ONTDEKT.
DIENST DER TRAMMEN. (Zomerdienst.)
Aangevangen 1 MEI 1916
(Plaatselijke Tjjd.)
SNEEK BOLSWARD HARLINGEN.
7.20
7.26
7.38
7.50
7.55
8.32
8.47
8.50
9.—
9.12
GEMENGD NIEUWS.
I
Ws?
ARUM FRANEKER LEEUWARDEN.
LEEUWARDEN-FRANEKER ARUM.
HARLINGEN BOLSWARD-SNEEK.
MAKKUM—HARKEZIJL.
4.10,
7.25.
Van 15 Mei tot 15 Sept.
v
1.—
a.
a.
i
4
al zijn krachten,
Stoomdruk Firm» B. Cuperus Az. Bolsward,
Harlingen
Kimswerd
Arum
Witmarsum
Bolsward
Nijland
IJsbrechtum
Sneek
a.
v.
7.35
7.47
7.59
8.05
11.08
11.38
12.29
11.29
12.20
12.50
11.15
11 21
11.33
11.45
1.41
2.11
3.02
1.15
2.06
2.11*
2.41*
3 45*
4.15*
4.19
5.10
4.10
5.01
5.31
5.34
6.04
6.05
6.56
7.09
8.—
8.30
9.15
9.45
10.36
5 45*
5.51*
6.03*
6.15*
6.26*
7.01*
7.16*
7.18*
7.28*
7.39*
5.08
5.19
7.45
7.51
8.03
8.15
8.22
8.57
9.12
9.15
9.25
9.36
8.55
9.05
9.30
zou
het
a.
v.
12.15
12.21
12.33
12.45
1.22
1.37
1.39
1.49
o
Zij
een
4.08
-4.14
4.26
4.38
4.40
5.15
5.30
5.34
5.44
5.55
V.
a.
v.
2.20*
2.26*’
2.38*
2.50*
3.26*
3 41*
3.44*
3.54*
4.05*
1.35
1.41
1.53
2.05
N
o
B
a.
50
co
B_
8.34
9.25
9.30
10.—
Arum
Franeker
Leeuwarden V.P.
6.40J
7.10f
7.14*
8.05*
7.20*
7.50*
8.—
8.51
lijden, wat een
zedelijke smart!
mocht
zoo
ver
bet leven er nog
niet stierf
was
9.38
9 50
10.—
10.10
10.25
10.15* 1L—
10.27* 11.12 12 42
10.39* 11.24 12.54
10.45* 11.30
glas dat
en wachtte
8.25* 9.45
8.31* 9.51
8.43* 10.03
8’55* 10.15
10.50
11.05
11.08
11.18
11.30
- 7.20
-7.32
7.42
7.48
8.03
8.40
8.52
9.04
9.10
en zij kreeg
een looper
de Monsens.
klopten, maar
10.12
10.48
11.
11.12
PÏi
Sg
ts
Harkezijl v. 6.15* 8.30 10.50*
Wons
Makkum
geteekende trammen loopen Zondags niet en met een t geteekende alleen Vrijdags,
6.49* 8.04
7.—* 8.15
5.29 7.10* 8.25
7.20* 8.32
7.35* 8.47
8-10* 9 22
8.20*
8.32* 9.34
8.44* 9.46
8.50* 9.52
toen de toekomst tegenzag, begreep aanstonds
boe dit zoo verrassende gerucht mij allicht
uit mijn volslagen zenuwdepressie kon doen
opleven. Als ’t eens waar wasOnze Pers
was dan althans verzekerd. Maar natuurlijk,
ik hoorde er verder niets van, het was niets
dan een loos verzinsel geweest, en wat ik
uit Groen’s nalatenschap ontving, bestond in
het bronzen beeldje van het paard met de
slang, door enkele vrienden aan Groen ver
eerd op zijn 70n geboortedag. Natuurlijk bad
ik niets verwacht. Alleen deed het mij leed,
dat ik destijds zoovele vragers voor allerlei
belangen, die op het valsche gerucht afgingen,
moest teleurstellen. Het looze gerucht ging
toch in breeden kring uit, dat ik door dit
legaat een rijk man geworden was en dus
Groen in mildheid wel evenaren zou, terwijl,
omgekeerd, niet alleen voor De Standaard,
maar ook als particulier de strijd om de
existentie mij bang te over bleef.”
Het Vad. merkt hierbij op:
Gelukkig is dit laatste voor dr. Kuyper
ten goede gekeerd. Zijn naam kwam althans
eenige jaren voor op de lijst van hoogstaan
geslagenen in de Rijks-directe belastingen
(verkiesbaren voor de Eerste Kamer).
5.10
5.22
5.32
5.47
6.25
6.28
6.40
6.52
6.58
8.50
9.20
9.25
10.16
5.56
6.47*
7.16*
HARKEZIJL—MAKKUM.
1.20 5.56*
6.25* 8 40 11.-* 1.30 6.06*
a. 6.50* 9.05 11.25* 1.55 6.31*
Bijna millionair!
In zijn //Nadere toelichting” vertelt dr.
Kuyper, dat bij zich in 1876 eenigen tijd
millionair heeft gewaand
,/Toen ik in het voorjaar van 1876, waarin
Groen van Prinsterer ten grave werd uitge
dragen, in diepe neuralgische inzinking ge
heel terneder geslagen in Zwitserland omdoolde
ontmoette ik bij verrassing te Aigle den heer
Walkert Ameshoff. Zoodra deze me zag, liep
hij op me toe en zei: //Heb je’t al gehoord:
Groen’s testament is gelezen, en aan u is een
millioen vermaakt; zoo ik hoor, voor publieke
aangelegenheden. Vooral ook voor de Pers.”
Wie toen, gelijk de heer Walkert Ameshoff
doorzag met wat blik der wanhoop ik juist
8neek
I l.'-brechtum
Nij land
Bolsward
Witmarsum
Arum
Kimswerd
Harlingen
Van 1 tot 15 Mei en van 15 Sept, tot 1 Oct. alléén Vrijdags, van Bolsward: v.m. 3.10, te Leeuwarden 6.13.
Van 15 Mei tot 15 Sept. 4.10, 7.25.
Vrijdags van Leeuwarden n.m. 1.45, te Bolsward 4.35.
0Q
ao
3
a
o
N
12.30
12.30 2.24*
12.41 2.35*
12.51 245*
12.55
1.10 3.—*
ï:Éo3-35*
2.02 3.47*
2.14 3.59*
2.20 4.05*
in de wat buitenaf liggende woningen. Maar
dan moet de Duitscher ook bloeden voor de
risico, die de tusschen persoon eventueel kan
lijden als hij gesnapt wordt. Voor de brooden,
die in den winkel 52 a 60 cent kosten, laat
men hem vlot 2,70 a 3,20 Mark betalen,
zoodat men bij een Markenkoers van 45 een
zoet winstje op één brood maakt van 70 h
84 cent.
Een paard in de kamer.
Te Barneveld is een voor een kar bespan
nen paard op hol geslagen en met zooveel
kracht tegen de woning van een alleen wonende,
bejaarde weduwe geloopen, dat het dier, glas
ruiten en vensters versplinterend, tot midden
in het woonvertrek sprong, waarin het de
kachel enz. totaal vernielde.
De bewoonster, die juist thuis was, was
zoo geschrokken, dat aanstonds geneeskundige
hulp voor haar moest worden ingeroepen.
N. v. d. D.
Een opzienbarend, vervoer.
Gisteren had te Leiden het vervoer van
36 runderen en het tusschen den datum van
koop en verkoop en dien van gerechtelijke
aanbieding geboren kalf, vergezeld door den
deurwaarder J. 0. G. ’s Gravendijk, veel
bekijks.
Ten verzoeke an den verkooper, den heer
Jan van den Berg, landbouwer te Benthuizen,
waren deze beesten aan den kooper, den heer
Th. M. W. Bergers, Korte-Mare te Leiden,
die weigerde te ontvangen, gerechtelijk aan
geboden.
Reden tot die weigering schijnt te zijn,
naar het L. Dbld. meldt, dat de uitvoer
sedert den koop verboden is. De kooper had
kort geleden tegen zeer hooge prijzen in de
omstreken van Leiden bij verschillende boeren
een groot aantal koeien opgekocht, ten einde
die door een export firma met een aardige
winst in Duitschland te verkoopen. Toen de
consenten tot uitvoer waren ingetrokken,
kwamen de opkoopers te Leiden in nood.
Niet in staat al de gekochte runderen te
ontvangen, weigerden zij met de bewering, dat
zij daartoe eerst verplicht zouden zijn, wanneer
de uitvoer weer zal worden toegestaan. De
verkooper wenscht, waar groote winsten zijn
gemaakt, daarin niet te berusten en eischt
betaling van de koopsom.
Ten einde die in rechten te kunnen eischen.
voldoet hij aan zijn verplichting door de 36
koeien met kalf in optocht voor des koopers
deur te brengen, waarna de deurwaarder
zijn exploit aan dien kooper uitbracht.
Daar verschillende andere verkoopers, die
tegen de proceskosten opzien, zich met een
kleine vergoeding lieten afschepen, wordt
deze procedure in den veehandel met belang
stelling gevolgd.
Dure jams.
Fabrikanten van jams krijgen het te kwaad
met de prijzen der vruchten. Zoo brengen de
bessen, die vroeger jaren voor 1314 ets.
per K.G. gingen, thans 2 maal zoo veel op.
Als niet, zoo lezen we voordat over 14 dagen
de groote oogst der bessen begint, een ge
deelte van het fruit ter beschikking van het
binnenland zal worden gesteld, tegen lagere
prijzen, zullen verschillende voedingsartikelen,
als bessensap, jams, dezen winter zeer duur
worden.
Leeuwarden V.P.
Franeker a'
Arum
Smokkelen.
Men schrijft uit Limburg aan het Hbld.:
Sedert het wittebrood-bakken weder alge
meen is toegestaan, heeft bij de Duitsche
naburen het idéé post gevat, dat dit witte
brood nu ook uitgevoerd mag worden. Althans
zij houden zich zoo. In clubjes van vijf tot
twaalf zwermen ze soms reeds in den vroegen
ochtend, door de dorpen, om er een groote
mik van een pond of acht machtig te worden.
Daar de winkeliers wat bevreesd zijn, om in
het publiek aan vreemdelingen te verkoopen,
doen gewoonlijk de dorpsjongens dienst als
tusschenpersoon. Dezen geven het geld aan
den bakker, nemen het brood aan en leveren
het aan de deur af aan de wachtende Duit-
schers. Als het wat druk loopt, lijkt het
soms of in de dorpsstraten een bende zigeuners
aan het werk is met haar geheimzinnige
handelsbewegingen en bedelpartijen.
Maar ook buiten de kom van de dorpen
kunnen de Duitschers hun trek in wittebrood
bevredigen. Niemand vindt het vreemd, als
arbeiderskinderen met een of twee achtponds-
mikken naar huis zeulen. En zoo kan de
smokkelwaar gemakkelijk ondergebracht worden
6.20
7.11
7.13.
7.43
Makkum v. 5.20 7.30* 9 50» 12 40 4.30* 8.15
Wons 5.45 7.55* 10.15* 1.05 4.55* 8.40
Harkezijl a. 5.55 8.05* 10.25* 1.15 5.05* 8.50
Dp met een
5.36
5.51
4.40 6’26
4.52 6.38
5.04 6.50
5.10 6.56
Arum, 7 Juli. Gisteren, Vrijdagmiddag,
reed de landbouwer B. naar het land, om te
gaan melken. Het paard schrok van ’n paar
kinders, die onverwachts uit de bermen te
voorschijn kwamen, en sprong een weinig ter
zijde. B., misschien bevreesd voor erger,
sprong van den wagen en liet daarbij de
teugels los. De melkster, eene ongeveer 50-
jarige vrouw, volgde zijn voorbeeld, met het
noodlottig gevolg, dat zij een der wielen over
het hoofd kreeg en bijna onmiddellijk dood
was. Een eind verder bleef het paard op het
who” roepen van iemand, tamelijk rustig staan.
T Geval wekt hier veel deelneming.
Sneek, 7 Juli. Onze Raad vergaderde
gisterenavond naar aanleiding van een paar
adressen die niet konden blijven liggen, n.l.
van de afdeeling //Sneek” van den „Christe-
lijken Bond van Gemeentewerklieden” en van
de //Vereenigde Gasbewerkers,” welker beide
adressen 't verzoek inhielden, om den ver
leenden duurtetoeslag f 1.per week en voor
elk kind 20. ct. meer tot den 14-jarigen
leeftijd te verhoogen.
De betrokken Commissies hadden B. en W.
geadviseerd van 2 Juli af den duurtetoeslag
te bepalen op f 2.per week en 40 ct. voor
elk kind.
B. en W. hadden geen bezwaar in het
voorstel van deze Commissie te treden en
stelden daarom den Raad voor, in den ver
dubbelden toeslag te bewilligen. Het raadslid,
de heer Rijpma, had op ’t voorstel het vol
gend amendement ingediend: f 1.75 per week
en 60 ct. meer per week voor elk kind.
’t Voorstel van B. en Wom den toeslag
niet meer te verleenen, als een inkomen van
f 17.was overschreden, handhaafde ook de
beer R. in zijn amendement.
Een zeer drukke discussie, die een uur
duurde, werd over deze beide voorstellen
gevoerd.
Bij de stemming er over werd het amen
dement met 8 tegen 6 verworpen en’t advies
van het D. B. z. h. st. daarna aangenomen.
Sneek, 7 Juli. In het geheel is hier van
Regeeringswege aangevoerd 3700 K.G. rijst
van uitstekende kwaliteit.
Naar men ons meedeelt, moet deze rijst
door de winkeliers verkocht worden voor 16
a 17 ct. Wie zich dus vanavond de moeite
getroost een kilo van ’t Waaggebouw te halen,
verdient er een cent of twaalf mee.
Sneek, 7 Juli. We hebben de Regeerings-
rijst, maar bij die vreugdetijding een
teleurstelling op den koop toe: Houders van
geldige broodkaarten alleen kunnen op vertoon
van hun kaart beden Vrijdag van 69 nam.
en Zaterdag, des morgens van 10 12 vm.
aan het Waaggebouw 1 K.G. rijst halen tegen
den prijs van 20 ct. Wie dus geen hulp in
de huishouding er op nahoudt, mag zelf de
reis naar bet midden der stad maken, om
eenige centen uit te halen. Een geheel andere
regeling dus als in vele andere plaatsen, waar
de verkoop in handen van den winkelier is.
Sneek. 7 Juli. Staking begint hier aan
stekelijk te werken.
De 5 knechts van de firma Douma, wagen-
makerij en stoomzagerij, Oude Koemarkt, die
j.l. Vrijdag het werk neerlegden, hebben nog
geenszins ’t voornemen, den arbeid te her
vatten. De luitjes vragen meer loon, en hoewel
de chef al eenigszins in de verhooging is
tegemoet gekomen, schijnt de bereidwilligheid
van dezen nog alles behalve te kloppen met
den gestelden eisch.
Ook een staking.
Joure. Tot heden was het stévaste gewoonte,
dat voor een begrafenis de torenklok geluid
werd door 10 /verpleegden” uit het Armen
huis. Daarvoor werd dan f 1,50 uitbetaald
dus 15 cent voor ieder, ’t Luiden duurt
van een kwartier tot hoogstens een half uur.
De vorige week was de hulp der «tien man
nen” weer noodig maar... ze bedankten voor
de eer. Een daalder was hun in de tegen-
woordige tijdsomstandigheden te weinig. Zoo
geredelijk werd dat echter door alle betrokken
partijen maar niet toegestemd en ingezien.
Men redde zich wel buiten de stakers en zal
ze waarschijnlijk heelemaal niet meer noodig
hebben daar er moeite wordt gedaan een 10
a 12-tal andere mannen //buiten ’t huis om”,
voor het luiden aan te stellen en deze poging
wordt tot dusver met goeden uitslag bekroond.
J ouster Ct.
v. 5.16
5.16
5.28
a. 5.40
v. 5.41
6.19
a’ 6.34
v.
6.44
a. 6.56
j een seconde de werking
den wijn hij herinnerde zich plotseling
vroolijk diner, waarop hij bij de familie
was en maakte van dit
om zich op te richten en
den sleutel te grijpen.
Maar hij moest eerst weer op zijn dekens
uitrusten, wanneer er nu maar niet iemand
kwam! O, als hij maar rustig kon blijven
liggen waar hij nu lag. Reeds de gedachte
aan hetgeen hij nog doen moest, maakte hem
al duizelig.
Maar tegelijk spoorde de angst hem aan,
te doen wat hij kon. In zijn zweet badend,
gelukte het hem eindelijk zich weer naar zijn
koffer te sleepen, waarnaast hij weer voor een
oogenblik neerzonk.
Daarop spande hij al zijn krachten in,
opende den koffer en greep er in met zijn
rechterhand, terwijl hij zich met de linkerhand
steunde.
Hij haalde een pakket bankbiljetten te
voorschijn, die hij een oogenblik werktuigelijk
begon te tellenmaar spoedig gaf hij het op,
daartoe was het nu de tijd niet, en wat gaf
het hem, wanneer hij nu het bedrag wist?
Met het pakket in de hand, bleef hij een
oogenblik zitten en steunde zwaar. Een her
innering aan al den angst, dien hij gehad had,
toen hij uit de toonbanklade een bankbiljet
genomen had ging door zijn hoofd. Vooral
de eerste maal, in den drukken vischtijd, toen
de winkel eenige maanden lang den ganschen
dag vol menschen was, die de zakken vol
geld hadden.
Hij herinnerde zich de moeite, die hij zich
in den beginne gegeven had om de biljetten
op zijn kamertje te verbergen, het ging toch
niet aan, ze naar de spaarbank te brengen
dan had toch de een of ander gauw achter
docht gekoesterd.
Zonder zich verder om den koffer te be
kommeren nu mocht hij blijven openstaan
kroop bij naar de kachel.
Daarin brandde een flink vuur. Een paar
minuten later zou het pakket bankbiljetten
een hoopje asch zijn dan mocht er in
Gods naam met hem geschieden wat dan ook,
wanneer er maar niet iemand kwam.
Met veel moeite opende hij de kacheldeur,
met behulp van een stukje hout. Hij maakte
het pakketje een weinig los, opdat het beter
branden, richtte zich half op, om het in
vuur te werpen, maar daar ademde hij
kolendamp in en dit veroorzaakte hem een
hevigen hoestaanval.
Hij zonk op den grond neer en bleef voor
de kachel liggen, met het pakketje in de
hand, terwijl de rook langzaam de kamer vulde.
Hij bewoog zich niet meer.
Een half uur later kwam de koetsiersvrouw
boven, om naar hem te zien.
Maar de deur was gesloten
geen antwoord op haar vragen.
Zij begaf zich ijlings naar
Allen snelden toe, riepen en
te vergeefs.
Dan moeten wij het slot met
openen, zeide de groothandelaar.
Een angstig oogenblik ging voorbij, terwijl
de looper gehaald werd.
Eindelijk ging de deur open, en daar
lag Fjeld, dood, met de hand waarin het
gestolen geld krampachtig vastgeklemd was,
tegen de kachel.
Allen in het huis van den groothandelaar
Monsen waren diepbedroefd. De heer Fjeld,
die zoolang op het kantoor der firma gewerkt
had, lag doodziek. Voor acht of negen dagen
bad hij longontsteking gekregen en sedert
wachtte men op zijn einde, dat komen moest.
Die arme Fjeld zeide mevrouw Monsen,
die arme Fjeld Nu heeft hij bij ons gewerkt
van den tijd af, dat hij werd aangenomen en
hij is altijd een heel braaf en heel nauwgezet
man geweest. Altijd bereid om te helpen,
altijd beleefd; ieder hield van hem. En hoe
heeft hij vader geholpen Het zal niet ge
makkelijk gaan, hem te vervangen, als hij is
heengegaan.
Mevrouw Monsen had gelijk. Fjeld had
een aangenaam, innemend uiterlijk. Stil en
zacht, behulpzaam jegens allen en dankbaar
zelfs voor den kleinsten dienst dien men
hem bewees. Hij was de zoon van een armen
boer en kwam jong in den winkel van den
groothandelaar Monsen.
Hier maakte hij zich heel spoedig bemind
en na verloop van een paar jaren werd hij
geplaatst op het kantoor der firma. Later
werd hij ook gehuisvest bij de Monsens, hij
kreeg een bovenkamer in een klein huis nabij
het hoofdgebonw, waarin de koetsier der
familie woonde. Daar lag hij nu in zijn
kamer en worstelde met den dood. De vrouw
van den koetsier, die in hetzelfde huis woonde,
verpleegde hem. Ook zij en de haren hielden
veel van Fjeld, die altijd zoo vriendelijk, zoo
voorkomend was.
Zij was juist boven bij hem geweest om
er een beetje te gaan zitten, maar bij had
haar verzocht om weer heen te gaan; bij
wilde gaarne een poosje alleen zijn, had hij
gezegd met nauwelijks hoorbare stem,
misschien kon bij nu een beetje slapen.
Maar toen zij beneden was, richtte hij
zich, met inspanning van
in het bed op.
Als hij zich maar even bewoog, kwamen
de hoestbuien. Hij moest de deken voor den
mond houden om het geluid te smoren. Zij
mochten het niet hooren niemand mocht ver
moeden, dat hij zich bewoog, anders kwamen zij.
Ach, lieve hemel, welk een
smart, niet in het minst een
Maar het moest nu gebeuren, er
komen wat er wilde Voor zijn misdaad
hij God zoo innig, zoo deemoedig om
geving smeeken.
Maar als hij nu moest sterven, dan zou
er niets achter blijven, wat zijn naam en zijn
familie tot schande kon strekken.
Van elke inspanning, die hij deed, werd
hij duizelig. Zweetdroppels stonden op zijn
gelaat, en zijn handen waren vochtig-koud.
Hij hoorde gerochel in zijn borsten het was hem,
of men hem met naalden in zijn longen stak.
Maar hij moest verder. En dat moest zoo
stil mogelijk geschieden. En spoedig
nu of
Maar wanneer hij nu
eens afbracht als hij nu
Wanneer hij nu nog herstelde Hij
immers nog jong en krachtig. Dan was
al zijn moeite, al de angst van jaren her
vergeefsch.
Neen, neen, hij mocht niet langer wachten.
De dokter had hem immers duidelijk zijn
meening gezegd.
Nu moest het gebeuren, zoolang hij nog
bij zijn verstand was. Dan was hij ten minste
zeker dat er geen schande kwam over het
hoofd van zijn hoogbejaarde ouders, die steeds
zoo trotsch op hem geweest waren.
Met veel inspanning kroop hij stil uit bed.
Eerst wierp hij de dekens op den grond en
ging daar op liggen. Hij was te zwak om op
te staan.
Hij hoestte, zijn gezicht in de dekens
drukkende en kromp ineen van pijn, terwijl
het zweet op zijn gezicht parelde.
Als nu eens iemand kwam Kon bij zich
maar naar de deur sleepen en deze afsluiten.
Nog een minuut, dan was alles gered.
Het gelukte hem de deur te bereiken en
den sleutel om te draaien, daarna echter zonk
hij neer tengevolge van de inspanning en
werd door een heftige hoestbui overvallen.
De gedachte, dat nu het voornaamste
voorbij was, gaf hem kracht.
Eindelijk kroop hij langzaam en voorzichtig
terug, terwijl hij diep adem haalde, begaf bij zich
naar een hoek van de kamer waar zijn koffer
stond hij was echter zoo vermoeid, dat hij
een oogenblik met bet hoofd op den koffer
moest blijven rosten.
Daarna hief hij zich weer op. Nu kwam
het er op aan den sleutel te krijgen, hij had
dezen tijdens zijn ziekte bij zich in bed gehad,
onder zijn hoofdkussen.
Hij dronk een slok wijn uit een
op een tafel voor zijn bed stond
een oogenblik.
Daarop voelde hij
van
een
Monsen geweest
oogenblik gebruik
