ïïieuws- en Advertentieblad
2
Bols ward en Wonseradeel.
O
f
No. 65.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
55ste Jaargang.
1916.
I
i
I’
r
j
Zondag 13 Augustus.
BANGE TIJD.
DE KLOKKESANG.
VOOR
'Hl
der uitgaven
van
BINNENLAND.
N.B.
Fr.
Skylla
en
Gal’t fol
Gal’t fol
weldadig” schrijft
de neutraliteit”
Yn ’t heechtiidslet klinkt wille,
rou syn trou nei ’t stille,
t’L
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgen#
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
u
Stavoren, 10 Augs. Drukke bedrijvigheid
is er tegenwoordig bij het verzamelen en drogen
van zeewier. Groote hoopen verrijzen reeds.
Veel vraag is er echter nog niet naardie
komt meer tegen den winter. Wanneer de
prijs dan weer, evenals ’t vorig jaar, f 2.50
a f 3.00 de 100 pond, mocht zijn (de helft
duurder dan in normale tijden) dan is ’t ver
zamelen de moeite nog wel waard.
Heeromen, 9 Aug. Bij vonnis van den
Kantonrechter te Lemmer is de bakker W.
te Langweer, wegens het ten verkoop voor
handen hebben van roggebrooden, die het
voorgeschreven gewicht niet hadden, veroor
deeld tot een geldboete van f 10 of 5 dagen
hechtenis.
Door een
keuringsdienst
opgemaakt.
Heerenveen,
winkels en
week bezoek gehad van een
damsche oplichters, die het
dan ontdekten, dat
vergeten hadden. Te Steen wijk
een fiets hebben opgelicht. De
aan-
Wij voor ons verwachten, dat de regeering
als het ooit tot een «Duitsche kinder-invasie”
komt, het oog zal houden op mogelijke
bedreiging onzer volksvoeding. Voorshands
loopt het nog zoo’n vaart niet. Ondertusschen
heeft men hier een welkome aanleiding om
bij de Duitsche overheid met kiem aan te
dringen op het staken van zekere ongerech
tigheden met gevangen gehouden Nederlanders,
van bemoeilijking van het verkeer aan onze
grens, enz. De correctheid kan niet altijd
één kant blijven komen.
In vele winkels verkrijgbaar.
Voor wederverkoopers
Bij Wed. J. Lemstra,- Bols ward.
W. v. d. Goot, Makkum.
Theehandel Focke S. Klein,
HARLINGEN.
keurmeester van den provincialen
was tegen hem proces-verbaal
Het artikel KLOKLUIDEN in ons vorig no. geeft aanleiding tot het plaatsen van
het onderstaande vers van den heer S. van der Burg, voorkomende in zijne Friesche
novelle Ut Miedwier, welke indertijd opgenomen werd in een der uitgaven van het Selskip
for Fryske tael- en skriftenkennisse.
schonden... Den strijd helpen bekorten om
aan ’t lijden dier kinderen, zoo, spoedig een
eitod te maken is een daad van hooger, doel
treffender medelijden.”
«Den strijd helpen bekorten.” Ziedaar dan
de erkenningzoo Nederland al niet militair
wil meevechten, moet het economisch mee
vechten.
Zou de Telegraaf zoo onnoozel zijn, te
gelooven dat men ten slotte «aan de over
zijde” eenig verschil zou maken in de soort
van vijandelijkheden
Enfin, het Nederlandsche publiek weet ’t
nu alweer, voor de zooveelste maal.
Het Nieuws van den Dag schrijft:
In deze vroolijke zonnige dagen, te gretiger
ingehaald naarmate ze langer op zich lieten
wachten, beleeft ons land weer een bangen
tijd. De onbezorgde menigte op straat merkt
daar niets van, en wie zijn krant leest, denkt
er meestal niet verder over na. Toch zijn er
dreigende wolken. En wie wel eens wat meer
te weten komt dan hij ruchtbaar mag maken,
beseft dat er sedert twee jaar nauwelijks een
tijdstip geweest is waarin zóóveel gevergd
werd van het beleid, het doorzicht, de voort
varendheid en de wijsheid der regeering, ten
aanzien onzer buiteniandsche betrekkingen, als
juist op dit oogenblik.
Wij behoeven den lezer maar in herinnering
te brengen hetgeen wij, wijzend op het voor
beeld van Zwitserland, hier onlangs geschreven
hebben onder de opschriften: «In de knel”
en «Skylla en Charybdis”. Bij de moeilijk
heden die van weerskanten tegen ons op
dringen, heeft zich sindsdien nog een en
ander gevoegd. De kwestie van het opbrengen
onzer visschersvloot is zoo gewichtig en zoo
moeilijk op te lossen, dat ze al ’t andere
overschaduwt, maar er is meer, en er is
vooral de terugslag van Engeland’s maat
regelen tegenover ons, in Europa’s centrum.
Zoo vernam De Tijd «uit vertrouwbare bron”
dat... indien door neutrale staten, ook door
Nederland, deze blokkade-politiek maar steeds
lijdzaam wordt verdragen, op den duur door
de midden-Europeesche rijken niet zou kunnen
worden berust in een aldus ondragelijk ge-
oordeelden toestand”... Ziedaar dan de toon,
die een maand of drie geleden ook tegen
Zwitserland is aangeslagen.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
10 Augs. Verschillende
café’s te dezer plaatse hebben deze
van een paar Amster-
een of ander
ze «toevallig”
mijdelijke consequentie die men uit hun
drijven zou moeten trekken. En als het on
herstelbare eenmaal gebeurd is, zullen zij de
schuld dragen, zij en hun verblinde aanbang
in het land.
kochten en
hun beurs
moeten ze
marechaussee heeft een van het tweetal
gehouden; de ander is voortvluchtig.
Hepk. Nieuwsbl. v.
Drie jongens verdronken.
Gisteravond zijn te Dordrecht bij het zwem
men op noodlottige wijze verdronken de 17-
jarige C. Sanders, de 16 jarige C. Rombout
en de 15-jarige L. de Graaf. Toevallig heeft
een voorbijganger, die naar de jongens stond
te kijken, gezien, dat zij van een zandplaat,
waarop zij zich bevonden, in een draaikolk
terechtkwamen. De voorbijganger stelde alles
in het werk om de drie jongens te redden.
Het gelukte hem ten slotte een van de jongens
te grijpen, doch bij was genoodzaakt hem na
eenige oogenblikken weder los te laten, aan
gezien hij zelf de kans liep medegetrokken
te worden. Immers de beide andere jongens
hielden zich angstig aan den derde vast.
Hij moest zoo toezien, dat de drie knapen
in de diepte verdwenen. Alg. H.
Ik ben u!
De Nieuwe Courant vertelt:
In een van het legio tramrijtuigen waarmee
Woensdagavond de stroomende menschenmassa
van Scheveningen naar Den Haag werd ver
voerd, werd plotseling de door den prachtigen
zomeravond over den mensch gekomen stem
ming van vrede en rust verstoord door een
vinnigen woordentwist over het al dan niet
sluiten van een gordijn. Een heer en een
dame waren de woordvoerders. De dame wilde
het gordijn open, de heer vooral terwille
van andere dames en kinderen die deerlijk
op den tocht zaten dicht.
Het stenografisch verslag van den twist
zullen wij niet geven, wel een enkel citaat.
Op een gegeven oogenblik begon de heer de
dame te tutoieeren, waarop de dame tot den
heer
Jij bent jij, plebejer, ik ben ul
De klok yn d’ Hide stompe toer
Haldt yn üe gea de tiid yn stjfir,
Bamt nachts en deis, en moarns-ier allyk yn lette joune.
Fier driuwt syn silv’ren galm, alweroan stoun’ op stoune,
Bom-bam! Oer ’t lege lan foart, fen bom!
Nin klokslacb komt ea werom! Bam-bom
Nin klokslach komt werom!
It let ut d’ aide drege toer
Galm’t dei oan dei de kriten oer,
Ropt trou al 't folts oan hjar wirk ef tydget tiid fen rês’te.
Sneins ledt it foar de preek; utnoegjend, ta hjar béste,
Bom-bam! Us Ij uwe sa from, mei bom!
To komm’ yn tsjerke, to kom! Bam-bom!
To komm’ yn tsjerke, kom!
It bim-bom-bam ut grize toer
Sprekt oer us gea fen swiet en sfir:
Bromt freugd’ en droevenis üt.
len liet! Mar liedt de smert yn
Bom-bam! Omsketten heech hóf: bim, bom!
en hól it gebom! Bam-bom!
en hól 't gebom
Op de lytste Aldehouster klok fen 1637 stiet:
«lek luyd de Luyden aen haer Werck
lek nood de Christnen tot Gods Kerck
lek brom deWreughd en Droefnis uyt
Luyd nochtans noyt off ’k word gheluydt.”
Nu zal men zeggen dat dit «de spuigaten
uitloopt”. Daargelaten nog, wat wij ten slotte
met middelen van geweld tegen Engeland
zouden vermogen? het staat waarlijk onzen
oostelijken buurman wel fraai, onze (gedwongen)
lankmoedigheid jegens een der oorlogvoerende
partijen tot een reden van dreigement te
maken! We hebben naar zijn kant ook zoo
al eens ’n protest gestuurd, nietwaar, dat
zelden iets anders dan ’n papieren effect gehad
heeft. Is het nog noodig namen te noemen?
Intusschen, zulk een dreigement is er, en
’t wordt zeker niet voor het laatst gehoord.
Eén ding hopen we nu vóór alles: dat onze
mannen in Den Haag die de meegaand
heid misschien wel eens wat ver drijven
zich door zulk een ongepast sabelgerinkel
niet laten intimideeren. De Duitscbers hebben
voorshands wat anders te doen dan hun ge
pantserde vuist in onze richting te schudden,
en bovendien, als ’t er op aankomt, zijn wij
nog niet heelemaal voor de poes, geen
«quantité négligeable” het buitenland mag
dat nooit vergeten.
Het publiek en de pers kunnen in zulk
een tijd van dagelijksche beslommeringen onze
regeering degelijken steun verschaffen in
tweeërlei zin: door den volkswil te openbaren,
ook aan vijanden en «vrienden” over de grens,
en door gematigde kritiek. Allerminst is
het noodig, zooals sommigen nog altijd denken,
dat de pers maar overal ’t zwijgen toe doet
en ja en amen zegt op hetgeen zij, welover
wogen en op goeden grond, verkeerd moet
achten; integendeel, de slappe elementen in
ons uitvoerend bewind hebben een «rugge
steun” méér dan noodig. Maar steunen is iets
anders dan stompen, men moet op z’n tijd
ook weten te zwijgen, en wie opbouwende
kritiek noodig acht, zou zich toch schamen
om in dezen tijd onze eigen regeering door
dik en dun te bestrijden en te bekladden,
den vreemdeling de wapens tegen onszelf in
de hand te duwen. Dat is een houding waar
over de vreemdeling zelf die er zoogenaamd
door gediend wordt, maar die zelf allereerst
nationaal voelt van verbazing
minachting de handen in elkaar slaat.
Wij hebben natuurlijk het oog op de groep
Nederlanders, die om diverse redenen hun
orgaan vinden in de Telegraaf. Als zij toch
eens beseften, höe ontzettend gevaarlijk bet
is, wat zij doen in blind-dolzinnige partijdig
heid, op het oogenblik dat wij nu doorleven
en in den eerstvolgenden tijd! De heeren die
aan dien kant de lakens uitdeelen, hebben wel
niet den moed openlijk teverklaren
dat Nederland moet meedoen aan
den oorlog maar dat is toch de onver-
Bij elke gelegenheid tracht men aan die
zijde de tegenstellingen te verscherpen. En
zoo rijdt men ons landsbestuur, dat toch den
wagen in 't goede spoor tracht te houden,
voortdurend in de wielen.
Er is nu weer wat nieuws, en ’t wordt
gretig aangepakt voor ’n kleine «campagne”.
Zwakke, ondervoede Duitsche kinderen komen
over de grens, om in ons land wat op te
knappen. Eenige honderden, tot dusver, voor
zooveel na te gaan... De berichtgevers van
de Telegraaf spreken van... 300.000 .kinderen
die te wachten zouden zijn. Daar slaat de
angst den menschen om ’t hart en verdooft
alle meewarigheid. Al die vreemde kinderen
hier, als een sprinkhanenzwermwat moet er
dan worden van ons, van onze eigen kin
deren?... En men draaft door op dat (natuurlijk
fantastische) cijfer 300.000 waarom geen
drie millioen? In de Telegraaf een hoofd
artikel, een bladzij «Dagboek”, vier ingezonden
stukken onder elkaar. Ziehier boe de inzenders
schrijven:
...«Smokkelen wordt een moeilijk en ge
vaarlijk vak. Dan maar de lui van ginder
naar hier gehaald! 300.000 kinderen voeden,
dat staat minstens gelijk aan dagelijkschen
uitvoer van 150.000 kilo eetwaar. Er zullen
in Duitschland na den oorlog nog wel wat
ijzeren kruisen of ander blikwerk overschieten
om de ondernemers van den kinder-invoer te
beloonen... «Misdadig en
een ander. «Een gevaar voor
een derde, die redeneert
«Wanneer wij Hollanders 300.000 Duitsche
kinderen voeden, dan dragen wij onvermij
delijk er toe bij, den afschuwelijken oorlog
te verlengen, zulks ten nadeele van de ge
allieerden...”
Let nu wel op hetgeen uit die redeneeringen
zou voortvloeien. Wij zouden dus stelsel
matig onze grens moeten sluiten voor een
deel der Duitsche burgerlijke bevolking, met
het erkende doel, de «uithongeringspolitiek”
der geallieerden te ondersteunen. D. w. z.
dat de blokkadegrens lang onze oostgrens
zou loopen. D. w. z. dat wij, economisch,
naar het kamp der geallieerden zouden over-
loopen. D. w. z. dat wij oorlog zouden hebben,
hetzij wij wilden of niet.
Maar die wilde opinies zijn niet de opinies
der redactie van de Telegraafzal men
zeggen. De redactie neemt die stukken
dan toch maar op. En de Dagboek-scbrij ver
(ex-hoofdredacteur) vraagt«En zal de Entente,
die toch al weinig opgewekt kijkt, nu regee-
ringsgraan, omgetooverd in zijden spek, de
grens overgaat, dan niet nog meer gaan be
knibbelen, zoodat tegelijk met de Duitsche
kinderen onze eigen kinderen met een leege
maag naar bed moeten?” Men ziet: het
is nog geheel de tactiek van December j.l.
«Hoe is ’t mogelijk dat die goede Entente
nog zoo lankmoedig is tegenover ons, Neder
landsche boosdoeners. (Na, ze heeft onder
tusschen den wenk ter harte genomenons
visschersbedrijf ligt lamgeslagen).
Een hoofdartikel van «de redactie” ademt
trouwens geheel denzelfden geest. Eerst de
verzekering dat de Tel. óók heel veel deernis
heeft met die arme bloeden van kindertjes.
«Zij, de jonge onschuldige, levenslustige
wezentjes, die het kwaad der wereld nog niet
kennen, lijden zonder schuld voor de mis
daden fiie de volwassenen bedreven.
«Hun reine kinderoogen staren star van
schrik als ze van al de wreedheid en gruwelen
h oo ren...”
Och, hoe lief, hoe innig verteederend
Maar ’t duurt niet lang, en deze redactie
weet wel hoe zij de massa in ’t gevlei komt
«Dan treedt dadelijk voor onzen geest het
beeld der bleeke, teere kindertjes uit onze
groote steden uit onze industne-centra... die
door het wanbeleid onzer regeering nu dreigen
óók ondervoed te worden en te verzwakken.”
(Hoe komt toch, vroeg Het Volk, de
Telegraaf zoo op-eens aan dat meelij met de
proletariërs
Zou men niet zeggen dat die Duitsche
kinderen door de Nederlandsche regeering
gevoed en opgekweekt worden?
En het slot is ’t bekende liedje: «Wij
steunen er alweer hen meê, die het Recht
bl
Bolswardsche Courant
•Sa
Klein s Thee,
in ons pakjes thans 22 ct., in
vierdel pakjes 27 */2 ct. Gebro
ken Thee ook per ons.
