HERFST 1916.
Eieren f 1.55.
J. W. HARKEMA.
P. A. GERRITSMA.
INBOEDEL:
Op Vrijdag 22 September 1916,
Een flink jongmensch,
kan geplaatst worden in drukke grossier-
zaak annex winkel te dezer plaatse. Hoog
loon.
Stadsnieuws.
TEEKENONDERWIJS.
Ad vertent iën.
Boelgoed - Tjerkwerd.
Burgerlijke Stand.
Ma ximu mp r ij zen pulp.
Officiëele Advertentiën.
HOEDEN.
HOEDEN.»
HOEDEN.
HOEDEN.
Quaker Oats,
Sunlight Zeep - Grove Soda,
Delfiavet - Slaolie,
Huishoudjams - Stuk-Cacao,
Blooker-, Rona- en Korffcacao,
Zangzaad - Ochtendvoeder,
Kippengort - Schelpen - Maïs.
G. KEIKES.
Zwarte Heeren Haarvilt
Zwarte Heeren Wolvilt
Gekl. Heeren Haarvilt
Gekl. Heeren Wolvilt
Zwarte en gekleurde Engl. Velours
HOEDEN.
GEHEEL NIEUWE MODELLEN.
Groote Keuze Engl. PETTEN.
HERHALINGSONDERWIJS.
„Volksonderwijs”.
Weer „bij Moeke” thuis.
Zangkoor „Voorwaarts”.
per
aan de
des namiddags 2 uur ten huize en ten ver
zoeke van Mej. de Wed. F. van der VEEN,
te Tjerkwerd BOELGOED tegen con
tante betaling van:
Een netten en goed onderhouden
w.o. mah. linnenkast, ronde tafel met inleg-
bladen, schuif- en andere tafels, diverse stoelen
spiegels, pendule, 3 kachels, lampen, 2 veeren
bedden met toebehooren, karpetten, matten,
linnenrek, tobben, emmers, eenig koper,- ijzer,-
porselein,- glas- en aardewerk enz.
naar aanleiding daar-
BOLSWARD, van 14 tot en met 16 Sept.
Geboren: Ymkje d. v. Gerrit Mollinga
en Klaaske Tinga.
Eigenhandig geschreven brieven onder
motto „Jongmensch”, bureau Bolswardsche
Courant.
De BURGEMEESTER van
maakt bekend, dat de Minister van
Nijverheid en
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van Bolsward, maken bekend, dat de aan
gifte van leerlingen voor de Stadsteekenschool,
en voor de Herhalingsschool, moet plaats
hebben vóór of op Dinsdag 26 Sept.
1916 bij het Hoofd, den heer H. GROE-
NIER Wzn. Aan de herhalingsschool wordt
ook aan meisjes mede onderwijs gegeven in
de nuttige handwerken.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. OBERMAN.
De Secretaris,
D. BEIJ ER.
Heag, 12 Sept. Hedenmorgen was alhier
een rondreizende z.g.n. uurwerkmaker, zich
noemende Droge, van Sneek, welke verschil
lende dorpelingen op zwendelachtige wijze
heeft beetgenomen. Ren arme weduwe liet
hij f 1.50 betalen voor het repareeren van
een klokje, waarmee hij niet langer dan 10
minuten werkzaam was. Of het goed gerepa
reerd is...? Men zij op zijn hoede!
de Baniqg.
Workum, 14 Sept. Ofschoon gisteren in
den vroegen morgen de lucht zich dreigend
het aanzien, zoodat algemeen een regendag
verwacht werd, heeft de gehouden keuring,
vanwege de Afdeeling „Workum” der Friesche
Maatschappij van Landbouw het zeer goed
getroffen.
In den voormiddag werd eene veekeuring
gehouden, welke werd opgeluisterd door eene
Muziekuitvoering. Geheel het Marktplein was
gevuld met prachtig vee. De leden der Afd.
hebben getoond bezitters van 1ste klas
vee te zijn.
Ook de in den namiddag, opgeluisterd door
muziek, gehouden keuring van tuigpaarden gaf
veel moois te zien25 prachtige paarden
waren ingeschreven. Deze keuring ttok nog
meer bezoekers dan de veekeuring’n massa
menschen bewoog zich langs Workums straten.
De alhier bestaande V. P. N. kan ook met
voldoening terugzien op hare denzelfden dag ge
houden tentoonstelling. Veel moois was in bet
Waaggebouw te bezichtigen.
De feestdag werd besloten met eene
uitvoering, van 810 uur, van de Muziek
vereniging „Crescendo”, Directeur de heer
J. B. Dijkstra. Evenals bij de vee- en
tuigpaardenkeuring werd met aandacht door
de talrijk opgekomen belangstellenden naar de
uitgevoerde nummers gehoord.
Als waardig slot van dezen dag werd te
9 uur een mooi vuurwerk ontstoken, welks
slot „Leve de Landbouw”, wij met eenige
toevoeging willen herhalen, n.L „Leve de
alhier bestaande Afdeeling der Friesche Mij.
van Landbouw”, die zoowel ingezetenen, als
van elders overgekomen belangstellenden, een
aangenamen feestdag had bereid.
De Banier.
Melk.
De directies van drie melkinrichtingen te
Arnhem hebben met 1 October het personeel
ontslag aangezegd. Van door de regeering te
nemen maatregelen zal afhangen welk deel
nog in dienst zal blijven.
Door de Arnhemsche melkinrichting van
de coöperatie „De Vooruitgang” is aan den
Minister van Landbouw een adres gericht,
waarin wordt medegedeeld, dat door de door
den Minister vastgestelde winstmarge van het
melkbedrijf, dit niet zal kunnen worden voort
gezet. Dit beteekent bovendien voor het trans-
portpersoneel werkloosheid.
Groenten.
Naar het Hbl. meldt, zal voor den komenden
winter de hoeveelheid groenten, welke door
bemiddeling van de groentencentrale ter be
schikking der gemeentebesturen wordt gesteld,
veel grooter zijn dan het vorige jaar. Dit
wordt vooral veroorzaakt door den grooten
boonenoogst. De prijzen, hoewel officieel nog
niet vastgesteld, zullen iets hooger zijn dan
het vorige jaar. De verhooging zal nochtans
niet zoo althans wordt medegedeeld
in verhouding staan tot de verhoogde pro
ductiekosten. .De officieele vaststelling der
prijzen geschiedt vóór 1 Oct., waarna de
burgemeesters hunne opgaven kunnen inzenden.
Suiker.
De voorzitter van de vereeniging van
fabrieken van melkproducten meldt, dat er
1 October overvloed van nieuwe suiker komt.
Het is volkomen onnoodig, dat particulieren
suiker opsparen met het oog op den winter,
zooals veel gebeurt.
Gesnapt.
Een Nederlander, wonende te Rheine,
wenschte naar ons land terug te keeren. Hij
bracht daarvoor zijn goederen in een trans
portwagen en liet dezen van douane-afsluiting
voorzien. Onopgemerkt wist hij zich zelf ook
in den wagen te doen opsluiten, waarmede
hij Woensdag in Bentheim arriveerde. En
daar gebeurde, wat gewoonlijk niet geschiedt,
de wagen werd door de militaire stationswacht
geopend, onderzocht en... daar vond menden
eigenaar der goederen in een ledikant rustig
tusschen eenige dekens liggen. Hij meende
zonder pas de grens te kunnen passeeren,
doch kwam bedrogen uit. De politie arresteerde
hem en hield zijn goederen aan. Alg. H.
Geen proefmobilisatie.
Naar aanleiding van de, ondanks tegen
spraak nog hardnekkig loopen blijvende ge
ruchten omtrent een voorgenomen proefmobi-
lisatie, wordt het Haagsche Correspondentie-
bureau van de meest bevoegde zijde mede
gedeeld, dat hiervan niets bekend is.
Van. een katje en een tram.
Bij eindpunt lijn 3 staat een gevulde tram,
die daar blijft wachten. Meer publiek komt
en gaat rondom de tram staan. Waarom deze
niet vertrekt? Er is zeker iets niet in orde.
Angstige zeuuwachtige gezichten. De menschen
in de tram staan op: Wat is. erEen katje
zit onder de tram en de bestuurder wil het
natuurlijk niet overrijden. Conducteur port
met den wisselstang. Trambestuurder laat de
rem schokken. Geen beweging bij ’t diertje,
dat natuurlijk door al die drukte doodelijk
verschrikt is. Een dame gaat uit de tram en
raadt aan een bak met water onder de tram
te gooien, „dan vliegt het beestje wel weg”,
’n Ander raadt aan het te bespuiten. Tot
eindelijk de eigenaar komt, het katje roept,
en dit onder de tram uitschiet, recht op het
huis af waar het behoort, ’n Algemeene kreet
van ontspanning 1 Tram rijdt weg. (Avp.J
Marken weer overstroomd.
Door de zware buien, uit noordelijke
richting opgestuwd, overstroomde ’t zeewater
Donderdagnamiddag weer het eiland Marken.
De paden bleven nog boven, maar de weilanden
staan onder water, zoodat de boeren genood
zaakt waren het vee te stallen.
Indien wij, zegt onze correspondent, het
lang begeerd watergemaal hadden, was het
water spoedig verwijderd en kon het vee nog
weer in het land. Thans blijven wij er mee
zitten, totdat eindelijk een krachtige zuidelijke
wind het peil van het buitenwater zoodanig
doet dalen, dat het overtollig binnenwater
door de kleine sluisjes kan uitstroomen.
Alg. H.
Een overwinning in de Dobroedsja.
BERLIJN, 15 Sept. (Officieel.) De Keizer
zond den löden Sept, het volgende telegram
aan de Keizerin: „Generaal v.. Mackensen
bericht mij zooeven, dat de Bulgaarsche,
Turksche en Duitsche troepen in de Dobroedsja
een beslissende overwinning op de Roemeen-
sche en Russische troepen hebben behaald.
Wilhelm.” Alg. H.
Oostennjksch legerbericht.
WEENEN, 15 Sept. (Alg. H.J (Officieel.)
De’ Italianen zijn een nieuw offensief be
gonnen. Voorloopig richten zij hunne pogingen
voornamelijk op het Karstplateau. Daar werd
het geschut- en mijnvuur opgevoerd tot de
uiterste sterkte, 's Namiddags gingen op het
geheele front tusschen de Wippach en de
zeer sterke vijandelijke infanterietroepen ze in
dichte gelederen tot den aanval over. Er ont
stonden daarop hevige-gevechten. Al gelukte
het den vijand hier en daar in de voorste
O.-H. loopgraven binnen te dringen en zich
op eenige punten te handhaven, toch kan
zijn eerste stormloop als mislukt worden be
schouwd.
Ten noorden van de Wippach tot in de
buurt van Plavo eveneens zeer hevig artillerie
vuur, maar geen noemenswaardige infanterie-
gevechten.
De „Onder de Streep” schrijver van
het Alg. Hndbl. schrijft:
Achter de coulissen der huwelijksannonces.
Meer dan in ons land, meer dan elders,
bloeit in Duitschland de huwelijksadvertentie.
We kennen allemaal de „Duitsche wees, die
zooveel honderdduizend marken inkomen had,
voorts een rijke erfgename en bovendien mooi
en aantrekkelijk was”. Ze bestaat nog, maar
er schijnen er door den oorlog veel en veel
meer gekomen te zijn. Ook is ze nu niet
altijd een wees, maar brengt ze wel eens
andere familie-omslandigheden mee, maar
trouwlustig en een goede partij is ze volgens
de huwelijksannonces altijd.
Het is treurig, dat de oorlog de kans op
trouwen zooveel verminderd heeft en zooveel
weduwen heeft gemaakt, die nog den huw
baren leeftijd hebben, maar treuriger is, dat
gewetenlooze ongevoeligen daar geld uit trachten
te kloppen.
De Vorwdrts schrijft
van het volgende
Ingewijden weten al lang, dat minstens
95 pCt. van alle in de bladen voorkomende
huwelijksannonces van huwelijksbureaux uit
gaan, die er een zaak van maken. Achter
bijna elke trouwannonce staat de zwendel,
waarvan menschen met een te goed vertrouwen,
het slachtoffer worden. Herhaaldelijk zijn
huwelijkszwendelaars van een ander soort, die
meestal de adressen van hun slachtoffers van
huwelijksbureaux betrekken, tot langdurige
gevangenisstraf veroordeeld, maar op de be
middelaars zelf schijnt men geen vat te kunnen
krijgen.
Al komen er door de bemiddelaars wel
eens huwelijken tot stand, het is hun toch
in hoofdzaak te doen om de zakken van
goedgeloovigen te ledigen. Om te beginnen
wordt er, zooals de tegen de beroeps-huwelijks-
bemiddelaars optredende „Lebensbund” te
Schkeuditz bij Leipzig bericht, een vergoeding
van porto-onkosten vanaf 50 pf. tot 3 M.
toe gevraagd. Dat schijnt al zooveel in het
laadje te brengen, dat die bemiddelaars wekelijks
voor 100 a 200 M. kunnen adverteeren en
dan nog een aanzienlijke winst overhouden.
Verder wordt er een portret gevraagd, een
bedrag in vooruitbetaling van 10 a 30 Mark
en een schriftelijke toezegging van een percen
tage van den bruidsschat. Dit laatste vraagt
men, om den indruk te wekken, dat men
werkelijk serieus werkt. Na eenigen tijd komt
dan de onkostenrekening van een reis, die
de bemiddelaar in het belang van de trouw
lustige beweert te hebben gemaakt. En zoo
gaat het eenigen tijd door, zoo lang het
vertrouwen van het slachtoffer nog niet ge
schokt is. Van discretie is geen sprake. De
mededeelingen omtrent persoon en levens
omstandigheden en ook de portretten worden
naar goeddunken verder gezonden. Vele be
middelaars steken de bij massa’s binnenkomende
portretten eenvoudig in albums en verzenden
die tegen een vergoeding van 10 tot 20 M.
aan volkomen vreemde menschen ter keuzp toe.
Anderen werken met huwelijkslijsten, waarop
in het kort de omstandigheden van de trouw
lustigen zijn aangegeven en die men voor
5 a 10 M. toegezonden kan krijgen. Elke
controle ontbreekt. De deuren voor zwendel
en bedrog staan wijd open, evenals bij de
voorschotbureaux. Niet zelden worden ook aan
vrouwen en meisjes, die zich tot zoo’n bureau
wenden, de schandelijkste voorstellen gedaan.
Tegen de beroepshuwelijksbemiddelaars moet
juist in dezen tijd dringend worden gewaar
schuwd. Er zijn nog mannen genoeg, om
ook zonder bedrogen te worden, in het huwe
lijksbootje te land te komen.
Tot zoover.de Vorwdrts, die de zaak waar
schijnlijk niet eens donker genoeg afschildert,
omdat het blad niet meldt, hoeveel vrouwen
en meisjes jaarlijks het slachtoffer worden van
zoo’n bemiddelaar, en hoeveel goed geld der
gelijke bedriegers in de zakken rolt.
Als er nu werkelijk aan dergelijke bureaux
zoo’n groote behoefte bestaat, (wat wij nog
niet zoo grif aannemen), zou het nog beter
zijn dat men overging tot het oprichten varv
een huwelijksbureau van rijkswege, waar wel
discreet wordt gewerkt en waar de klanten
niet worden afgezet! Waarmee wij echter niet
geacht willen worden huwelijken op die wijze
tot stand gekomen aan te bevelen!
Alles onder waarborg van voldoend gewicht
en van voldoende kwaliteit (maximum 66 pCt.
van het bietengewicht).
b. voor gedroogde pulp f 10.50
100 K.G. gewone condities.
c. voor suikerpulp, met ten minste 30 pCt.
suiker, f 14.per 100 K.G. gewone condities.
Voorts is door den Minister de volgende
distributieregeling vastgesteld.
De fabrikanten zullen bij de aflevering der
pulp den voorrang verleenen aan melk
veehouders, die melk voor consumptie leveren,
alsmede aan producenten van bieten, die voor
geleverde bieten pulp terugontvangen en
zullen aan gemelde categorieën geen grooter
hoeveelheden pulp afleveren dan redelijker
wijze geacht kan worden voor hun eigen
bedrijf noodig te zijn. Eerst wanneer in de
behoefte aan pulp bij gemelde categorieën
voorzien zal zijn, zullen andere personen voor
het ontvangen van pulp in aanmerking komen.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
overtreding wan het hiervoren ingevolge het
bepaalde bij art. 12 der Distributiewet straf
baar is, met mogelijkheid van verbeurd
verklaring van goederen en dat aan de
gestelde strafbepalingen streng de hand zal
worden gehouden.
Bolsward, den 16 September 1916.
De Burgemeester voornoemd,
M. OBERMAN.
Woensdag 13 September vergaderde de
Afdeeling „Bolsward en O.” van de ver
eeniging „Volksonderwijs”. Nadat enkele
ingekomen stukken waren afgedaan, werden
een negental door het Hoofdbestuur gestelde
vragen behandeld, die betrekking hadden op
de door de Regeering voorgestelde wijziging
van Art. 192 der Grondwet.
De Afdeeling begreep heel goed, dat wij
hier met een kompromis te doen hebben,
waarbij over en weer gegeven moet worden.
Toch was ze algemeen van oordeel, dat het
Regeeringsvoorstel van Volksonderwijs te veel
consessies vraagt en aan ’t Hoofdbestuur zal
dan ook de wensch te kennen worden ge.
geven, dat het zal blijven ijveren voor alge
meen kosteloos onderwijs en gelijkstelling van
waarborgen dat het zal trachten, dat het
openbaar onderwijs niet alleen neutraal zal
zijn in godsdienstig, doch ook in politiek
(staatkundig) opzicht en dat het „gelegenheid
geven van voldoend openbaar onderwijs”
nader wordt gepreciseerd.
Bij de rondvraag werden een ouderavond,
een openbare vergadering en ’t herhalings-
onderwijs alhier ter sprake gebracht; ’t bestuur
zal met de gemaakte opmerkingen rekening
houden.
Bolsward
Landbouw,
Handel ingevolge artikel 8,
3e lid, der Distributiewet 1916 door natte
pulp, gedroogde pulp en suikerpulp de na
volgende maximumprijzen heeft vastgesteld.
a. voor natte pulp
f 4.50 per 1000 K.G. op voertuig
fabriek.
f 4 50 per 1000 K.G. aan bieten
contractanten, boven de 50 pCt. met retour
vracht voor rekening der koopers.
f 4.50 per K.G. vletwerk op de binnen
rivieren en rondom de fabrieken, met vracht
voor rekening der koopers.
f 5.75 per 1000 K.G. groote vaart
„Holland” franco voor den wal.
f 5.75 per 1000 K.G. plus 15 cent extra
onkosten als van ouds, op Rotte en Leidsche
Vliet, franco voor den wal.
De kinderen, die den 19 Augustus, gelijk
wij indertijd gemeld hebben, vanwege de af
deeling Vacantiekolonies” naar Egmond zijn
vertrokken, om daar door de zeelucht, doel
matig voedsel en hygiënische verpleging her
stel van gezondheid te zoeken, zijn Donderdag
avond, onder geleide van de Dames A. de
Boer en N. Haitna, hier weer gearriveerd.
De kinderen zagen er, ofschoon het onstuimige
weer hen op de boot Enkhuizen-Stavoreu
nog al last van zeeziekte bezorgde, toch zeer
goed uit. Klaarblijkelijk hebben ze wel ge
profiteerd van hun badplaatsreis. Hun kleur
was veel beter geworden en ook in gewicht
zijn ze toegenomen. Voor zwakke gestellen
is zoo’n kuur toch maar je ware. Jammer
dus, dat de weldaad niet aan meerdere kinderen
kan worden bewezen.
In de gisterenavond gehouden vergadering
der leden van bovengenoemd Zangkoor werd
aan den heer K. van Rosendal te Tjerkwerd,
wegens vertrek naar Holten eervol ontslag
verleend, en werd in zijne plaats benoemd de
heer H. J. Bachofner, onderwijzer alhier.
Cokes.
Menigeen vraagt zich af, hoe bet dezen
winter in de stad met de brandstof zal komen,
en daarop is nog geen voldoend antwoord te
geven, maar toch doet bet ons genoegen te
kunnen melden, dat de cokes der gasfabriek
niet naar buiten mag worden vervoerd.
Hedenmorgen kwam aan de gasfabriek een
ingezetene om 10 mud cokes. Hem werd
gevraagd of ’t voor eigengebruik was, wat hij
toestemmend beantwoordde. Bij controle bleek
evenwel, dat die cokes op een scheepje werd
geladen met bestemming Wommels. Aan den
Burgemeester werd daarvan kennis gegeven,
waarop ZEd.Achtb. terstond dat partijtje in
beslag deed nemen.
