lieuws- en Advertentieblad
9
Bolsward en Wonseradeel.
Zondag 6 Augustus.
Klein s Thee,
in ons pakjes thans 22 ct., in
vierdel pakjes 27‘/2 ct. Gebro
ken Thee ook per ons.
ööste Jaargang.
1916.
VerscHijnt Donderdags en Zondags.
No. 63.
HERDENKING.
r a
si *-•
VOOR
n]
BINNENLAND.
I
In vele winkels verkrijgbaar.
Voor wederverkoopers
Bij Wed. J. Lemstra, Bolsward.
W. v. d. Goot, Makkum.
Theehandel Focke S. Klein,
HARLINGEN.
Frieslands Westhoek, 2 Augs. Meldden
we onlangs, dat er bij den boer handen te
kort kwamen, in sommige dorpen is er reeds
kentering gekomen. Wel houden de boeren
lang mogelijk aan
de hooge loonen doet velen
goed deel van het werkvolk
Deze week kon men in
ige dorpen bij de bruggen wel 30 a 40
1’1'
afzonderlijke
al spoedig ’t volgende in
verbrand. Verzekering dekt
aanvaard,
vaarden,
ver
vallen van
drietal
l
toe. In België
daar tevergeefs op
en EngelschenEn
is men
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
De oorlog.
Door den Amsterdamschen wethouder F. M.
Wibaut, een der knapste koppen onder onze
socialisten, is op de Haagsche conferentie een
rapport uitgebracht, dat begint met een merk
waardige beschouwing over den modernen
oorlog als onderneming, die niet rendeert.
De meeste socialisten zijn van meening,
dat onder het kapitalisme, dat ook de volkeren
voortdurend tegen elkaar ophitst, telkens oor
logen zullen uitbreken; eerst door het socia
lisme zal de wereldvrede mogelijk worden.
De heej Wibaut denkt daar anders over. Hij
noemt den wereldoorlog in strijd met de oog
merken van het kapitalisme. De vrede is meer
bevorderlijk aan de ontwikkeling der kapita
listische belangen dan een moderne oorlog.
Ook al brengt deze oorlog aan een der strij
dende partijen winst, deze zal niet opwegen
tegen de enorme kapitaalvernietiging, die ook
den overwinnaar treft. Ook hij zal zijn oorloge-
rekening sluiten met een negatieve balans.
Een toekomstige porlog zal een nog veel
onvoordeeliger affaire zijn. Door de ontwikke
ling der militaire techniek zal die vernietiging
toch nog veel grooter worden, ondersteld, dat
de wereld opnieuw de dwaasheid zou begaan
een oorlog te ontketenen.
De Telegraaf meldt, dat men hier te lande
bezig is, een comité te vormen, waaraan ook
eeoige hooggeplaatste Belgische regeerings-
personen deelnemen, m§t het doel in ons land
plaats te zoeken voor een 30 000 Belgische
en Duitscbe kinderen, die door den heerschenden
voedselnood in Duitschland tengevolge van de
blokkade zeer hebben te lijden. Een groot
aantal vereenigingen hebben hare gebouwen
daarvoor reeds toegezegd, De voorbereidende
maatregelen zijn reeds getroffen. Vooral in de
badplaatsen stelt men zich voor, na het seizoen,
duizenden kinderen onder te brengen.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Sneek, 3 Aug. De verwachting die het
bestuur onzer vereeniging V.V. koesterde over
’t drukke bezoek dat den wedstrijden van het
Waterkanop hier ten deel zou vallen, is alles
behalve overtroffen.
De watersport in de Spoorhaven mocht
zich in een gering aantal toeschouwers „ver-
kneukelen” is het rechte woord; met de land-
sport op ’t Gem. speelterrein was het iets
beter, maar toch niet zoo, dat de uitgaven,
deelt men ons mee, door de ontvangsten
werden gedekt.
’t Concert in „Amicitia,” en de schitterende
voorstelling door het Specialiteiten-gezelschap,
impressario B. Gosschalk en leider Albert Bol,
waren nog al druk.
Tot middernacht heeft ’t publiek zich onge
twijfeld aldaar uitstekend vermaakt.
’t Prachtig weer werkte er hoofdzakelijk
toe mee dat de wedstrijden van water- en
landsport zoo schitterend slaagden.
De uitlovers van de zilveren medailles
mochten het genoegen smaken, dat de ver
schillende toegekende prijzen door de kranige
jongens van ’t Kamp èn op het water èn op
't land met inspanning van al hunne krachten
zijn verdiend.
Bolswardsche Courant,
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad ii telefonisch aangesloten onder No. 4.
Sneek, 3 Aug. Bij de politie is hier
gisteren het bericht ingekomen dat onder
Groote Wierum in een bermsloot ’t lijk was
gevonden van een welgekleed man, naar
gissing een kleine 50 jaar.
In een binnenzak bevond zich een portefeuille
met bankpapier ter waarde van f 600. Verder
werd nog een gouden horloge in beslag ge
nomen en een briefje, waarin een „laatst
vaarwel” was geschreven.
Een eind van ’t lijk af vond men’t rijwiel
van den overledene, dat men ook den vorigen
dag reeds had opgemerkt. Bij nader onder
zoek was ’t corpus delicti het lijk van ds.
F. Ydema, Hervormd modern predikant te
Knollendam en thans beroepen te Hippolytus-
hoef, welk beroep door hem was aangenomen,
aangezien hij te K. van zijn gemeenteleden
er steeds bitter weinig in de kerk zag.
’t Stoffelijk omhulsel is vervoerd naar een
in de nabijheid wonend landbouwer K. Bonnema
waar ’t lijk door de familie van Jorwerd is
herkend.
Ds. Y. was gehuwd, maar had geen kinderen.
In een vestzak vond men een briefje, waarin
de levensmoede afscheid nam van zijn familie.
Sneek, 3 Aug. Een agent van politie van
Den Helder, die zich hier hedenmorgen aan
’t commissariaat van politie vervoegde met
’t verzoek om politiehulp mee naar ’t dorp
Poppingawier, waar vermoed werd zich ge
stolen voorwerpen te bevinden van de Marine
werf te Den Helder, kreeg een marechaussee
mee.
Te P. gekomen bracht men aldaar terstond
een bezoek bij den arbeider Z. Zwierstra,
wiens broer werkzaam is aan de Marinewerf
te Den Helder.
Aldaar nam men
beslag1 stuk nieuw zeildoek, gemerkt K.
M. met een gekroond anker; 1 geteerde
Manillatros van P/2 kilo, een van 1/2 kilo,
1 knot touw, een geteerde Manillatros van
t/2 kilo, een stuk touw van 3 kilo, een ge
taande vlaggelijn, 1 witte vlaggelijn, 1 stuk
touw van 8 kilo, stalen kabels van 12 kilo,
stukjes staaldraad (nog nieuw) van 1/2 kilo;
voorts blokken, schijven, kousjes enz., alles
afkomstig van de Marinewerf en vermoedelijk
gestuurd door een familielid, werkzaam aan
de werf te Den Helder.
Langweer. Zoo is dan andermaal bet
waterkamp alhier in volle bedrijvigheid, Onder
leiding weer van den heer P. Tjebbes, directeur
der Zeevaartschool te Amsterdam, zijn er dit
maal 170 jongens om een drietal weken
onder voortdurende afwisseling van sport en
rust door te brengen te land of te water.
Natuurlijk vooral te water, ’s morgens vroeg
al en zoo bij ploegen haast den heelen dag
door en ook dan spel o.a. waterpolo, zooiets
als voetbalsport te water, etc. maar dan
ook óp ’t water in de verschillende marine-
sloepen, waarvan er een achttal met bevaren
matrozen beschikbaar zijn. Gaan de jongelui
zeilen dan is er steeds een of meer van die
matrozen aan boord, wat we) noodig is daar
natuurlijk de meeste jongens zelf de zeil- en
roeikunst nog moeten leeren.
Het kamp is bij verleden jaar veel
beterd door het egaliseeren en
diepe gruppels en den aanleg van een
zwem-steigers. Voorts is ook een verbetering
dat het hoekje land tusschen kamp en weg
er ditmaal bij genomen, is, waardoor meer
ruimte over bet geheel verkregen werd. En
voor ’t geval dat er per fiets uitgerukt wordt
of moet worden, is het voor de kampbewoners
een groot gemak dat de geschikte en ruime
"fietsenwerk- en. bergplaatsen van den heer
G. Mink door een loopbrug zóó aan het kamp
verbonden zijn.
Tot heden werd het verblijf door kostelijk
zomerweer begunstigd en dat mooie weer is
mede de oorzaak dat vele toeristen per fiets
en per zeil- en motorboot naar hier komen
om eens een kijkje in het kamp te nemen.
Als de jongens a.s. Vrijdag over een week
weer heengaan, zullen een paar dagen daarna,
op 15 Augustus, een honderdtal meisjes het
kamp betrekken.
Dat is dan voor de eerste maal voor meisjes;
weer iets geheel nieuws dus, dat zeker ook
veel belangstellenden en nieuwsgierigen zal
trekken. Jbusier Ct.
Joure. Nu we tegenwoordig onze papieren
guldens en rijksdaalders hebben naast of haast
want er schijnt weinig zilver in omloop
te zijn in plaats van onze zilveren munten,
was het niet onaardig bij den heer H. Rom-
Aan het Belgische leger, zoo onvoldoende als
het was, komt die eer
echter, hoe wachtte men
de bevrijdende Franschen
wat Servië (en Montenegro) betreft, de overige
geallieerden moesten daar nu lifcver over
zwijgen.
Ook Keizer Wilhelm echter blijkt slecht
op de hoogte. „De oorlog duurt voortzoo
zegt hij omdat de vijandelijke machthebbers
ook thans nog op Duitschland’s ver
nietiging aansturen. Onze vijanden alléén
treft de schuld voor het verdere bloedver
gieten.”
Nu helpt 't geen keizer of koning, de ver
antwoordelijkheid op anderen te werpen voor
zulk een mateloozen gruwel als deze oorlog
is: een Hoogere Macht zal hier recht spreken.
Maar dat daargelaten heeft niemand Keizer
Wilhelm verteld dat er een oogenblik ge
weest is kort geleden nog waarop van
Eogelsche zijde de eischvernietiging van
het Pruisische militairisme (dit is nog heel
wat anders dan „Duitschland’s vernietiging”)
als ’t ware officieus is ingetrokken, en dat
toen ’s Keizers eigen kanselier het aanbod
„erken eerst dat België hersteld moet worden,
dan kunnen we verder zien” niet heeft
niet heeft durven of kunnen aan-
en deze concessie in vredesrichting
beantwoord heeft met een tegeneisch en een
verwijzing naar „de oorlogskaart”? Behalve
nog dat in 's heeren von Bethmann’s atlas
geen zeekaarten schijnen voor te komen, geeft
deze houding een anderen kijk op de vraag
aan wien het ligt dat de oorlog sedert dit
voorjaar opnieuw een moordende phase is
ingetreden.
’t Spreekt vanzelf, dat Onze Lieve Heer
ook in deze herdenkings-toosten weer mede
plichtig wordt gemaakt: „Op Duitschlands
velden beloont God’s genade den landman...
Het Duitsche volk vertrouwt op God’s bulp”
(De Duitsche God). Evenzoo troost een andere
keizer zich met een „Ik zie gesterkt op de
verheffende resultaten van twee oorlogs
jaren, in vol vertrouwen op eene thans stelsel
matig rijpende toekomst, in het gelukkig-
makend bewustzijn, dat mijne dappere volkeren
de overwinning waarachtig verdienen, en in
het vaste vertrouwen, dat hun de genade en
gerechtigheid der voorzienigheid niet ont
houden zal worden”. De Oostenrijkse he voor
zienigheid wordt natuurlijk bedoeld. Zoo is er
nog een Russische, een Turksche, enz...
de gehuwde arbeiders zoo
den slag, maar
besluiten een
gedaan te geven,
somm
werkeloozen tellen.
Gaasterland, 2 Augs. Gelijk verwacht
werd, is op verschillende plaatsen het hooi
sterk broeiende. Bij den veehouder H. B. te
Sondel was gisteravond de toestand zoo kritiek,
dat het noodzakelijk bleek al het hooi uit de
schuur te verwijderen. „Den geheelen nacht
met vereende krachten bezig geweest.
Al het hooi, ruim 70 wagens, is, toen het
buiten was,
de schade.
Is dit alles niet walgelijk
Is het niet ontzettend, te denken dat ’t
beschaafde Europa voortrolt op dit hellende
vlak, waarheen een baif dozijn machthebbers
het gesmeten hebben, zijn ondergang tegemoet,
en dat de millioenen geen kracht bezitten tot
redding, tegenover die enkelen? En... dat
moedeloosheid en apathie zich langzamerhand
meester maken van hen die toch wel anders
zouden willen
En zoo gaan wij dan het derde oorlogsjaar
in, met omkranste bajonetten, en we moorden
er weer met vernieuwden lust op los, a raison
van vier dooden of zwaar vermink
ten per minuut....
kema alhier een soortgelijk papieren betaal
middel të zien uit het jaar 1793, n.l. een
z.g. Assignaat van het 2e jaar der Fransche
Republiek. Het formaat is iets kleiner dan
onze papiertjes nog. ’t Groote verschil is
echter, dat ze zoo solied niet waren. Voor
die Assignaten had de Republiek n.l. niet de
noodige goud- en zilver-reserve, zoodat ze
eigenlijk weinig waarde hadden. Reeds in 1795
golden zij t/g van het nominaal bedrag en
zij daalden zelfs tot 1/833 waaruit blijkt dat
ze zoo goed als niets meer waard waren.
Wel werd in 1796 gelegenheid gegeven ze
tegen der nomiale waarde in te ruilen
voor z.g. mandaten (ander soort papier) doch
daarmee had men er nog geen sou voor.
Jouster Ct.
Arum, 3 Augs. Niettegenstaande den
grooten aan voer, is hier gisteren voor’t laatst
afslag gehouden van aardappelen. Daar slechts
twee personen kochten en de prijzen belangrijk
lager waren dan die, welke elders werden
bedongen, bracht men een en ander met
elkander in verband.
Wons, 2 Augs. Ernstige hooibroei deed den
veehouder 8. Elgersma, nabij ons dorp, vreezen
voor brand. Met behulp der Makkumer brand
spuit, die juist op tijd arriveerde, wist men
de boerderij te behouden, doch veel hooi ging
als waardeloos verloren, zoowel van ’t nieuwe
als van het overjarige.
Wonseradeel, 2 Augs. De eerste granen
zijn reeds gedorsebt (wintergerst), doch evenals
in andere gemeenten mag niets wordeq ver
kocht dan aan het Rijk. Het verbod treedt
juist op tijd in werking. Vele stukken vlas
vinden nog gereede koopers.
Het N. v. d. Dag schrijft.
Waarachtig, het scheelt niet veel of ze
maken er een pretje van I
Der Tag van 1 Augustus geeft een ver
sierde voorpagina: ’sKeizers manifest, omkranst
door bundels laurieren, waarop de wapen
schilden der vier bondgenooten en een met
eerekruisen versierd lint dat zich om de
lauweren heenstrengelt en waarop men leest:
„Luik, Antwerpen, Tannenberg, Belgrado...”
(Zouden op den achterkant, voor ons onzicht
baar, misschien de namen Leuven, Visé,
Reims... staan?) Natuurlijk ontbreekt opdat
vignet de keizerskroon niet, door donderwolken
omhuld, noch de adelaar die breed zijn vleugels
uitstrekt over een hoop geweren, kanonnen,
granaten en de schroef van een vliegtuig I
Het is één enthusiasms over den tweeden
verjaardag van den oorlog, in zulke bladen,
waarbij men intusschen altijd moet blijven'
bedenken, dat al hetgeen een wanklank zou
kunnen geven bij bet Vaterlandisch Hoch-
gefülh” op dezen gedenkdag, zorgvuldig wordt
geweerd. Jammerklachten, toorn en ergernis
zouden nergens uiting vinden, al hield geen
valsche schaamte zulke uitingen tegen. Het
is al veel, dat hier en daar iets doorlekthet
bestuur der s'oc.-democraten te Berlijn zou
den len Augustus een openbare vergadering
.houden te Leipzig is er tegen <Jen 4en een
belegd over „de voeding en de vrede”. Daar
zal het niet zoo regeeringsgezind en optimis
tisch toegaan I
In de officieuze bladen heerscht zoo iets
als een jubeltoon
En zoo gaan wij (juicht de Nordd. Allg.
Zeitung} met onzen Keizer over den dorpel
van het derde oorlogsjaar, alle krachten
van ziel en geest op een groot doel gericht,
iedere zenuw gespannen, tot elke krachts
inspanning in staat en vastbesloten, tot
ieder offer met graagte bereid en daarom
zoo zeker van de eindoverwinning als ooit
op de lichtende vreugdedagen van de twee
oorlogsjaren, die nu achter ons liggen,
zeker dat wij dezen strijd tot een einde
voeren, dat ons rijk voor nieuwe overvallen
beschut en den vreedzamen arbeid van
Duitschen geest en Duitsche handen voor
de toekomst het vrije veld waarborgt.
Tusschen haakjes, dit: „voor nieuwe over
vallen beschut” is een perfide leugen, en dat
vóór den oorlog de arbeid van Duitschen
geesten Duitsche handen geen vrij veld vonden,
is bij de uitbreiding van Duitschland’s
economischen invloed over de wereld in de
laatste 20 jaar een belachelijke leugen.
Tot zoover de kranten.
Maar wat zijn de staatshoofden slecht in
gelicht
Natuurlijk wenschen de keizers, koningen
en presidenten in beide kampen elkander
geluk met het verkregene, en zweren zij
elkaar te steunen bij den strijd tot het bittere
einde (bedoeld wordtniet voor henzelf, maar
voor de bevolking). Dat een mensch in zulk
een stemming dingen zegt die niet geheel
door den beugel kunnen, is begrijpelijk, maar
president Poincaré maakt ’t toch wat bont,
als hij in zijn toespraak tot het Fransche
leger zegt: „Gij zijt het die België en Servië
(in staat hebt gesteld) hun legers te her
vormen”. Laten we ’t omkeeren en we zijn
dichter bij de waarheid België’s verzet tegen
de Duitsche overrompeling heeft de geallieerden
gered door den eersten stoot op te vangen.
