I
DIENST DER TRAMMEN.
DE MAMMAIBOWLE.
(Zomerdienst.)
GEMENGD NIEUWS.
J
g.
ARUM FRANEKER—LEEUWARDEN.
Aangevangen 1 MEI 1916.
SNEEK BOLSWARD HARLINGEN.
HARLINGEN BOLSWARD SNEEK.
1.50 3’35*
HARKEZIJL— MAKKUM.
LEEUWARDEN—FRANEKER ARUM.
MAKKUM—HARKEZIJL.
Lr
Van 15 Mei tot 15 Pept.
4.10,
7.25.
v
1.—
a.
8.40
waardeering.
over
Stoomdruk Firma B. Cuperus Az., Bolsward.
Leeuwarden V.P.
Franeker
Arum
Harlingen
Kimswerd
Arum
Witmarsum
Bokward
Nijland
IJsbrechtum
Sneek
7.35
7.47
7.59
8.05
11.08
11.38
12.29
11.15
11.21
11.33
11.45
1.41
2.11
3.02
1.15
2.06
2.11*
2.41*
4.10
5.01
5.31
5.34
6.04
6.05
6.56
7.20*
7.50*
8.—
8.51
7.09
8.—
8.30
9.15
9.45
10.36
5.08
5.19
5.29
5 45*
5.51*
6 03*
6.15*
6.26*
7.01*
7.16*
7.18*
7.28*
7.39*
7.45
7.51
8.03
8.15
8.22
8.57
9.12
9.15
9.25
9.36
8.55
9.05
9.30
a.
v.
a.
a.
v.
a.
7.20
7.32
7.42
7.48
8.03
8.40
8.52
9.04
9.10
12.15
12.21
12.33
12.45
f.22
1.37
1.39
1.49
o
4.08
4.14
4.26
4.38
4.40
5.15
5.30
5.34
5.44
5.55
a.-
6.20
7.11
7.13
7.43
2.20*
2.26*
2.38*
2.50*
3.26*
3 41*
3.44*
3.54*
4.05*
7.20
7.26
7.38
7.50
7.55
8.32
8.47
8.50
9.—
9.12
1.35
1.41
1.53
2.05
N
O
OD
P.
8.34
9.25
9.30
10
V;
a.
v.
waardoor de bakkerijen
van de gistfabrieken te
Arum
Franeker
Leeuwarden V.P.
6.40f
7.10f
7.14*
8.05*
1.20 5.56*
1.30 6.06*
1.55 6.31*
v. 5.10
5.16
5.28
a. 5.40
v. 541
6.19
6.34
6.44
a. 6.56
9.38
9 50
10.—
10.10
10.25
10.15* U'“
10.27* 11.12 12 42
10.39* 11.24 12.54
10.45* 11.30
10.42
10.48
11.—
11.12
K?
Ko’
B
Keizer Alexander II van Rusland zat in
Juli van het jaar 1875 met eenige officieren
op het tuinterras van zijn paleis te Moskou
om eene tafel, waarop een bowle stond.
Ik maak u mijn compliment, graaf Apraxin,
zeide de keizer tot zijn adjudant: Ik beken
gaarne, dat ik nog nooit eene bowle genoten
heb, die zoo goed smaakte als deze. Ja, ik
durf beweren, dat deze bowle de heerlijkste
is van alle bowles.
Hoe dankbaar ik uwe majesteit ook voor
dezen lof ben, antwoordde de bowlemaker,
graaf Apraxin, ben ik toch niet in de gele
genheid, hem te verdienen. Ik heb het recept
van vorst Keresköi, den gouverneur van Wo-
ronesj. Maar helaas ontbrak mij het voor
naamste. Om aan onze bowle de vereischte
smakelijkheid te geven, heb ik acht van de
uitgezochtste zuidvruchten gebruikt. De acht
vruchten te zamen geven echter niet den
heerlijken smaak van de eenige vrucht, die
er eigenlijk voor vereischt wordt, namelijk de
veredelde West-Indische mammai. Professor
Koetoesoff, de bekende Peterburgsche wereld
reiziger, bracht den mammaiboom uit Indië
mee en plantte hem in den Kaukasus. De
cultuur mislukte, uitgezonderd eenige exem
plaren, die nu uitstekend gedijen. De mammai
is een vrucht van de familie der abrikozen
en vereenigt de smakelijkheid van minstens
Zekere Duitsche batterij veroorzaakte den
Franschen groote moeilijkheden en de waar
nemers konden die niet ontdekken. Verschil
lenden hadden het a] geprobeerd. Met de
beste verrekijkers hadden zij het landschap
afgezocht.
Ten slotte ontdekte echter een van hen,
dat een groepje roodachtig uitziende boomen
iederen dag rooder werd. Dat konden geen
levende boomen zijn. Dennen worden eerst
rood als zij sterven. Die boomen waren dus
uitgegraven en daar neergezet om iets te
verbergen. Was het misschien de batterij.
De waarnemer seinde naar beneden, dat er
eenige 15 c.m. granaten op die roode boomen
afgevuurd moesten worden. Toen was het
geheim spoedig opgelost. De batterij stond
toen ongedekt. Twee kanonnen werden stuk
geschoten en de overige haalde de vijand
overhaast weg”. Alg. H.
5.10
5.22
5.32
5.47
6.25
6.28
6.40
6.52
6.58
8.50
9.20
9.25-
10.16
(Plaatseljjke Tjjd.)
8.25* 9.45
8.31* 9.51
8.43’ 10.03
8'55* 10.15
10.50
11.05
11.08
11.18
11.30
Sneek
IJsbrechtum
Nijland
Bolsward
Witmarsum
Arum
Kimswerd
Harlingen
Van 1 tot 15 Mei en van 15 Sept, tot 1 Oct. alléén Vrijdags, van Bolsward: v.m. 3.10, te Leeuwarden 6.13.
Van 15 Mei tot 15 Pept. 4.10,
Vrijdags van Leeuwarden n.m. 1.45, te Bolsward 4.35.
00
s?
-o
o
N
12.30
6.49* 8.04
7.—* 8.15
7.10* 8.25
5.36 7.20* 8.32
7.35* 8.47
8.10* q 22
8.20*
8.32* 9.34
8.44* 9.46
8.50* 9.52
6.25* 8 40 11.—*
a. 6.50* 9.05 11.25*
12.30 2.24*
12.41 2.35*
12.51 9 45*
12.55
1.10 3.—*
2.02 3.47*
2.14 3.59*
2.20 4.05*
stapel met 2 millioen koeien achteruit; hierbij
waren 800.000 melkkoeien. Een verdere
oorzaak was het gebrek aan voedermiddelen
in den vorigen winter. Daardoor ging de
lichamelijke toestand der dieren achteruit en
daarmede de melkopbrengst. Eerst langzamer
hand zullen de dieren bij voldoend voedsel
zich hiervan herstellen. Door bet voorschrijven
van kleine vleeechrantsoenen, wil de Duitsche
regeering bet er toe brengen, dat geen melk
koeien meer geslacht worden.
(Molkerei Zeilung, Berlin).
Spionnage in de lucht.
In de Daily Maill vertelt Hamelton Tyfe
de volgende gescbiedenisjes omtrent de moeilijk
heden en gevaren, waaraan de waarnemer in
een kabelballon blootstaat.
nBij Verdun moest een waarnemer-officier
gebruikmaken van zijn parachute, die ieder
van hen als hij opstijgt medeneemt. Zijn ballon
was losgebroken en dreef naar de Duitsche
linies toe. Hij moest vlug besluiten of hij
wilde meedrijven en krijgsgevangen gemaakt
worden of dat hij zich aan zijn parachute
zou toevertrouwen.
Hij keek eens op zijn hoogtemeter. Die wees
2000 meter aan. Desondanks besloot hij het
te wagen. Hij greep de parachute en sprong
over den rand van de mand.
Eerst viel hij verscheidene meters als een
steen, maar toen opende de parachute zich en
bij gleed zachtjes neer te midden van zijn
eigen landgenooten. Maar denk eens aan den
moed, die noodig is om zulk een besluit te
nemen.
tien edele vruchten in zich. Bovendien is het
professor Koetoesoff gelukt, de mammai door
een tweede kostelijke vrucht te veredelen.
Deze veredelde mammai dus moet versch van
den boom geplukt in de bowle gedaan worden,
en als uwe majesteit deze zal hebben gedronken,
zal de voor ons staande bowle uwe majesteit
een dauwen drank toeschijnen.
Alle drommels, Apraxin, bet water loopt
mij al over de tanden. Hebt gij de bowle in
den Kaukasus gedronken?
Neen, bij den gouverneur van Woronesj.
Maar gij zeidet, dat de vrucht versch ge
plukt moet zijn.
Inderdaad. De bowle wordt op den Kau
kasus bereid, in een hermetisch gesloten vat
gedaan en met de snelste gelegenheid naar
Woronesj gezonden.
Als vorst Keressköi telegrafeert, wanneer
ontvangt hij dan de bowle?
Binnen vier-en-twintig uur.
Goed. Mijne heeren, morgen zullen wij
allen te Woronesj zijp en mammaibowle drin
ken 1 Apraxin, telegrafeer den vorst on
middellijk.
Toen de gouverneur van Woronesj het tele
gram ontving, zond hij onmiddellijk eene
depêche aan professor Koetoesoff. Het spoedig
daarop ontvangen antwoord was door den
secretaris van den professor onderteekend en
luidde Professor op 't oogenblik niet te huis.
Wordt echter elke minuut verwacht. Zoodra
hij komt, zal uwe opdracht uitgevoerd worden.
Den volgenden morgen kwam een. tweede
depêche, aldus luidend Opdracht onuitvoer
baar. De .laatste vruchten, gelijk ik zooeven
bemerkte, geheel door wormen vervreten en
onbruikbaar. Koetoesoff.
Een voor hem inslaande bliksemstraal bad
den vorst niet meer kunnen doen schrikken
dap deze tijding. Wat nu? Aan Apraxin
telegrafeeren Maar die was reeds met den
keizer onderweg. Een andere bowle maken
Geen enkele zou in de verste verte den smaak
der mammaibowle hebben bereikt. Eindelijk,
nadat hij langen tijd zijn hersenen geplaagd
had, kreeg hij een inval. Hij schelde.
De directeur der gevangenis moet komen.
Weldra stond deze voor hem.
Is er nog iemand, die tot den knoet ver
oordeeld is?
Slechts een moesjik, Borski geheeten.
Wat heeft hij gedaan?
In dronkenschap bijna een politieagent
gewurgd. Omdat hij beschonken was, is hem
dat als verzachtende omstandigheid aange
rekend. Daarom krijgt hij slechts vijftig knoet-
slagen en drie jaar naar Siberië.
Goed, ik wil met hem spreken.
Met knikkende knieën trad het boertje,
dat zijnen gevaarlijken roes al lang uitge
slapen had, onder geleide van een gevangen
bewaarder binnen. De laatste verwijderde zich
op een wenk van den gouverneur.
Hoe beet je?
Michael Pawlowitsje Borsky, excellentie.
Je weet, dat je tot vijftig knoetslagen en
drie jaar ballingschap veroordeeld bent?
De moesjik viel op de knieën en jammerde
Erbarm u, heer, over mijn vrouw en mijn
kinderen.
StilOpstaanLuister naar ’t geen ik je
te zeggen heb. De drie jaren kan niemand
je schenken, behalve de genade van den Tzaar.
Maar de knoetslagen zal ik je schenken, als
je precies doet wat ik je zeg. Ik zal een
visite van eenige officieren krijgen. Om deze
heeren te bedienen, trek je een livrei aan.
Je zult deze terrine hier, hij wees op een
glazen punch-terrine, natuurlijk met wijn ge
vuld dragen, om haar de heeren voor te zetten,
dat wil zeggen, dat moet je niet doen, integen
deel, je laat de terrinne onderweg vallen,
zoodat de inhoud over den grond loopt. Als je
goed oppast, zijn de knoetslagen je geschonken.
Het kostte veel moeite, den boer aan het
verstand te brengen, wat hij te doen had,
maar eindelijk begreep hij het.
Alles ging, zooals de gouverneur gewenscht
had. De Tzaar kwam op het vastgestelde uur
met zijn gevolg en nam onder een linde plaats.
De pseudo-bediende verscheen met de vurig
verwachte bowle, struikelde en de kostelijke
mammaibowle (in werkelijkheid was'het schoon
water) liep in het zand.
Een algemeene kreet van teleurstelling
volgde. De gouverneur wrong van goed ge-
huichelden schrik de handen. De Tzaar sprong
hoogst verontwaardigd op.
Laat den kerel onmiddellijk ophangen.
Indien de Tzaar niet zoo toornig ware ge
weest, zou het hem opgevallen zijn, hoe merk
waardig gauw een gevangenbewaarder ver
scheen, om den bediende weg te voeren.
Halt 1 riep de Tzaar. Geene overijling Het
zal voldoende zijn, als wij’hem eenige jaren
naar Siberië zenden.
Voor drie jaar? stelde de gouverneur voor.
Goed. Doch als men bedenkt, zeide
Alexander, die steeds kalmer werd, is de
man alleen wat onhandig geweest. Laat hem
met vijf-en-twintig knoetslagen vrij.
Men riep om een schadeloosstelling voor
de verloren bowle. Met bijna onheilspellende
snelheid was er eene andere, trouwens maar
een gewone ananasbowle, gereed. De genoten
wijn stemde den Tzaar vroolijk, en het gezel
schap begon over de catastrophe te schertsen.
Nu, zeide de Tzaar eindelijk, de man zal
een grooten angst uitgestaan hebben. Dat is
al straf genoeg. Ik geloof, dat wij hem ook
de knoetslagen moeten schenken. Vorst Keres
sköi, ik wensch, dat de man niet gestraft zal
worden.
Dat was een duidelijk bevel. De moesjik
werd on middellijk in vrijheid gesteld en keerde
verheugd naar zijne familie terug.
5.51
4.40 6,26
4.52 6.38
5.04 6.50
5.10 6.56
K erkdiefstallen
Woensdagavond is in de Kathedrale kerk
te Roermond iemand door den koster betrapt,
toen .hij bezig was een uit het middenschip
weggehaald offerblok in de bergplaats aan den
hoofdingang der kerk met een beitel te openen.
De koster sloot ijlings de deur der bergplaats
af en waarschuwde de politie, die den dief
arresteerde. Het is dezelfde persoon, die in
Maart 1909 in de kathedraal te Roermond
den inhoud van eenige offerblokken en een
gouden kettinkje en in de kapel in ’t Zand
een aantal gouden exvota’s gestolen heeft,
waarvoor hij toen door de Roermondsche
rechtbank werd veroordeeld tot 3 jaar gevan
genisstraf. N. R. Cl.
Het einde van een smokkelaar
Maandagnacht ging een troep smokkelaars,
beladen met allerlei waren, te Woensdreoht
door een der vele polders in de richting der
Belgische grens. Het bedrijf geschiedt steeds
bij nacht en is niet vrij van gevaar, afgeschei
den van de controle die aan de grens plaats
vindt. Zij moeten n.l. bij Ossendrecht de z.g.
Ossendrechtsche Kil over, die bij laag water
te doorwaarden is, doch bij hoog water niet
zonder gevaar. Een jonge man wonende te
Halsteren is verdronken. N. C.
De wachtparade van vrouwen.
Als het waar is, zegt de Avondpost, wat
gemeld wordt (deze reserve mag men tegen
woordig wel maken bij eik niet-officieel)
worden stappen gedaan om na de opening
der Kamerzittingen op het Binnenhof dage
lijks de wacht te doen betrekken door 20
vrouwen getooid met kiesrechtkleuren die
«door een zwijgende betooging aan den wensch
der vrouwen zullen herinneren en dit zoolang
blijven doen tot het doel bereikt zal wezen.”
De wachten zullen geregeld worden afgelost.
Als dit plan doorgaat, krijgen wij dus onze
dagelijksche wachtparade. Wie de Hagenaars
kent, mag gerust voorspellen, dat bet bij die
aflossing van de wacht niet aan toeschouwers
zal ontbreken. Zoodra eenige personen zich
op min of meer opvallende wijze naar het
Binnenhof begeven, richt ook de politie hare
schreden derwaarts eveneens opvallen^erwijze,
en als de lui op straat politie zien stappen
naar een doel, is dit het sein om te volgen.
Het «kijken naar vrouwenkiesrecht” belooft
dus zoolang als het duurt een nieuw
nummer op het dagprogramma van den
wandelenden Hagenaar.
Duur terrein.
Als een bewijs, welke hooge prijzen tegen
woordig te Rotterdam worden besteed bij den
verkoop van panden, kan dienen, meldt de
N. R. Cl., dat voor het pand op den hoek
van Soetensteeg en Korte Hoogstraat, waarin
thans een confiseur is gevestigd en dat voor
sigarenmagazijn in gebruik zal worden ge
nomen, dezer dagen f 2500 per M2 is betaald.
Het aan de Soetensteeg daarnaast liggende
kleine winkelpand, dat eveneens verkocht is,
heeft ruim f 2000 per M2 opgebracht.
Gist door de bakkers zelf vervaardigd.
Naar de Tel. uit Rotterdam verneemt,
worden daar ter stede in de broodbakkerij
«Hofdijk” proeven genomen met een nieuw
soort gist, die uit de broodproducten zelve
vervaardigd wordt en
onafhankelijk worden
#Delft en Schiedam.
De Nederlandsche etappendienst had reeds
lang de moeilijkheid onder het oog gezien,
die het vervaardigen van brood in oorlogstijd
met zich zou brengen. De Stelling Amsterdam,
geïsoleerd van Schiedam en Delft, zou niet
aan gist kunnen komen, waardoor het brood
slecht verteerbaar zou worden. De directie
van de «Hofdijk” heeft nu een methode ge
vonden, die het mogelijk maakt, dat iedere
bakker zonder veel moeite zijn eigen gist kan
maken.
Na de proefnemingen zou deze methode
ingevoerd worden voor militaire bakkerijen.
Het ligt in de bedoeling, het toepassen der
gistfabricage in de bakkerij, ook bij de parti
culiere bakkers aan te moedigen.
Een nachtmanoeuvre!
Uit Rozendaal schrijft men aan het Fad.:
De commandant der brigade, welke op het
oogenblik in het westen van Noord-Brabant
ligt, heeft een wel zware verantwoordelijkheid
op zich genomen met het doen houden van
een nachtelijken marsch in den nacht van
Maandag op Dinsdag. Want dat is een expe
ditie geweest, die bij alle deelnemers lang in
het geheugen zal blijven, en die herinnering
behoort zeker niet tot de aangenaamste. Het
onweerde en stortregende, toen de verschil
lende deelen der brigade te Breda bijeenkwa
men, en hoewel het geheele geneeskundige
personeel ontried de expeditie te doen door
gaan, gelastte de bevelhebber dat de tocht
zou geschieden, terwijl hij verbood, dat de
overjassen werden medegenomen. En dat ter
wijl het onweer niet van de lucht was en het
slagregende!
Van Breda werd gemarcheerd naar Princen-
hage en Beek tot de Mark. Over deze rivier
was een pontonbrug geslagen, doch deze was
zoo smal, dat een wagen er niet overheen kon,
een paard te water raakte, een mitrailleurhond
verdronk en een pontonnier in het water viel.
Mét veel moeite kon hij worden gered.
Daarna kwam men aan een stukje weg van
misschien 250 meter, doch dit was zoo misera
bel, dat de mannen tot hun knieën in de
modder stonden en nu en dan verdwaalden
in een door het water niet opgemerkte kuil
of sloot, waarin zij dreigden te verdrinken.
Een mitrailleur reed in een sloot, door den
5.56
6.47*
7.16*
Harkezjjl v. 615* 8.30 10.50*
Wons
Makkum
geteekende trammen loopen Zondags niet en met een t geteekende alleen Vrijdags.
schok viel de voerman'er van af en verdronk,
Anderhalf uur is men met kunstmatige adem
haling bezig geweest, doch zonder resultaat.
De ongelukkige was een milicien afkomstig
uit Venlo, en ongehuwd. Twee paarden ver
dronken tevens.
Na drie uren baggerens heeft de brigade
commandant den troep nog vier uur lang
laten trekken onder een voortdurenden slag
regen en eindelijk kwam men om 8 uur ’s
morgens thuis.
Veertien uur lang waren de mannen op de
been geweest; boe ze er uitzagen, is niet te
beschrijven; hoe de stemming was, is beter
te verzwijgen. Er waren soldaten, die, toen
men halt hield, zich in de modder te slapen
legden.
Wanneer de brigadecommandant na afloop
van deze expeditie zijn rekening opmaakt, zal
bij als debet daarop vinden:
één man verdronken;
één man gestorven aan hartverlamming;
twee paarden verdronken;
een mitrailleurhond verdronken;
een niet te taxeeren schade, toegebracbt
aan materieel en kleeding;
een menigte soldaten ziek, tengevolge van
rheumatiek, keel- en longaandoeningen.
Naar onze correspondent ons verzekert, is
tegen de wijze waarop de brigadecommandant
aldus met de onder zijn bevelen staande troepen
heeft gehandeld, een klacht ingediend bij bet
legerbestuur.
De knoeierijen met waschmiddelen.
Als een begrijpelijk en natuurlijk gevolg
van de uitgebreide vervalschingen op het ge
bied van waschmiddelen, zijn tallooze klachten
aangaande in bleekerijen en waschinrichtingen
gewasschen goederen, aan de orde van den
dag. En waar de z.g. natuurbleek langzamer
hand tot de zeldzaamheden is gaan behooren,
spreekt het vanzelf, dat tal van waschinrich
tingen, aangewezen op schier waardelooze of
schadelijke waschmiddelen, ondeugdelijk ge
bleekt of bedorven waschgoed afgeleverd hebben
en zich beroepen hebben op „force majeure”.
Toch gaat dit beroep niet op, en hadden wij
gelegenheid bij een persoonlijke inspectie, een
bewijs hiervoor te vinden in de Amsterdamsche
Stoomwasscherij „Het Westen” (Dir. de heer
H. Schuringa Jzn.) In deze, van de nieuwste
verbeteringen voorziene, inrichting, worden
langs cbemischen weg waschmiddelen bereid,
welke geenerlei nadeeligen invloed op het
waschgoed uitoefenen en waarbij de sterkte
der oplossingen niet afhankelijk is, zooals
bij tal van tegenwoordig verkochte preparaten
van een meerdere of mindere mate van verval-
scbing, doch op nauwkeurige wijze naar de
behoefte geregeld kan worden. Ook uit een
hygiënisch oogpunt, ten opzichte van het
personeel, verdient deze verbetering, daar
schadelijke dampen vermeden worden, alle
Maandbl. t. d. F.
Melk of boter?
Volgens de nieuwste Duitsche wet
voedingsvetten kan de Rijkskanselier de rege
ling van de productie van boter en kaas doen
voorschrijven door een nieuw rijksbureau.
Er schijnen reeds besprekingen plaats te vinden
betreffende zulk een regeling. Het doel is ’t
gebruik van volle melk te beperken om melk
vrij te krijgen voor de boterbereiding. Voor
dit doel zou bepaald kunnen worden, dat
volle melk slechts aan vrouwen, kinderen
en zieken mag verstrekt worden, zoodat er
voor de mannen slechts ondermelk overblijft
en de bijgift van melk (bij koffie, thee, enz.)
in koffiehuizen en ververschingszalen eveneens
tot ondermelk beperkt wordt. Op deze wijze
zou heel wat boter bereid kunnen worden.
(Molkerei und Kdserei Ztg., door
Weekbl. v. Zuivelber.)
De oorzaak van de boterschaarschte
in Duits Mand.
De Neue Politische Tagesdienst schrijft de
boterschaarschte in Duitschland voornamelijk
toe aan ’t slachten van ’t melkvee. Van 1
December '14 tot 15 April '16 ging de vee-
3 45*
4.15*
4.19
5.10
11.29
12.20
12.50
Makkum v. 5.20 7.30* 9 50* 12 40 4.30* 8.15
Wons 5.45 7.55* 10.15* 1.05 4.55*
Harkezijl a. 5.55 8.05* 10.25* 1.15 5.05* 8.50
De met een
