Bolsward en Wonseradeel.
I
Nieuws- en Advertentieblad
I
f
No. 44.
Verscüïjnt Donderdags en Zondags.
1916.
ööste Jaargang.
I
I
I
Het Militair beleid.
p
I
li
Donderdag 1 Juni.
I
I
VOOR
BINNENLAND.
I
*1
pi
r
BolsvarcLsche Courant
3 maanden.
de land-
it
O
t
i
i
A
r
B
B
r
r
i
aan.
waren
I.
a
t
k
il
;n
il-
ie
n-
)k
ir-
in
et
ig
t.
ar
•t,
)U
is
¥-
er
5D
0.
Q-
m
in
in
3t
al
sr
ie
re
Ie
le
te
’l
rd
ar
en
pr
et
de
o-
;r-
ds
en
jr-
sh
sn
es
ie
ar
in
a
I-
is
ie
n
n
a
jr
n
o
i eventueele mobili-
moeten geschieden,
van den geneeskun-
de militie aan
een vergelijkend
van de bestaande
met rappelstooten. In de pauze is de stand
Horemans 326, Wiemers 179, respectievelijk
in 27 en 26 beurten.
In het 2e gedeelte hebben wij meer kunnen
genieten de spelers kwamen in betere conditie
en het biljart kwam door de inmiddels aan
gebrachte .verwarming in beteren toestand.
Wiemers schijnt echter niet in conditie te
zijn, miste eenige eenvoudige trekstooten en
als Horemans een keurig gespeelde serie van
61 maakt is de stand: Horemans 441,
Wiemers 291, welke stand met eenige kleine
serietjes van beide verhoogd wordt tot 482
tegen 324. Daarna komt Horemans in actie.
Een prachtig mooi gespeelde serie van 134,
waarin tal van massé’s en rappelstooten,
brachten de aanwezige biljartliefbebbers in
verrukking. De partij was met die serie ge
ëindigd met den stand: Horemans 616 in 41
beurten, gemiddeld 15, hoogste serie 134
Wiemers 324 in 40 beurten, gemiddeld 8.1
Horemans bracht daarna het publiek nog in
extase door als toegift eenige prachtige massé’s
en piqué’s te maken, die ten volle lieten zien
wat onze Belg kan presteeren.
Het was een goed geslaagde avond, waar
vooral door biljartliefbebbers veel was genoten.
N. Harl. Ct.
Droevig ongeval.
Zaterdagmorgen, bij triestig weer, is te
Roermond de droevig omgekomen landweer
man uit Vlodrop begraven.
De Tijd vermeldt de toedracht van het
ongeluk als volgt:
Een paar mannen, onder wie de overledene,
waren doende in het wachtlokaal beneden
een ander soldaat was op den zolder daar
boven bezig zijn geweer te poetsen. Hij hield
dit met den loop naar beneden gericht.
De soldaat schijnt wat tegen de voor
schriften. is zijn geweer niet ontladen te
hebben. Althans, plotseling knalt een schot
en een der beneden werkende mannen wordt
in de volle borst getroffen...
Men trachtte hem nog naar buiten te lei
den, wijl hij zulks verzocht, maar ’t was te
laat, bij zakte dood in de armen zijner kame
raden. De overledene was afkomstig uit
Vlodrop, en
worden. De soldaat, die de onvrijwillige
zaak van dit droevig ongeluk is, moet
Posterholt afkomstig zijn. De overledene
vader van twee
verwacht wordt,
wanhopig.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgen*
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
I
I
I
overledene
zou met Juli naar huis gezonden
oor-
van
was
kinderen, terwijl een derde
De onvrijwillige dader is
I
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per
Franco per post 50 Cents,
afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar 5 Cent.
daan wat zij doen moesten. Zij hadden de
lichting 1916 van
stormlichting 1915 moeten laten voorgaan.
Dit deden zij niet I Thans is reeds toegestaan
dat eventueel met Augustus de lichting 1917
zal kunnen worden opgeroepen. Natuurlijk
geschiedt dat ook niet. De Kamer wordt aan
het lijntje gehouden en het werkelijke doel
van de landstorm-oproepingen is niet anders
dan versterking van de weermacht en niet
in de eerste plaats verlichting van den druk
die op de anderen rust.
Het is een dwaasheid dat thans meer
troepen op de been zullen zijn dan in Augustus
1914 en dat is door de landstorm-uitbreiding
voortdurend het geval geweest.
Het is te hopen, dat de Kamer zich dit
maal niet bij den neus zal laten nemen, ge
lijk verleden jaar is geschied. De Kamer zal
goeddoen precies te bepalen in welke volg
orde de oproepingen zullen plaats hebben,
opdat daarmede niet zóó dwaas kan worden
omgespongen als in het afgeloopen jaar het
geval was.
Inderdaad eischt het optreden der militaire
autoriteiten zeer ernstig toezicht. Het doe-
maar-raak systeem dat daar gevolgd wordt
leidt tot verwaarloozing van tal van groote
belangen, die zeer goed behartigd konden
worden, zonder dat er aan de weermacht van
het leger iets werd te kort gedaan.
’t Is een warm werkje voor Minister Bos
boom geweest, maar dat kan geen kwaad.
Integendeelhet is altijd nog te hopen dat
in de duizenden gebreken die zich geregeld
openbaren, zal voorzien worden. Dat moet en
dan kan het, mits het dan goede wil niet
ontbreekt.
En omtrent dit laatste zijn wij heusch niet
zoo zeker als wel gewenscht is in de huidige
tijdsomstapdigheden. Oostergo.
Sneek, 29 Mei. In de jongste raadszitting
wou de heer Bakker van den Voorzitter weten,
wanneer er haast een voordracht kwam voor
hoofd van school 3.
Spreker herinnerde den Voorzitter er aan,
dat de termijn van 6 maanden, die in Juli
a.s. was verstreken, de Rijkssubsidie deed ver
loren gaan.
De Voorzitter antwoordde den heer B. dat
de raadsleden ter gelegener tijd zouden komen
te weten, hoe ’t met de zaak staat. Daarop
vroeg de heer Blok, wat men onder z/ter
gelegener tijd” moest verstaanwaarop de
Burgemeester antwoordde, dat hij alleen in
een besloten vergadering meer wou zeggen.
Al zoo geschiedde.
Uit zoo’n besloten vergadering mag natuur
lijk niet worden geklapt. Wij wagen toch
uit dat #Comité-generaal” de gevolgtrekking
te maken, dat de heeren
examen de beste oplossing
kwestie hebben gevonden.
Sneek, 29 Mei. Welk een zorg hadden
we vóór Zaterdag, dat de bakkers hun
klanten op den laatsten dag der vorige week
niet voldoende van ’t brood der brooden
konden voorzien. Al gingen gansche huis
houdingen er vaak met een twintigtal brooden
op af, ’t eindbesluit bij vele brood voorzieners
was toch, dat dezen vóór middernacht met
een niet onbelangrijke hoeveelheid bollen
bleven zitten.
We zijn er echter van overtuigd, dat de
troebele tijden onze bakkers wel zoo vinding
rijk hebben gemaakt om’t bewuste overschot,
zonder dat een haan er naar kraait en met
luttele scha, aan den man te brengen.
Intusschen zullen de leveranciers zich niet
hebben te beklagen, over de eerste witte
brood proef.
Of de vrees, die onze bakkers thans
koesteren, dal ’t bruinbrood eten nu wel iets
te wenschen zal laten, gegrond is, moet
natuurlijk nog blijken.
De extra verdiensten van den Zaterdag
zullen echter vrijzeker wel weer goed maken,
wat men van Maandag tot en met Vrijdag
tekort komt.
Maaiers en hooiers.
Bij de Waag te Sneek boden zich heden
ongeveer een honderdtal maaiers en hooiers
De loonen welke wérden aangeboden
in verband met de tijdsomstandigheden
hoog n.l. ongeveer f 30 per week boven de
kost. N. Sn. Ct.
Door het verkeerd manoeuvreeren met
het stuur geraakten Zondagmiddag 2 jongens
met een rijwiel in het Hoogend te Sneek
te water.
De heer L. Bakker Dzn. die, in zijn huis
kamer gezeten, het ongeval bemerkte, sprong
direct geheel gekleed te water en had het
geluk beide knapen te redden. D. N.
Van uit Leeuwarden zijn ruim 2000
stuks melk- en fokvee verzonden naar Duitsch-
land. Thans is de uitvoer van melkvee ver
boden en mogen alleen drachtige koeien worden
vervoerd.
In het district Franeker zijn de can-
didaten voor de drie rechtsche groepen de
heeren W. Fransen Jr. te Leeuwarden, D.
Okma te Leeuwarden, F. Terpstra te Hitzum,
B. Anema, lid van den gemeenteraad van
Barradeel en J. L., Oosterhoff, burgemeester
van Westdongeradeel te Ternaard.
Op de paardenmarkt te Oosterwierum
werden hooge prijzen besteed, die tot over
de f 1000 opliepen. De prijs van de werk
paarden is verdubbeld.
Zaterdagavond heerschte er suikergebrek
in Harlingen. Verschillende winkels konden
niet of slechts gedeeltelijk aan de aanvragen
voldoen, terwijl andere winkeliers eerst dan
suiker aan de klanten verkochten indien voor
een voldoend bedrag aan andere waar gekocht
was. N. Harl. Ct.
Op initiatief van eenige caféhouders had
Zaterdagavond in de Beurs te Harlingen de
biljartmatch plaats tusschen den Belgischen
professeur Horemans en den amateur
J. Wiemers.
Gespeeld werden 600 caramboles cadre
45 c.M. op een matchbiljart, hiertoe bereid
willig afgestaan door de bekende biljartfabriek
van De Schepper te Groningen. Jammer dat
de verwarming niet was aangebracht, zoodat
reeds bij den afstoot door Horemans geklaagd
werd over het onvoldoende loopen en het
slechte werken der banden. Het begin was
dan ook zeer slechtHoremans noch Wiemers
maakten iets van beteekenis, totdat eindelijk
Horemans een mooi gespeeld serietje met
eenige mooie rappelstooten, van 26 maakt,
waarop Wiemers antwoordt met een keurig
gespeelde 24. Het blijft echter sukkelen.
Eindelijk brengt Horemans een snel gespeelde jaar
serie van 60, alles klein spel. De groote kracht
zit voornamelijk bij Horemans in kort spel
Laten we onze bollenhistorie besluiten
met de mededeeling dat men Zaterdag
allerminst op een buitenkansje had gerekend.
Van Leeuwarden en vele andere plaatsen
kwamen tal van reizigers, wien ’t witbrood
eten haast was vergeten, even hier uitstappen,
om kort daarna met vaak in ’t oog loopende
pakketten verboden waar”huiswaartstekeeren.
Wonseradeel, 30 Mei. Nu krachtens de
leerplichtwet, als geen speciale vergunning is
verkregen, voor den landarbeid geen gebruik
mag worden gemaakt van schoolkinderen, en
meer ouderen liever een betrekking zoeken
of gaan dienen, dan op ’t land te werken,
hebben de boeren er groote moeite mee om
de vlaswiederij gedaan te krijgen. Geheele
koppels opgeschoten jongens en meisjes arri-
veeren per tram en per voet te Witmarsum,
Arum en Pingjum, om aldaar te werken.
De Kimswerder boeren zijn niet van dezen
arbeid gediend. Ze keuren dien koppelarbeid
af en laten eiken arbeider met 2 a 3 kinderen
het vlas wieden.
Wonseradeel, 29 Mei. Ook op de openbare
scholen in onze dorpen zijn de schooluren,
na vier weken van proef op de nieuwe tijd-
regeling, maar’ weder op den vroegere'n tijd
gesteld. De bijzondere scholen hebben zulks
2 h 3 weken geleden gedaan. De aanvang
der godsdienstoefeningen in de kerken is in
vele dorpen een half uur versteld.
Hepk. Nieuwsbl.
Makkum. Voor het cand. examen in de
rechten slaagde te Leiden de heer B. v. d. Burg,
alhier.
v. Fr.
Nadat de Tweede Kamer zich geruimen
tijd heeft kunnen bezighouden met het bescha
vingswerk der sociale wetgeving, is zij er
thans weer toe gedoemd om aan militaire
aangelegenheden haar aandacht te wijden. Om
te beginnen aan: de discussies over den toe
stand van het gemobiliseerde leger, waarover
vele harde noten te kraken vallen. Het debat
bad plaats naar aanleiding van het nieuwe
mobilisatie-crediet en het was dus een her
haling van de beide vorige keeren. Wie mocht
denken, dat die vroegere discussies met haar
eindelooze litanie van klachten er toe geleid
zouden hebben, dat verbetering was aange
bracht van de vele fouten en gebreken, die
geconstateerd werden, is deerlijk bedrogen
uitgekomen. Het aantal klachten is eer toe-
dan afgenomen. Ditmaal was bet vóóral de
geneeskundige dienst, die het onderwerp der
besprekingen uitmaakte. Het moet dan ook
meer dan bar zijn zooals het er bij dien dienst
toe gaat. En het ergerlijkste is dat de militaire
autoriteiten het trachten te vergoelijken. Met
een stalen gezicht wordt beweerd, dat de genees
kundige dienst eigenlijk niet berekend is op
een toestand zooals thans door de mibilisatie
is ontstaan. M.a.w., bij den opzet van het
plan volgens hetwelk een
satie van het leger zou
heeft men de organisatie
digen dienst eenvoudig vergeten.
En dan nog bovendien dit: bijna twee jaar
is het leger gemobiliseerd; al bestond er in
1914 niets van een behoorlijken geneeskun
digen dienst, dan had deze in twee jaar tijde
schitterend in orde gebracht kunnen zijn. Op
geld werd niet gezien en de arbeidskracht is
voor het grijpen. Wel houdt het legerbestuur
zich bezig met de meest ondergeschikte détails
van het uniform, wel wijzigt zich om de paar
maanden de snit van de jas en de vorm van
de pet, maar onder al die aandoenlijke zorg
voor het uiterlijk wordt de man ten slotte
geheel vergeten.
De discussies over deze aangelegenheid
zullen nog wel een dagje aanhouden.
Hoogst merkwaardig is ook weer de wijze
waarop de verloven worden hersteld. Geen
uur langer zouden deze geschorst blijven dan
strikt noodzakelijk was. Nu wordt op 12
Mei aangekondigd dat zij op 1 Juni weer
ingaan. Verstrijkt 1 Juni de termijn binnen
welke het gevaar voor ons land acuter heette
te zijn. Waarom moest tegelijkertijd een geheel
nieuwe verlovenregeling worden ingesteld, die
naast wijzigingen die geen nut hebben, ook
weer nieuwe ontevredenheid zaaide. Men had
toch waarlijk aan het departement van oorlog
zijn tijd en zijn schamele portie regeerkunst
wel eens kunnen benutten om den genees
kundigen dienst te verbeteren in plaats van
te zitten prutsen aan een verlofregeling.
Op het repertoire zijn weer eenige militaire
ontwerpen geplaatst, die nog heel wat stof
zullen opjagen.
Allereerst is er de wijziging van de nadere
aanvulling van de landstormwet, waarvan het
de bedoeling is, ook nadat alle landweerplich-
tigen naar huis zijn, voort 'te gaan met de
oproeping der landstormmannen ten einde de
oudere militie-plichtigen naar huis te kunnen
zenden. Hier schuilt een addertje onder het
gras dat niet aan de aandacht mag ontsnappen.
De bedoeling van de uitbreiding van den
landstorm, verleden jaar goedgekeurd, was
om jongeren de plaats te doen innemen van
ouderen. Ten slotte zouden dan onder de
wapenen blijven de militie en de landstorm
voor zooveel deze noodig was om de land
weer te vervangen.
De militaire autoriteiten hebben niet ge-
i
Veevoeder.
In verband met de mogelijkheid, dat de
geregelde aan voer van veevoederprijzen in den
loop van het jaar ernstige moeilijkheden zal
blijven opleveren, wordt den landbouwers
aanbevolen dit jaar op ruime schaal herfst-
voedergewassen, als stoppelknollen, spurrie,
enz. te verbouwen en zich het daarvoor be-
noodigde zaad tijdig te verzekeren.
Zij, die zaad van stoppelknollen of spurrie
niet tegen redelijke prijzen bij hun gewonen
leverancier kunnen bekomen, kunnen vóór
15 Juni 1916 daarvan kennis geven aan de
Directie van den Landbouw te ’s-Gravenhage,
onder opgave van de verlangde hoeveelheid
zaad. (St.ctJ
Kostelooze melk van ons vee.
Donderdag kwamen ongeveer 500 koeien
over Oldenzaal te Bentheim aan, waarvan vele
in zoo’n ongunstige conditie verkeerden, dat
ze onmiddellijk moesten worden afgemaakt.
De andere koeien werden alle uitgeladen om
gedurende een paar dagen in de weilanden
weer wat op dreef te komen, om het verdere
transport te kunnen doormaken. Zoolang deze
dieren te Bentheim vertoeven, gaat de stads
omroeper twee keer per dag den volke kond
doen, dat onder toezicht de koeien kosteloos
gemolken mogen worden.
Van proletariër tot millionnair.
Bij een ingezetene van Oldenzaal werd een
zilverbon in betaling ontvangen, waarop aan
de achterzijde de volgende dichterlijke ont
boezeming te lezen staat
Van huis uit proletariër,
Van armoe vegetariër,
Bij ’t smokkelen solidair;
Dat maakte mij millionnair.
Daaronder stonden de initialen van een
ingezetene uit de gemeente Losser, die dit
r voor ’t eerst voorkomt op de lijst van
loogst aangeslagenen in Overijsel.
Alg. H*
i I
