Dienstbode of Dagmeisje.
Waling-Dykstra dei to Ljouwert,
op Woansdei 20 Septimber 1916.
Stadsnieuws.
Burgerlijke Stand.
PREDIKBEURTEN.
Zondag 10 Sopt.
HERVORMDE KERK.
GEVRAAGD:
TIJDELIJKE HULPIN DE
HUISHOUDING
INGEZONDEN.
Nieuwe Tribune voor de Kaats-
vereeniging „Bolsward”.
Eene benoeming.
De gasprijs in onze Gemeente.
GER. KERK (Nieuwe Hofstraat.)
BROEREKERK.
Nagekomen Advertentie.
er
7
Harlingen.
is
Harlingen.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
f 25.00
- 25.00
- 25.00
- 10.00
- 5.00
van
Op zich-
een groote
het Regee-
zeer betrouwbare
Een nachtmanoeuvre.
Naar aanleiding van het bericht „Eene
nachtmanoeuvre,” dat wij overnamen uit Bet
Vaderland, verneemt de Bredasche correspon-
i gestikt. De
en de politie
20 verbalen op: voor
Vad.
Ontvangen van de heeren
K. PLANTINGA
G. H. PLANTINGA
S. J. T. PLANTINGA
D. TER HEN NE
E. 8.
Maakt met vorige opgaaf een totaal
f 215.00.
Met ingang van 1 September j.l. is be
noemd tot brieven- en telegrambesteller aan
het Post- en Telegraafkantoor alhier de hulp-
besteller P. Weidema.
Af en toe duiken er geruchten op, als zou
de gasprijs in onze gemeente nog dit jaar
verhoogd worden, gelijk in vele andere
gemeenten al reeds voor langen tijd is geschied.
Wij kunnen, in tegenspraak met deze ge
ruchten, uit vertrouwbare bron meedeelen, dat
Gascommissie noch Gemeenteraad vooralsnog
plan heböen, den prijs van het gas in den
loop van dit jaar te verhoogen. De prezen
der steenkolen zijn evenwel van dien aard,
dat met het volgend jaar een verhooging ook
voor onze gasverbruikers niet kan uitblijven.
Costerwierum. Dezer dagen verkocht een
onzer veehouders een paard van 23 jaar voor
f 190. Vijftien jaren lang heeft het een groot
gedeelte van ’t landwerk verricht voor den
boer, die het als 8 jarig paard gekocht had
voor f 155. Wel een bewijs van veranderde
tijden.
’s Voormiddags 93/4 uur:
Dr. O. J. NIEMEIJER.
’s Avonds 53/4 uur:
Ds. J. D. DE HOOG van
(Doop.)
DOOPSGEZINDE KERK.
’s Voormiddags 93/4 uur
Ds. D. KOSSEN.
’s Voormiddags 9r/2 uur:
Ds. J. op 't HOLT.
’s Avonds uur
DEZELFDE.
’s Voormiddags 0t/2 uur:
Ds. J. D. DE HOOG van
’s Avonds 5l/2 uur
GEEN DIENST.
BOLSWARD, van
September 1916.
Gehuwd: Stephanus Brandsma (woon
plaats Heerenveen) en Anna de Boer.
besluit nog een bepaling, aangevende de hoe
veelheid vleesch, die ieder mensch mag ver
bruiken. Ook deze bepaling moet dienen,
om de slagers juist te 'kunnen controleeren.
Tot zoover zijn we met het nieuwe besluit
volkomen tevreden.
Nu komt echter de groote maar.
Aangegeven is de hoeveelheid vleesch, die
een ingezetene op zijn vleeschkaart kan krijgen.
Ieder persoon krijgt hier tegenwoordig op een
kaart */2 zegge... een half ons vleesch per dag.
We hebben veel kunnen lezen van de in-
treurige toestanden in Duitschland, wie zich
daarvan eenig voorbeeld wil vormen behoeft
geen dure en levensgevaarlijke reis te maken,
hij (zij) kome slechts naar Wijk bij Duurstede,
de gemeente, waar ’s avonds alles in diepe
duisternis is gebuid, waar men des daags niet
genoeg te eten krijgt. En de varkens knorren
er: Hadt je me maar.
De nOnder de Streep” schrijver van
het Alg. Hndbl. schrijft:
Gewitte straten. Als ik baas was, sprak
de stadswandelaar, dan liet ik alle straten
netjes witten.
Ik vind ’t vreeselijk om altijd tegen dat
gore grauw aan te moeten kijken, wanneer
ik op straat wandel. Als ik eerst de blauwe
lucht boven mijn hoofd zie en ik kijk dan
naar de vale keien onder mijn schoenen, dan
word ik onpasselijk van het verschil. En is
de lucht grijs, dan word ik misselijk van de
trieste overeenkomst.
Als ik baas was, zou ik alle straten keurig
netjes laten witten
denf van het Alg. H. van
zijde het volgende:
Het weer was inderdaad slecht; van afraden
der oefening door het geneeskundig personeel
was echter geen sprake. Van verbieden van
meenemen van overjassen kon geen kwestie
zijn, aangezien gelast was dat de troepen in
volledig veldtenue zouden uitrukken; enkele
afdeelingen hadden dan ook inderdaad de over
jassen aangeschoten. De pontonbrug, over de
Mark geslagen, was even breed als alle andere,
dus kunnen er de grootste wagens met twee
paarden bespannen overheen. Inderdaad is
een paard over de leuning gesprongen en naar
den kant gezwommen; het dier mankeerde
niets, het was een los paard dat aan de hand
gehouden werd. Niet juist is, dat een pon
tonnier te water is gevallen; ook is geen
enkele mitrailleurshond verdronken en is er
geen mitrailleur in de sloot gereden. Wel is
een patrooncaisson te water geraakt en daar
van zijn voerman en paard verdronken. Ge
durende het laatste gedeelte van dèn nacht
is het weer bijzonder opgeklaard. Dat men
over de stemming niet behoeft te zwijgen
blijkt hieruit dat op verschillende gedeelten
van de colonne gezongen werd. Het is zeker
zeer treurig, dat bij deze manoeuvre een
menschenleven verloren ging; ook dat een
paard verdronk, is te betreuren. Maar men
mag niet vergeten bet groote nut voor den
troep om zich onder moeilijke omstandigheden
te leeren bewegen, dat uit dergelijke oefeningen
voortvloeit.
Opruiming van kippen.
Nu de kleine boeren en landarbeiders bijna
niet meer aan de noodige voederartikelen
kunnen komen, zijn de menschen in de Meierij
op groote schaal hun hoenderstapel aan het
opruimen, ’t Is te voorzien, dat in het voorjaar
1917 het totaal aantal hoenders niet meer
de helft zal bedragen van dit voorjaar. Daar
bet kuikenvoer schrikbarend duur was, fokte
men ook veel minder bij dan voorheen. Die
sterke vermindering wordt voor ons land een
gevaar in de toekomst. (Geld.)
Vit Duitschland.
Met den trein van half twaalf kwamen
Woensdagavond te Vlissingen 10 Engelsche
geinterneerden uit Ruhleben aan. Een was
te Boxtel doorgezonden naar den Amerikaan-
schen consul te Rotterdam, daar hij een
Amerikaan en geen Engelsch onderdaan bleek
te zijn. De anderen, die naar hier kwamen,
deden diverse verhalen over de talrijke per
sonen, die in het kamp krankzinnig worden,
en van hen, die lijden aan maag- en hart
kwalen, van wie ook reeds velen zijn gestorven.
Een der mannen, geboren in Egypte, bad 17
maanden in verschillende hospitalen gelegen
en steeds was zijn vertrek uitgesteld tot een
volgende maand. Eindelijk vertoefde hij nog
drie maanden in Ruhleben, waar de voeding
bestond uit aardappelen, tweemaal in de week
visch en verder uit hetgeen uit Engeland
gezonden wordt en dat soms bedorven aan
komt. Ook kwamen mede een viertal Duitsche
vrouwen, gehuwd met Engelschen, en 5 kinde
ren; zij ontvluchtten Duitschland, omdat
gebrek aan levensmiddelen heerscht.
Twintig vverbalen” tegelijk.
Dat iemand een proces-verbaal oploopt, is
vooral tegenwoordig niets bijzonders. Doch
20 tegelijk, dat komt minder vaak voor.
Dat voorrecht viel een poelier te Roermond
te beurt, die aan het station kratten met
duiven ten vervoer aanbood, welke dermate
waren volgestopt, dat in iedere krat reeds
vóór de verzending eenige waren
Staatsspoor weigerde aanneming i
maakte tegen hem
iedere krat één.
Een inbreker gearresteerd?
Gistermiddag werd door de politie van
Weesperkarspel te Weesp gevankelijk binnen
gebracht een verdacht individu, van wien
vermoed wordt, dat hij schuldig is aan een
aldaar plaats gehad hebbende inbraak. Na
Watergraafsmeer en Diemen schijnt thans
Weesperkarspel aan de beurt te zijn. Er is
hier n.l. ingebroken bij den veehouder D.
Broere in den Bijlmer. Deuren en ramen zijn
opengebroken en een 20-tal kazen, ter waarde
van ongeveer f 500, werden medegenomen.
De inbraak is zóó handig en in alle stilte
uitgevoerd, dat de bewoners tot hun schrik
eerst ’s morgens merkten wat er gebeurd was.
De verdenking viel direct op een paar ver
dachte individuen die den vorigen dag in den
omtrek van de Ulk, zoo heet de boerderij,
waren gezien en waarvan er nu een schijnt
te zijn aangehouden. Alg. H.
Eindelijk goedgekeurd.
In het grensplaatsje Zwilbroek werd een
Duitsche slagersknecht vijfmaal voor den
militairen dienst afgekeurd. Men keurde hem
voor de zesde maal en hij werd nu aangewezen.
De jongeman bedankte er evenwel voor en
is naar Groenlo uitgeweken.
De vleeschkaarten te Wijk bij Duurstede.
Uit Wijk bij Duurstede wordt hieromtrent
nog aan het Hdbl. gemeld:
Ternauwernood is men over de eene quaestie
een beetje uitgepraat, of een andere geeft
weder stof tot nadenken. We hebben hier het
oog op den maatregel van het gemeentebe
stuur, waarin wordt bepaald, dat van 4 dezer
af geen Regeeringsvleesch mag worden verkocht,
dan uitsluitend op vleeschkaarten.
zelf is deze maatregel zeer zeker
verbetering in de distributie van
ringsvleesch, welke tot vóór den 4den Sept,
toeliet, dat de slagers naar eigen willekeur
met de hun toevertrouwde producten handelden.
Behalve de bovenvermelde alinea bevat het
Alhier is een dubbel woonhuis provi
sioneel geveild. Bij die veiling waren ook een
tweetal vrouwen aanwezig, van wie de eene,
mede-eigenares, voordat de notaris de conditiën
van verkoop voorlas, aan het publiek vertelde
in een lange speech, hoe onrechtvaardig zij
door een familielid was behandeld. Daarna
hadden de noodige formaliteiten plaats en werd
op bet huis ingeschreven. Toen de „bordjes”
met de geboden sommen werden opgelezen,
kreeg de heldhaftige vrouw het zoodanig met
haar zenuwen te kwaad, dat de dokter gehaald
moest worden, waarna ze per rijtuig naar haar
woning moest worden vervoerd. Zoo’n ver
knoping schijnt niet goed voor al te zenuw
achtige vrouwen. Fran. Cl.
In Duitsche gevangenschap.
Schipper D. Taal van de „Geertruida”, is
vergezeld van matroos Arie, Visser, uit een
zeer langdurige Duitsche gevangenschap ont
slagen en behouden te Scheveningen terug
gekeerd. De gevaren, die hun, voornamelijk
den schipper, boven het hoofd hebben ge
hangen, zijn wel heel groot geweest!
Aan een onderhoud dat de Raagsche Ct.
had met schipper Taal ontleenen wij het
volgende.
Het begin van al mijn rampspoed was het
in den grond schieten van ons mooie schip de
„Geertruida”, dat pas sedert vijf weken in
de vaart was. De prachtboot is op 5 Juli, in
de Noordzee, op ongeveer 57 graden 30
minuten Noorderbreedte en 1 graad Ooster
lengte in den grond geboord door zeven
schoten van een Duitschen onderzeeër! Dit is
geschied niettegenstaande onze nationaliteit
met reuzenletters langs de zijden van het
schip was kenbaar gemaakt. Wij heschen een
vijf meter lange roodwitblauwe vlag. Des
ondanks ging ’t schieten door! ’t Was helder
zicht en men kon gemakkelijk een zeven
mijlen weg zien.
De andere leden der bemanning van de
„Geertruida” gingen op een Hollandschen
logger over en wij drieën moesten aan boord
van onderzeeërs gaan.
De officieren van den onderzeeër beschul
digden mij, dat ik een kanon aan boord had
en dat ik den onderzeeër had willen rammen.
Zij hebben blijkbaar mijn stoomspil voor een
kanon aangezien.
Wij zijn acht dagen op den onderzeeër
gebleven, ik werd als gevangene behandeld.
Donderdag 13 Juli kwamen wij te Emden aan.
Toen werden we naar Wilhelmshafen gebracht
en daar in het arrestantenhuis der marine
opgesloten.
In deze gevangenis beb ik ruim een week
gezeten, voordat ik vóór den eersten keer
voor den marinekrijgsraad verscheen.
De beschuldiging, dat ik den onderzeeër
had willen rammen, werd tegen mij gehand
haafd. De desbetreffende krijgsartikelen wer
den voorgelezen en ik werd ondanks een ver
dediging van den mij toegevoegden advocaat
(waarvan ik overigens niet veel verstond) tot
de doodstraf veroordeeld. Ik boorde de voor
lezing van ’t vonnis aan en dit begreep
ik wel
De machinist en de matroos werden voor
dien krijgsraad vrijgesproken, maar bleven in
bewaring om als getuigen te kunnen optreden.
Ik heb vervolgens weer drie-en-een-halve
week gevangen gezeten, voordat mijn zaak
voor een krijgsraad in tweede instantie kwam.
Hoe hadt ge het in gevangenschap
In ééo woord: verschrikkelijk. Al die
vele weken hebben ze me in m’n eigen zee-
manskleeren gelaten, waarin ik van het schip
was gekomen. Schoon ondergoed gaf men
mij niet. Ik moest mijn lijfgoed éénmaal
’s weeks wasschen in een emmer water, dat
ik eerst had gebruikt ter reiniging van mijn
lichaam. Het middageten was meestentijds
eenvoudig onherkenbaar. De aardappelen, die
ik kreeg, waren voor varkensvoer niet goed
genoeg. De eerste drie weken werden wij in
’t geheel niet gelucht en de eerste vier
weken werd ik niet geschoren. Later verraste
men mij plotseling met een pondje tabak
en... een kam.
In tweede instantie werd weer de doodstraf
tegen me geëischt. Ik herhaalde opnieuw mijn
plechtigen eed, dat ik onschuldig en waarlijk
neutraal was. Nadat de krijgsraad in raad
kamer was geweest, werd ik vrijgesproken
wegens gebrek aan bewijs.
Eindelijk, Donderdagavond, toen het defi
nitief bekend werd dat de openbare aanklager
niet in hooger beroep zou gaan, werd ik in
vrijheid gesteld.
Wij vertrokken naar Bentbeim en onder
vonden hier moeilijkheden met de passen.
Men wilde ons eerst terugsturen naar Wilhelms
hafen, maar de heer Akkermans (vertegen
woordiger van den reeder, den heer W. den
Duik Jzn.), wees er op, dat dit wat al te
gek was. Toen konden we naar Munster gaan,
waar een Hollandsche consul is. Door middel
van heel veel getelegrafeer naar Holland
verkregen we ten slotte de vereischte ver
klaringen en konden we de grens overgaan.
Maar ’t gevoel, dat me bezielde, toen ik
weer Hollandschen grond onder de voeten
had!...
ure, by it Beursgebou: Untbleatsjen
fen it earestiente en oerdracht fen dy stien
finder biwald fen it Stêdsbistjfir, mei in pear
taspraken en mei sang fen it Ljouwerter
kritekoar.
3 fire, yn de Greate tsjerke Greate stichte-
like Eriezen-byienkomste.
1. Ynlieding troch de Selskips-foarsitter
S. van der Burg.
2. Stichtelijke fire, ta wijinge fen de dei,
finder lieding fen Dr. G. A. Wumkes.
3. Taspraken fen de hearen B. S. Hylkema
en Ds. S. Huismans, as foarsitters fen it
Bonn fen Fryske Selskippen bfiten Fryslfin
en it Christlik Seiskip for Fryske tael- en
skriftenkennisse.
Twisken tiden oargelspyljen fen de oargenist
de hear J. Paardekoper, sjongen fen de oan-
wêzigen en sang fen Jiffer Anneke Steensma.
7l/2 fire, yn de Harmony: Feestelik
byienwêzen.
1. Rede fen de hear Sj. de Zee, oer
Waling Dykstra en syn wirk.
2. Sangen fen it Ljouwter kritekoar, finder
lieding fen de hear R. Metzlar.
3. Opfiering fen For Fryslans tael, in
tapaslike foarstelling yn wird en byld, for
dizze dei rémakke fen de hear Y. Schuitmaker.
It iene en oare mear omskreaun yn in
Wirklist fen de Waling-Dykstra-dei, dy for
f 0.10 yn de boekhannel to keap is.
De tagongsprizen binue for de Tsjerke
f 0.50, for de Harmony f 1.
Leden fen de Fryske Selskippen kinne for
healjild ledekaerten krije, mits dy foar ef op
de l6e Septimber oanfrege wirde by de hear
P. A. Wilhelmy, adres: Switserswaltsje to
Ljouwert. Nei dy dei wirde der gjin lede
kaerten mear utjown.
Hwa ta de forsprate leden fen it Seiskip
for Fryske tael- en skriftenkennisse hearre,
kinne de kaerten dêr seis oanfreegje de krite-
leden lykwols kinne se net oars krije as troch
bimidling fen de skriuwers fen bjar kriten.
Hjir foaral om to tinken! It jild moatdalik
bij de oanfrage bitelie wirde sfinder dat wirdt
der gjin kaert ófjown. Oanvragen om kaerten
by de krite-skriuwers moatte uterlik op
15 Sept, by dy skriuwers yokommen wêze, dy se
den for de leden fen hjar krite allegearre
tagelyk by de hear Wilhelmy bistelle kinue.
Leden fen it Christlik Frysk Seiskip ef fen
ien fen de by it Bonn om utens oansletten
Selskippen kinne bjarren, finder allikense
bitingsten om ledekaerten oanmeldzje by hjar
skriuwers ef algemiene skriuwers, mar hja
scille der for soargje moatte det dit tidiger-
nóch bart en wol sa det eltse skriuwer de
oanfrage en it jild foar de 16e Septimber by
de hear Wilhelmy oerbringe kin. Oars scoe
it faeks to let wirde for de ledekaerten.
Gewoane tagongskaerten binne der fierdere
for eitsenien to krijen for de Greate tsjerke,
by de koster fen dy tsjerke (Hoek Bredeplaats)
en ek by de koster fen de Greate tsjerke to
Suits; 2. for de Harmony, de jouns by de
yngong fen de seale, en boppedien by de
boekhanler R. van der Velde te Ljouwert.
Gjin plakbisprekken.
Hwa kaerten winsket, mei der wis wol gau
by wêze.
De skriuwers wirde utnoege goed de hfin
oan de bitingsten to balden en bjar leden der
mei op stap to bringen. Hwet net dudlik
lykje mocht, mei bifrege wirde by de hear
Wilhelmy, dy’t yn dizzen to beslissen hat.
De Kommissie fen iltfiering.
tot en met 9
Een goed zaakje. Het volgende komische
verhaaltje, dat werkelijk gebeurd is in een
voorstad van Berlijn, lezen we in een
Duitsch blad.
Een slager had tijdens den oorlog zooveel
verdiend, dat zijn vrouw een reeds lang ge-
koesterden wensch in vervulling meende te
kunnen brengen.
Zij ging naar efen juwelier, om een sieraad
met briljanten, waarnaar ze reeds maanden
verlangde, te koopen. Haar keus viel op iets,
dat 2000 M. moest kosten. Aangezien de
juwelier den prijs met geen enkelen mark
wilde verlagen en de vrouw’t juweel dolgraag
wilde hebben, vond de vrouw er iets op, om
haar man, die zeker niet van plan was zóó
veel uit te geven, tot den koop te doen
besluiten. Zij betaalde 900 M., die ze in den
loop der maanden had gespaard en kwam met
den juwelier overeen, dat haar man 't sieraad
zou koopen en dat hem als prijs het
'resteerende bedrag, dus slechts M. 1100 zou
worden genoemd.
Aldus geschiedde. Maar op den terugweg
kwam de slager verschillende bekenden tegen,
aan wie hij van den koop vertelde en aan
wie hij de goedkoope briljanten liet zien.
Toen een van zijn vrienden hem voor deze
M. 1300 bood, meende hij, die steeds op
verdienen belust was, een goed zaakje te doen
en de briljanten gingen in andere handen over.
Hoe groot was zijn verbazing, toen bij zijn
thuiskomst bleek, dat zijn vrouw met die
handeling heelemaal niet ingenomen was.
Onder tranen bekende zij hem haar mislukte
list. De slager was natuurlijk woedend en
groote ruzie tusschen de beide echtgenooten
was, helaas, het gevolg van het liedje, waarom
ze door hun vrienden nog uitgelachen werden
op den koop toe.
EEN
EN EENE
Brieven onder motto: „Dienstbode” aan
het bureau van dit Blad.
