Nieuws- en Advertentieblad
Bols ward en Wonseradeel.
Theehandel Focke S. Klein,
HARLINGEN.
1916.
VerscHijnt Donderdags en Zondags.
No. 73.
55ste Jaargang.
VOOR
Zondag 10 September.
afzonderlijke
publieksprijs te beslissen, dat de bladen wel-
De Floralia- Vereeniging.
dacht
en
zal
zijn.
In vele winkels verkrijgbaar.
Voor wederverkoopers
Bij Wed. J. Lemstra, Bolsward.
W. v. d. Goot, Makkum.
een diepen
onzer samen-
Deze getuigde
ongeveer het volgende:
een kunstenaar.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 8 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
van den Gemeente-
ffEen vriendelijk
Echter zij het mij vergund, ook mijne
meening in dezen kenbaar te maken.
Volgens mijn bescheiden meening zal de
eigenaar van het sportterrein de verschillende
vereenigingen, die daar hare wedstrijden houden
en daardoor onze .stad een grooten dienst
bewijzen, door op de plaats, waar gewoonlijk
de tribupe staat, een flink steenen gebouw
te stichten.
Dit gebouw zou des zomers bij kaatspartijen
enz., des winters bij te houden ijsfeesten op
de er aan grenzende ijsbaan kunnen worden
gebruikt.
Uit den aard der zaak kan een som, welke
hiervoor besteed moet worden, moeilijk door
particulieren worden bijeengebracht.
Wel is het zeer aanbevelenswaardig, indien
ieder die iets voelt voor sport en openlucht
spelen, als blijk van sympathie een gift schenkt,
Ik wek dan ook gaarne ieder op, al is het
ook een kleine som, hiervoor iets af te zonderen.
Het is in dezen meer gewenscht, dat b.v.
100 ingezetenen f 1.zenden, dan dat 10
personen elk f 10.geven.
D. TERHENNE.
Bolswabd, 7 September 1916.
BINNENLAND.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 60 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Rel bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
In een vorigen jaargang van dit blad is
vermeld, hoe vooreen aantal jaren de Vereen.,
boven dit artikel genoemd, hier ter stede is
opgericht, naar het voorbeeld van andere
steden, waar het bevorderen van de liefde voor
bloemen in de arbeiders-gezinnen zulk een
succes had en waardoor men meende een
werkelijk volksbelang te bevorderen. De-
bijzonderheden van het totstandkomen dezer
Vereeniging zullen wij hier maar niet her
halen, doch wij meenen een goed werk te
doen ook dit jaar nog eens in onze kolommen
op te wekken tot het verleenen van meerderen
steun aan deze zoo nuttig werkende Vereen.
Nederland staat in het buitenland bekend
als een bloemenland. De enorme vlucht die
de kweekerij van tulpen en hyacinthen in
Holland heeft genomen, leidt tot die bekend
heid. l^n toch is die nijverheid voor een groot
deel voortgekomen uit een ziekelijke en over
dreven manie. Het jaar 1637 staat bekend
als het toppunt van een overdreven speculatie-
geest, die binnen enkele jaren uitliep op een
groote malaise. De bijzonderheden en haast
ongelooflijke verhalen hoe dwaas eensklaps
onze voor/aderen tien handelden, zullen wij
hier niet nader bespreken, trouwens ze zijn
bekend genoeg uit de geschiedenis dier dagen.
Enkelen zijn met die speculatie rijk ge
worden, doch velen verloren er hun bezittingen
door, zoodat ze van gezeten burger tot de
grootste armoede vervielen. Over zulke liefde
tot de bloemen gaat het bij de Floralia-
Vereenigingen niet. De liefde voor bloemen,
die spreekt uit den speculatiegeest der 17e
eeuw was een speculatie op winstbejag. Al
moge die manie voor ’n deel zijn te beschouwen
als de grondslag van den tegenwoordig
aanzienlijken handel in bloembollen de
2 laatste jaren brachten daarin helaas ook
weer malaise en al is dus uit die over
dreven zucht naar het bezit van bloemen nog
wel iets goeds voortgekomen bij de
Floralia-Vereenigingen bestaat een hechteren
en beteren grondslag.
Op een der woningen
bouw alhier staat gebeiteld
huis, Houdt iedereen thuis”. Welnu tot het
vriendelijke van het huis behoort voorzeker
ook het hebben en verzorgen van bloemen.
De beteekenis van ’t kweeken van bloemen
planten kan niet licht te hoog geschat
worden. Hoogstaande mannen, die
blik konden slaan in den gang
leving, hebben het op verschillende manier
gezegd en toch was hun grondgedachte dat
de kennis der natuur voert tot liefde voor
die natuur, wat ook weer leidt tot beschaving,
met als gevolg waardeering en bewondering
van al het schoone wat op dit gebied valt
op te merken. Die belangstelling wordt al o
zoo gemakkelijk een liefhebberij voor het
verzamelen van zeldzaamheden. Wat ligt er
ook meer voor de hand, dan de schoonheid
der kinderen van Flora te bewonderen. Hoogst
dankbaar is het die planten te verzorgen en
’t behoeft niet veel te kosten, eigenlijk niets
dan wat zorg en moeite er aan ten beste te
leggen, wat weer ruimschoots vergoed wordt
door die resultaten die men verkrijgt. Zelf
voldoening is het hoogste loon.
Met de bewondering der natuur is het over
het algemeen nog niet zoo rooskleurig gesteld.
Velen gaan wel gaarne eens een dag naar
buiten, naar een boschrijk oord, maar zou
liefde voor de natuur die allen naar buiten
lokken -’t Mocht wat. Men zie maar hoe in
den regel de publieke
handeld worden.
Bloemen afgescheurd om ze een poosje later
weer weg te werpen. Ergerlijk zijn ook de
vele papieren die achteloos worden weg
geworpen, daaruit spreekt m. i. al genoeg dat
men geen gevoel heeft voor het schoone dat
op wandelwegen voor een zoekend oog haast
overal is te vinden, maar in dat oog wordt
de vreugd verduisterd door de sporen van
willekeur en achteloosheid, die overal zijn te
bespeuren. Dat zooveel wandelwegen voor het
publiek worden gesloten is de schuld van dat
publiek zelf.
Ook in onze provincie zijn, door de verniel
zucht van wandelaars, reeds bosscben als
verboden wandelterrein aangemerkt, en het is
te vreezen dat er allengs nog meer beperking
moet worden gesteld.
De Alg. Toeristenbond voor Nederland heeft
dit jaar een reclameplaat doen verspreiden,
waarop gewezen wordt op het ongeoorloofde
van toeristen om doozen, papieren enz. langs
de paden te laten zwerven.
Bolsward heeft in haar nabijheid geen boseb,
doch het park is voor onze stad al een heel
aardige gelegenheid om
hoort men af en
spreken, dat het
zonnig is, maar er
iets hebben aan
er te wandelen. Wel
toe nog al eens smalend
er te kaal, te open en te
zijn altoos menschen, die
te merken. De familie Nurks
sterft nog niet uit, dat ontwaart ieder, die
zich wat met publieke aangelegenheden inlaat.
Mij is ter oore gekomen een oordeel over ons
park, dat ik meen hier wel even te mogen
invlechten. Het is van iemand die bevoegd
is er over te oordeelen, die in ons land en
in ’t buitenland veel parken en buitenplaatsen
heeft bezichtigd, en er zelf bijzondere aan-
aan heeft gewijd. Het is de naam
mag genoemd worden vind ik de heer
Faber, inspecteur der volksgezondheid te
Zwolle. Deze getuigde omtrent ons park
,/De aanleg verraadt
Er is getracht overal door
zicht en ruimte te houden, in tegenstelling
met de overlading die in vele parken heerscht.
Met verloop van tijd zal men inzien, hoe
fraai dit park ontworpen is."
Des Zondags wordt er dan ook vooral een
druk gebruik van gemaakt. Gelukkig heeft
men tot heden nog weinig last van baldadig
heid of vernielzucht gehad, dank zij ook het
toezicht dat er op wordt uitgeoefend. De
plantsoenen bij de Blauwpoort en „Amicitia”
zijn er in dat opzicht erger aan toe. Daar
wordt door de jeugd nog wel wat al te veel
vrij genomen.
Maar ik wilde het hebben over de Floralia-
vereeniging. Liefde voor het kweeken van
bloemen moet worden aangemoedigd. Eigenlijk
moet deze liefde zelf al van jongs af aan
gekweekt worden. School en huisgezin kunnen
in dit opzicht veel ten goede uitwerken. Het
kind dat thuis of in school geleerd heeft de
plantjes met nauwlettende zorg te koesteren,
zal geen bloemen of takken afrukken in tuinen
of plantsoenen.
De Floraliavereeniging doet er zeer veel
aan, het kweeken‘van planten in de huis
gezinnen aan te moedigen, en heeft daarom
in mijn oog recht op aller sympathie en steun.
Een verblijdend teeken van belangstelling werd
gegeven door een tweetal personen van elders,
’t welk met ingenomenheid dan ook werd
vernomen op den Floralia avond. Uit de toe
spraak van den Voorzitter bleek tevens, dat
het bestuur der vereeniging wel geen reden
tot klagen heeft en vele ingezetenen door hun
lidmaatschap alsmede door het beschikbaar
stellen van voorwerpen, geschikt om als prijzen
voor de best gekweekte planten uit te reiken,
helpen, maar er werd bijgevoegd, die mede
werking is nog verre van algemeen. De
beperkte inkomsten zijn vaak een reden, dat
er op een en ander moet worden bezuinigd,
en dat moest toch voor een zoo nuttig doel
niet noodig zijn. Een opwekking tot degenen,
die tot dusverre zich nog onttrokken, is het
doel van dit schrijven. Laat ons hopen dat
men dit tot het volgend jaar in zijn geheugen
zal prenten. Aan degenen, die wat kort van
memorie zijn, zou ik graag den raad geven
zich nu reeds bij een der bestuursleden op te
geven als lid of donateur.
Ook is het voor ’t Bestuur wel animeerend,
dat er op den Floraliadag des namiddags wat
meer bezoek komt in de Doelezaal. Dit jaar
was het slecht weer en dat kan eenigszins
ter verontschuldiging dienen, maar er kwamen
ook zoo bedroefd weinigen
wandelplaatsen be-
Wonseradeel, 7 Sept. Enkele onzer gar-
deniers hebben het er op gewaagd, nu ze het
volle pond niet konden krijgen, hun vlas te
houden en het alhier te laten bereiden. Een
enkele kocht er zelfs eenige pondematen bij
en wil een en ander eens riskeeren. Het lijn
zaad is peperduur en men verwacht nog veel
hooger vlasprijzen.
Wanswerd, 6 Sept. Als voorbeeld van
kort tijdsverloop tusschen kuiken en leghen
kan dienen, dat de heer P. P. Boelstra alhier,
mooie, witte leghennen bezit, die 8 April als
kuikens uit den dop kropen en 18 Augustus
reeds met eierleggen begonnen.
Frieslands Greidhoek, 6 Sept. Wat de
eerste hooioogst te kort had, dat is nu wel
haast overal ingehaald. Het verbazend groei
zame weer der laatste weken heeft de wei
landen als ’t ware opnieuw vol gras gezet.
Wel wilde het niet recht opschieten om
het nagrashooi binnen te krijgen, doch in de
hoogere streken is bet toch al bijna gewoonte
geworden om in den nazomer het overtollige
gras in te kuilen, waarmee dan ook volop
werk geweest is en nog is. Een dag als heden
is echter van groote waarde geweest voor de
lagere miedlanden, waar men nog druk bezig
is om de tweede snede tot hooi te verwerken.
Men zou aldaar gaarne nog een paar weken
zonnig weer houden, dan is het hooi binnen,
wat ook wel tijd wordt, want vele dezer
landen zullen nogmaals gemaaid moeten worden
om het gras alsdan voor stalvoeder te gebruiken.
De bewering van vroeger, dat de grasgroei
in deze streken met Augustus is afgeloopen,
blijkt niet meer stand te houden. Als er niet
te veel vertrapt wordt door het vee, kan men
geruimen tijd alle vee voldoende voedsel geven.
De melkopbrengst, hoewel dalende, blijft nog
zeer groot tot heden. Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Heerenveen. Aan de R. H. B. 8. alhier
is de toeloop van leerlingen zoo groot, dat
de drie eerste klassen gesplitst moeten worden.
Dit jaar wordt met de eerste 4e klasse be
gonnen. Ze telt 11 leerlingen. Het geheele
aantal leerlingen bedraagt 117.
De timmergezel K. alhier, had het
ongeluk, dat bij het houtsnijden zijn mes
uitschoot, waardoor hij zich ernstig aan den
pols verwondde. Dokter moest er bij te pas
komen om het hevige bloeden te stuiten.
Wat m en indertijd in massa niet ge
daan kon krijgen om tot 9-uur winkelsluiting
te geraken, gelukt thans, nu verschillende
categoriën van neringdoenden besluiten dit
te doen. Af en toe hoort men dat weer
anderen tot dien maatregel overgaan. Manu
facturiers, boekhandelaars, bakkers, barbiers
enz., allen volgen elkaar in het goede voor
beeld. ’t Is op deze wijze, nu ook lantaarns
niet hun licht verspreiden, ’s avonds reeds
betrekkelijk vroeg donker in de straten, maar
als eenmaal de goede gewoonte is ingeburgerd,
men ook daar wel spoedig aan gewoon
O. N.
- Als iets nieuws zal nu dezen herfst
in de Olterterper bosschen het zoeken van
eikels worden verpacht.
Voor eikels wordt reeds ongeveer f 8.50
staanshalve maar geen melding hebben gemaakt
van het aantal uitgebrachte stemmen. Al was
de collectie ter opluistering ingezonden planten
dit jaar wel niet zoo uitnquntend als vorige
jaren wel ’t geval was, toch bood het geheel
wel een opwekkend gezicht.
Een beetje meer belangstelling van de
leden ten opzichte den Floraliadag, kan bepaald
geen kwaad.
Om nog even terug te komen op het nut,
dat het kweeken van bloemen in de gezinnen
heeft, wensch ik hier een getuigenis te geven
van den gevierden schrijver Justus van Maurik.
In zijn novelle ^Truitje de naaister” laat de
volksschrijver de grootmoeder zeggen
ffEr ligt voor mij altijd in de geur
van bloemen een zoete aantrekkelijkheid,
ze is mij als een ideale gedachte, als een
stukje poëzie, dat in de nuchtere wer
kelijkheid van het leven verdwaald is.
Wanneer ik goed verpleegde bloemen
ontdek in bet venster van den werkman
of van den arme, dan zie ik daarin als
het ware den strijd tusschen de koude,
harde werkelijkheid en het instinct der
ziel. Ik geloof dat ik altijd sympathie
kan voelen voor hem of haar die een
bloem kocht in zijn armoedige woning”.
In deze aanhaling ligt reeds een sterk stuk
propaganda voor ’t hebben en kweeken van
bloemen. Zijn er wellicht onder de lezers of
lezeressen die niet van bloemen houden Zoo
ja, dan zijn ze te beklagen want dan missen
ze een milde onuitputtelijke bron van genot.
Bloemen zijn trouwe vrienden, die een ge-
wenschte afleiding bezorgen te midden der
beslommeringen van het leven.
De huismoeder, die prijs stelt op huiselijk
heid en daarom gaarne haar woonvertrek
gezellig en vroolijk in wil richten, zal daarvoor
in de eerste plaats kiezen bloemen. En bij
een goede verzorging is de plant dankbaar.
Dat er nog zijn die klagen over den slechten
groei, dit komt meestal voort uit een on
doelmatige jerzorging en onkunde. Vaak ook
komt het voort uit het gemis van een geschikt
raam. Zonneschijn en frissche lucht zijn ook
voor planten onmisbaar. Zal de plant gezond
blijven, en zich regelmatig ontwikkelen, dan
moet zij passend voedsel ontvangen. Dat moet
zij kunnen vinden in de aarde van den pot.
Het is volstrekt niet onverschillig welke aarde
men bij het op- en verpotten gebruikt. De
eischen zijn voor alle planten trouwens lang
niet dezelfde, maar in het algemeen behoeft
de liefhebber-bloemkweeker zich niet angst
vallig af te vragen welke bepaalde grondsoort
noodig is. De stekken van Floralia trouwens
worden bij voorkeur gekozen, dat ze uit
stekend tieren in de zoogenaamde gemengde
aarde, voor enkele centen bij de bloemisten
te bekomen.
Water en lucht heeft een plant evenzeer
noodig, als geschikt voedsel. Het begieten
moet geregeld geschieden, in den regel wordt
eer te veel dan te weinig water gegeven. Door
oefening kan een huisvrouw wel aan de plant,
beter nog aan den bloempot zien, wanneer er
te weinig water is gegeven. En dan is ook
noodig frissche lucht. Is het voor den mensch
een eisch der noodzakelijkheid dat het woon-
en slaapvertrek behoorlijk en geregeld wordt
gelucht, ook de plant moet ademhalen echter
kan tocht ook bij een plant nadeel doen.
Door eenige oplettendheid kan men ook in
dit opzicht wel aan de eischen voldoen, die
ook voor alle planten weer lang niet gelijk
zijn. Door raad te vragen bij hen, die reeds
eenige ervaring hebben opgedaan, zal men
wel terecht gewezen worden, en de bloemen
zelf zullen dan wel toonen door groei en bloei,
dat ze goed behandeld worden. Gewis,
Floralia doet er wel aan, zoovelen in de
gelegenheid te stellen, zich te oefenen in de
kweeking van planten. Dat deze gelegenheid
op prijs wordt gesteld, blijkt uit ’t belangrijk
aantal aanvragen telken jare.
INGEZONDEN.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).
L. S.
Met genoegen nam zeker ieder, die belang
stelt in den bloei der kaatssport, kennis van
het ingezonden stuk van den heer J. M.
Kingma, voorzitter der kaatsvereeniging ^Bols-
ward,” welk stuk voorkomt in het nummer
van 2 Sept. jl.
Als blijk mijner sympathie sluit ik voor
om over
Bolswardsclie Courant
'4
Klein’s Thee,
in ons pakjes thans 22 ct., in
vierdel pakjes 27‘/2 ct. Gebro
ken Thee’ ook per ons.
ff
