoodat zij na 24 April, verstoken
zijnde van winst op deze broodsoort, een bij
zonder zwaren tijd tegemoet gaan.
Bovendien is Jiet te verwachten, dat de
verkrijgbaarstelling van het minder gaarne
gegeten bruinbrood het broodgebruik zal doen
dalen, evenals dit goed merkbaar was in de
laatste helft van het jaar 1914.
Zal dus door deze beide invloeden het be
staan der broodbakkers zeer ernstig worden
bezwaard, nog een tweede gevaar dreigt op
te treden door bovengenoemden maatregel.
De vervaardiging van uitsluitend één soort
brood vereischt veel minder arbeidskrachten
in de bakkerij dan in gewone tijden daarin
werkzaam zijn. Juist het bakken van het
klein- en luxe-brood vergt veel arbeid. Ten
gevolge dus van den maatregel van den
Minister van L., N. en H. zou dus ruim een
vierde gedeelte van het bakkerspersoneel buiten
werk komen. Reeds zijn in enkele groote
bakkerijen de arbeidscontracten opgezegd.
Bij eene bespreking, die door Minister
Posthuma Dinsdagmorgen aan eene Commissie
van bakkerspatroons was toegestaan, heeft de
Minister de bakkers bedreigd met onthouding
van regeeringsmeel, indien zij er toe zouden
overgaan personeel te ontslaan.
Naar aanleiding van bovenvermelde feiten
wendt zich het Centraal Bestuur van den
Nederlandschen Bakkersbond tot de Tweede
Kamer der Staten-Generaal om een krachtig
protest te doen hooren tegen dezen volstrekt
onwettigen dwangmaatregel, die een hoogst
ernstige inbreuk is op de rechten van den
werkgever.
Het verbod om personeel, dat in het bedrijf
overbodig is, te ontslaan beteekent eene nieuwe
phase in de Staatsbemoeiingen, waarvan zeer
zeker geen antecedent te vinden zal zijn.
Het Centraal Bestuur van den Ned. Bakkers
bond zal zeker de laatste zijn om het goed
te keuren, dat de noodlottige gevolgen van
de graan voorziening voor een groot deel van
het bakkerspersoneel werkloosheid en broods-
gebrek mee zouden brengen, doch ook kunnen
in geen geval de lasten, tengevolge eener min
gunstig verloOpen graanvoorziening, worden
gelegd op de schouders van de Nederlandsche
bakkerspatroons.
Temeer klemt dit, daar de broodbakkers
hier te lande voor het meerendeel bestaan uit
kleinere middenstanders, wier bedrijven reeds
jarenlang tot de minst bloeiende groep van
den middenstand moet worden gerekend.
fll
Naar wij uit Die Vhrmacher Woche lezen,
heeft de Duitsche Bondsraad besloten, dat van
1 Mei tot 30 September 1916, inpiaats van
den Middel-Europeeschen tijd, die door de
Rijkswet van 12 Mei 1893 als wettige tijd is
aangenomen, de gemiddelde zonnetijd van 30
lengtegraden, Oostelijk van Greenwich zal
gelden. Dit beteekent, dat over genoemd
tijdperk alle uurwerken een uur vooruit zijn te
zetten. Reeds 30 April 1916,des avonds 11
uur zal de nieuwe tijd intreden, om 30 Sept.
1916 weer te eindigen, door dien dag met
een uur te verlengen, zoodat 1 October 1916,
de Middelbare tijd weer maatgevend zal zijn.
Naar dit besluit blijven dus alle dagelijkscbe
gewoonten en bezigheden gelijk, bijv, het
uur van opstaan, het begin der werktijden,
het uur voor het middagmaal enz. Het hoofd
doel, hetwelk bij dit besluit heeft voorgezeten,
is gas- en petroleumbesparing, daar met het
invoeren van den zomertijd de dag een uur
wordt verlengd, d.w.z. het des avonds een
uur langer licht zal zijn. Voor het geheele
Rijk zal dit een besparing beteekenen die
millioenen Mark zou bedragen en voornamelijk
in dezen oorlogstijd van veel belang moet zijn.
Evenwel is de Deut. Uhrm. Zeitung over
den genpmen maatregel niet best te spreken.
Zij hoopt dat de Duitsche zomertijd zich niet
als een Duitsche dwaasheid zal ontpoppen en
zegt: Men overwege tot welke verwarringen
deze maatregel moet leiden en hoeveel gernak-
keiijker men hetzelfde doel had kunnen be
reiken door, zooals voor de meeste scholen in
Duitschland sedert tientallen jaren gebruikelijk
is, aan alle Staatsinstellingen, fabrieken en
bedrijven, de kantoor- en werkuren, gedurende
den zomer, eenvoudig een uur vroeger te
laten beginnen en eindigen, waarbij dan nog
een vervroeging van het sluitingsuur van
bier- en koffiehuizen enz. zou kunnen komen.
Dat met deze in elk geval zeer gewaagde
proef, sommige bewoners, bijv, die van bet
Westelijk grensgebied, anderhalf uur uit hun
astronomischen tijd worden gerukt, en spoedig
zal blijken of de bij deze proef opgedane
ervaringen van dien aard zijn, dat zij den
maatregel aanbevelen, om alle jaren herhaald
te worden.
Naar nu de N. R. Courant verneemt, hebben
de Nederlandsche spoorwegmaatschappijen,
onze Regeering voorgesteld, in navolging van
Duitschland, ook hier te lande een zooge-
naamden ^Zomertijd” in te voeren. De Maat
schappij van Nijverheid, het Gemeentebestuur
van Utrecht en misschien meer anderen, hebben
dit voorstel ondersteund en door het kamerlid,
den heer Van Doorn, werd een desbetreffende
vraag tot den Minister van Binnenlandsche
Zaken gericht.
Op deze vraag heeft, altijd volgens de
nieuwsbladen, de Minister geantwoord dat ,zeen
wetsontwerp tot vervroeging van den wetlelijk
vastgestelden tijd met één uur, gedurende den
aanstaanden zomer, het Departement van
nenlandsche Zaken heeft verlaten.”
Naar deze gegevens te oordeelen, schijnt
het dus zeer waarschijnlijk, dat het voorstel
wordt aangenomen en wij bij de vele tijd-
soorten die wij reeds kennen een nieuwe, ons
tot dusverre onbekenden tijd te verwachten
hebben, waarvan \wij bij ondervinding niets
weten. Van dezen tijd schijnt men zich over
het geheele land veel te beloven en het kan
niet ontkend worden, dat hij zijne voordeelen
zal hebben, maar of hij in de praktijk aan
de gedacbtenloos opgeschroefde verwachtingen
zal beantwoorden, zal hij zelf moeten leeren.
Zoo bijv, is het wel heel eenvoudig de klokken
een uur vooruit te zetten, maar daarmede
krijgen wij 29 April een dag van 23 uren
en missen wij een uur, het elfde, waarin
bijgevolg niets kan gebeuren, terwijl wij daar
entegen bij het sluiten van den zomertijd,
30 September, een dag van 25 uren zuilen
hebben, met een uur, het twaalfde, dat twee
maal zoo lang zal zijn als een gewoon uur
en waarin dan ook tweemaal zooveel kan
voorvallen. Bij den afloop van 30 April zal
men, zoodra de klok 11 uur wijst, haar op
12 uur moeten zetten en daarmede een kunst-
matigen middernacht scheppen,diegeen midder
nacht is. In den nacht, waarin 30 September
afloopt, zal men daarentegen om 12 uur de
klok een uur stil moeten houden, om 1 October
weer op streek te zijn, en met den normalen
tijd overeen te stemmen. Maar met de klok
stil te houden, staat de tijd nog niet stil en
van
Mocht
week blijken, dat
afzet gevonden kon worden tegen behoorlijke
prijzen, dan verzoekt het Bureau
Nederlandsch Landbouw-Comité
bericht.
Consenten tot uitvoer kunnen nog niet
gegeven worden, noch voor varkensvleesch,
noch voor scbapenvleesch.
Gevecht aan de grens.
Men meldt uit Vlissingen aan het Alg. H.:
Nadat in den nacht van Zondag op Maandag
velen door hevig schieten in hun slaap waren
gestoord en het springen der granaten goed
zichtbaar was, werd, na een vrij stillen
morgen, gistermiddag opnieuw een ongekend
hevig schieten waargenomen van bijzonder
langen duur. De schoten volgden elkaar bijna
zonder ophouden. Op den Boulevard zag men
zelfs bij dag lichtstralen.
Van O.-Terschelling wordt gemeld:
Met de landbouwwerkzaamheden vlot het
tot heden hier niet best. In plaats van droogte,
die in Maart goud waard is voor den landman,
kwam de regen niet van de lucht en zijn
opvolger in de reeks der maanden maakt den
bodem natter dan nat, zoodat de grondbe
werking vooral op de lage landen moest uit
gesteld worden en een periode van 14 dagen
droogte den bouwboer thans hoogst welkom
zal zijn. En de veehouder, die zijn niet al
te grooten hooivoorraad met den dag ziet
slinken, voedt al geen anderen wensch, dan
zijn tweelingbroeder, de landbouwer. Een
beetje droogte, een scheutje warmte, een mild
zonnetje en de grasvelden staan dra gereed
het vee op de stallen te gast te noodigen op
hun heerlijk groen en krachtig kruid.
x N. Harl.' Ct.
Gevolgen eener aanrijding.
Op den Amersfoortschen Straatweg bij
Naarden reed een wielrijder in vliegende vaart
achter een auto. Plotseling sloeg de auto een
zijweg in, waardoor de wielrijder tegen den
weg slingerde en het rijwiel geheel vernield
werd. Toen ontspon zich een heftige woorden
wisseling over schadevergoeding. Een vriend
van den wielrijder sprong, nadat de automobilist
reeds f 10 schadevergoeding had gegeven, op
de auto, greep het stuur en dwong tot stil
staan. Daarna werd de eigenaar gedwongen
nog f 25 schadevergoeding te geven en kon
na lang oponthoud eindelijk vertrekken.
Alg. H.
Sneek, 25 April. Wat te voorzien was,
wordt nu reeds voor goed bewaarheid onze
huismoeders, die op medisch advies wit brood
mogen laten halen bij den door hen opge
geven bakker, klagen reeds steen en been dat
ze zoo ver moeten loopen om ’t brood thuis
te krijgen. De broodkarren, die ’t niet
meer mogen slijten aan de deur der klanten,
zijn er echter veel minder aan toe. Ze mogen
alleen regeeringsbrood, koek en beschuit pre-
senteeren. Op ’t eerstgenoemde wordt 1 ct.
door de stumpers verdiend, op koek en beschuit
al niet veel meer.
’t Is daarom te rijmen dat voor dit soort
menschen Engelands roede meer treft dan
voor hen, die zich een eindje loopen moeten
getroosten, om daarvoor een voorrecht boven
vele anderen te genieten.
Sneek, 25 April. In de heden avond ge
houden jaarvergadering van de Zeilvereeniging
»Sueek” werd z. h. st. besloten, den grooten
zeilwedstrijd in Aug. a.s. als naar gewoonte
te houden.
Sneek, 25 April. De aanvoer van kievits
eieren overtrof heden dien van de vorige
week met een goeie 1000.
In ’t geheel werden bier aangevoerd vanaf
28 Maart tot en met heden ongeveer 40.000
eieren of 5000 ruim minder dan ’t vorig
jaar. De hoogste prijs was in 1915 80 ct.
Van dit jaar 30 ct. minder; de laagste
kwam in beide jaren vrijwel overeen, nl. 10
ct. De meeste eieren gingen naar Engeland,
Duitschland kreeg er maar weinige.
Ook in voorname hotels van ons eigen
land werden groote partijen afgezet.
Een gevaarlijk passagier.
Zaterdagavond ontving de commissaris van
politie te Haarlem de telegraphische mede-
deeling van den commandant van het kamp
te Waalsdorp, dat iemand uit Haarlem zich
verwijderd bad uit een der barakken voor
verdachte lijders aan nekkramp. De man werd
daarop door de Haarlemsche politie opgespoord
Bolswardsclie Courant
b|
I
I
p
